Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Լրագրողներ առանց սահմանների» (Reporters Without Borders - RSF) կազմակերպությունը կոչ է անում Ռուսաստանին, որի խաղաղապահները վերահսկում են Հայաստանից մուտքը Լեռնային Ղարաբաղ, դադարեցնել արտասահմանյան լրագրողների մուտքի մերժումը: RSF-ը նաև կոչ է անում ՄԱԿ-ին և Եվրոպայի խորհրդին՝ ապահովել տեղեկատվության ազատության իրավունքի հարգումը: Այս մասին հայտարարություն է տարածել կազմակերպությունը։

Նշվում է, որ հայերով բնակեցված անկլավը նախորդ տարվա վեց շաբաթվա արյունալի մարտերից հետո այժմ խաղաղ է, որն ապահովում են ռուս խաղաղապահները, սակայն լրագրողական գործունեության նկատմամբ վերահսկողությունն ուժեղացված է:

«Անցյալ փետրվարից առնվազն տասը օտարերկրյա լրագրողների մերժվել է մուտքը Ռուսաստանի խաղաղապահ զորքերի կողմից, որոնք վերահսկում են Հայաստանից Լեռնային Ղարաբաղ մուտքը, այսպես կոչված, Լաչինի միջանցքով:

Դրանց թվում է ֆրանսիացի լուսանկարիչ Քրիստոֆ Պետիտ-Տեսոնը, ով ասաց. «Հունվարին այնտեղ մի քանի օր անցկացրի, բայց դրանից հետո կանոնները փոխվել են»: Ֆրանսիական M6 հեռուստաընկերության «Enquête Exclusive» հաղորդման լրագրող Վենսան Պրադոյի դիմումը՝ այցելել Արցախ մի քանի անգամ մերժվել է ռուսների կողմից՝ առանց բացատրության։

Նման անհասկանալի մերժումներ են ստացել կանադացի ֆրիլանսեր Նեյլ Հաուերը, որը գրում է  Guardian-ի և CNN-ի համար, և բրիտանացի լրագրող Մարկ Ստրատոնը, որն իր հիասթափության մասին ասել է BBC-ին տված հարցազրույցում: Լուսանկարիչ Կիրան Ռիդլին թույլտվություն է ստացել այցելել, բայց ապրիլի 4-ին նրան հետ են վերադարձել ռուսական անցակետում:

Որոշ դժվարությամբ ֆրանսիական France 24 լրատվական հեռուստաընկերության լրագրողներ Ջոնաթան Ուոլշը և Մոհամեդ Ֆարհատը մարտի սկզբին հասցրել են մուտք գործել՝ շնորհիվ տեղում արտոնյալ շփման, բայց նրանք այն քիչ լրագրողների շարքում են, ովքեր հաջողության են հասել»,-ասվում է հայտարարության մեջ:

RSF-ի Արևելյան Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի գրասենյակի ղեկավար Ժանն Կավելիերն ասում է, որ օտարերկրյա լրագրողների մուտքը խոչընդոտելու համար օբյեկտիվ հիմքեր չկան, լրագրողները սպառնալիք չեն ներկայացնում տարածքի անվտանգության համար, ինչը երաշխավորում են խաղաղապահ զորքերը:

«Առանց միջազգային լրատվամիջոցների Լեռնային Ղարաբաղը կարող է դառնալ լուրերի և տեղեկատվության «սև փոս»: Մենք Ռուսաստանի իշխանություններին կոչ ենք անում թույլատրել լրագրողներին մուտքը՝ անկախ նրանց ազգային պատկանելությունից: Եվ մենք կոչ ենք անում ՄԱԿ-ին և Եվրոպայի խորհրդին՝ ապահովել տեղեկատվության ազատության իրավունքի հարգումը, ինչն առավել կարևոր է հակամարտության կամ հետկոնֆլիկտային իրավիճակում»,-ասում է Կավելիերը:

Ասվում է, որ հրադադարի պայմանագիրը, որը Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարները ստորագրել են Ռուսաստանի հովանու ներքո 2020 թ. նոյեմբերի 9-ին, լրագրողների մուտքի համար հատուկ դրույթ չունի: Մամուլի հավատարմագրումը տրամադրվում է Լեռնային Ղարաբաղի չճանաչված Արցախի Հանրապետության հյուպատոսության կամ ՀՀ արտաքին գործերի նախարարության կողմից, բայց Ռուսաստանի խաղաղապահներն են, ովքեր արտասահմանյան քաղաքացիների մուտքը թույլ են տալիս կամ մերժում են, որոնք որոշման մասին ծանուցվում են իրենց պլանավորված այցի նախօրեին:

«Լեռնային Ղարաբաղ մուտքը սահմանափակվում է նաև Ադրբեջանի միջոցով, որը ղեկավարում է ավտորիտար նախագահ Իլհամ Ալիևը: France 24-ի և Arte եվրոպական հեռուստաալիքի հեռուստատեսային խմբերը խիստ վերահսկելի այցեր են կատարել Ադրբեջանից և չեն կարողացել ազատ հաղորդել:

Առնվազն յոթ լրագրող վիրավորվել է Լեռնային Ղարաբաղի պատերազմի ընթացքում սեպտեմբերի 27-ից նոյեմբերի 9-ը:

Հայաստանը 180 երկրների շարքում 61-րդն է RSF-ի Մամուլի ազատության 2020 թվականի համաշխարհային ինդեքսում, Ռուսաստանը`149-րդը, իսկ Ադրբեջանը` 168-րդ»,-ասվում է հայտարարության մեջ: