Մշակույթ 10:51 22/04/2021 Տարածաշրջան

ԱՄՆ կրոնական ազատության հանձնաժողով․ Շուշիի Սբ. Ղազանչեցոց եկեղեցու ռմբակոծումը կարող է որակվել որպես պատերազմական հանցագործություն

ԱՄՆ Միջազգային կրոնական ազատության հարցերով հանձնաժողովը հրապարակել է իր տարեկան զեկույցը, որտեղ անդրադարձել է նաև Թուրքիայում ու Ադրբեջանում կրոնական ազատությունների հիմնախնդիրներին, գրում է Ամերիկայի Ձայնը։

«2020 թ-ին կրոնական ազատությունների տեսանկյունից Ադրբեջանում պահպանվել է հիմնականում ստատիկ վիճակ, բացառությամբ Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ հակամարտության սրացման ընթացքում արձանագրված խախտումներին»,- ասված է Միացյալ Նահանգների Միջազգային կրոնական ազատության հարցերով հանձնաժողովի (USCIRF) տարեկան զեկույցում:

Ըստ զեկույցի, Ադրբեջանի կառավարությունը շարունակում է կարգավորել կրոնական ազատ գործունեության ոլորտը՝ հենվելով 2009 թ-ի «Կրոնական դավանանքի ազատության մասին» օրենքի վրա, որի պահանջն է պաշտոնապես գրանցել բոլոր կրոնական համայնքները: Այսուհանդերձ, հանձնաժողովի զեկույցի համաձայն, Ադրբեջանը որոշակի սահմանափակումներ է կիրառում կրոնական գործունեության նկատմամբ:

Կրոնական ազատությունների հարցում, ըստ հանձնաժողովի զեկույցի, առկա են մի շարք մտահոգիչ հարցեր, ներառյալ այլընտրանքային զինվորական ծառայության մասին օրենքի բացակայությունը, կրոնական ակտիվիստների նկատմամբ բռնաճնշումներն ու նրանց ձերբակալությունները, ինչպես նաև քրիստոնեական և հատկապես հայկական կրոնական պատմամշակութային հուշարձանների պահպանման խնդիրը:

Ըստ զեկույցի՝ ղարաբաղյան վերջին պատերազմը լուրջ մտահոգություններ առաջացրեց հակամարտության գոտում հայկական սրբավայրերի ու այլ կրոնական հուշարձանների պահպանման և պաշտպանության հարցում: Զեկույցը հիշեցնում է, որ հոկտեմբերին ադրբեջանական ուժերը երկու անգամ թիրախավորել և հրետակոծել էին Շուշիի Սբ. Ղազանչեցոց եկեղեցին՝ մեծ վնաս հասցնելով տաճարին: Հանձնաժողովը չի բացառում, որ այս գործողությունները կարող են որակվել որպես պատերազմական հանցագործություններ: Զեկույցում նշվում է նաև, որ Ադրբեջանն իր հերթին պնդում է, որ հայկական ուժերը պատերազմի օրերին ռմբակոծել և վնասել են տարբեր կրոնական և մշակութային վայրեր:

Ըստ զեկույցի, նոյեմբերի 10-ի զինադադարից հետո, երբ մի շարք տարածքներ անցան Ադրբեջանի վերահսկողության տակ, ԶԼՄ-ները տեղեկացրեցին Հադրութում հայկական գերեզմանատան և գերեզմանաքարերի ոչնչացման և վանդալիզմի դեպքերի մասին: Ըստ զեկույցի՝ նախորդ տարեվերջին Ադրբեջանի կառավարությունը հայտարարել էր, թե առնվազն երկու ադրբեջանցի զինծառայողների մեղադրանք է առաջադրվել՝ հայկական գերեզմանաքարերը ոչնչացնելու հիմքով:

Զեկույցն ընդգծում է՝ Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև հակամարտությունը կրոնական բնույթի չէ:
Հանձնաժողովը առաջարկում է ԱՄՆ պետքարտուղարությանը ներառել Ադրբեջանն իր հատուկ ցուցակում («Special Watch List»), իսկ ԱՄՆ Կոնգրեսին՝ անցկացնել հանրային լսումներ՝ Ադրբեջանում կրոնական ազատությունների ու ավելի լայն՝ մարդու իրավունքների խախտումների վերաբերյալ: Առանձին մեջբերվում է նաև հանձնաժողովի անդամ Ջոնի Մուրի տեսակետը, ով դեմ է Ադրբեջանը հատուկ ցուցակի մեջ ներառելուն, քանի որ, ըստ նրա, չնայած բազմաթիվ մտահոգություններին Ադրբեջանն աշխարհի միակ երկրներից է, որտեղ սուննի և շիա հոգևորականները աղոթում են միասին, համագործակցության դաշտ կա բոլոր քրիստոնյա խմբերի հետ, մինչդեռ այդ երկրի հրեական համայնքը տարիներ շարունակ է ապրել ազատ և անվտանգ:

