Հասարակություն 16:05 22/06/2021 Հայաստան

«Ի՞նչ կլիներ, եթե մեկ ուրիշը թաղեր իմ որդուն». Զոհված հայ զինծառայողների որոնումների տառապանքները

Բրիտանական The Guardian պարբերականը պատերազմից ութ ամիս անց ընդարձակ հոդվածով անդրադարձել է անհետ կորած, զոհված հայ զինծառայողների որոնումներին ու նրանց ընտանիքների տառապանքներին.

«Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պատերազմից ութ ամիս անց Լեռնային Ղարաբաղում մնաց ավելի քան հինգ հազար զոհված, շատ զինվորներ դեռ անհետ կորած են։ Հայաստանում շատ ընտանիքներ հուսահատ կերպով փնտրում են իրենց սիրելիներին։ ԴՆԹ թեստավորումների նկատմամբ անվստահությունը գնալով մեծանում է, տեղեկատվությունը նվազում, որը հանգեցնում է կառավարության վրա ճնշման մեծացմանը։

Լարիսա Դուրեյանը իր 20-ամյա որդուն՝ Մխիթարին փնտրում է հոկտեմբերից։ Նրա որդու ժամկետային զինծառայությունը մեկնարկել էր 2019-ի հուլիսին, ծառայում էր Վարանդայում, երբ անցած տարվա սեպտեմբերին պայթեց պատերազմը։

Հոկտեմբերի 12-ին Մխիթարը զանգել է մորն ու ասել, որ իրենց տեղափոխում են, թե ուր՝ չի ասել։ Դա վերջին խոսակցությունն էր։

«Նրանք մի տղայի մարմին բերեցին, որի հագին իմ որդու հագուստն էր։ Նրանք նաև գտել էին որդուս բանկային քարտը գրպանում։ Դեմքն անճանաչելի էր։ Իմ որդու ձեռքերին շատ սպիներ կային, քանի որ նա պատանի հասակում վիրահատություն էր տարել։ Ես առաջինը նայեցի ձեռքերին։ Դրանք նորմալ էին, ոչ մի հետք չկար։ Ես արդեն ԴՆԹ թեստ էի հանձնել։ Հարցրեցի՝ ստուգե՞լ են։ Նրանք պատասխանեցին՝ չեն ստուգել, ասացին՝ նա իսկապես իմ որդին է, քանի որ նրա շորն է հագին ու նրա քարտը գրպանում։ Ես պնդեցի, որ ԴՆԹ հետազոտություն իրականացվի»,- պատմել է կինն ու ավելացրել, ԴՆԹ հետազոտության արդյունքում պարզվել է, որ մահացածը կնոջ որդին չէ։

«Պատկերացրեք, որ ես հուղարկավորեի մեկ ուրիշի երեխայի, ծնողները, հարազատները չէին կարող գտնել նրան։ Եվ ի՞նչ, եթե մեկ ուրիշը հուղարկավորեր իմ որդուն՝ մտածելով, որ իրենցն է»,- ասել է Դուրեյանը։

Մինչ այս սխալը բացահայտված չէ, նա շարունակ փնտրել էր որդուն բոլոր դիահերձարաններում, հիվանդանոցներում, համացանցում ու սոցիալական մեդիայում՝ հրապարակելով նրա լուսանկարները։ Բայց չէր գտել։

Անհետ կորածների, ինչպես նաև Ադրբեջանում որպես բանտարկյալ պահվողների թիվը դեռևս հստակ չէ։ Նիկոլ Փաշինյանն ապրիլի կեսրին հայտարարել է, որ 3 621 մարդ համարվում է մահացած, 321 մարդ՝ անհետ կորած, 200 մարմին դեռ նույնականացված չէ։ Իրավապաշտպանները դիմել են ՄԻԵԴ ավելի քան 200 ռազմագերու ճակատագրի վերաբերյալ։

Մինչ Դուրեյանը որևէ լուր չունի որդուց, որոշ ընտանիքներ դադարեցրել են որոնումները, քանի որ գտել են իրենց որդիներին։

Հունվարին Նարինե Գասպարյանին հայտնել են, որ դատաբժիշկները նույնականացրել են որդուն,  հուղարկավորելու համար երեք ոսկոր են տվել, այն, ինչ մնացել է որդու մարմնից։ Մի քանի շաբաթ անց Գասպարյանը լաբորատորիայից լուր է ստանում՝ նա իր որդին չէր։ Ընտանիքը հանել է թաղած ոսկորներն ու շարունակել որդու որոնումները։

«Երկու շաբաթ անց դիահերձարանում մենք գտանք մեր որդու՝ լիարժեք ու դեռ ճանաչելի մարմինը։ Ես տեսա նրան, այդ ինքն էր»,- ասել է Գասպարյանը։

Կինը չի ցանկանում, որ իր որդու գործն օգտագործվի դիերի նույնականացման ուղղությամբ աշխատողներին քննադատելու համար: «Պարզապես կարծում եմ, որ գիտնականները նույնպես մարդիկ են, և միգուցե նրանք ուղղակի հոգնել էին, քանի որ հիմա այնքան շատ են աշխատում։ Մենք խոսեցինք լաբորատորիայի հետ և ընդունեցին, որ սխալ է եղել։ Այդուհանդերձ, այն շատ ցավոտ էր։ Բայց մենք հիմա բախտավոր ենք, որ վերջապես գտանք մեր որդու մարմինը, կարողացանք ամբողջությամբ հուղարկավորել։ Շատ մարդիկ ոչինչ չունեն հուղարկավորելու համար»,- ասել է նա:

Դատաբժշկական փորձագետ Դիաննա Հարությունյանը, որ աշխատում է առողջապահության նախարարության ենթակայությամբ, նշել է. «Մենք սարսափելի վատ ենք զգում տեղի ունեցածի համար։ Բայց դա մարդկային սխալի հետևանք էր, որը տեղի էր ունեցել թվեր արտագրելիս, սարքավորումների սխալ չի եղել»։

Կենտրոնում նախկինում տարեկան մի քանի ԴՆԹ հետազոտություն էր իրականացվում, որոնք կապված էին կամ քրեական հացագործությունների կամ էլ հնէաբանական ուսումնասիրությունների հետ։ Լեռնային Ղարաբաղում պատերազմից հետո այն լցվեց մի քանի հարյուր ոսկորներով ու մարմնի տարբեր մասերով։ Լաբորատորիայի աշխատակիցները խոստովանում են՝ գերլարված են աշխատում։ ԴՆԹ թեստավորման աշխատանքները դժվարացրել է ոչ միայն զոհվածների մեծ թիվը, այլև մարմինների խիստ վնասված, այրված լինելը։

«Մենք մի քանի դեպքեր ունենք, որոնք այնքան խորն են այրված, այնպես են վնասված, որ չգիտենք էլ, հնարավո՞ր է նույնականացնել»,- ասել է Դիաննա Հարությունյանը։

Հայաստանը Ադրբեջանին մեղադրել է սպիտակ ֆոսֆոր օգտագործելու մեջ, ինչով էլ կարելի է բացատրել զինվորների ու դիակների վրա հայտնաբերված այրվածքները:

«Խմբերով մարդկանց հարվածել են ու այրել։ Նրանք բոլորը մահացել են։ Մի փոս է փորվել, որտեղ տեղավորել են բոլոր մարմինները։ Հիմա մենք պետք է նույնականացնենք բոլոր ոսկորները, նույնականացված մասերով հավաքենք մարմինները»,- ասել է լաբորատորիայի բժիշկը։

Մարմինները հնարավորին ամբողջական ընտանիքներին վերադարձնել խորհուրդ է տվել «Կարմիր Խաչը»։

«Դուք կարո՞ղ եք պատկերացնել, մենք ընտանիքին ասենք, ձեր որդին մեզ մոտ է, բայց վերադարձնել չենք կարող։ Գրեթե անհնարին է։ Ընտանիքները չեն կարող սպասել, նրանք ճնշում կգործեն մեզ վրա»,- ասել է նա։

Որոշ ընտանիքներ չեն վստահում պետական լաբորատորիայի արդյունքներին և որոշել են դրանք ստուգել Հայաստանից դուրս մասնավոր ընկերություններում։

