Քաղաքական 11:41 09/07/2021 Հայաստան

Տիգրան Աբրահամյան. Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության ճանաչումն ամրագրելու է Արցախի վերջնական կորուստը

Հեղինակ` Լալա Տեր-Ղազարյան

Մոսկվայում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի ու Նիկոլ Փաշինյանի հանդիպման ընթացքում հնչած հայտարարությունների ու սպասվելիք հնարավոր գործընթացների, դրանց հետևանքների շուրջ Panorama.am-ը զրուցել է անվտանգային հարցերի փորձագետ, «Հենակետ» վերլուծական կենտրոնի ղեկավար, «Պատիվ ունեմ» դաշինքի ներկայացուցիչ Տիգրան Աբրահամյանի հետ։

Panorama.am - Պարոն Աբրահամյան, Մոսկվայում օրեր առաջ կայացած հանդիպման ժամանակ ՌԴ նախագահը հայտարարեց, որ պետք է լուծվեն Հայաստանի համար բարդ, շատ սուր ու զգայուն հարցեր։ Խոսքն ի՞նչ հարցերի մասին է, Ձեր կարծիքով։

Տիգրան Աբրահամյան- Առաջիկայում  Արցախի ու Հայաստանի շուրջ զարգացումները մտնելու են առավել ակտիվ փուլ, ինչը ենթադրում է ցավոտ լուծումներ։ Դա առաջին հերթին վերաբերում է  Արցախի հետագա կարգավիճակին վերաբերող հարցերին ու Հայաստանի սահմաններին, որն անմիջական կերպով առնչվում է Ադրբեջանի հետ հարաբերություններին։ Կարծում եմ, որ ըստ էության, խոսքը վերաբերում է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության ճանաչմանը, ինչը ոչ միայն քաղաքական, այլ իրավական ամրագրելու է Արցախի վերջնական կորուստը։

Այն նաև ենթադրում է, որ Հայաստանն այլևս այն չի համարում քաղաքական օրակարգի հարց, անկեղծ ասած, Արցախն արդեն իսկ դուրս է եկել օրակարգից, փաստացի լինելու է դրա իրավական կրագավորումը։

Հաջորդը լինելու է Հայաստանի ու Ադրբեջանի սահմանների փոխճանաչման գործընթացը՝ դելիմիտացիան ու դեմարկացիան, ինչը շոշափում է Հայաստանի տարբեր բնակավայրերի ու տարածքների հանձնում։ Հայաստանի համար մեծ խնդիր է առաջանալու ռազմավարական նշանակության ենթակառուցվածքների նկատմամբ ադրբեջանական վերահսկողության ապահովման առումով, խոսքս վերաբերում է Տավուշում և Սյունիքում միջպետական մայրուղիներին։

Բավականին ցավոտ գործընթաց է սկսվել, և պատահական չէ, որ Հայաստանի ներկայիս ղեկավարությանը «խրախուսում են», հիշեցնում, որ նա ունի ժողովրդի վստահությունը, ինչը նշանակում է, որ փաստացի սահմանափակվում է Հայաստանի իշխանությունների մանևրելու հնարավորությունը։ Եթե նախկինում նույնիսկ Արցախի չճանաչվածության պայմաններում հայկական կողմը սուբյեկտայնության աստիճանով պայմանավորված որոշակի խնդիրներից լինում էր խուսափել կամ ճկունություն դրսևորել, ապա այս իշխանությունն այդ սուբյեկտայնությունը վերջնականապես ոչնչացրել է, իսկ Հայաստանը վերածել է մի տարածքի, որտեղ Հայաստանի Հանրապետությունը նույնիսկ իրեն վերաբերող հարցերում որոշիչ ազդեցություն չունի։

Panorama.am - Ընդդիմությունը՝ խորհրդարանական և արտախորհրդարանական, որևէ կերպ կարո՞ղ է կասեցնել, դանդաղեցնել, խոչընդոտել այդ գործընթացներին։

Տիգրան Աբրահամյան- Երբ մայիսին հայտնի դարձավ, որ դելիմիտացիայի, դեմարկացիայի գործընթաց է տեղի ունենում, որտեղ դրված էր հայտնի բնակավայրի հարցը, ընդդիմությունն իր ակտիվությամբ ըստ էության դանդաղեցրեց, կարելի է ասել, ժամանակավորապես նույնիսկ օրակարգից դուրս բերեց։ Կարելի է ասել, որ դրա արդյունքն էր նաև ԱԳ նախարարի հրաժարականը։ Նախարարը հրաժարական տվեց ու չմտավ այն գործընթացի մեջ, որ ինքը ևս վտանգավոր էր համարում։

Այդպես վարվեց նաև ԱԳ նախարարության ղեկավարությունը, քանի որ նախարարից բացի հրաժարական տվեցին բոլոր տեղակալները, ինչը նշանակում էր, որ ոչ ստանդարտ իրավիճակ էր։ Սա տեղի ունեցած ընդդիմության ճնշումների ու հանրությանը գործընթացի մանրամասներն ու դրա հնարավոր վատ հետևանքները ներկայացնելու արդյունքում։

Այս պահին իշխանությունը գործընթացն իրականացնում է, մասամբ նաև քողարկված։ Նույնսիկ ՌԴ նախագահի կողմից տողատակերով գործընթացի հանրայանացումից հետո իշխանությունը որևէ ձևով դրան չի արձագանքում ու փակագծեր չի բացում։ Բայց սա էլ ակնհայտ է դարձնում, որ գործընթաց կա։

Ինչ վերաբերում է ընդդիմությանը, ապա արտախորհրդարանական ընդդիմություն ներկայացնող մեծ թվով ուժեր ոչ միայն ողջունեցին ընտրական գործընթացները, այլև հանդիպեցին ու որոշակի հարթակ ստեղծեցին իշխանության հետ երկխոսության համար։ Այս առումով ակնհայտ է, որ այդ ուժերից որևէ լուրջ հակազդեցություն չի լինելու։ Շարժիչ հիմնական ուժը մնացել է խորհրդարանական ընդդիմությունը, որի գործառույթները մանդատները վեցնելու պարագայում գործիքակազմի առումով կուժեղանան։

Սա հնարավորություն կտա իրավիճակին շատ ավելի մոտ լինել ու հանրությանը ներկայացնել իրական պրոցեսները, դրանց վտանգները, բացի այդ, հնարավորություն կունենան խորհրդարանական դիվանագիտության միջոցով օգտագործել միջազգային հարթակները, ոչ միայն բարձրաձայնել խնդիրները, այլև առաջ մղել հայկական շահը, ինչը վերջին երեք տարվա ընթացքում այդ ֆորմատում որևէ կերպ չի իրացվել։

Panorama.am - Դուք խոսեցիք Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության ճանաչումը Հայաստանին պարտադրելու հնարավորության մասին։ Նման գործընթացի դեպքում հայկական կողմը կարո՞ղ է սակարկման առարկա դարձնել Շուշին, Հադրութը, որոնք երբեք Ադրբեջանի կազմում չեն եղել։

Տիգրան Աբրահամյան- Իրականում խոսքը վերաբերում է Արցախի՝ այս պահին մեր վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքների հարցը լուծելուն, որը ոչ միայն օրակարգ չի բերվում, այլև ըստ էության, իրավական ամրագրում է լինելու Հայաստանի կողմից նաև այդ հատվածները Ադրբեջանի կազմի մեջ ընդգրկելու վերաբերյալ։ Այսինքն, մենք մեր վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքների հարցը չենք կարողանում լուծել, ուր մնաց որևէ պահանջ լինի Շուշիի կամ Հադրութի մասին։

Իշխանությունների կողմից դրսևորվող կամք ու ցանկություն չկա դրա վերաբերյալ, և բնականաբար, այն իշխանությունը, որը պարտավորվածություն չի զգում Արցախի՝ այս պահին մեր վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքների նկատմամբ իր պարտավորությունները հանրայնացնելու, դիրքորոշում հայտնելու, բնականաբար, որևէ սպասելիք չկա, որ այս իշխանությունը կարող է քաղաքական հավակնություններ դրսևորել Արցախի՝ այս պահին բռնազավթված տարածքների մասով։

Վլադիմիր Պուտինի հայտարարությունից հետո շատ մարդկանց պետք է պարզ լիներ, որ սկսում են բարդ, զգայուն, շատ սուր գործընթացներ։

Panorama.am- Հայաստանի հասարակության մոտ կա՞ այս գիտակցումը։

Տիգրան Աբրահամյան- Չեմ ուզում այդ մասով գնահատականներ հնչեցնել, բայց ակնհայտ է, որ իշխանությունը վերջին երեք տարիների ընթացքում հանրության դիմադրողականությունն ապահովող բոլոր ինստիտուտցիոնալ կառույցները, հիշողությունը ոչնչացրել է։ Մանիպուլյացիաների տոտալ կիրառումը հանրության մոտ լրիվ այլ սպասումներ ու իրավիճակ է ստեղծել։ Կարծում եմ, որ իրական սպառնալիքները գիտակցված չեն այսօր, և ըստ այդմ էլ, հանրության արձագանքը երկրում տեղի ունեցող ողբերգական իրադարձությունների հետ կապված իրականում համաչափ չէ։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

13:13
Կկատարվի քահանայական ձեռնադրություն
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի տարբեր կառույցներում սպասավորող վեց սարկավագներ կարժանանան քահանայական օծման և ձեռնադրության
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
Ջերմաստիճանը կնվազի 6-10 աստիճանով
Երևանում նոյեմբերի 22-ի ցերեկը, 23-24-ին, 27-ի ցերեկը սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Նոյեմբերի 25-26-ին, 27-ի գիշերը սպասվում են...
Աղբյուր` Panorama.am
12:53
Ալեքսիս Օհանյանը ցուցադրել է գերհազվագյուտ հայկական մետաղադրամ
Ամերիակահայ գործարար, Reddit-ի հիմնադիր Ալեքսիս Օհանյանը X սոցիալական ցանցում (նախկինում՝ Twitter) ցուցադրել է Արտաշեսյանների տոհմից Մեծ Հայքի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:33
Թափառող շների վրա կրակած տղամարդը ներկայացել է ոստիկանություն
Նոյեմբերի 10-ին հաղորդում էր ստացվել Համայնքային ոստիկանության Արթիկի բաժնում: Կենդանապաշտպանները հայտնել էին, որ նախորդ օրը Արթիկի Լմբատ-2...
Աղբյուր` Panorama.am
12:31
Ռոնալդուն նշել է ռեկորդ, որը չի ցանկանում գերազանցել
Կրիշտիանու Ռոնալդուն մի քանի ամիս առաջ բացել է իր YouTube ալիքը։ Պորտուգալացին կայծակնային արագությամբ ձեռք է բերել բաժանորդներ. այժմ ալիքին...
Աղբյուր` Panorama.am
12:16
Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բարբոքը Բաքվում կայացած COP29-ի ժամանակ սուր քննադատության է ենթարկել Ադրբեջանին
Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բերբոքն Ադրբեջանում ընթացող ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության համաժողովի (COP29) 29-րդ նստաշրջանում իր առաջին...
Աղբյուր` Panorama.am
11:37
Visa-ի երևանյան գրասենյակը ֆիլտրում է ԶԼՄ-երին
«Պարզում ենք, թե ինչ սկզբունքով են ընտրվել ԶԼՄ–ները, որոնց հասանելի կլինեն ֆորումի բանախոսները»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:28
Ցավն էլ պետք է չափ ունենա. Ավտովթարի հետևանքով մահացել է պատերազմում զոհված Արտյոմ Խաչատրյանի եղբայրը
Ողբերգական ավտովթարի հետևանքով զոհվել է Արթուր Խաչատրյանը։ Նա 44-օրյա պատերազմում զոհված Արտյոմ Խաչատրյանի եղբայրն է։ Մինչ այդ ընտանիքը 17...
Աղբյուր` Panorama.am
11:27
Պեսկով. Ռուսաստանի խնդիրը ոչ թե միգրանտներն են, այլ անօրինական ներգաղթյալները
Ռուսաստանի համար խնդիրը ոչ բոլոր միգրանտներն են, որոնք երկիր են ժամանել, այլ միայն նրանք, ովքեր անօրինական կերպով գտնվում են Ռուսաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:55
Ռուսական պարարտանյութերի մասնաբաժինը եվրոպական շուկայում հասել է ռեկորդային մակարդակի
Ռուսաստանի մասնաբաժինը եվրոպական պարարտանյութերի ներմուծման մեջ սեպտեմբերին օգոստոսի համեմատ աճել է 2,9 %ային կետով և հասել 32,1 %-ի։ Սա...
Աղբյուր` Panorama.am
10:52
Մանկահասակ որդիներին 30 տարի առաջ սպանած Սմիթը կրկին հայտնվել է մամուլի ուշադրության կենտրոնում
53-ամյա Սուսան Սմիթը 30 տարի ազատազրկումից հետո  կրկին հայտնվել է միջազգային մամուլի ուշադրության կենտրոնում գլխագրերում։ Նրան դատարանը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:51
Շախմատի Մ12տ. ԱԱ. Հայ մասնակիցների արդյունքները
Իտալիայի Մոնտեսիլվանո քաղաքում շարունակվում է 2024 թվականի շախմատի աշխարհի մինչև 12 տարեկան պատանիների և աղջիկների առաջնությունը:  6...
Աղբյուր` Panorama.am
10:35
Գիշերային ակումբի այցելուն սեր է խոստովանել դիջեյին և կծել նրա ականջը
Գերմանիայում դիսկոտեկի այցելուն գրկել է դիջեյին և կծել նրա ականջի մի մասը։ Միջադեպի մասին հայտնում է Bild-ը։ 2023 թվականի փետրվարին Ստորին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:25
Հայաստանը՝ հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներում
ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Մխիթար Հայրապետյանը հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներ է հրապարակել: «Մեր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Իրանը, ի պատասխան ՄԱԳԱՏԷ-ի բանաձևի, նոր ցենտրիֆուգներ կգործարկի
Իրանի ատոմային էներգիայի կազմակերպության (AEOI) ղեկավար Մոհամմադ Էսլամին հրամայել է «արդյունավետ միջոցներ ձեռնարկել», ներառյալ նոր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Ողբերգական վթար Սեբաստիա փողոցում
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 22-ին, ժամը 00:53-ին  ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Սեբաստիա փողոցում տեղի է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:39
Մեդվեդևը հրապարակել է «Օրեշնիկ» հրթիռային համակարգ հարվածի տեսանյութը
ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ, «Եդինայա Ռոսիա» կուսակցության նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը «Օրեշնիկ» նորագույն հրթիռի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:10
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում. հաքերները սկսել են օգտատերերին ուղարկել ֆիշինգային հղում, որը ներկայացվում է որպես նվեր՝...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
Նոյեմբերի 22-ին փոխանակման կետերում դոլարի փոխարժեքն աճել է, ռուբլու և եվրոյինը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ նոյեմբերի 22-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում  է 387.22դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:57
«Հրապարակ». Ոստիկանության զորքերի հրամանատարը պետությունից բնակարանային վարձի փոխհատուցում է ստացել` չունենալով դրա իրավունքը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ գրել էինք, որ ոստիկանության զորքերի հրամանատար, գեներալ Հայկ Բաբայանը, որը երազում է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:56
«Ժողովուրդ». ՔՊ կուսակցությանը նվիրատվություն կատարած ընկերությունը տուգանվում է նվիրած գումարի չափով
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը պաշտոնական աղբյուրներից տեղեկացավ, որ ՀՀ կոռուպցիայի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:55
«Ժողովուրդ». Աղազարյանը վատ դրության մեջ է դրել ՔՊ-ին. համարձակ հերոս է խաղում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Հովիկ Աղազարյանը անհարմար դրության մեջ է դրել Նիկոլ Փաշինյանին ու ՔՊ վերնախավին, իսկական...
Աղբյուր` Panorama.am
08:50
«Հրապարակ». Արմավիրի մարզպետի թափուր պաշտոնում դիտարկվում է մարզպետի տեղակալ Արգիշտի Մեխակյանի թեկնածությունը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Դավիթ Խուդաթյանի՝ ՏԿԵ նախարար նշանակվելուց հետո Արմավիրի մարզպետի թափուր պաշտոնում դիտարկվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:50
Նիկոլի մեղավոր անմեղները
Մեռավ Փաշինյան Նիկոլը շնորհակալություն հայտնելով իր «գործընկերներից»։ Թե բա՝ «իրենց կատարած աշխատանքի համար»։ Այդքան...
Աղբյուր` Panorama.am
08:49
«Ժողովուրդ». Սիմիդյանի նախարարությունը չի կարողացել ապահովել Սևանա լճի հետ կապված աշխատանքների կազմակերպումը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Վերջին օրերի պարտադրված հրաժարականներից մեկը՝ ՏԿԵՆ Գնել Սանոսյանի հեռացումը, պայմանավորված էր...
Աղբյուր` Panorama.am
08:47
«Հրապարակ». Ժամկետ խախտած ԿԳՄՍ նախարարը պատասխանատվություն կրելո՞ւ է
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Սեպտեմբերի 5-ին կառավարությունն ընդունեց որոշում, ըստ որի՝ Հայաստանի ազգային ագրարային...
Աղբյուր` Panorama.am
08:44
Այսօրվա հոսանքազրկումների մասին
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ նոյեմբերի 22-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:42
«Ժողովուրդ». Ինչ ունեցվածք և դրամական միջոցներ ունի Քննչական կոմիտեի ղեկավարի հավանական թեկնածուն
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ArmLur.am-ը գրել էր, որ համաձայն իր աղբյուրներից ստացված տեղեկության՝ քաղաքական իշխանությունը...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}