Քաղաքական 13:50 01/05/2021 Հայաստան

«Վտանգված ժառանգություն․ Արցախ»․ Հնարավոր է՝ ինչ-որ զեղծարարություններից հետո քարոզչության համար Ադրբեջանը թույլատրի ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի մուտքը

«Այս նկարում և՛ Կանաչ ժամն է երևում, և՛ Ղազանչեցոցը, Շուշիի համայնապատկեր է, որը նկարել եմ տանիքից։ Մյուս նկարում անառիկ Շուշին է»,- Panorama.am-ին պատմում է  ՀՀ ԱԳՆ դիվանագիտական դպրոցի տնօրեն Վահե Գաբրիելյանը՝ ներկայացնելով Երևանի քաղաքապետարանի ճեմասրահում բացված «Վտանգված ժառանգություն․ Արցախ» ցուցահանդեսի նմուշները։

«Այս ցուցահանդեսում սկզբունքորեն փորձել եմ ցույց տալ, որ Արցախը ունեցել է երկարատև հայկական պետականություն, և Արցախում դարերի ընթացքում ստեղծվել է հայկական հարուստ մշակութային ժառանգություն: Դրա համար, վանքերից ու եկեղեցիներից բացի այստեղ ներկայացված են նաև միջնադարյան կամուրջների, ամրոցների, այլ աշխարհիկ ճարտարապետության նմուշներ։ Ամրոցը նշանակում է զինված ուժեր և ինքնիշխանություն, կամուրջը նշանակում է առևտուր, տնտեսություն։ Սրանք ցույց են տալիս, որ միջնադարում էլ ունեցել ենք զարգացող տնտեսություն։ Նկարներից մեկում կարող եք տեսնել մելիքական ապարանքների օրինակներ, կողքին էլ՝ Խամսայի մելիքությունների քարտեզը, որոնք ինքնիշխան միավորներ են եղել։ Այսինքն,՝ մենք պատմությունն էլ ենք ցույց տալիս։ Գյուլիստանի ամրոցն է, որտեղ հայտնի պայմանագիրն է կնքվել, Գյուլիստան գյուղն է, որը ավերվել է դեռևս 1991-94թթ. պատերազմում ադրբեջանցիների կողմից։ Նկարներից մեկում Տումի գյուղի Կարմիր եկեղեցին է և դրա կառուցման արձանագրությունը 1000 թվականին։ Այսինքն՝ եկեղեցին 1000թ․ հայ իշխաններ, թագավորներ են կառուցել։ Այսինքն՝ 1000թ․էլ այնտեղ հայկական իշխանության է եղել։

Ցուցահանդեսն ուշադիր դիտելով՝ տպագիր գրքերը, ձեռագրերը, գորգերը տարբեր ժամանակահատվածների կառույցները, մենք տեսնում ենք, որ սա հայկական երկարատև պետականության, հայկական ինքնության, մշակույթի ներկայացումն է: Տեսնում եք նաև հոգևոր կյանքի, եկեղեցիների՝ ապրող վայրեր լինելու ժամանակակից պատկերներ»,-պատմում է Վահե Գաբրիելյանը։

Ցուցահանդեսում ներկայացված են մեծամասամբ Վահե Գաբրիելյանի կողմից պարբերաբար արված նկարները՝ 2006-2007թ․-ներից մինչև 2019թ․, լուսանկարներ Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հիմնադրամի արխիվից, մի քանի այլ լուսանկարիչների գործեր, Մայր Աթոռի արխիվից տրամադրված նկարներ՝ արված Վազգեն Առաջինի 1957թ. հայրապետական այցի, Գարեգին Առաջինի՝ 1995թ. հայրապետական այցի, Գարեգին Երկրորդ և Արամ Առաջին կաթողիկոսների՝ 2016թ. հայրապետական այցերի ժամանակ, Շուշիի գորգեր, Շուշիում տպագրված գրքեր հատկացված Ազգային գրադարանի կողմից, միջնադարյան ձեռագրեր, որոնք Մատենադարանի ցուցանմուշներն են։