Աննա Հովհաննիսյանը, որ «Գենետիկ դատաբժշկական կենտրոն» ՍՊԸ գլխավոր տնօրենն է, մինչ պատերազմը ոսկորների ԴՆԹ հետազոտություն չէր իրականացնում, սակայն սկսեց անել, երբ ֆրանսիացի բժիշկների խմբի կողմից ֆինանսական օգնություն ստացավ։ Իր կատարած հետազոտություններն առայժմ ցույց են տվել, որ պետական լաբորատորիայում սխալներ չեն եղել։

Նա նշել է՝ այն մարդիկ, ովքեր ֆինանսական հնարավորություն ունեն, կապ են հաստատում  Եվրոպայում կամ ԱՄՆ-ում գործող լաբորատորիաների հետ։

«Ծնողները մեզ չեն վստահում, դրա համար էլ ստուգում են մեզ։ Նրանք բերում են ԴՆԹ թեստ, որը վերցվել է մեկ այլ անձից, ոչ ընտանիքի անդամից և այն ներկայացնում են որպես ընտանիքի անդամի ԴՆԹ թեստ՝ տեսնելու, արդյո՞ք մենք հասկանում ենք, որ այն ընտանիքի անդամինը չէ։ Իհարկե, մենք հասկանում ենք, բայց կորցնում ենք շատ թանկ ժամանակ»,- ասել է նա»։

 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

16:57
Ադելիա Պետրոսյանը Ռուսաստանի Գրան պրիի 2-րդ փուլում հաղթել է կարճ ծրագրում
Ռուսաստանի գեղասահքի չեմպիոն ազգությամբ հայ  Ադելիա Պետրոսյանը Կազանում ընթացող Ռուսաստանի Գրան պրիի 2-րդ փուլում լավագույն արդյունքն է...
Աղբյուր` Panorama.am
16:42
Հրդեհ Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթգծի Ախալքալաքի կայարանում
Նոյեմբերի 1-ին երեկոյան ժամը 22։00-ի սահմաններում հրդեհ է բռնկվել Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղու Ախալքալաքիի հատվածի հոսանքի տրանսֆորմատորային...
Աղբյուր` Panorama.am
16:30
Իրանը լուրջ հարվшծ կհասցնի Իսրայելին և ԱՄՆ-ին. հոգևոր առաջնորդ
Իրանը լուրջ հարված կհասցնի Իսրայելին և ԱՄՆ-ին՝ ի պատասխան Թեհրանի և Մերձավոր Արևելքում իսլամական դիմադրության ուժերի նկատմամբ թշնամական քայլերի։...
Աղբյուր` Panorama.am
16:13
Նախկին ՀՀԿ-ական, «Զովք»-ի փոխտնօրեն, «Պրոֆալ»-ի տնօրեն և այլք․ Աննա Հակոբյանի հետ ընթրած «հաջողակ տղամարդիկ»
Oragir.News-ը մանրամասներ է ընթրիքից, որին մասնակցելու համար «Իմ քայլը» հիմնադրամին նախապես 1 միլիոն դրամ պետք է վճարեին։
Աղբյուր` Panorama.am
16:00
Սերբիայում երկաթուղային կայարանում փլուզման հետևանքով 14 մարդ է զոհվել, երկրում սգո օր է
Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը ցավակցել է Սերբիայի երկաթուղային կայարանում տեղի ունեցած ողբերգական փլուզման հետևանքով զոհվածների ընտանիքին։
Աղբյուր` Panorama.am
15:32
Ծանրորդ Ալեքսանդր Լազարյանը` Եվրոպայի մինչև 20 տարեկաների չեմպիոն
Նա նվաճել է նաև փոքր բրոնզե և փոքր ոսկե մեդալներ
Աղբյուր` Panorama.am
15:19
Արցախյան հանրությունը պետք է իմանա` ովքե՞ր են այդ մարդիկ, որ իրենց իրավունք են վերապահում արցախցիների անունից խոսել. Ստեփանյան
ՀՀ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը տեղեկացրել է, որ «40+10 հազար» աջակցության ծրագիրը կշարունակվի մինչև ապրիլ,...
Աղբյուր` Panorama.am
15:07
Կոչ. COP29-ին ընդառաջ և ընթացքում հատուկ կարևորությամբ արծարծել արցախահայության նկատմամբ շարունակվող անարդարության մասին
Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոս Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Առաջինը, կաթողիկե հայոց կաթողիկոս պատրիարք Տ. Ռաֆայել Պետրոս ԻԱ Մինասյանը և Մերձավոր Արևելքի Հայ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:41
Սիսիան-Աղիտու ավտոճանապարհին բախվել են բեռնատարն ու «VAZ»-ը, կան տուժածներ
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 13:23-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Սիսիան-Աղիտու...
Աղբյուր` Panorama.am
14:36
Խաչանովը մեկնաբանել է Փարիզի «Մասթերսի» քառորդ եզրափակչում Դիմիտրովի նկատմամբ տարած հաղթանակը
Ռուսաստանը ներկայացնող Կարեն Խաչանովը դուրս է եկել Փարիզում ընթացող Masters շարքի մրցաշարի  քառորդ եզրափակչում հաղթել է բուլղարացի Գրիգոր...
Աղբյուր` Panorama.am
14:26
Արամ Առաջինն ու Օկամպոն քննարկել են արցախահայերի իրավունքներին վերաբերող հարցեր
Նոյեմբեր 1-ին Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոս Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Առաջինն ու  Միջազգային քրեական դատարանի նախկին գլխավոր դատախազ Լուիս Մորենո...
Աղբյուր` Panorama.am
14:11
Արման Ծառուկյանն ու Իսլամ Մախաչևը կարող են ռևանշ մենամարտ անցկացնել հունվարի 18-ին
Թեթև քաշային կարգում UFC-ի գործող չեմպիոն Իսլամ Մախաչևը և Արման Ծառուկյանը կարող են ռեւանշ-մենամարտ անցկացնել հունվարի 18-ին Լոս Անջելեսում...
Աղբյուր` Panorama.am
14:04
«Գոյ» թատրոնը կվերսկսի գործունեությունը
«Լիահույս ենք, որ Գ. Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոնի տնօրենը չի խոչընդոտի և կենթարկվի օրինական պահանջին»։
Աղբյուր` Panorama.am
14:00
Ջերմաստիճանը կշարունակի նվազել
Երևանում նոյեմբերի 2-ի ցերեկը, 5-7-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Նոյեմբերի 3-ի երեկոյան ժամերին, 4-ին հնարավոր է կարճատև անձրև։...
Աղբյուր` Panorama.am
13:54
Մեկ տարում պարեկային ծառայության մեքենաների մասնակցությամբ գրանցվել է 468 պատահար. Հետք
որից 150-ի մեղավորը պարեկային ծառայության աշխատակիցներն են
Աղբյուր` Panorama.am
13:46
Բժիշկը բացատրել է, թե ինչու է քնի պակասը հանգեցնում քաշի ավելացման
Քնի մշտական պակասը հանգեցնում է այնպիսի նյութերի արտադրության ավելացմանը, որոնց պարագայում մարդն ավելի մեծ հաճույքով է սկսում ուտել ճարպային և...
Աղբյուր` Panorama.am
13:29
Գագիկ Ծառուկյանը զանգահարել է Արամ Ա-ին ու պատրաստակամություն հայտնել աջակցելու Լիբանանում բնակվող հայերին
Տեղի է ունեցել Գագիկ Ծառուկյանի և Մեծի Տանն Կիլիկիո  Կաթողիկոս Արամ Առաջինի հեռախոսազրույցը՝ Գագիկ Ծառուկյանի նախաձեռնությամբ։...
Աղբյուր` Panorama.am
13:14
Արսեն Բաբայան. ՄԻՊ արագ արձագանքման խմբերը չեն այցելել ձերբակալվածներին, ինչից կարող եմ մի բան ենթադրել
«Ի սկզբանե քաղաքացիների ձերբակալման նպատակը եղել է այս մարդկանց աչքը վախեցնելը։ Տանենք մի քանի ժամ, մի քանի օր պահենք, որ էլ հանկարծ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:52
Շիրակում ամուսինը պատանդառել է կնոջն ու զանգահարել ոստիկանություն
Նոյեմբերի 1-ին, արտակագ դեպք է տեղի ունեցել Շիրակի մարզում։ Shamshyan.com-ի փոխանցմամբ, ժամը 19։50-ի սահմաններում ՀՀ ներքին գործերի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:30
Երևանի կառավարման տոտալ ֆիասկո է. Քրիստինա Վարդանյան
«Լսեցի քաղաքային իշխանութրան անդրադարձը մետրոյի կոլափսին։ Սա կառավարման տոտալ ֆիասկո է»,-նման գնահատկան է տալիս Երևանի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:22
3 տեսակի ավտոբուսից օգտվելիս հնարավոր է լինելու վճարում իրականացնել նաև բանկային քարտերի միջոցով. Քաղաքապետարան
Նոյեմբերի 1-ից հասարակական տրանսպորտից օգտվելիս որոշակի փոփոխություններ են կատարվել։ Մասնավորապես Man, ZhongTong և GazelCity տրանսպորտից...
Աղբյուր` Panorama.am
12:17
Հղի կանայք կարո՞ղ են մկրտվել. Հայր Զաքարիայի պարզաբանումը
«Հղի կանայք կարո՞ղ են մկրտվել»։ Հարցին ֆեյսբուքյան իր էջում պատասխանել է Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի միաբան հայր Զաքարիա Բաղումյանը....
Աղբյուր` Panorama.am
12:00
Հովհաննես Ավետիսյան. Ոստիկանությունը գտնվում է պատանդի կարգավիճակում
«Ամենայն պատասխանատվությամբ հայտարարում եմ, որ ոստիկանությունը գտնվում է Հայաստանի ժողովրդին խաբած ու ժողովրդավարության անցան տակ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:38
ՈՒՂԻՂ. ՁՊՎ-ից ազատ արձակված Հովհաննես Ավետիսյանը ներկայացնում է իր դեմ իրականացրած ապօրինությունները
Երկու օր առաջ ձերբակալված կառավարման մասնագետ Հովհաննես Ավետիսյանն ու փաստաբան Արսեն Բաբայանը ներկայացնում են Ավետիսյանի դեմ իրականացրած...
Աղբյուր` Panorama.am
11:15
Սկանդալ «Ну-ка, все вместе»-ի տաղավարում՝ հանուն Արփի Աբգարյանի
«Ну ка все вместе» նախագծի հատուկ թողարկման ժամանակ սկանդալային իրավիճակ է ստեղծվել։ Մասնակիցները կատարել են հայտնի կոմպոզիտոր և...
Աղբյուր` Panorama.am
10:41
Ցեղասպանության ժխտումը հղի է նոր ողբերգություններով. Տիգրան Աբրահամյան
«Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման հարցը Հայաստանի ու հայ ժողովրդի համար ոչ միայն պատմական արդարության վերականգնման, այլ կոնկրետ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:27
Հաջորդ օրվա հաջողակ տղամարդը. Աննա Հակոբյանը հանդիպել է Դավիթ Երեմյանի հետ
Նիկոլ Փաշինյանի կինը՝ Աննա Հակոբյանը հաջողակ տղամարդկանց հետ ընթրելու hաջորդ օրը հանդիպել է մեկ այլ գործարարի՝ Դավիթ Երեմյանի, որի գործերը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:16
Իսպանիայում զոհերի թիվը հնարավոր է հասնի 500-ի
Իսպանիայում ուժեղ ջրհեղեղների հետևանքով զոհերի թիվը հնարավոր է հասնի 500-ի։ Ասյ մասին  գրում  է «Ռիա Նովոստի»...
Աղբյուր` Panorama.am
09:53
«Փաստ». Հայաստանը պատրաստ չէ համընդհանուր հայտարարագրման համակարգին. Որքան հայտարարագիր են ներկայացվել
«Փաստ» թերթը գրում է. «Ինչպես հայտնի է, 2025 թվականի հունվարի 1-ից Հայաստանում եկամուտների հայտարարագիր են ներկայացնելու...
Աղբյուր` Panorama.am
09:51
«Հրապարակ». Փաշինյանն ուզում է Վանաձորի սցենարը կրկնել Գյումրիում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Գյումրու ընտրություններում հաղթած ուժին քրեական հետապնդումներով հրաժարականներ պարտադրելուց հետո...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հովհաննես Ավետիսյան. Ոստիկանությունը գտնվում է պատանդի կարգավիճակում
12:04 02/11/2024

Հովհաննես Ավետիսյան. Ոստիկանությունը գտնվում է պատանդի կարգավիճակում

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}