Այս մոտեցմանը հակադրվել է Վաշինգտոնի Հայ Դատի հանձնախմբի գործադիր տնօրեն Արամ Համբարյանը: «Ի պաշտպանություն քրիստոնյաների» կազմակերպության հրավիրած քննարկման ընթացքում նա իր անհամաձայնություն է հատնում այս ձևակերպման հետ՝ ընդգծելով, որ միասնական աղոթքի փաստը չի կարող խոսել պետության հանդուրժողականության մակարդակի մասին: Նրա կարծիքով զեկույցում առկա են բոլոր հիմքերը Ադրբեջանը Հատուկ մտահոգության երկրների ցուցակում (Countries of Particular Concern) ներառելու համար: Այս ցուցակում հանձնաժողովն առաջարկում է ընդգրկել մեկ տասնյակից ավել երկրներ, որտեղ կրոնական ազատությունների հետ կապված խնդիրներն առավել մտահոգիչ են: Դրանց թվում են Ռուսաստանը, Իրանը, Հյուսիսային Կորեան, Սիրիան, Տաջիկստանն ու այլ երկրներ:

Որպես հիմք այս մոտեցման համար Համբարյանը նշում է Ադրբեջանի կողմից հայկական կրոնական հուշարձանները ոչնչացնելու կամ հայկական հետքը ջնջելու փորձերը՝ շեշտելով, որ զեկույցում տեղ չեն գտել նաև ավելի քան քսան հազար հայկական խաչքարների ոչնչացման դեպքերը, որոնք, ըստ իրեն, արձանագրվել են վերջին 15 տարիների ընթացքում:

Դրա հետ մեկտեղ Հայ Դատի հանձնախմբի ղեկավարը ողջունել է զեկույցում տեղ գտած առաջարկը, ըստ որի հանձնաժողովը կոչ է անում միջոցներ տրամադրել ԱՄՆ միջազգային զարգացման գործակալությանն ու Բաքվում ԱՄՆ-ի դեսպանատանը՝ Լեռնային Ղարաբաղում և հարակից տարածքներում սրբավայրերի ու այլ կրոնական կամ մշակութային հուշարձանների վերականգման, պահպանման և պաշտպանության համար:

Արամ Համբարյանի մոտեցմանը համակարծիք է նաև «Ի պաշտպանություն քրիստոնյաների» կազմակերպության ներկայացուցիչ Սթիվեն Հովարդը, ով հիասթափություն է հայտնել զեկույցում առկա առաջարկի կապակցությամբ՝ Հատուկ մտահոգության երկրների ցուցակի փոխարեն Թուրքիան և Ադրբեջանը պետքարտուղարության ցուցակում ներառելու մասին: Նա ընդգծում է, որ այսօր Ադրբեջանում և Թուրքիայում պետական մակարդակում նկատվում է թշնամական վերաբերմունք տարբեր փոքրամասնությունների խմբերի, և հատկապես հայերի հանդեպ:

Կրոնական հանձնաժողովն առաջարկել է նաև մտահոգիչ հարցերն ուղղել Ադրբեջանի դեսպանատանը և այլ պաշտոնյաներին, ինչպես նաև բարձրացնել Ադրբեջանում խղճի բոլոր բանտարկյալներին ազատ արձակելու հարցը: Բացի այդ, այն հորդորում է աջակցություն ցուցաբերել Ադրբեջանին՝ 2009 թ.-ի օրենքը վերանայելու ու այլընտրանքային զինվորական ծառայության ինստիտուտը հաստատելու հարցերում:

Բացի Ադրբեջանից, հանձնաժողովը առաջարկում է ԱՄՆ-ի պետքարտուղարության հատուկ ցուցակում ներառել նաև Աֆղանստանը, Ալժիրը, Եգիպտոսը, Ինդոնեզիան, Իրաքը, Ղազախստանը, Մալազիան, Ուզբեկստանն ու Թուրքիան:

Թուրքիայի պարագայում հանձնաժողովի առաջարկներից մեկն ուղղված էր ԱՄՆ կառավարությանը, ըստ որի Վաշինգտոնը պետք է մի կողմից ճնշում գործադրի, իսկ մյուս կողմից գործակցի պաշտոնական Անկարայի հետ, որպեսզի վերջինս հստակ ժամակացույց տրամադրի Սիրիայի սահմանային գոտի ներխուժած թուրքական զորքերի դուրսբերման վերաբերյալ: Հանձնաժողովը նաև կոչ է անում պահանջել Թուրքիայից, որպեսզի վերջինս կարգադրի իր վերահսկողության կամ ազդեցության տակ գտնվող զինված խմբավորումներին դադարեցնել բոլոր տեսակի ակտիվությունը, որը բացասաբար է անդրադառնում այդ տարածքներում կրոնական կամ ազգային փոքրամասնությունների վրա:
 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

10:51
Շախմատի Մ12տ. ԱԱ. Հայ մասնակիցների արդյունքները
Իտալիայի Մոնտեսիլվանո քաղաքում շարունակվում է 2024 թվականի շախմատի աշխարհի մինչև 12 տարեկան պատանիների և աղջիկների առաջնությունը:  6...
Աղբյուր` Panorama.am
10:35
Գիշերային ակումբի այցելուն սեր է խոստովանել դիջեյին և կծել նրա ականջը
Գերմանիայում դիսկոտեկի այցելուն գրկել է դիջեյին և կծել նրա ականջի մի մասը։ Միջադեպի մասին հայտնում է Bild-ը։ 2023 թվականի փետրվարին Ստորին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:25
Հայաստանը՝ հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներում
ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Մխիթար Հայրապետյանը հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներ է հրապարակել: «Մեր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Իրանը, ի պատասխան ՄԱԳԱՏԷ-ի բանաձևի, նոր ցենտրիֆուգներ կգործարկի
Իրանի ատոմային էներգիայի կազմակերպության (AEOI) ղեկավար Մոհամմադ Էսլամին հրամայել է «արդյունավետ միջոցներ ձեռնարկել», ներառյալ նոր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Ողբերգական վթար Սեբաստիա փողոցում
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 22-ին, ժամը 00:53-ին  ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Սեբաստիա փողոցում տեղի է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:39
Մեդվեդևը հրապարակել է «Օրեշնիկ» հրթիռային համակարգ հարվածի տեսանյութը
ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ, «Եդինայա Ռոսիա» կուսակցության նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը «Օրեշնիկ» նորագույն հրթիռի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:10
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում. հաքերները սկսել են օգտատերերին ուղարկել ֆիշինգային հղում, որը ներկայացվում է որպես նվեր՝...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
Նոյեմբերի 22-ին փոխանակման կետերում դոլարի փոխարժեքն աճել է, ռուբլու և եվրոյինը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ նոյեմբերի 22-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում  է 387.22դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:57
«Հրապարակ». Ոստիկանության զորքերի հրամանատարը պետությունից բնակարանային վարձի փոխհատուցում է ստացել` չունենալով դրա իրավունքը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ գրել էինք, որ ոստիկանության զորքերի հրամանատար, գեներալ Հայկ Բաբայանը, որը երազում է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:56
«Ժողովուրդ». ՔՊ կուսակցությանը նվիրատվություն կատարած ընկերությունը տուգանվում է նվիրած գումարի չափով
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը պաշտոնական աղբյուրներից տեղեկացավ, որ ՀՀ կոռուպցիայի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:55
«Ժողովուրդ». Աղազարյանը վատ դրության մեջ է դրել ՔՊ-ին. համարձակ հերոս է խաղում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Հովիկ Աղազարյանը անհարմար դրության մեջ է դրել Նիկոլ Փաշինյանին ու ՔՊ վերնախավին, իսկական...
Աղբյուր` Panorama.am
08:50
«Հրապարակ». Արմավիրի մարզպետի թափուր պաշտոնում դիտարկվում է մարզպետի տեղակալ Արգիշտի Մեխակյանի թեկնածությունը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Դավիթ Խուդաթյանի՝ ՏԿԵ նախարար նշանակվելուց հետո Արմավիրի մարզպետի թափուր պաշտոնում դիտարկվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:50
Նիկոլի մեղավոր անմեղները
Մեռավ Փաշինյան Նիկոլը շնորհակալություն հայտնելով իր «գործընկերներից»։ Թե բա՝ «իրենց կատարած աշխատանքի համար»։ Այդքան...
Աղբյուր` Panorama.am
08:49
«Ժողովուրդ». Սիմիդյանի նախարարությունը չի կարողացել ապահովել Սևանա լճի հետ կապված աշխատանքների կազմակերպումը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Վերջին օրերի պարտադրված հրաժարականներից մեկը՝ ՏԿԵՆ Գնել Սանոսյանի հեռացումը, պայմանավորված էր...
Աղբյուր` Panorama.am
08:47
«Հրապարակ». Ժամկետ խախտած ԿԳՄՍ նախարարը պատասխանատվություն կրելո՞ւ է
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Սեպտեմբերի 5-ին կառավարությունն ընդունեց որոշում, ըստ որի՝ Հայաստանի ազգային ագրարային...
Աղբյուր` Panorama.am
08:44
Այսօրվա հոսանքազրկումների մասին
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ նոյեմբերի 22-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:42
«Ժողովուրդ». Ինչ ունեցվածք և դրամական միջոցներ ունի Քննչական կոմիտեի ղեկավարի հավանական թեկնածուն
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ArmLur.am-ը գրել էր, որ համաձայն իր աղբյուրներից ստացված տեղեկության՝ քաղաքական իշխանությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
08:41
«Հրապարակ». Ով կփոխարինի Նարեկ Զեյնալյանին ԱԺ մշտական հանձնաժողովի նախագահի պաշտոնում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Նարեկ Զեյնալյանի՝ մանդատից հրաժարվելուց հետո թափուր է մնալու նաև նրա զբաղեցրած ԱԺ...
Աղբյուր` Panorama.am
23:04
Մինչև Հայաստանի իշխանությունը հանցավոր լռում է, պաշտոնական Բաքուն ագրեսորի նոր իմիջ է կերտում Հայաստանի համար. Տիգրան Աբրահամյան
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը գրում է. «Ադրբեջանում սեփական ստվերի ու անցյալի բարդույթների...
Աղբյուր` Panorama.am
22:44
Ռուսաստանն իրեն իրավունք է վերապահում զենք օգտագործել այն պետությունների դեմ, որոնք թույլ են տալիս իրենց զենքն օգտագործել իր դեմ. Պուտին
Այսօր հրապարակված տեսաուղերձում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայտարարեց նորագույն միջին հեռահարության «Օրեշնիկ» հրթիռի հաջող...
Աղբյուր` Panorama.am
22:19
Անկախության հռչակագիրն անփոփոխ է, չունի դադարեցման իրավաբանական հնարավորություն. «Գերագույն խորհուրդ»
ՀՀ «Գերագույն խորհուրդ» պատգամավորական ակումբը հայտարարություն է տարածել, որում անընդունելի է համարել Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:59
Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում քննարկեցինք Հայաստանի անվտանգության մարտահրավերները. Արման Թաթոյան
ՀՀ նախկին ՄԻՊ Արման Թաթոյանը գրել է «Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում տեղի ունեցավ «Wine & Talk»  միջոցառումը,...
Աղբյուր` Panorama.am
21:50
Պարզվել է «BMW»-ի և շոգեքարշի բախման հետևանքով մահացած վարորդի ինքնությունը
 Նոյեմբերի 21-ին, ՀՀ քննչական կոմիտեի Արմավիրի մարզային քննչական վարչությունում նախաձեռնված քրեական վարույթի շրջանակում պարզվել է Արտաշար...
Աղբյուր` Panorama.am
21:36
Վլադիմիր Պուտինը ուղերձ է հղել, ասելով, թե ուկրաինական հակամարտությունն ձեռք է բերել գլոբալ բնույթի տարրեր
Վլադիմիր Պուտինը հայտարարություն է արել հատուկ գործողության գոտում տեղի ունեցող իրադարձությունների մասին։ Ուղերձը հրապարակել է «ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:16
Քննիչները առգրավել են Հովիկ Աղազարյանի հեռախոսը
Նախաձեռնվել է քրեական վարույթ` Քրեական օրենսգրքի 486 հոդվածի առաջին մասով (երկու դրվագ). արդարադատության իրականացմանը կամ գործի քննությանը...
Աղբյուր` Panorama.am
20:52
Աշխարհի ամենաբարձրահասակ կինը թրքուհի է, իսկ ամենացածրահասակը՝ հնդկուհի
Գինեսի ռեկորդի միջազգային օվա կապակցությամբ միմյանց են հանդիպել աշխարհի ամենաբարձրահասակ և ամենացածրահասակ կանայք։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:40
Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Իրանի ԱԳ նախարարի հետ
ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել իրանցի գործընկեր Աբաս Արաքչիի հետ: X-ի իր էջում Միրզոյանը գրել է, որ անդրադարձ է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:26
Իվանիշվիլին վարչապետի թեկնածու է ներկայացրել Իրակլի Կոբախիձեին
«Վրացական երազանք»-ի պատվավոր նախագահ Բիձինա Իվանիշվիլին վարչապետի պաշտոնում կրկին ներկայացրել է գործող վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:12
Մատվիենկոն վերընտրվել է ԱՊՀ Միջխորհրդարանական վեհաժողովի խորհրդի նախագահ
ԱՊՀ երկրների Միջխորհրդարանական վեհաժողովի (ՄԽՎ) խորհրդի անդամները կրկին խորհրդի նախագահ են ընտրել Դաշնության խորհրդի խոսնակ Վալենտինա...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}