Քաղաքական 11:41 08/06/2021 Հայաստան

Հարցեր, որ ունեն փաստական պատասխաններ 1- «Գույք պարտքի դիմաց»

Նախընտրական փուլում, ինչպես պատերազմում՝ ստերը էլ ավելի են մեծանում։ Ու դրանց անպայման պետք է պատասխանել՝ փաստական։ Հարցերը, որոնք պատասխան չեն ունենում, որքան էլ սուտ ու անտրամաբանական լինեն, սկսում են իրենց՝ անտրամաբանական տրամաբանությամբ։


Եվ այսպես՝ «Գույք պարտքի դիմաց». Այս օրերին շրջանառվող հարց, քննարկումներ դրա շուրջ, բայց քննարկումներ, որոնցում հիմնականում բացակայում է փաստականը, քանի որ դիտավորյալ է այն դաշտ գցվել հենց այդ ձևով՝  «Քոչարյանը սաղ տվեց ռուսներին», «աշխատող զավոդները ռուսներին տվին» և այլն:

Պարտք, որ կուտակվել էր

նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի պաշտոնավարման շրջանում, հիմնականում՝ 1992-94 թվականների միջակայքում, Ռուսաստանից Հայաստանի վերցրած տարբեր վարկերի հաշվին: Պարտքի գումարը կազմում էր մոտ 100 մլն դոլար, իսկ ավելի կոնկրետ՝ 98 միլիոն դոլար:

Այսինքն, 1998-ին ստանձնելով Հայաստանի նախագահի պաշտոնը, Ռոբերտ Քոչարյանի գլխավորած իշխանությունը այդ արտաքին պարտքը «ժառանգություն» ստացավ նախորդ կառավարույթունից: Իսկ 2000-ականների մեկնարկին ծագեց Ռուսաստանին ունեցած այդ պարտքը փակելու խնդիրը:

Հնարավո՞ր չէր Ռուսաստանին ունեցած այդ պարտքը մարել փողով

«Քեշ» փողով Ռուսաստանին ունեցած 98 միլիոն դոլարի պարտքը փակելու հետևանքը կլիներ այն, որ Հայաստանի կառավարությունը արդեն կդժվարանար ուսուցիչների, բժիշկների, մարտական սպաների աշխատավարձերը բարձրացնելու, կենսաթոշակառուների թոշակներն ավելացնելու, պետական բյուջեով նախատեսված շինարարական և այլ ծախսեր կատարելու հարցերում, իսկ այդ ամենը, սիրելի հայրենակից, կխփեր հենց քո գրպանին ևս:

Այսինքն, կարելի էր և փողով այդ պարտքը փակել, բայց… կանգնել նոր պարտք վերցնելու խնդրի առաջ: 

Ձեռնարկություններ՝ «պարտքի դիմաց»

Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև բանակցությունների արդյունքում ձևավորվեց «Գույք՝ պարտքի դիմաց» ծրագիրը, որի վերաբերյալ համաձայնությունը կնքվեց 2002-ին: Ըստ այդմ՝ Հայաստանը Ռուսաստանին փոխանցեց հետևյալ ընկերությունները՝
1 Հրազդանի ջերմաէլեկտրակայանը, 2 «Մարս» գործարանը, 3 Երևանի նյութաբանության, 4 Երևանի մաթեմատիկական մեքենաների («Մերգելյան»),             5 Երևանի կառավարման ավտոմատացված համակարգերի գիտահետազոտական ինստիտուտները։

Ի՞նչ տվեց դա Հայաստանին

Առաջին՝ Հայաստանի կառավարությունը այդպիսով մարեց 99 միլիոն դոլարի արտաքին պարտք, այդ չափով նվազեցնելով պարտք լինելու նյութական և հոգեբանական բեռը:

Երկրորդ՝ բացի այն, որ Ռուսաստանին ունեցած 99 միլիոն դոլարի պարտքը զրոյացավ, «Գույք՝ պարտքի դիմաց» ծրագրով ռուսական կողմը, ստանձնած պարտավորության համաձայն, կատարեց 100 միլիոն դոլարի ներդրում՝ Հայաստանի տնտեսության մեջ: Այսինքն, ծրագիրը ոչ միայն Հայաստանի տնտեսությանը վնաս չտվեց, ոչ միայն արտաքին պարտքը 100 միլիոն դոլարով նվազեց, այլև լրացուցիչ 100 միլիոն դոլարի ռուսական կապիտալի մուտք եղավ Հայաստանի տնտեսություն: Ու այդ ներդրումները շարունակական բնույթ են կրել ու կրում:

Երրորդ՝ Հայաստանը այդ ծրագրով երաշխավորեց թվարկված ընկերությունների պահպանումը, ապա՝ հետագա զարգացումն ու արդիականացումը, Հայաստանի քաղաքացիների համար նոր աշխատատեղերի ստեղծումն ու զբաղվածության ապահովումը, բյուջեի հարկային մուտքերի ավելացումը:

Չորրորդ՝ այս ծրագրի շնորհիվ, Հայաստան-Ռուսաստան առևտրատնտեսական հարաբերությունների բովանդակությունը «պարտապան-պարտատեր» հարթությունից արագորեն տեղափոխվեց տնտեսական գործընկերության ու դրա խորացման հարթություն:

Ի՞նչ եղավ նշված ընկերությունների հետ

Հրազդանի ՋԷԿ-ի հետ կապված՝ պատասխանը պարզ է ու ակնհայտ: Գործում է, էլեկտրաէներգիա է արտադրում: Իսկ նշված 3 գիտահետազոտական ինստիտուտները հետագայում միավորվեցին և այժմ հանդես են գալիս որպես՝ «Երևանի մաթեմատիկական մեքենաների ԳՀԻ» ՓԲԸ անվանմամբ (օրինակ միայն «ԵրՄՄԳՀԻ» ՓԲԸ-ն 2017 թվականին 207 մլն դրամ հարկային մուտք է ապահովել):
Հետագայում՝ 2013-ին «ՌԱՕ ՄԱՐՍ» ՓԲԸ և «ԵրՄՄԳՀԻ» ՓԲԸ տարածքներում ստեղծվել է «Ալյանս» ազատ տնտեսական գոտին՝ բարձր տեխնոլոգիական և նորարարական արտադրությունների կազմակերպման նպատակով:
Այդ ազատ տնտեսական գոտում ստեղծվել և գործում են՝ 1 «Լեդ» լամպերի արտադրությունը, 2 «Ֆարմատեք» դեղագործական ընկերությունը, 3 «Ինստիգեյթի» անօդաչու սարքերի արտադրությունը, 4 «Technology and Science Dynamics Inc./Armtab Technologies»-ը՝ հայկական ArmTab պլանշետների և սմարթֆոնների արտադրողը և այլն: Այդ ազատ տնտեսական գոտու մեկնարկից, օրինակ, մինչև 2017 թվականը ներառյալ, փաստացի իրականացվել է 2,8 մլրդ դրամի ներդրում և ստեղծվել 326 նոր աշխատատեղ ու խոսքը որակյալ մասնագետների ու աշխատատեղերի մասին է:

Այսպիսով՝ մնում է մի՝ հիմնական հարց՝  ո՞վ է դժգոհ, որ հայ մարդիկ Հայաստանում աշխատանք ու եկամուտ ունեն:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

20:46
Ծավ գյուղի անտառամերձ հատվածում հրդեհ է, քամու պատճառով առկա է դեպի անտառ տարածման վտանգ
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 14:40-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Ծավ գյուղի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:36
Հունաստանի հայոց թեմի ներկայացուցիչներ և ուխտավորներ են եկել Մայր Աթոռ՝ եպիսկոպոսական ձեռնադրության և օծման առիթով
Նոյեմբերի 2-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունել է Հունաստանի հայոց թեմի թեմական կառույցների...
Աղբյուր` Panorama.am
20:19
Բժիշկ Մյասնիկովը թվարկել է ամենաառողջարար ըմպելիքները
Սովորական մաքուր ջուրը, թեյը և սուրճն ամենաառողջ ըմպելիքներն են։ «Ռոսիա 1» ալիքի «Բժիշկ Մյասնիկով» հաղորդման ժամանակ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:43
Արցախցիների խնդրանքով «Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունները դիմել են ՍԴ
ՀՀ ԱԺ պատգամավորների 1/5-ը («Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունների պատգամավորներ) ՀՀ Սահմանադրական դատարան է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:27
Նիկոլը նաև լվանում է Թուրքիայի արյnւնnտ երեսը վերջինիս՝ ԵՄ հնարավոր անդամագրության գործընթացում. Աշոտյան
«Հայոց ցեղասպանության ուրացումը ոչ թե Միրզոյանի, այլ անձամբ Փաշինյանի նախաձեռնությունն է»
Աղբյուր` Panorama.am
19:16
Ջուլիետա Ավանեսյանը` ծանրամարտի Մ20 առաջնությունում Եվրոպայի չեմպիոն
Պոկում և հրում վարժություններում ևս Ավանեսյանն արժանացել է փոքր ոսկե մեդալներին։
Աղբյուր` Panorama.am
19:02
Հաջորդ շաբաթ 100 դրամների կրիզիս է լինելու. Մեսրոպ Մանուկյան
 Երևանի ավագանու «Մայր Հայաստան» խմբակցության անդամ Մեսրոպ Մանուկյանն այցելել է «Երևան ավտոբու» ՓԲԸ, ծանոթացել է...
Աղբյուր` Panorama.am
18:48
«Սուրբ Հովհաննես» մատուռի մոտից քաղաքացուն իջեցնելու համար անհրաժեշտ է եղել փրկարարների օգնությունը
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 16:28-ին Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Լոռու մարզի Հարթագյուղ գյուղի «Սուրբ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:35
Խաղաղության Նոբելյան մրցանակակիր Քայլաշ Սաթյարթին կայցելի Հայաստան
Խաղաղության Նոբելյան մրցանակակիր Քայլաշ Սաթյարթին Հայաստանում կմասնակցի և կբանախոսի աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության նախաձեռնությամբ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:28
Մեծ Մանթաշի մոտակայքում հրդեհից ջերմահարվել են եղևնու և սոճու տնկիներ
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 15:13-ին Շիրակի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն տեղեկություն է ստացվել, որ Մեծ Մանթաշ ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:19
ՀՖՖ փոխնախագահը՝ հավաքականի գլխավոր մարզչի ու Մելիքբեկյանի հրաժարականի պահանջով երկրպագուների ակցիաների մասին
«Այն տարբերակը, որ մենք ընտրում ենք, չի լինելու հայաստանցի»,- ասել է ՀՖՖ փոխնախագահ Արմեն Նիկողոսյանը՝ պատասխանելով Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:58
Քանյե Ուեսթը 1 միլիարդ դոլարով վավերագրական ֆիլմ է նկարահանել իր մասին
Ռեփեր Քանյե Ուեսթը  իր մասին վավերագրական ֆիլմ է նկարահանել. «Ո՞ւմ անունով» ֆիլմի համար նա ծախսել է 1 միլիարդ դոլար։ Variety-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:42
Ակցիա՝ «Արարատ»-«Փյունիկ» խաղի ժամանակ ՀՖՖ նախագահ Արմեն Մելիքբեկյանի հրաժարականի պահանջով
Հայաստանի  Պրեմիեր լիգայի «Արարատ» - «Փյունիկ» խաղի ժամանակ երկրպագուները  ակցիա են իրականացրել՝ պահանջելով...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
COP29-ը՝ Ադրբեջանում, COP17-ը՝ Հայաստանում․ քաղաքական հատուցո՞ւմ
Հայաստանն ընտրվել է որպես Կենսաբազմազանության կողմերի համաժողովի հյուրընկալող երկիր և COP17-ը  2026թ,-ին անցկացվելու է մեր...
Աղբյուր` Panorama.am
17:18
Դիզայներները նորաձևության տարօրինակ հնարք են մտածել, որը խոստանում է դառնալ ձմեռան գլխավոր թրենդ