«1957թ․-ին, Վազգեն Առաջինի այցի նկարներից երևում է, թե ինչպես հայկական Շուշին ավերված է եղել, Ղազանչեցոցը, Կանաչ ժամը՝ կիսավեր, իսկ Գանձասարն ու Ամարասը՝ անմխիթար վիճակում։ Վազգեն Առաջինը այդ այցի ժամանակ եղել է նաև Գանձակում»,- ասում է Վահե Գաբրիելյանը։

Գարեգին Առաջինի Գանձասար այցելության նկարում տեսանելի են վերանորոգման աշխատանքները, Գարեգին Բ և Արամ Ա կաթողիկոսների նկարներում արդեն տեսանելի են վերանորոգված և բարեկարգ հոգևոր կենտրոնները։

Ներկայացված են Շուշիում տպագրված գրքեր, միջնադարյան ձեռագրեր։

«Շուշին մեր առաջին տպագրական կենտրոն է Էջմիածնից հետո։ Մինչև 1920թ․-ը 145-ից ավելի գրքեր են տպագրվել։ Ներկայացրել ենք 19-րդ դարի վերջին, 20-րդ դարի սկզբին հրատարակված մի քանի գրքերի բնօրինակներ և մի քանի նման գրքերի պատկերները, որոնք հետագայում կներկայացվեն շրջիկ ցուցահանդեսներում։

Գրքերից ընտրված են թե՛ հայ հեղինակների ստեղծագործություններ, օրինակ՝ հայոց լեզվի քերականություն, աստվածաբանական գիտելիքների մասին աշխատություններ, քրիստոնեական կյանքի ուղեցույցներ, և այլն, թե՛ թարգմանություններ տարբեր լեզուներից»,-պատմում է Վահե Գաբրիելյանը։

Վահե Գաբրիելյանը նշում է, որ ցուցահանդեսում փորձել են ներկայացնել Արցախի ամբողջ ժառանգությունը։

«Այն ժառանգությունը, որ անցել է Ադրբեջանի վերահսկողության տակ, և այն մասից օրինակներ, որ գտնվում է Արցախի հսկողության տակ։ Նրանք, որոնք մեր հսկողության տակ են, ինչ-որ առումով ևս վտանգված են, որովհետև թշնամի կա կանգնած դիմացը, որի մտադրությունները բարի չեն, ու չի բացառվում, որ կարող է վաղն էլ կրկին հարձակվել, եթե չկարողանանք ետ պահել այդպիսի մտադրությունից, կամ հակահարված տալ։ Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած ժառանգությունը վտանգված է նրանով, որ ենթակա է թե՛ ոչնչացման, թե՛ անվանափոխման և թյուր ներկայացման։

Տեսանք, Շուշին ինչ վիճակում էր. 1920թ. ջարդերից, հրդեհից և ավերածություններից հետո նրանց ձեռքին էր, 20թ․-ից մինչև 60թ․-ը չէին վերականգնել։ Մեխակավանի եկեղեցին վերացրին ընդհանրապես, անգամ երկրորդ հայրենական պատերազմի հուշարձաներն են պղծել ու ավերել, բայց չէ՞ որ իրենք էլ են մասնակցել այդ պատերազմին»,-ասում է Վահե Գաբրիելյանը։

