Ձեր վստահելի աղբյուրը

Օգոստոսի 28-ից սեպտեմբերի 26-ը Դուբայում տեղի կունենա «InClassica» երաժշտական փառատոնը, որին կմասնակցի նաև Հայաստանի պետական սիմֆոնիկ նվագախումբը (ՀՊՍՆ)` գեղարվեստական ղեկավար և գլխավոր դիրիժոր Սերգեյ Սմբատյանի ղեկավարությամբ։

Փառատոնի կազմակերպիչներից է Մշակույթի աջակցության եվրոպական հիմնադրամը, որի նախագահ Կոնստանտին Իշխանովը պատասխանել է Panorama.am-ի հարցերին:

Panorama.am- Պարոն Իշխանով, Մշակույթի աջակցության եվրոպական հիմնադրամը բազմաթիվ մշակութային միջոցառումներ է իրականացնում աշխարհի տարբեր ծայրերում, ունի կրթական ծրագրեր, աջակցում է անհատ երաժիշտների։ Ո՞րն է հիմնադրամի գլոբալ նպատակը։

Կոնստանտին Իշխանով- Մշակույթի աջակցության եվրոպական հիմնադրամի (EUFSC) հիմնական նպատակը, ինչպես անվանումն է հուշում, աշխարհով մեկ մշակութային ծրագրեր իրականացնելն է, նաև ակտիվորեն աջակցելն ու զարգացնելը։

Մեր գործունեության բնույթը հիմնականում եվրոպական է: Հիմնադրամն իրականացնում է մի շարք միջոցառումներ ամբողջ աշխարհում, այդ թվում՝ Ասիայում, Միջին Արևելքում, Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկաներում: Անկախ նրանից, թե որտեղ է այն գործունեություն ծավալում՝ մեր առաքելությունը մնում է նույնը՝ աջակցել մեր քաղաքակրթության զարգացման գործում մեծ ներդրում ունեցող մշակութային կարևոր փորձի տարածմանն ու պահպանմանը և, որ ամենակարևորն է, ներդրում կատարել կատարողների հաջորդ սերնդի արվեստագիտական կրթության ու կարիերայի ապահովման գործում:

Panorama.am- Հիմնադրամի աշխատանքներին հետևելով՝ կարելի է ասել, որ այն իր գործունեությամբ հանրայնացնում է դասական երաժշտությունը։ Հետաքրքիր է, մեր օրերում, երբ աշխարհն ապրում է արագ տեմպի մեջ, երբ գերակայում են նոր տեխնոլոգիաները, դասական երաժշտության նկատմամբ վերաբերմունքն ինչպիսի՞ն է, մանավանդ եթե հաշվի առնենք, որ այն պահպանողական է։

Կոնստանտին Իշխանով- Միգուցե ճիշտ է, որ դասական երաժշտությունը համարվում է հիմնաքար, գուցե որոշ առումներով նաև պահպանողական մշակութային ուղղություն ժամանակակից աշխարհում։ Մի հարցում ենք անսասան՝ շարունակել աջակցել արվեստի այս հրաշալի ոլորտին և ընդունել մեր հասարակության մեջ նրա ունեցած անժխտելի ներդրումն ու ճանաչումը, նաև այն անհաշիվ օգուտները, որ տրվում են կատարողներին և ունկնդիրներին։

Այն դրական ազդեցությունը, որ դասական երաժշտությունն ունենում է երեխայի ընդհանուր կրթության և բոլոր առարկաների յուրացման հմտությունների վրա, վերոնշյալի փայլուն օրինակն է։ Եկեք չմոռանանք, որ ժամանակակից ֆիլմերի և տեսախաղերի երաժշտությունը (ոլորտներ, որոնցից հաճույք են ստանում մարդիկ), հիմնականում դասական են իրենց բնույթով:

Ես կարծում եմ, որ եթե մարդիկ ավելի շատ ժամանակ ծախսեին դասական երաժշտության հետ իրենց ունեցած կապն ուսումնասիրելու վրա, նրանք կգիտակցեին, որ դասական երաժշտությունն ավելի սերտ կապ ունի իրենց հետ, քան կարող էին պատկերացնել։

Panorama.am- Օգոստոս-սեպտեմբեր ամիսներին հիմնադրամն անցկացնելու է «InClassica» փառատոնը, որի կազմակերպիչներից է նաև Մշակույթի աջակցության եվրոպական հիմնադրամը։ Այն 10-րդն է՝ հոբելյանական։ Խնդրում եմ ասել, թե 10 տարիների ընթացքում ի՞նչ ձեռքբերումներ ունեք այս փառատոնի շրջանակում և ինչո՞վ է աչքի ընկնելու այս տարվա փառատոնը։

Կոնստանտին Իշխանով- Կարծում եմ՝ մի քանի բան է պետք նշել այստեղ։ Նախ՝ ինչ վերաբերում է նախորդ փառատոներին, մենք առաջին կազմակերպությունն էինք, որ Մալթա բերեց Գրիգորի Սոկոլովի, Նիկոլայ Լուգանսկու և Մաքսիմ Վենգերովի նման կատարողների։ Դասական երաժշտության երկրպագուների հետ զրուցելով՝ մենք իմացել ենք, որ այսպիսի առիթներն իսկապես իրենց համար յուրահատուկ փորձառություն են եղել և փառատոնին մասնակցությունը մեծ ճանաչում է բերել իրենց երկրին։ Մենք շատ հպարտ ենք. սա փառատոնի զարգացման պատմությունն է:

Դեռևս 2010 թվականին կյանքի կոչվելով՝ Մալթայի միջազգային երաժշտական փառատոնը կայուն առաջընթաց գրանցեց՝ տարեցտարի հյուրընկալելով ավելի հրաշալի արվեստագետների և ավելի մեծ թվով հանդիսատեսի, որն իր ուրույն տեղը գտավ Մալթայի մշակութային օրացույցում։

Փաստացի նախորդ փառատոների այդքան հաջողակ լինելը հանդիսացել է առանցքային գործոն այս տարվա հոբելյանական փառատոնը Դուբայում անցկացնելու Հիմնադրամի որոշման հարցում, և դա է պատճառը, որ մենք հպարտորեն նշում ենք նման եզակի միջոցառման  տասներորդ հոբելյանը։

Ինչ վերաբերում է, թե ինչով է «InClassica» փառատոնն այս տարի առանձնանում, ապա ես խորհուրդ կտայի ձեր ընթերցողներին այցելել փառատոնի վեբկայքը, որտեղ նրանք կարող են տեղեկատվություն գտնել Դուբայում անցկացվելիք համերգների, մենակատարների, նվագախմբերի և դիրիժորների վերաբերյալ։ Փաստն այն է, որ այս տարվա «InClassica»-ն ոչ միայն առանձնանում է նախորդ տարիների փառատոներից, այլև դիտարկվում է որպես համաշխարհային մակարդակի միջոցառում, որն անկասկած արժանի է միևնույն հեղինակության, ինչպես աշխարհի տարբեր երկրներում անցկացվող այլ հեղինակավոր միջոցառումները:

Panorama.am- Հայաստանի պետական սիմֆոնիկ նվագախումբը և դիրիժոր Սերգեյ Սմբատյանը հանդես են գալու փառատոնի շրջանակներում։ Եվ կարծես թե առաջին անգամ չէ, որ համագործակցում եք այս նվագախմբի հետ։ Հետաքրքիր է Ձեր կարծիքը նվագախմբի և դրա հայտնի մենակատարների կատարողական վարպետության մասին։

Կոնստանտին Իշխանով- Հայաստանի պետական սիմֆոնիկ նվագախմբի զարգացմանն ու նվիրմանը հետևելը մեծ առավելություն է եղել մեզ համար: Իսկապես եզակի է: Եթե հաշվի առնենք, որ մաեստրո Սերգեյ Սմբատյանն այս նվագախումբը հիմնել է ընդամենը տասնութ տարեկանում, որն ի սկզբանե ստեղծվել էր որպես երիտասարդական նվագախումբ, հուշում է այն մասին, թե որքան են այս նվագախումբը, նրա անդամներն ու դիրիժորը զարգացել ու հասունացել: Նրանց կատարումները և մոտեցումն իրենց աշխատանքին, իսկապես տպավորիչ է, և ես նրանց մաղթում եմ լավագույնն իրենց գերազանց աշխատանքում թե՛ Հայաստանում, թե՛ նրա սահմաններից դուրս։

Panorama.am- Հետաքրքիր է լսել Ձեր կարծիքը նաև Հայաստանում դասական երաժշտության ներկայիս վիճակի մասին:

Ինձ մեծագույն հաճույք է պատճառում իմանալ, որ, չնայած այն դժվարություններին, որոնք  առկա են Հայաստանում, ոչ միայն իրականացվում են դասական երաժշտական միջոցառումներ, այլև արվեստի այս ճյուղը շարունակում է ծաղկել։ Ամենայն ազնվությամբ՝ ես չեմ կարող ասել, որ տեղյակ եմ Հայաստանում կատարվող բոլոր մշակութային իրադարձությունների մասին, քանի որ համոզված եմ, որ պատկերացնում եք, թե որքան շատ ժամանակ եմ ներդնում Հիմնադրամի աշխատանքներում՝ թե՛ Մալթայում, թե՛ այլուր։ Ինչևէ, ես, իհարկե, տեղյակ եմ, որ օրինակ՝ մաեստրո Սմբատյանը բազում կրթական ծրագրեր է մեկնարկել Հայաստանի երեխաների համար՝ չնայած դիրիժորական իր խիստ գրաֆիկին։

Հետևյալ երկու գործոններն էական նշանակություն ունեն դասական երաժշտության աջակցման հարցում՝ ստեղծել հարթակ նրանց համար, որոնք արդեն իսկ գործունեություն են ծավալում ոլորտում և շարունակել ապահովել ամբողջ ոլորտի շարունակական զարգացմանն ուղղված աջակցությունը։ Ես հասկանում եմ, որ նա նաև ներգրավված է մի շարք մրցույթների, ժամանակակից կոմպոզիտորների մասնակցությամբ փառատոների և այլ միջոցառումների կազմակերպման հարցերում, որն իհարկե անհավանականորեն կարևոր է այս տարածքում երկրին ՝ իր ողջ պոտենցիալն օգտագործելու գործում օգնելիս։

Panorama.am- Պարոն Իշխանով, զարգացման հիմքը կրթությունն է։ Ձեր ղեկավարած հիմնադրամը մեծ շեշտադրումներ է կատարում նաև կրթական ծրագրերի վրա։ Խնդրում ենք մի փոքր մանրամասնել Ձեր կրթական ծրագրերը։

Կոնստանտին Իշխանով- Իհարկե՛, իրականում մեր կրթական ծրագրերով մենք ամենաշատն ենք հպարտանում։ Օրինակ՝ այս ամառ Դուբայում մենք ո՛չ միայն կազմակերպելու ենք «InClassica»-ն, այլև ներկայացնելու ենք Միջին Ասիայի դասական երաժշտության ակադեմիան ( Middle East Classical Music Academy )։ Այս հրաշալի ծրագիրը ներառելու է դաշնամուրի և ջութակի վարպետաց դասեր աշխարհի լավագայույն պրոֆեսորների կողմից, ինչպես նաև կազմակերպվելու են ցերեկային համերգներ, որոնցում հիացմունքով ուզում եմ նշել, որ հանդես է գալու Հայաստանի պետական սիմֆոնիկ նվագախումբը։