Վերջին Նորաձևության շաբաթներին հայտնի բրենդների դիզայներները հաճախ դիմում էին մեկ պարզ, բայց միևնույն ժամանակ անսովոր հնարքի։ Burberry-ի,...
Աղբյուր` Panorama.am
16:57
Ադելիա Պետրոսյանը Ռուսաստանի Գրան պրիի 2-րդ փուլում հաղթել է կարճ ծրագրում
Ռուսաստանի գեղասահքի չեմպիոն ազգությամբ հայ  Ադելիա Պետրոսյանը Կազանում ընթացող Ռուսաստանի Գրան պրիի 2-րդ փուլում լավագույն արդյունքն է...
Աղբյուր` Panorama.am
16:42
Հրդեհ Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթգծի Ախալքալաքի կայարանում
Նոյեմբերի 1-ին երեկոյան ժամը 22։00-ի սահմաններում հրդեհ է բռնկվել Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղու Ախալքալաքիի հատվածի հոսանքի տրանսֆորմատորային...
Աղբյուր` Panorama.am
16:30
Իրանը լուրջ հարվшծ կհասցնի Իսրայելին և ԱՄՆ-ին. հոգևոր առաջնորդ
Իրանը լուրջ հարված կհասցնի Իսրայելին և ԱՄՆ-ին՝ ի պատասխան Թեհրանի և Մերձավոր Արևելքում իսլամական դիմադրության ուժերի նկատմամբ թշնամական քայլերի։...
Աղբյուր` Panorama.am
16:13
Նախկին ՀՀԿ-ական, «Զովք»-ի փոխտնօրեն, «Պրոֆալ»-ի տնօրեն և այլք․ Աննա Հակոբյանի հետ ընթրած «հաջողակ տղամարդիկ»
Oragir.News-ը մանրամասներ է ընթրիքից, որին մասնակցելու համար «Իմ քայլը» հիմնադրամին նախապես 1 միլիոն դրամ պետք է վճարեին։
Աղբյուր` Panorama.am
16:00
Սերբիայում երկաթուղային կայարանում փլուզման հետևանքով 14 մարդ է զոհվել, երկրում սգո օր է
Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը ցավակցել է Սերբիայի երկաթուղային կայարանում տեղի ունեցած ողբերգական փլուզման հետևանքով զոհվածների ընտանիքին։
Աղբյուր` Panorama.am
15:32
Ծանրորդ Ալեքսանդր Լազարյանը` Եվրոպայի մինչև 20 տարեկաների չեմպիոն
Նա նվաճել է նաև փոքր բրոնզե և փոքր ոսկե մեդալներ
Աղբյուր` Panorama.am
15:19
Արցախյան հանրությունը պետք է իմանա` ովքե՞ր են այդ մարդիկ, որ իրենց իրավունք են վերապահում արցախցիների անունից խոսել. Ստեփանյան
ՀՀ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը տեղեկացրել է, որ «40+10 հազար» աջակցության ծրագիրը կշարունակվի մինչև ապրիլ,...
Աղբյուր` Panorama.am
15:07
Կոչ. COP29-ին ընդառաջ և ընթացքում հատուկ կարևորությամբ արծարծել արցախահայության նկատմամբ շարունակվող անարդարության մասին
Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոս Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Առաջինը, կաթողիկե հայոց կաթողիկոս պատրիարք Տ. Ռաֆայել Պետրոս ԻԱ Մինասյանը և Մերձավոր Արևելքի Հայ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:41
Սիսիան-Աղիտու ավտոճանապարհին բախվել են բեռնատարն ու «VAZ»-ը, կան տուժածներ
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 13:23-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Սիսիան-Աղիտու...
Աղբյուր` Panorama.am
14:36
Խաչանովը մեկնաբանել է Փարիզի «Մասթերսի» քառորդ եզրափակչում Դիմիտրովի նկատմամբ տարած հաղթանակը
Ռուսաստանը ներկայացնող Կարեն Խաչանովը դուրս է եկել Փարիզում ընթացող Masters շարքի մրցաշարի  քառորդ եզրափակչում հաղթել է բուլղարացի Գրիգոր...
Աղբյուր` Panorama.am
14:26
Արամ Առաջինն ու Օկամպոն քննարկել են արցախահայերի իրավունքներին վերաբերող հարցեր
Նոյեմբեր 1-ին Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոս Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Առաջինն ու  Միջազգային քրեական դատարանի նախկին գլխավոր դատախազ Լուիս Մորենո...
Աղբյուր` Panorama.am
14:11
Արման Ծառուկյանն ու Իսլամ Մախաչևը կարող են ռևանշ մենամարտ անցկացնել հունվարի 18-ին
Թեթև քաշային կարգում UFC-ի գործող չեմպիոն Իսլամ Մախաչևը և Արման Ծառուկյանը կարող են ռեւանշ-մենամարտ անցկացնել հունվարի 18-ին Լոս Անջելեսում...
Աղբյուր` Panorama.am
14:04
«Գոյ» թատրոնը կվերսկսի գործունեությունը
«Լիահույս ենք, որ Գ. Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոնի տնօրենը չի խոչընդոտի և կենթարկվի օրինական պահանջին»։
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հովհաննես Ավետիսյան. Ոստիկանությունը գտնվում է պատանդի կարգավիճակում
12:04 02/11/2024

Հովհաննես Ավետիսյան. Ոստիկանությունը գտնվում է պատանդի կարգավիճակում

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}