Եկեղեցիների մի մասի դեպքում Ադրբեջանը փորձում է փոխել պատկանելիության ըմբռնումը։

«Ամարասն էլ է վտանգված, չնայած մեր վերահսկողության տակ է, քանի որ անմիջական նշանառության տակ է, մեր ուխտավորները, այցելուները չեն կարողանում հանգիստ գնալ այնտեղ, նրանց ուղեկցում են ռուս խաղաղապահները։ Այս ամենի վրա պետք է ուշադրություն հրավիրել, որ բոլորը հասկանան, որ նրանք բարի մտադրություններ չունեն, թշնամական են՝ նպատակադրված յուրացնելու, ոչնչացնելու մեր մշակույթը, որ հազարավոր տարիներով ստեղծվել է։ Մեր նպատակն է ասել, ֆիքսել, ցույց տալ, որ դրանք մերն են, մերն են եղել, հայկական պատկանելիություն ունեն, դարերի ընթացքում հայերի ստեղծածն են։

Իհարկե, ունեցածիդ միակ արդյունավետ, երաշխավորված պաշտպանությունը քո զինված ուժերն են։ Բանակ ունես՝ պաշտպանում ես, այլ 100 տոկոսանոց պաշտպանություն չի կարող լինել, եթե քո վերահսկողության տակ չէ, բայց մենք մեր առավելագույն ջանքերը պետք է գործադրենք, որ դրանք պաշտպանենք նաև միջազգային հանրության ջանքերով։ Մենք պետք է անընդհատ շեշտենք, ցույց տանք և մարդկանց պատկերացումներում հստակ դարձնենք ու ամրապնդենք այն, որ այդ ժառանգությունը մերն է, հայկական է և պետք է մնա այդպիսին»,-ասում է Վահե Գաբրիելյանը։

Խոսելով ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի առաքելության մուտքն Արցախ Ադրբեջանի կողմից մերժելու մասին՝ Վահե Գաբրիելյանն ասաց, որ ակնհայտ է, թե ինչու չեն թողնում․ «Որպեսզի փորձեն հայկական հետքը, հայկական պատկանելիության նշանները վերացնել։ Հնարավոր է, որ ինչ-որ զեղծարարություններից հետո, ձևի համար, քարոզչության համար, աշխարհին ներկայացնելու համար թույլատրեն։ Բայց ի՞նչ մնացած կլինի: Ադրբեջացիներից ու թուրքերից ամեն ինչ կարելի է ակնկալել։ Այժմ այդ ողջ հարստությունն ընկել է նրանց ձեռքը, ոգևորվածությամբ, էյֆորիայի մեջ փորձում են ամրապնդել իրենց հաղթանակի պտուղները, ամեն ինչ անելու են՝ հավանական և անհավանական, բարոյական և ոչ բարոյական, նրանց համար սահմաններ չկան։ Գումարներ կծախսեն, կներկայացնեն այնպես, ինչպես ցանկանում են, մարդկանց կբերեն։ Մեր պարտքն է դրան դիմադրելը, ճիշտը ներկայացնելը»։