Մենք վերջերս իրականացրել ենք նաև երգեցողության վարպետաց դասեր Մալթայում և նմանատիպ նախաձեռնություններ հաճախ ենք իրականացնում տարվա ընթացքում՝ համագործակցելով տեղի ինստիտուտների հետ, ինչպիսին է, օրինակ՝ Մալթայի երաժշտական դպրոցը։

Պետք է նաև նշել, որ Դասական դաշնամուր /Classic Piano/ մրցույթը, որը տեղի է ունենալու Դուբայում՝ Ակադեմիայի հետ միևնույն ժամանակ, ըստ ինձ, միջոցառումներին կրթական արժեք փոխանցելու մեր փիլիսոփայության շարունակությունն է։ Մրցակիցները, ի վերջո նաև մրցանակակիրները, ո՛չ միայն կծառայեն որպես յուրահատուկ օրինակ այն բանի, թե ինչի կարող են հասնել երիտասարդները, այլև կօգնի մասնակիցներին իրենց մասնագիտական աճի հարցում, ինչը, կարծում եմ, յուրաքանչյուրիս կրթական զարգացման ամենակարևոր մասն է։

Ես նաև երջանկությամբ ուզում եմ հայտարարել, որ Միջին Արևելքի Դասական երաժշտության ակադեմիայի բոլոր ուսանողներին ազատ մուտքի հնարավորություն կտրվի «InClassica» փառատոնի բոլոր համերգներին, մի բան, որ, ըստ մեր համոզմունքի՝ ոգեշնչման մեծ աղբյուր կլինի այս խոստումնալից երիտասարդ երաժիշտների համար։

Panorama.am- Հիմնադրամը մեծ աջակցություն է ցուցաբերում նաև հայաստանյան կոլեկտիվներին, հայ երաժիշտներին՝ Հայաստանում և նրա սահմաններից դուրս ապրող։ Հետաքրքիր է Ձեր՝ որպես մշակութային ոլորտում գործունեություն ծավալող մարդու կարծիքը՝ հայ երաժիշտները համաշխարհային երաժշտական աշխարհում մրցունա՞կ են։

Կոնստանտին Իշխանով- Գաղտնիք չէ, որ հայ կատարողները լավ ներկայացված են դասական երաժշտության աշխարհի վերին կարգերում, ներառյալ՝ բազմաթիվ միջազգային համբավ ունեցող մենակատարներ ու կոմպոզիտորներ։ Հայ կատարողները հաճախ ամենաբարձրն են պարգևատրվում խոշոր միջազգային երաժշտական մրցույթներում և աշխարհով մեկ հիացմունքի են արժանանում իրենց յուրահատուկ ու տևական ավանդի համար։

Փաստացի, եթե ուսումնասիրենք աշխարհասփյուռ հայ երաժիշտների պատմությունը՝ հաշվի առնելով խոշոր փառատոներին նրանց մասնակցությունը և միջազգային նվագախմբերի նվագակցությունը, ակնհայտ է, որ նրանք ո՛չ միայն մրցակցային են, այլև բավականին ուժեղ դիրք են գրավում այս ոլորտում, ինչը ժամանակի ընթացքում անկասկած ավելի կամրապնդվի։

Առանցքայինը, ինչևէ, կրթական նախաձեռնություններին շարունակական աջակցությունն է, որպեսզի կարողանանք արվեստագետների հաջորդ սերունդներին օգնել իրենց պոտենցիալը զարգացնելու և, ի վերջո, իրենց երկիրը համաշխարհային բեմում առաջխաղացնելու գործում։  Ես կասկած չունեմ, որ Հայաստանի հրաշալի կատարողներն այս տաղանդավոր երիտասարդների հետ միասին կշարունակեն ծառայել իրենց երկրին և հանդես գալ որպես այս հպարտ ազգի դեսպաններ և՛ հիմա, և՛ ապագայում։