Մշակույթ 14:32 31/05/2021 Հայաստան

Ինչքան զգոն լինենք, այնքան ավելի կկանխենք Ադրբեջանի կամայական գործողությունները. hնագետ Համլետ Պետրոսյան

Պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ԵՊՀ մշակութաբանության ամբիոնի վարիչ Համլետ Պետրոսյանը և Արևելյան լեզուների և քաղաքակրթությունների պետական ինստիտուտի (INALCO, Փարիզ) պրոֆեսոր-հետազոտող, դասախոս Աննա Լեյլոյան-Եկմալյանը նախաձեռնել են «Արցախի մշակութային ժառանգության մշտադիտարկում» (MONUMENT WATCH) ծրագիրը:

Նախաձեռնության նպատակն է ստեղծել անկախ ակադեմիական հարթակ, որն արձանագրելու է Արցախի մշակութային ժառանգության վիճակն ու փոփոխությունները, ներկայացնելու և մեկնաբանելու է մասնագիտական գիտելիքի և ակադեմիական բարեկրթության սահմաններում:

Հիմնական նպատակն է 44-օրյա պատերազմի արդյունքում Արցախի հանրապետության` Ադրբեջանին անցած տարածքների և արցախա-ադրբեջանական սահմանային գոտու անշարժ մշակութային ժառանգության, թանգարանների, մշակութային օջախների քարտեզագրումը և գույքագրումը (վիճակը մինչև պատերազմը), ընթացիկ վիճակին հետևելը և փոփոխությունների վավերացումը (ավերում, ձևափոխում, վերօգտագործում, քանդակների, պատկերների, արձանագրությունների ջնջում ու փոփոխում, նոր սիմվոլների կիրառում և այլն), միջազգային գիտական ու մշակութապահպան հանրությանը ներկայացնելը:

Panorama.am-ի հետ զրույցում ծրագրի գիտական ղեկավար Համլետ Պետրոսյանը նախ ներկայացրեց իրենց թիմը, որի մեջ ներգրավված են հնագետներ, ճարտարապետներ, մշակութաբաններ, հայագետներ, մեդիա և ինտերնետ մասնագետներ, թարգմանիչներ:

«20 հոգուց է կազմված, աշխատանքը կամավորական սկզբունքով է: 80 տոկոսը երիտասարդներ են՝ մագիստրոսներ, ասպիրանտներ: Սա նաև համապատասխան թիմ ստեղծելու, մասնագիտական հանրույթ ձևավորելու մի փորձառություն է: Երբ այս ամենը տեղի ունեցավ, պարզվեց, որ Հայաստանում նման ձևավորած հանրույթ ուղղակի գոյություն չունի, ինչը նույնպես շատ կարևոր է»,- ասաց նա:

Ինչ վերաբերում է նման նախաձեռնությամբ հանդես գալուն, Հ. Պետրոսյանը, որը երկար տարիներ ղեկավարել է Տիգրանակերտում հնագիտական պեղումները, ասաց, որ  բացարձակ ընդունելի չէր այս ամենից հետո նստել ու ոչինչ չանել:

«Թշնամու կողմից հայկական մշակութային հուշարձանների աղավաղմանը, կեղծմանն ու ոչնչացմանն ինչ-որ ձևի պետք է պատասխանել: Քանի որ այսօր այդ ուղղությամբ հատուկ քաղաքականություն չի վարվում, որոշեցի մի բան անենք: Քանի որ ես հետազոտող եմ, մտածեցի, որ ամենաճիշտը գիտական հարթակ ստեղծելն է, որտեղ միայն գիտական  փաստարկները, մոտեցումները, ակադեմիական բարեվարքությունը կարող են տեղ գտնել, ինչպես նաև միջազգային գիտական հանրույթին, հետազոտողներին, որոնք հետաքրքրված են, հասելի լինի այն տեղեկատվությունը, որը մենք ենք մատուցում»,- ասաց Համլետ Պետրոսյանը:

Նա ընդգծեց՝ նախաձեռնությունը որևէ պետական հիմնարկի ենթակայության տակ չէ, որևէ պետական ֆինանսավորում չի ակնկալում. «Կարծում եմ՝ ստեղծված իրավիճակում այն լծակն է, որը կարող է ինչ-որ չափով հետևել, թե ինչ ճակատագիր են ունենում հուշարձանները, ինչ-որ չափով կանխել ադրբեջանական կեղծ պրոպագանդան, գուցե փորձել միջազգային լծակներ գտնել դրանց վրա ազդելու համար»:

Հնագետի խոսքով, մշակութային ժառանգության գիտական ներկայացման համար՝ առանձնահատկությունները, ստեղծման ժամանակաշրջանը, դրանց շուրջ գիտական բանավեճերը, մոտեցումները, ունեն հարուստ արխիվ, բացի այդ խմբի անդամները պրոֆեսիոնալ մասնագետներ են, մեծ մասը մի անգամ չէ, որ տեսել են դրանք ու նկարել: Իսկ ներկայիս վիճակի մասին տեղեկատվություն ստանալու համար, նա նշեց, որ իրենց թիմն Արցախում ունի իր աշխատակիցները, որոնք չեզոք գոտու, սահմանային հուշարձանների մշտադիտարկում են անցկացնում:

«Հետևում ենք ադրբեջանական մեդիային, որն անընդհատ նկարում, ցույց է տալիս, թե հայերը ոնց են «հայացրել» հուշարձանները: Այդ բոլոր նկարահանումները մեզ բավական նյութ են տալիս հասկանալու համար, թե ինչպիսի իրավիճակ է, ինչ փոփոխություններ, նախաձեռնություն են անում:

Նաև համագործակցում ենք ամերիկյան կազմակերպության հետ, մեր գործընկերներն են, փորձում են փոփոխությունները տեսնել տիեզերական լուսանկարների միջոցով»,- ասաց Հ.Պետրոսյանը:

Նա նշեց, որ հարթակը բաց է, նյութերն օգտագործելը, դրանց հիման դրա հոդվածները գրել խրախուսում են:

«Մենք նպատակ չունենք դիմել կոնկրետ որևէ միջազգային կառույցի: Գոյություն չունի միջազգային գիտական որևէ կազմակերպություն, որին մենք դիմում ենք: Կան բազմաթիվ կազմակերպություններ, որոնք այցելում են մեր կայք, մեզ հետ նամակագրության մեջ են, փորձում ենք բազա ստեղծել, որից կարող են օգտվել բոլորը»,- նշեց ծրագրի գիտական ղեկավարը:

Համլետ Պետրոսյանն ասաց, որ Արցախի մշակույթի նախարարության կողմից ժամանակին գրանցվել էր 4000-ից ավելի հուշարձան, այժմ մոտավորապես 1800-1900 հուշարձան գտվում է  օկուպացիայի մեջ:

Խոսելով օկուպացված տարածքներում գտնվող հուշարձանների ներկայիս վիճակի մասին, նա նշեց, որ բոլորը գիտեն այն հուշարձանները, որոնք հրետակոծվել են պատերազմի ժամանակ, իրենք հետևում են այն հուշարձաններին, որոնց մասին պաշտոնական հաղորդագրություններ տարածված չեն:

«Առայժմ Ադրբեջանը, չհաշված այն հուշարձանները, որտեղ ինչ որ փոփոխություններ արդեն արել են՝ Շուշիի հյուսիսային գերեզմանոցը, Վանքասարի եկեղեցու տարածքը, կարծեք թե նախապատրաստական փուլում է՝ այցելում են, փաստագրում, հայտարարում՝ այսպես է, այնպես է:

Կարծում եմ՝ իրենք մտածում են, թե կոնկրետ ամեն մի դեպքում ինչպես վարվել, ինչպես կընդունի միջազգային հանրությունը, ինչ չափով է իրենց կեղծ քաղաքականությունը հիմնավոր և այլն:

Ինչքան մենք զգոն լինենք, ինչքան շատ բացահայտենք, կարծում եմ, այնքան ավելի կկանխենք նրանց կամայական գործողությունները»,- ասաց Համլետ Պետրոսյանը:

 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

23:04
Մինչև Հայաստանի իշխանությունը հանցավոր լռում է, պաշտոնական Բաքուն ագրեսորի նոր իմիջ է կերտում Հայաստանի համար. Տիգրան Աբրահամյան
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը գրում է. «Ադրբեջանում սեփական ստվերի ու անցյալի բարդույթների...
Աղբյուր` Panorama.am
22:44
Ռուսաստանն իրեն իրավունք է վերապահում զենք օգտագործել այն պետությունների դեմ, որոնք թույլ են տալիս իրենց զենքն օգտագործել իր դեմ. Պուտին
Այսօր հրապարակված տեսաուղերձում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայտարարեց նորագույն միջին հեռահարության «Օրեշնիկ» հրթիռի հաջող...
Աղբյուր` Panorama.am
22:19
Անկախության հռչակագիրն անփոփոխ է, չունի դադարեցման իրավաբանական հնարավորություն. «Գերագույն խորհուրդ»
ՀՀ «Գերագույն խորհուրդ» պատգամավորական ակումբը հայտարարություն է տարածել, որում անընդունելի է համարել Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:59
Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում քննարկեցինք Հայաստանի անվտանգության մարտահրավերները. Արման Թաթոյան
ՀՀ նախկին ՄԻՊ Արման Թաթոյանը գրել է «Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում տեղի ունեցավ «Wine & Talk»  միջոցառումը,...
Աղբյուր` Panorama.am
21:50
Պարզվել է «BMW»-ի և շոգեքարշի բախուման հետևանքով մահացած վարորդի ինքնությունը
 Նոյեմբերի 21-ին, ՀՀ քննչական կոմիտեի Արմավիրի մարզային քննչական վարչությունում նախաձեռնված քրեական վարույթի շրջանակում պարզվել է Արտաշար...
Աղբյուր` Panorama.am
21:36
Վլադիմիր Պուտինը ուղերձ է հղել, ասելով, թե ուկրաինական հակամարտությունն ձեռք է բերել գլոբալ բնույթի տարրեր
Վլադիմիր Պուտինը հայտարարություն է արել հատուկ գործողության գոտում տեղի ունեցող իրադարձությունների մասին։ Ուղերձը հրապարակել է «ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:16
Քննիչները առգրավել են Հովիկ Աղազարյանի հեռախոսը
Նախաձեռնվել է քրեական վարույթ` Քրեական օրենսգրքի 486 հոդվածի առաջին մասով (երկու դրվագ). արդարադատության իրականացմանը կամ գործի քննությանը...
Աղբյուր` Panorama.am
20:52
Աշխարհի ամենաբարձրահասակ կինը թրքուհի է, իսկ ամենացածրահասակը՝ հնդկուհի
Գինեսի ռեկորդի միջազգային օվա կապակցությամբ միմյանց են հանդիպել աշխարհի ամենաբարձրահասակ և ամենացածրահասակ կանայք։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:40
Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Իրանի ԱԳ նախարարի հետ
ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել իրանցի գործընկեր Աբաս Արաքչիի հետ: X-ի իր էջում Միրզոյանը գրել է, որ անդրադարձ է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:26
Իվանիշվիլին վարչապետի թեկնածու է ներկայացրել Իրակլի Կոբախիձեին
«Վրացական երազանք»-ի պատվավոր նախագահ Բիձինա Իվանիշվիլին վարչապետի պաշտոնում կրկին ներկայացրել է գործող վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:12
Մատվիենկոն վերընտրվել է ԱՊՀ Միջխորհրդարանական վեհաժողովի խորհրդի նախագահ
ԱՊՀ երկրների Միջխորհրդարանական վեհաժողովի (ՄԽՎ) խորհրդի անդամները կրկին խորհրդի նախագահ են ընտրել Դաշնության խորհրդի խոսնակ Վալենտինա...
Աղբյուր` Panorama.am
19:59
Իսրայելը մեկ օրվա ընթացքում հարվածների չորրորդ ալիքն է սկսել Բեյրութի ուղղությամբ
Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի ինքնաթիռները հինգշաբթի օրը սկսել են հարվածների չորրորդ ալիքը Բեյրութի հարավային արվարձաններին։ Այս մասին հայտնում է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:44
Խաղաղությունը մոտ է, քան երբևէ, ՀՀ-ին և Ադրբեջանին կոչ ենք անում բաց չթողնել հնարավորությունը. Ֆիդան
Խաղաղությունը Հարավային Կովկասում մոտ է, քան երբևէ։ Ադրբեջանին և Հայաստանին կոչ ենք անում բաց չթողնել այս պատմական հնարավորությունը։ Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
19:32
Զինծառայող Հրայր Ալիխանյանը հաղթեց Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության մասնակցին
ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Հրայր Ալիխանյանը (74 կգ) հաղթեց Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության մասնակցին 12։2 հաշվով և նվաճեց...
Աղբյուր` Panorama.am
19:19
Պղծվում և ոչնչացվում է մեր հազարամյա մշակույթը․ Վրթանես եպիսկոպոս Աբրահամյան
Հռոմի Սուրբ Թովմա Ակվինացու անվան քահանայապետական համալսարանում նոյեմբերի 18-19-ը տեղի է ունեցել միջազգային համաժողով՝ նվիրված Արցախի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:06
Միրզոյանն ընդունել է Գերմանիայի Բունդեսթագի ԵՄ հարցերի հանձնաժողովի նախագահին
Արարատ Միրզոյանն ընդունել է Գերմանիայի Բունդեսթագի ԵՄ հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Անտոն Հոֆրայթերին: Այս մասին հայտնում են ՀՀ ԱԳՆ-ից։...
Աղբյուր` Panorama.am
18:52
Վթարային ջրանջատում Արարատի մարզում նոյեմբերի 22/23-ին
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ վթարի վերացման աշխատանքներով պայմանավորված, ս.թ. ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:39
Թուրք-ադրբեջանական տարաձայնություններն էներգետիկ ոլորտում
«Գեղարդ» գիտավերլուծական հիմնադրամը այս անգամ անդրադարձել է Թուրք-ադրբեջանական տարաձայնություններին էներգետիկ ոլորտում: Հոդվածում,...
Աղբյուր` Panorama.am
18:24
Ժամկետային զինծառայող Սամվել Գրիգորյանը 9։1 հաշվով հաղթեց Ղազախստանի մասնակցին
 ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Սամվել Գրիգորյանը (82 կգ) 9։1 հաշվով հաղթեց Ղազախստանի Հանրապետության մասնակցին և...
Աղբյուր` Panorama.am
18:12
Թուրքիան Սոմալիում կհիմնի տիեզերական ռազմաբազա
Թուրքիան շարունակում է հարաբերությունները խորացնել ու զարգացնել աֆրիկյան երկրների հետ։ Ավելի վաղ հայտնի էր դարձել, որ Թուրքիան Սոմալիի հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Վթարային ջրանջատում Արարատի մարզում
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ վթարի վերացման աշխատանքներով պայմանավորված, ս.թ....
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
ԱՀԿ. Աղմուկը՝ մարդու առողջության համար թաքնված սպառնալիք
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) հետազոտողները պարզել են, որ 85 դԲ (դեցիբել) բարձր ֆոնային աղմուկը կարող է հրահրել...
Աղբյուր` Panorama.am
17:50
Ըմբշամարտի զինվորականների ԱԱ. Տիգրան Մինասյանը՝ արծաթե մեդալակիր, Շանթ Խաչատրյանը՝ բրոնզե
55 կգ քաշային կարգում ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Տիգրան Մինասյանը նվաճեց Երևանում անցկացվող Ըմբշամարտի զինվորականների...
Աղբյուր` Panorama.am
17:43
ՔԿ. Խափանման միջոց կալանքի միջնորդությունների ներկայացման դեպքերը նվազել են
Քննչական կոմիտեն ուսումնասիրել է 2024թ․ առաջին ինը ամիսների ընթացքում իր ստորաբաժանումներում քննվող քրեական վարույթներով խափանման միջոցների...
Աղբյուր` Panorama.am
17:35
Իլոն Մասկի Tesla էլեկտրամոբիլները ԱՄՆ-ում ճանաչվել են ամենավտանգավորները
ԱՄՆ-ի Ճանապարհների երթևեկության անվտանգության ազգային վարչությունը (NHTSA) վերլուծել է վթարների վիճակագրությունը և եզրակացրել, որ երկրում...
Աղբյուր` Panorama.am
17:24
ՖԱՖ. Այս խայտառակ վիճակի պատասխանատուն ՀՖՖ այսօրվա ղեկավարությունն է
««Վեստ Արմենիա» ակումբի ֆուտբոլիստներն դուրս չեկան «Փյունիկի» դեմ։ Սա կլինի «Վեստ Արմենիայի» 2-րդ տեխնիկական պարտությունը, ևս մեկի դեպքում ակումբը ավտոմատ կհեռացվի առաջնությունից»
Աղբյուր` Panorama.am
17:20
Գավառում վտանգավոր պանիր է արտադրվել
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմինը կասեցրել է անհատ ձեռնարկատեր Արման Սենոքյանին պատկանող կաթնամթերքի արտադրամասի գործունեությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
17:11
Կոսմետոլոգ. Մաշկի ծերացման հիմնական պատճառները
Մաշկի ծերացման երկու տեսակ կա՝ բնական և վաղաժամ: «Որպես կանոն, տարիքային փոփոխությունները տեղի են ունենում աստիճանաբար և ամենից հաճախ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:09
44-օրյա պատերազմի մասնակիցը Դալմայի այգիների ջրատարի մոտ թողել է մեծ քանակությամբ զենք-զինամթերք
Բնակչության մոտ ապօրինի պահվող զենք-զինամթերքի հայտնաբերման և առգրավման թեման ոստիկանության համար մնում է արդիական: Օպերատիվ աշխատանքին զուգահեռ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:00
Մեդվեդևը հայտնել է Ուկրաինայի դեմ ռազմական գործողությունների մասնակիցներին վճարելու խնդիրների մասին
ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը հայտարարել է Ուկրաինայում հատուկ ռազմական գործողության (ՀՌԳ) մասնակիցներին վճարումների հետ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}