Ձեր վստահելի աղբյուրը

Կորոնավարակն արդեն դարձել է մեր կյանքի անբաժան մասը։ Վարակից կարելի է բուժվել, բայց փաստ չէ, որ այն հետևանք չի թողնի ոչ միայն մարդու ֆիզիկական, այլ նաև հոգեկան առողջության վրա:

Իվանե Ջավախիշվիլիի անվան Թբիլիսիի պետական համալսարանի ռեկտորի տեղակալ, պրոֆեսոր, հոգեբույժ Նինո Օկրիբելաշվիլին խոսում է նոր կորոնավարակի առաջացրած խնդիրների, մարդու հոգեկան առողջության վրա ազդեցության և բուժման մեթոդների մասին, գրում է  jnews.ge-ն։ Հարցազրույցը ստորև․

Տիկին Օկրիբելաշվիլի, ինչպե՞ս է Covid-19-ն ազդում կորոնավարակով հիվանդացած և չհիվանդացած մարդկանց հոգեկան առողջության վրա:

– Ընդհանրապես համաճարակը և այսպիսի մասշտաբային խնդիրն ընդհանուր փորձ է բնակչության համար։ Սա նշանակում է, որ նոր կորոնավարակի գոյությունը բացարձակ ազդեց բոլորիս, և յուրաքանչյուր մարդու մեջ մեծ կամ փոքր մասշտաբով որոշակի անհանգստություն, մտածմունք, ինչպես նաև վարքագծի փոփոխություններ առաջացրեց։ Անձը, ով տարել է կորոնավարակ և ուղղակիորեն կապ է ունեցել հիվանդության հետ, այս հարցը եթե քննարկենք, իհարկե պացիենտները, ովքեր ծանր են տարել կորոնավարակը, նրանց վիճակը ավելի շատ է պետք ուշադրության կենտրոնում պահել, քան այն մարդիկ, ովքեր կորոնավարակ չեն տարել։

Ինչ է նշանակում դա, այսինքն՝ մարդիկ, որոնց մոտ անհանգստության զգացողությունն է ավելացել, ավելի շատ զգոնություն են ցուցաբերում որոշակի գործողությունների հանդեպ, ուժեղանում է այնպիսի ախտանիշեր՝ անհանգստություն, շնչառության դժվարացում, վախի զգացում, ինչպես նաև մահվան հանդեպ վախ, որը շատ է արտացոլվում մարդանց մոտ լարվածությամբ, այս ախտանիշերն են հիմնականում:

Որքա՞ն երկար կարող է տևել հոգեկան անկայունությունը Covid-19-ի ընթացքում կամ դրանից հետո:

– Այսօր այդ մասին խոսելը շատ դժվար է, սակայն ուզում եմ ասել, որ գոյություն ունի հին համաճարակներից փորձ, որոնք ասում են մեզ, որ մոտավորապես խնդիրը լուծելուց որոշակի ժամանակահատված (3-5 տարի) հետո էլ պահպանվում է անհանգստության որոշակի կապվածություն տարբեր ուղղություններով։ Եթե մարդու մոտ առաջացել է անհանգստության խնդիրներ, դրան հնարավոր չէ հեշտ լուծում տալ, հետո հնարավոր է զարգանա հոգեկան խնդիրներ, որն էլ մենք անվանում ենք անհանգստության խանգարում։ Ես կարդացել եմ մի հոդված, որտեղ ներկայացված էր վիճակագրություն այն մասին, որ, օրինակ. ովքեր խիստ կարանտին են ունեցել, մոտավորապես 30 տոկոսի մոտ նկատվում է հետտրավմատիկ, սթրեսային խանգարում, 3 տարի հետո էլ մոտավորապես 10-15 տոկոսի մոտ կարող է հայտնվել դեպրեսիայի ախտանիշներ։ Նաև այդտեղ խոսակցություն կար այն մասին, որ կարանտինում գտնված մարդիկ տարիներ հետո էլ խուսափում են այնպիսի մարդկանցից, ովքեր հազում են, այդպիսի մարդկանց մոտ պաշտպանված է մնում ձեռքերը շուտ-շուտ լվանալու սովորույթը, նրանք խուսափում են մարդաշատ վայրերից և այլն։ Սա այն է, ինչ մենք ապագայում ակնկալում ենք, սակայն դա չի նշանակում, որ մարդիկ շատ վատ վիճակում կգտնվեն:

Ի՞նչ պետք է անի մարդը, որպեսզի կորոնավարակի հետևանքները չազդի նրա հոգեկան առողջության վրա:

– Կորոնավարակի հանդեպ խոցելիությունը, պայմանավորված է մարդու գիտելիքի, փորձի և գոյատևման ունակության հետ։ Այն մարդիկ, ովքեր ունեն անհանգստության զգացողությունից դուրս գալու, պայքարելու առողջ ունակություն, ավելի հեշտ է նրանց համար և ավելի լավ արդյունք կստանան, սակայն եթե մարդը իր կյանքի ընթացքում այդպիսի ունակություններ չի ունեցել, նրա համար, որ երիտասարդ է, նրա համար, որ ունի առողջական այլ խնդիրներ, իհարկե, այդպիսի մարդկանց գոյատևման, պայքարի գործընթացը ավելի բարդ է, և դժվար է ընթանում:

Շատերն այսօր վախենում են պատվաստումից (Ախալցխայի դեպքից հետո): Ի՞նչ եք կարծում, արդյո՞ք պատվաստման վերաբերյալ տեղեկատվության տրամադրումը պատշաճ կերպով է արվում, որպեսզի չազդի մարդկանց հոգեկան առողջության վրա:

– Այն, որ պատվաստման հանդեպ կա ցածր պատրաստվածություն, սա կապված չէ միայն ու միայն որոշ համակարգերի վատ աշխատանքից, օրինակ՝ այն երկրներում, որտեղ պատվաստման գործընթացը սկսվեց մեզանից շատ առաջ, մտածում եք, որ չեն ունեցել նման ճակատագրական դեպքեր: Ես մտածում եմ, որ դա կախված չէ AstraZeneca պատվաստանյութից։ Վերոնշյալ երկրներում մոտավոր 20%-ը նույնպես ասում է, որ նրանք հավատ ուեն պատվաստանյութի հանդեպ, 45%-ն ասում է, որ որոշակի հույս ունի և վստահ է պատվաստանյութի արդյունավետության վրա, մարդկանց բավականին մեծ խումբ կա, որոնք ասում են, այս կարծիքը չեն կիսում։

Ավելի մասնրամասն՝ սկզբնաղբյուրում։