Քաղաքական 11:41 09/07/2021 Հայաստան

Տիգրան Աբրահամյան. Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության ճանաչումն ամրագրելու է Արցախի վերջնական կորուստը

Հեղինակ` Լալա Տեր-Ղազարյան

Մոսկվայում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի ու Նիկոլ Փաշինյանի հանդիպման ընթացքում հնչած հայտարարությունների ու սպասվելիք հնարավոր գործընթացների, դրանց հետևանքների շուրջ Panorama.am-ը զրուցել է անվտանգային հարցերի փորձագետ, «Հենակետ» վերլուծական կենտրոնի ղեկավար, «Պատիվ ունեմ» դաշինքի ներկայացուցիչ Տիգրան Աբրահամյանի հետ։

Panorama.am - Պարոն Աբրահամյան, Մոսկվայում օրեր առաջ կայացած հանդիպման ժամանակ ՌԴ նախագահը հայտարարեց, որ պետք է լուծվեն Հայաստանի համար բարդ, շատ սուր ու զգայուն հարցեր։ Խոսքն ի՞նչ հարցերի մասին է, Ձեր կարծիքով։

Տիգրան Աբրահամյան- Առաջիկայում  Արցախի ու Հայաստանի շուրջ զարգացումները մտնելու են առավել ակտիվ փուլ, ինչը ենթադրում է ցավոտ լուծումներ։ Դա առաջին հերթին վերաբերում է  Արցախի հետագա կարգավիճակին վերաբերող հարցերին ու Հայաստանի սահմաններին, որն անմիջական կերպով առնչվում է Ադրբեջանի հետ հարաբերություններին։ Կարծում եմ, որ ըստ էության, խոսքը վերաբերում է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության ճանաչմանը, ինչը ոչ միայն քաղաքական, այլ իրավական ամրագրելու է Արցախի վերջնական կորուստը։

Այն նաև ենթադրում է, որ Հայաստանն այլևս այն չի համարում քաղաքական օրակարգի հարց, անկեղծ ասած, Արցախն արդեն իսկ դուրս է եկել օրակարգից, փաստացի լինելու է դրա իրավական կրագավորումը։

Հաջորդը լինելու է Հայաստանի ու Ադրբեջանի սահմանների փոխճանաչման գործընթացը՝ դելիմիտացիան ու դեմարկացիան, ինչը շոշափում է Հայաստանի տարբեր բնակավայրերի ու տարածքների հանձնում։ Հայաստանի համար մեծ խնդիր է առաջանալու ռազմավարական նշանակության ենթակառուցվածքների նկատմամբ ադրբեջանական վերահսկողության ապահովման առումով, խոսքս վերաբերում է Տավուշում և Սյունիքում միջպետական մայրուղիներին։

Բավականին ցավոտ գործընթաց է սկսվել, և պատահական չէ, որ Հայաստանի ներկայիս ղեկավարությանը «խրախուսում են», հիշեցնում, որ նա ունի ժողովրդի վստահությունը, ինչը նշանակում է, որ փաստացի սահմանափակվում է Հայաստանի իշխանությունների մանևրելու հնարավորությունը։ Եթե նախկինում նույնիսկ Արցախի չճանաչվածության պայմաններում հայկական կողմը սուբյեկտայնության աստիճանով պայմանավորված որոշակի խնդիրներից լինում էր խուսափել կամ ճկունություն դրսևորել, ապա այս իշխանությունն այդ սուբյեկտայնությունը վերջնականապես ոչնչացրել է, իսկ Հայաստանը վերածել է մի տարածքի, որտեղ Հայաստանի Հանրապետությունը նույնիսկ իրեն վերաբերող հարցերում որոշիչ ազդեցություն չունի։

Panorama.am - Ընդդիմությունը՝ խորհրդարանական և արտախորհրդարանական, որևէ կերպ կարո՞ղ է կասեցնել, դանդաղեցնել, խոչընդոտել այդ գործընթացներին։

Տիգրան Աբրահամյան- Երբ մայիսին հայտնի դարձավ, որ դելիմիտացիայի, դեմարկացիայի գործընթաց է տեղի ունենում, որտեղ դրված էր հայտնի բնակավայրի հարցը, ընդդիմությունն իր ակտիվությամբ ըստ էության դանդաղեցրեց, կարելի է ասել, ժամանակավորապես նույնիսկ օրակարգից դուրս բերեց։ Կարելի է ասել, որ դրա արդյունքն էր նաև ԱԳ նախարարի հրաժարականը։ Նախարարը հրաժարական տվեց ու չմտավ այն գործընթացի մեջ, որ ինքը ևս վտանգավոր էր համարում։

Այդպես վարվեց նաև ԱԳ նախարարության ղեկավարությունը, քանի որ նախարարից բացի հրաժարական տվեցին բոլոր տեղակալները, ինչը նշանակում էր, որ ոչ ստանդարտ իրավիճակ էր։ Սա տեղի ունեցած ընդդիմության ճնշումների ու հանրությանը գործընթացի մանրամասներն ու դրա հնարավոր վատ հետևանքները ներկայացնելու արդյունքում։

Այս պահին իշխանությունը գործընթացն իրականացնում է, մասամբ նաև քողարկված։ Նույնսիկ ՌԴ նախագահի կողմից տողատակերով գործընթացի հանրայանացումից հետո իշխանությունը որևէ ձևով դրան չի արձագանքում ու փակագծեր չի բացում։ Բայց սա էլ ակնհայտ է դարձնում, որ գործընթաց կա։

Ինչ վերաբերում է ընդդիմությանը, ապա արտախորհրդարանական ընդդիմություն ներկայացնող մեծ թվով ուժեր ոչ միայն ողջունեցին ընտրական գործընթացները, այլև հանդիպեցին ու որոշակի հարթակ ստեղծեցին իշխանության հետ երկխոսության համար։ Այս առումով ակնհայտ է, որ այդ ուժերից որևէ լուրջ հակազդեցություն չի լինելու։ Շարժիչ հիմնական ուժը մնացել է խորհրդարանական ընդդիմությունը, որի գործառույթները մանդատները վեցնելու պարագայում գործիքակազմի առումով կուժեղանան։

Սա հնարավորություն կտա իրավիճակին շատ ավելի մոտ լինել ու հանրությանը ներկայացնել իրական պրոցեսները, դրանց վտանգները, բացի այդ, հնարավորություն կունենան խորհրդարանական դիվանագիտության միջոցով օգտագործել միջազգային հարթակները, ոչ միայն բարձրաձայնել խնդիրները, այլև առաջ մղել հայկական շահը, ինչը վերջին երեք տարվա ընթացքում այդ ֆորմատում որևէ կերպ չի իրացվել։

Panorama.am - Դուք խոսեցիք Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության ճանաչումը Հայաստանին պարտադրելու հնարավորության մասին։ Նման գործընթացի դեպքում հայկական կողմը կարո՞ղ է սակարկման առարկա դարձնել Շուշին, Հադրութը, որոնք երբեք Ադրբեջանի կազմում չեն եղել։

Տիգրան Աբրահամյան- Իրականում խոսքը վերաբերում է Արցախի՝ այս պահին մեր վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքների հարցը լուծելուն, որը ոչ միայն օրակարգ չի բերվում, այլև ըստ էության, իրավական ամրագրում է լինելու Հայաստանի կողմից նաև այդ հատվածները Ադրբեջանի կազմի մեջ ընդգրկելու վերաբերյալ։ Այսինքն, մենք մեր վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքների հարցը չենք կարողանում լուծել, ուր մնաց որևէ պահանջ լինի Շուշիի կամ Հադրութի մասին։

Իշխանությունների կողմից դրսևորվող կամք ու ցանկություն չկա դրա վերաբերյալ, և բնականաբար, այն իշխանությունը, որը պարտավորվածություն չի զգում Արցախի՝ այս պահին մեր վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքների նկատմամբ իր պարտավորությունները հանրայնացնելու, դիրքորոշում հայտնելու, բնականաբար, որևէ սպասելիք չկա, որ այս իշխանությունը կարող է քաղաքական հավակնություններ դրսևորել Արցախի՝ այս պահին բռնազավթված տարածքների մասով։

Վլադիմիր Պուտինի հայտարարությունից հետո շատ մարդկանց պետք է պարզ լիներ, որ սկսում են բարդ, զգայուն, շատ սուր գործընթացներ։

Panorama.am- Հայաստանի հասարակության մոտ կա՞ այս գիտակցումը։

Տիգրան Աբրահամյան- Չեմ ուզում այդ մասով գնահատականներ հնչեցնել, բայց ակնհայտ է, որ իշխանությունը վերջին երեք տարիների ընթացքում հանրության դիմադրողականությունն ապահովող բոլոր ինստիտուտցիոնալ կառույցները, հիշողությունը ոչնչացրել է։ Մանիպուլյացիաների տոտալ կիրառումը հանրության մոտ լրիվ այլ սպասումներ ու իրավիճակ է ստեղծել։ Կարծում եմ, որ իրական սպառնալիքները գիտակցված չեն այսօր, և ըստ այդմ էլ, հանրության արձագանքը երկրում տեղի ունեցող ողբերգական իրադարձությունների հետ կապված իրականում համաչափ չէ։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

13:55
«Գոյ»-ի դերասանուհի. Հունվարի 30-ից օտարվել եմ իմ մասնագիտությունից
«Բառերով չեմ կարող նկարագրել, թե ինչ եմ զգում, որ չեմ կարողանում բեմ դուրս գալ։ Վերջին անգամ բեմ եմ դուրս եկել հունվարի 30-ին, խաղացել եմ...
Աղբյուր` Panorama.am
13:43
Նոյեմբերի 16-ին առանձին շրջաններում սպասվում է քամու ուժգնացում
Երևանում նոյեմբերի 13-ի ցերեկը, 14-ին, 15-ին, 18-ին, 16-ի գիշերը սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Նոյեմբերի 16-ի երեկոյան ժամերին, 17-ին և...
Աղբյուր` Panorama.am
13:29
Մինչև դեկտեմբերի 2-ըտեղամաս առ տեղամաս փակ է լինելու Շահումյան 4-րդ փողոցը
Ճանապարհաշինարարական աշխատանքներով պայմանավորված՝ սույն թվականի նոյեմբերի 14-ից մինչև դեկտեմբերի 2-ը՝ ժամը 08:00-ից մինչև 20:00-ն, տեղամաս առ...
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
Կենտրոնի թաղապետարանի ձերբակալված պաշտոնյաները կալանավորվեցին
Հակակոռուպցիոն կոմիտեն Կենտրոն վարչական շրջանի աշխատակազմի պաշտոնյաներին կալանավորելու միջնորդություն էր ներկայացրել դատարան։ Քիչ առաջ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:58
Անասնագոմի տանիքում բռնկված հրդեհի հետևանքով խոշոր եղջերավոր կենդանիներ են սատկել
Արագածոտնի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն նոյեմբերի 13-ին, ժամը 07:02-ին ահազանգ է ստացվել, որ Ապարան քաղաքի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:47
Թոշակառուները պետք է գոհ լինեն, որ չեն առաջարկում բարձր կենսաթոշակ ստանալու համար ատեստացիա անցնեն. Գեղամ Նազարյան
«Հերոսը նա է, ով մարտի դաշտում վտանգում է իր կյանքը հանուն երկրի և պետության, սա քննարկման ենթակա չէ, թե հետո էլ ով է հերոս»,-ԱԺ-ում...
Աղբյուր` Panorama.am
12:30
ՈՒՂԻՂ. «Գոյ»-ի անձնակազմի բողոքի ակցիան ՄԻՊ գրասենյակի դիմաց
«Գոյ» թատրոնի անձնակազմը ՄԻՊ գրասենյակի դիմաց բողոքի ակցիա է իրականացնում։ Վերջին օրերին նստացույց իրականացրած դերասանները նշեցին,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:18
Անմիջապես ազատ արձակել Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությանը և մյուս բոլոր հայ գերիներին. ԱԺ հայտարարության նախագիծը
ԱԺ «Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունները ներկայացրել են «Ադրբեջանում պահվող հայ ռազմագերիների...
Աղբյուր` Panorama.am
11:53
Վրաստանի նախագահական ընտրությունները կարող են տեղի ունենալ հունվարի սկզբին
Վրաստանում նախագահական ընտրությունները, ենթադրաբար, տեղի կունենան 2025 թվականի հունվարի սկզբին․ ՏԱՍՍ-ը գրում է, որ այդ մասին հայտնել է վարչապետ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:37
Հորս ձերբակալությունը շատ հստակ ուղերձ էր՝ ոչ մի հայ անվտանգ չէ. Ռուբեն Վարդանյանի որդի
«Մենք պետք է ավելի շատ խոսենք քաղբանտարկյալների մասին, պետք է ավելի շատ ճնշում գործադրել Ադրբեջանի վրա»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:31
«Զվարթնոց»-ում հայտնաբերել են օդանավակայանի աշխատակցի մարմինը
Նոյեմբերի 8-ին ժամը 12։10-ի սահմաններում ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության ոստիկանության համայնքային ոստիկանության գլխավոր վարչության ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:29
Ժամանակավորապես դադարեցվել է Հայաստան բնական գազի մատակարարումը
«Հյուսիսային Կովկաս — Անդրկովկաս» տարանցիկ մայրուղային գազատարի «Ղազախ — Սագուրամո» (DN 1000) հատվածում...
Աղբյուր` Panorama.am
11:08
Ադրբեջանը սպառնում է՝ ամենատարբեր միջոցներով հասնելու են Հայաստանի նկատմամբ ճնշումների և պատժամիջոցների. Աբրահամյան
«Հայաստանի իշխանությունը միակ բանը, որն անում էր, իրականությունից փախուստն էր»
Աղբյուր` Panorama.am
11:05
Քննարկվել են Հայաստանում «Ericsson»-ի գործունեությանը և համագործակցության հետագա հնարավորություններին վերաբերող հարցեր
Նախօրեին Շվեդիա այցի շրջանակներում ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպում է ունեցել Ստոկհոլմի քաղաքային խորհրդի նախագահ Օլլե Բուրելի հետ։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:53
Բորբոսասնկեր, միկրոօրգանիզմներ «Ռագմակ»-ի գործարանի արտադրած տոմատում
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի Երևանի կենտրոնի տեսուչները ստուգում են իրականացրել «Ռագմակ» ՍՊԸ-ին պատկանող պահածոների...
Աղբյուր` Panorama.am
10:49
Ի՞նչ պաշտոն է պատրաստել Թրամփը Իլոն Մասկի համար
ԱՄՆ 47-րդ նախագահ ընտրված Դոնալդ Թրամփը հայտարարել է, որ  SpaceX, Tesla և X ընկերությունների ղեկավար, միլիարդատեր Իլոն Մասկը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:38
«Գոյ» թատրոնի անձնակազմն այսօր ակցիա կանի ՄԻՊ գրասենյակի մոտ
«Գոյ» թատրոնի դերասանները արդեն 6 օր է նստացույց են անում թատրոնի մուտքի մոտ։ Նրանց պահանջն է՝ «ԿԳՄՍ Նախարարությունից...
Աղբյուր` Panorama.am
10:33
Քաղաքացին ԱԺ շենքի մոտ սպառնացել բենզինը լցնել վրան ու պտուտակահանը մտցնել կոկորդը
Նոյեմբերի 12-ին ժամը 13:00-ին Ազգային ժողովի շենքին է մոտեցել մի քաղաքացի, ով իր բանավոր հայտարարությամբ հայտնել է, որ Գավառում ունի հողային...
Աղբյուր` Panorama.am
10:19
Հայաստանի հետ բանակցվող փաստաթղթի տեքստում որոշակի հարցեր կան. Հաջիև
Նա հայտնել է, որ Ադրբեջանն ու Հայաստանը հաջորդ ամիս կվերադառնան խաղաղության պայմանագրի տեքստի քննարկմանը։
Աղբյուր` Panorama.am
10:08
Ալեքս Սահակյանը կստանա միջազգային վարպետի կոչում
Ալեքս Սահակյանը շախմատի աշխարհի մինչև 18 տարեկան պատանիների առաջնության շրջանակներում հաղթահարեց 2400 վարկանիշային շեմը և քանի որ արդեն ունի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:00
«Ադրբեջանը՝ COP29-ը հյուրընկալող հանցավոր պետություն». Արտակ Բեգլարյանի հարցազրույցը Ֆիգարոյին
Արցախ Միության նախագահ, Արցախի Հանրապետության նախկին պետնախարար և Մարդու իրավունքների պաշտպան Արտակ Բեգլարյանը հարցազրույց է տվել ֆրանսիական...
Աղբյուր` Panorama.am
09:37
Վթար Սեբաստիայի փողոցում. Մի քանի մարդ հոսպիտալացվել է
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 12-ին, ժամը 20:30-ին ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Սեբաստիայի փողոցի թիվ 37 շենքի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:22
Նոյեմբերի 13-ին փոխանակման կետերում դոլարի և ռուբլու փոխարժեքներն աճել են, եվրոյինը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ նոյեմբերի 13-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում 384.97 դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի համեմատ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:18
Սյունիքի բարձրադիր գոտիներում մառախուղ է
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհներն անցանելի են։ Սյունիքի մարզի բարձրադիր գոտիներում մառախուղ է: Լարսի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:13
Գերասիմ Վարդանյան. Իմ ու իմ ընկերների պայքարը բանտերով կանգնեցնել հնարավոր չէ
Դաշնակցական գործիչ Գերասիմ Վարդանյանի նկատմամբ խափանման միջոց տնային կալանքը փոխվել է։ Ֆեյսբուքյան գրառմամբ նա դիմել է ընկերներին....
Աղբյուր` Panorama.am
09:05
«Ժողովուրդ». Ինչու են Փաշինյանի թիկնապահ Գրիգոր Մանուկյանին կանչել դատարան
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ Նիկոլ Փաշինյանի թիկնապահ Գրիգոր Մանուկյանին...
Աղբյուր` Panorama.am
09:03
«Հրապարակ». Հայաստանը կողմ քվեարկելուց բացի նաև համահեղինակ է եղել ՄԱԿ-ում ընդունված ՌԴ բանաձևին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կոմիտեն ընդունել է նացիզմի հերոսացման դեմ պայքարի վերաբերյալ ՌԴ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:02
«Ժողովուրդ». Եվրոպամետ ուժերը արդեն իսկ պատրաստվում են «պլան Բ»-ի. Ի՞նչ են մտադիր անել
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ արտախորհրդարանական ուժերը «պլան Բ»...
Աղբյուր` Panorama.am
09:00
«Հրապարակ». Ինչ որոշում ունի ՔՊ-ն Սիրունյանի ԲԴԽ անդամ դառնալու հարցում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ԱԺ-ն այս շաբաթ կընտրի ԲԴԽ անդամ: ՔՊ-ն առաջադրել է նախկին դատախազ, այժմ փաստաբան, 2018-ից...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան
10:59 13/11/2024

Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}