Գիտական կենտրոնի գոյությունը վտանգված է
Վտանգված է Ազատության պողոտայի սկզբնամասում գտնվող ՀՀ ԳԱԱ Օրգանական և դեղագործական քիմիայի գիտատեխնոլոգիական կենտրոնի (ՕԴՔԳՏԿ) տարածքային ամբողջականությունը և առհասարակ ապագայում կենտրոնի գոյություն ունենալու հարցը: Այս մասին ահազանգում են կենտրոնի աշխատակիցներն ու անթույլատրելի համարում կենտրոնի օտարված տարածքում նախատեսված բարձրահարկ բնակելի շենքի կառուցումը:
Գիտաշխատողները պնդում են՝ անթույլատրելի է քիմիական գիտատեխնոլոգիական գործունեությամբ զբաղվող հաստատության տարածքում բնակելի շենքի կառուցումը:
«Իոնական հեղուկների մշակում և կիրառություններ քիմիայում» խմբի ղեկավար, քիմիական գիտությունների թեկնածու Արփինե Հարությունյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ տարածքը օտարված է 2007 թվականից, որի մասին աշխատակիցներն իմացել են դրանից տաս տարի անց: Ըստ նրա, տարածքն օտարվել է գաղտնի ու ապօրինի:
Նրա խոսքով, նախագծով կենտրոնի մոտ գտնվող ջրավազանի տեղում կառուցվելու է բազմաֆունկցիոնալ բարձրահարկ շենք:
«Քիմիական ինստիտուտի գոյության համար ջրավազանը կենսական նշանակություն ունի։ Նախ որպեսզի ճիշտ պահպանվի միկրոֆլորան, անվտանգության տեսանկյունից, եթե հրդեհային խնդիրներ լինեն, ջրավազանը մոտ է, նաև օդը մաքրող ազդեցություն ունի, քանի որ շրջապատված է քիմիկան 5 բավականին մեծ կորպուսներով, բոլորն էլ աշխատող»,- նշեց Ա. Հարությունյանը:
Բացի դա, նրա խոսքով, նախատեսում են ներքին ավտոկայանատեղի գետնանցումներով, իսկ եթե այդտեղ աշխատանքներ արվեն, անմիջապես վտանգում են շենքի տակ գտնվող քիմիական պահեստները, նաև կենտրոնում է գտնվում 2019 թվականին բավականին թանկ ձեռք բերված տարածաշրջանում միակ հատուկ սարքը, Հայաստանի բոլոր քիմիկոսներն առանց դրա չեն կարող աշխատել, նաև ֆիզիկոսները, կենսաբանները, քանի որ շատ փորձարարական աշխատանքներ անմիջապես դրա հետ են կապված:
Կենտրոնի շենքը և ջրավազանը որպես մեկ համալիր պատմամշակութային արժեք է, ջրավազնի կողքը գտնվում է քիմիական գիտությունների դոկտոր Արմենակ Մնջոյանի կիսանդրին, համարվում է հատուկ պահպանվող հուշարձան, ջրավազանի հիմնական խողովակը հին ժամանակներում կառուցված ջրատարի մի հատվածն է:
Արփինե Հարությունյանը նշեց, որ հուլիսի 21-ին կառավարությունում խորհրդակցություն է տեղի ունեցել, որի ընթացքում քննարկվել են Էկոնոմիկայի նախարարության և «Ներդրումների աջակցման կենտրոն» հիմնադրամի կողմից ուղեկցվող ներդրումային ծրագրերի իրականացման հետ կապված խնդիրները: Քննարկված առաջին ներդրումային ծրագիրը վերաբերում էր Երևանի Ազատության պողոտայի սկզբնամասում նոր բազմաֆունկցիոնալ համալիրի կառուցմանը:
Ծրագրի իրականացման հետ կապված խնդիրն առնչվում է կառուցապատվող տարածքում պատմամշակութային ջրանցքի առկայությանը: Հանձնարարվել է 10-օրյա ժամկետում ներդրողին ներկայացնել պատմամշակութային ջրանցքի պահպանության հետ կապված բոլոր պահանաջներն ու չափորոշիչները:
Նրա գնահատմամբ, «կառավարության ևս մեկ որոշում, որը ոչ ուղղակի խարխլում է գիտության հիմքերը»։
«Սա ենթադրում է, որ միայն ջրանցքը պետք է պահպանվի, այնպես անեն, որ չվնասվի, իսկ մնացած հարակից տարածքի մասին խոսք չի եղել: Ամենակարևորը՝ նիստի ժամանակ առհասարակ չի ներկայացվել ոչ քիմիական ինստիտուտի տարածք հանդիսանալը, ոչ հարակից կառույցների հանգամանքը, ոչ կենտրոնական փողոցի մոտ գտնվելը»,- ասաց «Իոնական հեղուկների մշակում և կիրառություններ քիմիայում» խմբի ղեկավարը:
Նա ընդգծեց՝ ռեալ դատելով, այս ամենը ենթադրում է, որ Քիմիական ինստիտուտը պետք է փակվի, քանի որ 30 մետր շառավիղով իրավունք չունեն կառուցել շենք, անմիջապես հարևանությամբ քիմիական լաբորատորիներ են, որոնք ամեն օր գործում են, բացառվում է, որ բնակչությունը որոշ ժամանակ անց դրա համար բողոք չներկայացնի:
Ա. Հարությունյանը նշեց, որ դեռ անցած տարի բարձրաձայնել են իրենց հուզող հարցերը, դիմել պատկան բոլոր մարմիններին, ստացել են ոչ հստակ կամ ի օգուտ իրենց պատասխան, հավաստիացրել են, որ չի կառուցվի, սակայն այսօր պատկերն այլ է: Այժմ ահազանգելով՝ ակնկալում են բողոքի ալիքի բարձրացում, ինչն էլ կգրավի պատասխանատուների ուշադրությունը:
«Ցավոք, Հայաստանում գիտության դերն ու նշանակությունը դեռ չի արժևորվում կառավարական օղակներում: Մեր կենտրոնի շուրջ ծավալվող իրադարձությունները փակում են հետագա զարգացման հնարավորությունները և առհասարակ հարցականի տակ են դնում կենտրոնի գործունեությունն ու գոյությունը»,- ցավով աձանագրեց քիմիական գիտությունների թեկնածու Արփինե Հարությունյանը:
ՀՀ ԳԱԱ Օրգանական և դեղագործական քիմիայի գիտատեխնոլոգիական կենտրոնը ստեղծվել է ՀՀ կառավարության 2006թ. հոկտեմբերի 12-ի որոշման համաձայն և իր մեջ ներառում է հետևյալ գիտահետազոտական հիմնարկները՝
- Ա. Մնջոյանի անվ. Նուրբ օրգանական քիմիայի ինստիտուտը (հիմնադրվել է 1955 թ.),
- Օրգանական քիմիայի ինստիտուտը (հիմնադրվել է 1957 թ.),
- Մոլեկուլի կառույցի ուսումնասիրման կենտրոնը (հիմնադրվել է 1994 թ.)
Լուսանկարները՝ Ա. Հարությունյանի ֆեյսբուքյան էջից: