Ձեր վստահելի աղբյուրը

Միջազգային մի շարք հեղինակավոր պարբերականներ՝ ապրիլի 24-ին ընդառաջ, լայնածավալ հոդվածներով անդրադառնում են ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչմանը։

The New York Times. Բայդենը պատրաստվում է հայտարարել, որ Հայաստանի դեմ ոճրագործությունները ցեղասպանություն էին

Պարբերականը գրում է, ԱՄՆ պաշտոնյաներն ասում են, որ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակաշրջանում տեղի ունեցած սպանությունները ցեղասպանություն կոչելը հետագայում խաթարելու է ԱՄՆ-ի հարաբերությունները Թուրքիայի հետ, բայց դա այն ռիսկն է, որին նախագահը, կարծես, պատրաստ է դիմել՝ մարդու հետագա իրավունքների համար։

«Օսմանյան կայսրության մոտ 1,5 միլիոն հայ խաղաղ բնակչության սպանությունից ավելի քան մեկ դար անց, նախագահ Բայդենը պատրաստվում է հայտարարել, որ ոճրագործությունները ցեղասպանության ակտ են, ըստ ներքին քննարկումներին ծանոթ պաշտոնյաների: Այս գործողությունն ազդարարելու է, որ ամերիկյան նվիրվածությունը մարդու իրավունքներին գերազանցում է Թուրքիայի հետ ԱՄՆ դաշինքը հետագայում խորտակելու ռիսկը։

Սպասվում է, որ պարոն Բայդենը կհայտարարի խորհրդանշական բառը շաբաթ օրը։

Առնվազն 29 այլ երկրներ նման քայլեր են ձեռնարկել. Հիմնականում Եվրոպայում և Ամերիկայում, բայց նաև Ռուսաստանում և Սիրիայում ՝ Թուրքիայի քաղաքական հակառակորդները:

Վարչակազմի քննարկումների մասին տեղյակ ԱՄՆ մի պաշտոնյա ասաց, որ պարոն Բայդենը որոշել է հրապարակել հռչակագիրը,  իսկ կառավարության ներկայացուցիչներն ու արտասահմանյան դեսպանատներում ասում են, որ դա շատ սպասելի է։

Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Արա Այվազյանը չորեքշաբթի հարցազրույցում ասել է, որ «Միացյալ Նահանգների կողմից ճանաչումը բարոյական փարոս կդառնա շատ երկրների համար»:

«Խոսքը Հայաստանի և Թուրքիայի մասին չէ։ Մեր պարտականությունն է ճանաչել և դատապարտել անցյալի, ներկայի և ապագա ցեղասպանությունները», - ասել է Արա Այվազյանը»,-գրում է The New York Times-ը:

The Guardian. Պաշտոնյաները ասում են` %ո Բայդենը մտադիր է պաշտոնապես ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը

Ակնկալվող քայլը, ինչպես գրում է պարբերականը, կարող է էլ ավելի բարդացնել արդեն լարված հարաբերությունները Թուրքիայի ղեկավար Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ։

Վարչակազմի պաշտոնյաները, չորեքշաբթի օրվա դրությամբ, դեռ չեն տեղեկացրել Թուրքիային, և Բայդենը դեռ կարող է փոխել իր կարծիքը, ասել է Associated Press-ի հետ զրույցում մի պաշտոնյա:

Հնարավորություններից մեկն այն է, որ Բայդենը ցեղասպանության ճանաչումը ներառի նախագահների կողմից հիշատակի օրվա ամենամյա հռչակագրում: Բայդենի նախորդները խուսափել են «ցեղասպանություն» բառն օգտագործել՝ պատմության մութ պահը հիշատակող հռչակագրում:

Թուրքիան ընդունում է, որ Օսմանյան կայսրությունում ապրող շատ հայեր սպանվել են առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում օսմանյան ուժերի հետ բախումներում, բայց վիճարկում է թվերը և հերքում, որ սպանությունները համակարգված կերպով կազմակերպվել են և ցեղասպանություն են:

Չորեքշաբթի Պալատի ավելի քան 100 անդամներից բաղկացած երկկուսակցական խումբը Բայդենին նամակ է ստորագրել ՝ կոչ անելով նրան դառնալ ԱՄՆ առաջին նախագահը, որը պաշտոնապես ճանաչել է ոճրագործությունները որպես ցեղասպանություն:

Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարարը նախազգուշացրել է Բայդենի վարչակազմին, որ ճանաչումը «վնաս կհասցնի» ԱՄՆ-Թուրքիա կապերին:

Բայդենի և Էրդողանի հարաբերությունները սառն են սկսվել: Բայդենի նախագահությունից ավելի քան երեք ամիս նա դեռ չի խոսել Էրդողանի հետ:

Business Insider. Բայդենը պատրաստվում է պաշտոնապես ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը` չնայած Թուրքիայի նախազգուշացումներին, որ դա կարող է էլ ավելի «վատացնել կապերը»

Պարբերականը գրում է, որ նախագահ Ջո Բայդենը պատրաստ է շաբաթ օրը պաշտոնապես ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը: Բայդենը կլինի ԱՄՆ առաջին գործող նախագահը, որը Առաջին աշխարհամարտի ընթացքում Օսմանյան կայսրության կողմից 1.5 միլիոն հայերի սպանությունը պաշտոնապես ճանաչում է որպես ցեղասպանություն: Նշվում է, որ նախկին նախագահ Ռոնալդ Ռեյգանը 1981-ին Հոլոքոստի մասին հայտարարությունում անդրադարձել է «հայերի ցեղասպանությանը»: Հայտնի է, որ Բայդենի քայլը կլինի ավելի պաշտոնական և տեղի կունենա Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի օրը, որը տեղի է ունենում ամեն տարի ապրիլի 24-ին:

Թուրքիան հորդորել է Բայդենին` չճանաչել Առաջին համաշխարհային պատերազմի սպանությունները որպես ցեղասպանություն։

Որպես թեկնածու՝ Բայդենը խոստացել է զանգվածային սպանությունները ճանաչել որպես ցեղասպանություն: Չորեքշաբթի օրը, Քալիֆորնիայի դեմոկրատական ներկայացուցիչ Ադամ Շիֆի գլխավորած Ներկայացուցիչների պալատի օրենսդիրների երկկուսակցական խումբը նախագահին նամակ է ուղարկել ՝ հորդորելով կատարել այդ խոստումը:

Ջիմի Քարթերից ի վեր յուրաքանչյուր նախագահ հանդես է եկել հրապարակային հայտարարություններով՝ հիշատակելով առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում հայերի դեմ կատարված ոճրագործությունները, բայց սպանությունները չեն անվանել ցեղասպանություն:

Անցյալ տարվա ամենամյա հիշատակի օրվա կապակցությամբ արված հայտարարության մեջ, օրինակ, այն ժամանակվա նախագահ Դոնալդ Թրամփը սպանությունները որակել էր որպես «20-րդ դարի զանգվածային ամենասարսափելի վայրագություններից մեկը»:

ԱՄՆ 49 նահանգներ և տասնյակ երկրներ, ներառյալ ԱՄՆ հիմնական դաշնակիցները և ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրները, ինչպիսիք են Ֆրանսիան, Գերմանիան և Կանադան, սպանությունները ճանաչել են որպես ցեղասպանություն: 2019-ին թե Պալատը, թե Սենատը բանաձեւեր ընդունեցին՝ սպանդը որպես ցեղասպանություն անվանելով:

The Wall Street Journal.Պաշտոնական աղբյուրները ասում են, որ Բայդենը պատրաստ է ճանաչել հայերի կոտորածները որպես ցեղասպանություն

Նախագահ Բայդենը պատրաստ է պաշտոնապես հայտարարել, որ 20-րդ դարի սկզբին հայերի կոտորածները ցեղասպանություն են, ասել են ԱՄՆ պաշտոնյաները, հազվագյուտ քայլ, որը էլ ավելի կբորբոքի կապերը Թուրքիայի հետ, գրում է պարբերականը։

Նշվում է, որ «ցեղասպանություն» բառը կօգտագործվի Հիշատակի օրվա հայտարարության մեջ՝ շաբաթ օրը: Պաշտոնյաները հավելել են, որ վերջնական որոշումներ կամ ճեպազրույցներ տեղի չեն ունեցել, և որ պարոն Բայդենը կարող է ընտրություն կատարել ու խորհրդանշական հայտարարություն անել՝ առանց սպանությունները ցեղասպանություն որակելու, ինչպես մյուս նախագահները: