Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Բայդենի վարչակազմը, ըստ հաղորդումների, կճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը՝ Միացյալ Նահանգների կողմից պատմական և երկար սպասված որոշմամբ:

Բարոյապես աններելի թերության պայմաններում Իսրայելը և շատ այլ ազգեր ձախողել են կամ նույնիսկ հրաժարվել են ճանաչել 1915 թվականին Օսմանյան թուրքերի կողմից հայ քրիստոնյաների դեմ իրականացված Հայոց ցեղասպանությունը:

Միայն 2019-ին Միացյալ Նահանգները ընդունեց ջարդերը ճանաչող բանաձև, սակայն, այս պահի դրությամբ, ԱՄՆ նախագահը դեռ պետք է դա անի: Վերջապես մակընթացությունները փոխվո՞ւմ են»,-այս մասին Jerusalem Post-ում գրում է «Social Lite Creative»-ի գլխավոր գործադիր տնօրեն, Թել Ավիվի ինստիտուտի գիտաշխատող Էմիլի Շրեդերը։

Նշվում է, որ Ցեղասպանությունը շատ պատմաբանների կողմից դիտվում է որպես Հոլոքոստի նախորդ, և դրա չճանաչումը հաճախ նշվում է որպես ապացույց այն բանի, թե ինչու Հոլոքոստի հիշելը կարևոր է հետագայում ցեղասպանությունները կանխելու համար:

Իսրայելի դեպքում կառավարությունը հրաժարվել է ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը՝ Թուրքիայի հետ անկայուն, բայց ռազմավարական քաղաքական հարաբերությունների պատճառով:

«Տասնամյակներ շարունակ Թուրքիան շանտաժի է ենթարկել և սպառնացել ազգերին, եթե նրանք նույնիսկ մտածում էին ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը:

Սկզբնապես սա այն չէր, ինչ Իսրայելը քաղաքականապես կարող էր իրեն թույլ տալ: Իսրայելը մեծապես հույսը դնում էր Թուրքիայի վրա՝ որպես միակ մուսուլմանական պետություններից մեկը, որի հետ նա ուներ համագործակցություն և դիվանագիտական հարաբերություններ: Սակայն տասնամյակների ընթացքում Թուրքիան՝ բռնատիրական և իսլամիստ նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ գնալով թշնամանում է Իսրայելի նկատմամբ, Թուրքիան աշխարհաքաղաքականորեն ավելի ու ավելի է միավորվում Իրանի հետ:

Այսօր Իսրայելը պակաս կախված է, քան երբևէ, Թուրքիայից, հատկապես արաբական պետությունների հետ զարգացող հարաբերությունների արդյունքում: Սակայն Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու և պատմության ճիշտ կողքին կանգնելու փոխարեն՝ Իսրայելի կառավարությունը այսօր էլ վաճառել է հայ ժողովրդին՝ զենք վաճառելով Ադրբեջանին, մինչ նա ռմբակոծում է Հայաստանի քաղաքները:

Միացյալ Նահանգների դեպքում, Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը տասնամյակների ընթացքում բազմիցս է հնչել, սակայն 2019-ին եղավ միայն պաշտոնական ճանաչում: Քառասուն տարի առաջ ԱՄՆ նախագահ Ռոնալդ Ռեյգանը օգտագործեց «ցեղասպանություն» բառը՝ իրադարձությունը նշելու համար, ինչը մեծ քայլ առաջ էր դեպի ճանաչում։ Սակայն թուրքական աղմուկից հետո ԱՄՆ Կոնգրեսը բազմիցս չկարողացավ ճանաչել այն՝ քաղաքական շահերի պատճառով: Նմանապես, ԱՄՆ-ի ձախ և աջ նախագահները խուսափել են օգտագործել «ցեղասպանություն» արտահայտությունը, որպեսզի չհակառակվեն Թուրքիային:

2019 թվականին ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատը ընդունեց Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող բանաձևը, որին հաջորդեց միաձայն որոշում ԱՄՆ Սենատում: Այնուամենայնիվ, չնայած այն հանգամանքին, որ ԱՄՆ շատ նախագահներ խոստացել են ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը, մինչ այժմ ոչ ոք չի կատարել իր խոստումը:

Այս ամիս Սպիտակ տան աղբյուրները հայտարարեցին, որ Բայդենի վարչակազմը կճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը` քայլ, որը կուղղի պատմական սխալը:

Կարևոր է նշել, որ Հայոց ցեղասպանությունը պարզապես սարսափելի իրադարձություն չէր: Դա, անկասկած, ամենասարսափելի կազմակերպված ցեղասպանությունն էր, որը երբևէ տեսել է աշխարհը (այն ժամանակ), և ոչ թե պատերազմի համատեքստում, այն պատճառով, որ հայերը քրիստոնյա էին»,-գրում է հոդվածագիրը:

Նշվում է, որ միանգամայն անխոհեմ է, որ ազգերի համայնքը շարունակում է թույլատրել Թուրքիային օգտագործել իր աշխարհաքաղաքական դիրքը, որ այլ պետությունները ժխտեն կամ մերժեն Հայոց ցեղասպանությունը: Տասնամյակներ շարունակ Թուրքիան ակտիվորեն գրաքննության է ենթարկել նրանց, ովքեր բուն Թուրքիայում ճանաչում են ցեղասպանությունը, և նույնիսկ ոչնչացրել է ապացույցները: Նախկինում այն նույնիսկ բանտարկեց ակադեմիկոսներին, ովքեր համարձակվում էին Հայոց ցեղասպանությունը համարել ցեղասպանություն:

«Եթե աշխարհի գերտերություններից նույնիսկ մի քանիսը ճանաչեին Հայոց ցեղասպանությունը առաջին իսկ օրվանից, ապա մենք այսօր կապրեինք այլ իրականության մեջ, որտեղ փոքր ժողովուրդները չէին վախենա խոստովանել ակնհայտ պատմական փաստը։

Բայդենի վարչակազմի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը ոչ միայն Միացյալ Նահանգների անունից բարոյապես անհրաժեշտ ուղերձ կլինի Հայաստանի ժողովրդին, այլ նաև ուղերձ կհաղորդի աշխարհին: Եկել է ճանաչման ժամանակը»,-գրում է հոդվածագիրը։