 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

10:35
Գիշերային ակումբի այցելուն սեր է խոստովանել դիջեյին և կծել նրա ականջը
Գերմանիայում դիսկոտեկի այցելուն գրկել է դիջեյին և կծել նրա ականջի մի մասը։ Միջադեպի մասին հայտնում է Bild-ը։ 2023 թվականի փետրվարին Ստորին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:25
Հայաստանը՝ հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներում
ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Մխիթար Հայրապետյանը հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներ է հրապարակել: «Մեր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Իրանը, ի պատասխան ՄԱԳԱՏԷ-ի բանաձևի, նոր ցենտրիֆուգներ կգործարկի
Իրանի ատոմային էներգիայի կազմակերպության (AEOI) ղեկավար Մոհամմադ Էսլամին հրամայել է «արդյունավետ միջոցներ ձեռնարկել», ներառյալ նոր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Ողբերգական վթար Սեբաստիա փողոցում
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 22-ին, ժամը 00:53-ին  ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Սեբաստիա փողոցում տեղի է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:39
Մեդվեդևը հրապարակել է «Օրեշնիկ» հրթիռային համակարգ հարվածի տեսանյութը
ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ, «Եդինայա Ռոսիա» կուսակցության նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը «Օրեշնիկ» նորագույն հրթիռի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:10
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում. հաքերները սկսել են օգտատերերին ուղարկել ֆիշինգային հղում, որը ներկայացվում է որպես նվեր՝...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
Նոյեմբերի 22-ին փոխանակման կետերում դոլարի փոխարժեքն աճել է, ռուբլու և եվրոյինը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ նոյեմբերի 22-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում  է 387.22դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:57
«Հրապարակ». Ոստիկանության զորքերի հրամանատարը պետությունից բնակարանային վարձի փոխհատուցում է ստացել` չունենալով դրա իրավունքը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ գրել էինք, որ ոստիկանության զորքերի հրամանատար, գեներալ Հայկ Բաբայանը, որը երազում է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:56
«Ժողովուրդ». ՔՊ կուսակցությանը նվիրատվություն կատարած ընկերությունը տուգանվում է նվիրած գումարի չափով
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը պաշտոնական աղբյուրներից տեղեկացավ, որ ՀՀ կոռուպցիայի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:55
«Ժողովուրդ». Աղազարյանը վատ դրության մեջ է դրել ՔՊ-ին. համարձակ հերոս է խաղում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Հովիկ Աղազարյանը անհարմար դրության մեջ է դրել Նիկոլ Փաշինյանին ու ՔՊ վերնախավին, իսկական...
Աղբյուր` Panorama.am
08:50
«Հրապարակ». Արմավիրի մարզպետի թափուր պաշտոնում դիտարկվում է մարզպետի տեղակալ Արգիշտի Մեխակյանի թեկնածությունը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Դավիթ Խուդաթյանի՝ ՏԿԵ նախարար նշանակվելուց հետո Արմավիրի մարզպետի թափուր պաշտոնում դիտարկվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:50
Նիկոլի մեղավոր անմեղները
Մեռավ Փաշինյան Նիկոլը շնորհակալություն հայտնելով իր «գործընկերներից»։ Թե բա՝ «իրենց կատարած աշխատանքի համար»։ Այդքան...
Աղբյուր` Panorama.am
08:49
«Ժողովուրդ». Սիմիդյանի նախարարությունը չի կարողացել ապահովել Սևանա լճի հետ կապված աշխատանքների կազմակերպումը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Վերջին օրերի պարտադրված հրաժարականներից մեկը՝ ՏԿԵՆ Գնել Սանոսյանի հեռացումը, պայմանավորված էր...
Աղբյուր` Panorama.am
08:47
«Հրապարակ». Ժամկետ խախտած ԿԳՄՍ նախարարը պատասխանատվություն կրելո՞ւ է
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Սեպտեմբերի 5-ին կառավարությունն ընդունեց որոշում, ըստ որի՝ Հայաստանի ազգային ագրարային...
Աղբյուր` Panorama.am
08:44
Այսօրվա հոսանքազրկումների մասին
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ նոյեմբերի 22-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:42
«Ժողովուրդ». Ինչ ունեցվածք և դրամական միջոցներ ունի Քննչական կոմիտեի ղեկավարի հավանական թեկնածուն
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ArmLur.am-ը գրել էր, որ համաձայն իր աղբյուրներից ստացված տեղեկության՝ քաղաքական իշխանությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
08:41
«Հրապարակ». Ով կփոխարինի Նարեկ Զեյնալյանին ԱԺ մշտական հանձնաժողովի նախագահի պաշտոնում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Նարեկ Զեյնալյանի՝ մանդատից հրաժարվելուց հետո թափուր է մնալու նաև նրա զբաղեցրած ԱԺ...
Աղբյուր` Panorama.am
23:04
Մինչև Հայաստանի իշխանությունը հանցավոր լռում է, պաշտոնական Բաքուն ագրեսորի նոր իմիջ է կերտում Հայաստանի համար. Տիգրան Աբրահամյան
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը գրում է. «Ադրբեջանում սեփական ստվերի ու անցյալի բարդույթների...
Աղբյուր` Panorama.am
22:44
Ռուսաստանն իրեն իրավունք է վերապահում զենք օգտագործել այն պետությունների դեմ, որոնք թույլ են տալիս իրենց զենքն օգտագործել իր դեմ. Պուտին
Այսօր հրապարակված տեսաուղերձում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայտարարեց նորագույն միջին հեռահարության «Օրեշնիկ» հրթիռի հաջող...
Աղբյուր` Panorama.am
22:19
Անկախության հռչակագիրն անփոփոխ է, չունի դադարեցման իրավաբանական հնարավորություն. «Գերագույն խորհուրդ»
ՀՀ «Գերագույն խորհուրդ» պատգամավորական ակումբը հայտարարություն է տարածել, որում անընդունելի է համարել Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:59
Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում քննարկեցինք Հայաստանի անվտանգության մարտահրավերները. Արման Թաթոյան
ՀՀ նախկին ՄԻՊ Արման Թաթոյանը գրել է «Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում տեղի ունեցավ «Wine & Talk»  միջոցառումը,...
Աղբյուր` Panorama.am
21:50
Պարզվել է «BMW»-ի և շոգեքարշի բախման հետևանքով մահացած վարորդի ինքնությունը
 Նոյեմբերի 21-ին, ՀՀ քննչական կոմիտեի Արմավիրի մարզային քննչական վարչությունում նախաձեռնված քրեական վարույթի շրջանակում պարզվել է Արտաշար...
Աղբյուր` Panorama.am
21:36
Վլադիմիր Պուտինը ուղերձ է հղել, ասելով, թե ուկրաինական հակամարտությունն ձեռք է բերել գլոբալ բնույթի տարրեր
Վլադիմիր Պուտինը հայտարարություն է արել հատուկ գործողության գոտում տեղի ունեցող իրադարձությունների մասին։ Ուղերձը հրապարակել է «ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:16
Քննիչները առգրավել են Հովիկ Աղազարյանի հեռախոսը
Նախաձեռնվել է քրեական վարույթ` Քրեական օրենսգրքի 486 հոդվածի առաջին մասով (երկու դրվագ). արդարադատության իրականացմանը կամ գործի քննությանը...
Աղբյուր` Panorama.am
20:52
Աշխարհի ամենաբարձրահասակ կինը թրքուհի է, իսկ ամենացածրահասակը՝ հնդկուհի
Գինեսի ռեկորդի միջազգային օվա կապակցությամբ միմյանց են հանդիպել աշխարհի ամենաբարձրահասակ և ամենացածրահասակ կանայք։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:40
Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Իրանի ԱԳ նախարարի հետ
ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել իրանցի գործընկեր Աբաս Արաքչիի հետ: X-ի իր էջում Միրզոյանը գրել է, որ անդրադարձ է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:26
Իվանիշվիլին վարչապետի թեկնածու է ներկայացրել Իրակլի Կոբախիձեին
«Վրացական երազանք»-ի պատվավոր նախագահ Բիձինա Իվանիշվիլին վարչապետի պաշտոնում կրկին ներկայացրել է գործող վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:12
Մատվիենկոն վերընտրվել է ԱՊՀ Միջխորհրդարանական վեհաժողովի խորհրդի նախագահ
ԱՊՀ երկրների Միջխորհրդարանական վեհաժողովի (ՄԽՎ) խորհրդի անդամները կրկին խորհրդի նախագահ են ընտրել Դաշնության խորհրդի խոսնակ Վալենտինա...
Աղբյուր` Panorama.am
19:59
Իսրայելը մեկ օրվա ընթացքում հարվածների չորրորդ ալիքն է սկսել Բեյրութի ուղղությամբ
Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի ինքնաթիռները հինգշաբթի օրը սկսել են հարվածների չորրորդ ալիքը Բեյրութի հարավային արվարձաններին։ Այս մասին հայտնում է...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}