Մշակույթ 14:32 31/05/2021 Հայաստան

Ինչքան զգոն լինենք, այնքան ավելի կկանխենք Ադրբեջանի կամայական գործողությունները. hնագետ Համլետ Պետրոսյան

Պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ԵՊՀ մշակութաբանության ամբիոնի վարիչ Համլետ Պետրոսյանը և Արևելյան լեզուների և քաղաքակրթությունների պետական ինստիտուտի (INALCO, Փարիզ) պրոֆեսոր-հետազոտող, դասախոս Աննա Լեյլոյան-Եկմալյանը նախաձեռնել են «Արցախի մշակութային ժառանգության մշտադիտարկում» (MONUMENT WATCH) ծրագիրը:

Նախաձեռնության նպատակն է ստեղծել անկախ ակադեմիական հարթակ, որն արձանագրելու է Արցախի մշակութային ժառանգության վիճակն ու փոփոխությունները, ներկայացնելու և մեկնաբանելու է մասնագիտական գիտելիքի և ակադեմիական բարեկրթության սահմաններում:

Հիմնական նպատակն է 44-օրյա պատերազմի արդյունքում Արցախի հանրապետության` Ադրբեջանին անցած տարածքների և արցախա-ադրբեջանական սահմանային գոտու անշարժ մշակութային ժառանգության, թանգարանների, մշակութային օջախների քարտեզագրումը և գույքագրումը (վիճակը մինչև պատերազմը), ընթացիկ վիճակին հետևելը և փոփոխությունների վավերացումը (ավերում, ձևափոխում, վերօգտագործում, քանդակների, պատկերների, արձանագրությունների ջնջում ու փոփոխում, նոր սիմվոլների կիրառում և այլն), միջազգային գիտական ու մշակութապահպան հանրությանը ներկայացնելը:

Panorama.am-ի հետ զրույցում ծրագրի գիտական ղեկավար Համլետ Պետրոսյանը նախ ներկայացրեց իրենց թիմը, որի մեջ ներգրավված են հնագետներ, ճարտարապետներ, մշակութաբաններ, հայագետներ, մեդիա և ինտերնետ մասնագետներ, թարգմանիչներ:

«20 հոգուց է կազմված, աշխատանքը կամավորական սկզբունքով է: 80 տոկոսը երիտասարդներ են՝ մագիստրոսներ, ասպիրանտներ: Սա նաև համապատասխան թիմ ստեղծելու, մասնագիտական հանրույթ ձևավորելու մի փորձառություն է: Երբ այս ամենը տեղի ունեցավ, պարզվեց, որ Հայաստանում նման ձևավորած հանրույթ ուղղակի գոյություն չունի, ինչը նույնպես շատ կարևոր է»,- ասաց նա:

Ինչ վերաբերում է նման նախաձեռնությամբ հանդես գալուն, Հ. Պետրոսյանը, որը երկար տարիներ ղեկավարել է Տիգրանակերտում հնագիտական պեղումները, ասաց, որ  բացարձակ ընդունելի չէր այս ամենից հետո նստել ու ոչինչ չանել:

«Թշնամու կողմից հայկական մշակութային հուշարձանների աղավաղմանը, կեղծմանն ու ոչնչացմանն ինչ-որ ձևի պետք է պատասխանել: Քանի որ այսօր այդ ուղղությամբ հատուկ քաղաքականություն չի վարվում, որոշեցի մի բան անենք: Քանի որ ես հետազոտող եմ, մտածեցի, որ ամենաճիշտը գիտական հարթակ ստեղծելն է, որտեղ միայն գիտական  փաստարկները, մոտեցումները, ակադեմիական բարեվարքությունը կարող են տեղ գտնել, ինչպես նաև միջազգային գիտական հանրույթին, հետազոտողներին, որոնք հետաքրքրված են, հասելի լինի այն տեղեկատվությունը, որը մենք ենք մատուցում»,- ասաց Համլետ Պետրոսյանը:

Նա ընդգծեց՝ նախաձեռնությունը որևէ պետական հիմնարկի ենթակայության տակ չէ, որևէ պետական ֆինանսավորում չի ակնկալում. «Կարծում եմ՝ ստեղծված իրավիճակում այն լծակն է, որը կարող է ինչ-որ չափով հետևել, թե ինչ ճակատագիր են ունենում հուշարձանները, ինչ-որ չափով կանխել ադրբեջանական կեղծ պրոպագանդան, գուցե փորձել միջազգային լծակներ գտնել դրանց վրա ազդելու համար»:

Հնագետի խոսքով, մշակութային ժառանգության գիտական ներկայացման համար՝ առանձնահատկությունները, ստեղծման ժամանակաշրջանը, դրանց շուրջ գիտական բանավեճերը, մոտեցումները, ունեն հարուստ արխիվ, բացի այդ խմբի անդամները պրոֆեսիոնալ մասնագետներ են, մեծ մասը մի անգամ չէ, որ տեսել են դրանք ու նկարել: Իսկ ներկայիս վիճակի մասին տեղեկատվություն ստանալու համար, նա նշեց, որ իրենց թիմն Արցախում ունի իր աշխատակիցները, որոնք չեզոք գոտու, սահմանային հուշարձանների մշտադիտարկում են անցկացնում:

«Հետևում ենք ադրբեջանական մեդիային, որն անընդհատ նկարում, ցույց է տալիս, թե հայերը ոնց են «հայացրել» հուշարձանները: Այդ բոլոր նկարահանումները մեզ բավական նյութ են տալիս հասկանալու համար, թե ինչպիսի իրավիճակ է, ինչ փոփոխություններ, նախաձեռնություն են անում:

Նաև համագործակցում ենք ամերիկյան կազմակերպության հետ, մեր գործընկերներն են, փորձում են փոփոխությունները տեսնել տիեզերական լուսանկարների միջոցով»,- ասաց Հ.Պետրոսյանը:

Նա նշեց, որ հարթակը բաց է, նյութերն օգտագործելը, դրանց հիման դրա հոդվածները գրել խրախուսում են:

«Մենք նպատակ չունենք դիմել կոնկրետ որևէ միջազգային կառույցի: Գոյություն չունի միջազգային գիտական որևէ կազմակերպություն, որին մենք դիմում ենք: Կան բազմաթիվ կազմակերպություններ, որոնք այցելում են մեր կայք, մեզ հետ նամակագրության մեջ են, փորձում ենք բազա ստեղծել, որից կարող են օգտվել բոլորը»,- նշեց ծրագրի գիտական ղեկավարը:

Համլետ Պետրոսյանն ասաց, որ Արցախի մշակույթի նախարարության կողմից ժամանակին գրանցվել էր 4000-ից ավելի հուշարձան, այժմ մոտավորապես 1800-1900 հուշարձան գտվում է  օկուպացիայի մեջ:

Խոսելով օկուպացված տարածքներում գտնվող հուշարձանների ներկայիս վիճակի մասին, նա նշեց, որ բոլորը գիտեն այն հուշարձանները, որոնք հրետակոծվել են պատերազմի ժամանակ, իրենք հետևում են այն հուշարձաններին, որոնց մասին պաշտոնական հաղորդագրություններ տարածված չեն:

«Առայժմ Ադրբեջանը, չհաշված այն հուշարձանները, որտեղ ինչ որ փոփոխություններ արդեն արել են՝ Շուշիի հյուսիսային գերեզմանոցը, Վանքասարի եկեղեցու տարածքը, կարծեք թե նախապատրաստական փուլում է՝ այցելում են, փաստագրում, հայտարարում՝ այսպես է, այնպես է:

Կարծում եմ՝ իրենք մտածում են, թե կոնկրետ ամեն մի դեպքում ինչպես վարվել, ինչպես կընդունի միջազգային հանրությունը, ինչ չափով է իրենց կեղծ քաղաքականությունը հիմնավոր և այլն:

Ինչքան մենք զգոն լինենք, ինչքան շատ բացահայտենք, կարծում եմ, այնքան ավելի կկանխենք նրանց կամայական գործողությունները»,- ասաց Համլետ Պետրոսյանը:

 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

23:03
Լիանա Գյուրջյանը՝ ծանրամարտի Մ23 առաջնությունում Եվրոպայի չեմպիոն, Մարգարիտա Առաքելյանը՝ փոխչեմպիոն
Լեհաստանում ընթացող Մ23 տարեկանների Եվրոպայի առաջնությունում Հայաստանի ծանրամարտի կանանց հավաքականի ներկայացուցիչ, 87 կգ քաշային Լիանա...
Աղբյուր` Panorama.am
22:49
«Արարատ», Վեստ Արմենիա» և «Ալաշկերտ» ֆուտբոլային ակումբների հայտարարությունները
«Արարատ» ֆուտբոլային ակումբն  անդրադարձել է հայկական ֆուտբոլի շուրջ ներկայումս ստեղված իրավիճակին. «ՀՖՖ նախագահի՝...
Աղբյուր` Panorama.am
22:28
Վրաստանից արտաքսվել են օտարերկրյա 60 քաղաքացիներ, այդ թվում թnւրքեր և ադրբեջшնցիներ
Վրաստանի ներքին գործերի նախարարության միգրացիոն դեպարտամենտի աշխատակիցները «Օտարերկրացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձանց իրավական...
Աղբյուր` Panorama.am
22:10
Ջրհեղեղ Իսպանիայում. կառավարությունը օգնություն է խնդրում ԵՄ-ից
Իսպանիայի վարչապետ Պեդրո Սանչեսը խնդրել է միջոցներ տրամադրել Եվրոպական համերաշխության հիմնադրամից՝ օգնելու իր երկրին վերականգնվել այս դարում...
Աղբյուր` Panorama.am
20:46
Ծավ գյուղի անտառամերձ հատվածում հրդեհ է, քամու պատճառով առկա է դեպի անտառ տարածման վտանգ
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 14:40-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Ծավ գյուղի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:36
Հունաստանի հայոց թեմի ներկայացուցիչներ և ուխտավորներ են եկել Մայր Աթոռ՝ եպիսկոպոսական ձեռնադրության և օծման առիթով
Նոյեմբերի 2-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունել է Հունաստանի հայոց թեմի թեմական կառույցների...
Աղբյուր` Panorama.am
20:19
Բժիշկ Մյասնիկովը թվարկել է ամենաառողջարար ըմպելիքները
Սովորական մաքուր ջուրը, թեյը և սուրճն ամենաառողջ ըմպելիքներն են։ «Ռոսիա 1» ալիքի «Բժիշկ Մյասնիկով» հաղորդման ժամանակ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:43
Արցախցիների խնդրանքով «Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունները դիմել են ՍԴ
ՀՀ ԱԺ պատգամավորների 1/5-ը («Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունների պատգամավորներ) ՀՀ Սահմանադրական դատարան է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:27
Նիկոլը նաև լվանում է Թուրքիայի արյnւնnտ երեսը վերջինիս՝ ԵՄ հնարավոր անդամագրության գործընթացում. Աշոտյան
«Հայոց ցեղասպանության ուրացումը ոչ թե Միրզոյանի, այլ անձամբ Փաշինյանի նախաձեռնությունն է»
Աղբյուր` Panorama.am
19:16
Ջուլիետա Ավանեսյանը` ծանրամարտի Մ20 առաջնությունում Եվրոպայի չեմպիոն
Պոկում և հրում վարժություններում ևս Ավանեսյանն արժանացել է փոքր ոսկե մեդալներին։
Աղբյուր` Panorama.am
19:02
Հաջորդ շաբաթ 100 դրամների կրիզիս է լինելու. Մեսրոպ Մանուկյան
 Երևանի ավագանու «Մայր Հայաստան» խմբակցության անդամ Մեսրոպ Մանուկյանն այցելել է «Երևան ավտոբու» ՓԲԸ, ծանոթացել է...
Աղբյուր` Panorama.am
18:48
«Սուրբ Հովհաննես» մատուռի մոտից քաղաքացուն իջեցնելու համար անհրաժեշտ է եղել փրկարարների օգնությունը
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 16:28-ին Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Լոռու մարզի Հարթագյուղ գյուղի «Սուրբ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:35
Խաղաղության Նոբելյան մրցանակակիր Քայլաշ Սաթյարթին կայցելի Հայաստան
Խաղաղության Նոբելյան մրցանակակիր Քայլաշ Սաթյարթին Հայաստանում կմասնակցի և կբանախոսի աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության նախաձեռնությամբ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:28
Մեծ Մանթաշի մոտակայքում հրդեհից ջերմահարվել են եղևնու և սոճու տնկիներ
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 15:13-ին Շիրակի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն տեղեկություն է ստացվել, որ Մեծ Մանթաշ ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:19
ՀՖՖ փոխնախագահը՝ հավաքականի գլխավոր մարզչի ու Մելիքբեկյանի հրաժարականի պահանջով երկրպագուների ակցիաների մասին
«Այն տարբերակը, որ մենք ընտրում ենք, չի լինելու հայաստանցի»,- ասել է ՀՖՖ փոխնախագահ Արմեն Նիկողոսյանը՝ պատասխանելով Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:58
Քանյե Ուեսթը 1 միլիարդ դոլարով վավերագրական ֆիլմ է նկարահանել իր մասին
Ռեփեր Քանյե Ուեսթը  իր մասին վավերագրական ֆիլմ է նկարահանել. «Ո՞ւմ անունով» ֆիլմի համար նա ծախսել է 1 միլիարդ դոլար։ Variety-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:42
Ակցիա՝ «Արարատ»-«Փյունիկ» խաղի ժամանակ ՀՖՖ նախագահ Արմեն Մելիքբեկյանի հրաժարականի պահանջով
Հայաստանի  Պրեմիեր լիգայի «Արարատ» - «Փյունիկ» խաղի ժամանակ երկրպագուները  ակցիա են իրականացրել՝ պահանջելով...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
COP29-ը՝ Ադրբեջանում, COP17-ը՝ Հայաստանում․ քաղաքական հատուցո՞ւմ
Հայաստանն ընտրվել է որպես Կենսաբազմազանության կողմերի համաժողովի հյուրընկալող երկիր և COP17-ը  2026թ,-ին անցկացվելու է մեր...
Աղբյուր` Panorama.am
17:18
Դիզայներները նորաձևության տարօրինակ հնարք են մտածել, որը խոստանում է դառնալ ձմեռան գլխավոր թրենդ
Վերջին Նորաձևության շաբաթներին հայտնի բրենդների դիզայներները հաճախ դիմում էին մեկ պարզ, բայց միևնույն ժամանակ անսովոր հնարքի։ Burberry-ի,...
Աղբյուր` Panorama.am
16:57
Ադելիա Պետրոսյանը Ռուսաստանի Գրան պրիի 2-րդ փուլում հաղթել է կարճ ծրագրում
Ռուսաստանի գեղասահքի չեմպիոն ազգությամբ հայ  Ադելիա Պետրոսյանը Կազանում ընթացող Ռուսաստանի Գրան պրիի 2-րդ փուլում լավագույն արդյունքն է...
Աղբյուր` Panorama.am
16:42
Հրդեհ Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթգծի Ախալքալաքի կայարանում
Նոյեմբերի 1-ին երեկոյան ժամը 22։00-ի սահմաններում հրդեհ է բռնկվել Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղու Ախալքալաքիի հատվածի հոսանքի տրանսֆորմատորային...
Աղբյուր` Panorama.am
16:30
Իրանը լուրջ հարվшծ կհասցնի Իսրայելին և ԱՄՆ-ին. հոգևոր առաջնորդ
Իրանը լուրջ հարված կհասցնի Իսրայելին և ԱՄՆ-ին՝ ի պատասխան Թեհրանի և Մերձավոր Արևելքում իսլամական դիմադրության ուժերի նկատմամբ թշնամական քայլերի։...
Աղբյուր` Panorama.am
16:13
Նախկին ՀՀԿ-ական, «Զովք»-ի փոխտնօրեն, «Պրոֆալ»-ի տնօրեն և այլք․ Աննա Հակոբյանի հետ ընթրած «հաջողակ տղամարդիկ»
Oragir.News-ը մանրամասներ է ընթրիքից, որին մասնակցելու համար «Իմ քայլը» հիմնադրամին նախապես 1 միլիոն դրամ պետք է վճարեին։
Աղբյուր` Panorama.am
16:00
Սերբիայում երկաթուղային կայարանում փլուզման հետևանքով 14 մարդ է զոհվել, երկրում սգո օր է
Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը ցավակցել է Սերբիայի երկաթուղային կայարանում տեղի ունեցած ողբերգական փլուզման հետևանքով զոհվածների ընտանիքին։
Աղբյուր` Panorama.am
15:32
Ծանրորդ Ալեքսանդր Լազարյանը` Եվրոպայի մինչև 20 տարեկաների չեմպիոն
Նա նվաճել է նաև փոքր բրոնզե և փոքր ոսկե մեդալներ
Աղբյուր` Panorama.am
15:19
Արցախյան հանրությունը պետք է իմանա` ովքե՞ր են այդ մարդիկ, որ իրենց իրավունք են վերապահում արցախցիների անունից խոսել. Ստեփանյան
ՀՀ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը տեղեկացրել է, որ «40+10 հազար» աջակցության ծրագիրը կշարունակվի մինչև ապրիլ,...
Աղբյուր` Panorama.am
15:07
Կոչ. COP29-ին ընդառաջ և ընթացքում հատուկ կարևորությամբ արծարծել արցախահայության նկատմամբ շարունակվող անարդարության մասին
Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոս Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Առաջինը, կաթողիկե հայոց կաթողիկոս պատրիարք Տ. Ռաֆայել Պետրոս ԻԱ Մինասյանը և Մերձավոր Արևելքի Հայ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:41
Սիսիան-Աղիտու ավտոճանապարհին բախվել են բեռնատարն ու «VAZ»-ը, կան տուժածներ
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 13:23-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Սիսիան-Աղիտու...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հովհաննես Ավետիսյան. Ոստիկանությունը գտնվում է պատանդի կարգավիճակում
12:04 02/11/2024

Հովհաննես Ավետիսյան. Ոստիկանությունը գտնվում է պատանդի կարգավիճակում

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}