Ձեր վստահելի աղբյուրը

ՀՀ օրենսդրությամբ հստակ կանոնակարգված է զինվորական համազգեստների տեսակները, դրանց կրելու հատուկ դեպքերը և պայմանները: Յուրաքանչյուր պետություն ունի իր զինված ուժերի համազգեստի ձևը: Դրանց դաշտային տարբերակներն ավելի շատ հարմարեցվում են տվյալ երկրի բնաշխարհի գույների և կլիմայի հետ: Դրանք պարտադիր կերպով չպետք է կրկնեն այլ պետությունների զինված ուժերում օգտագործվող համազգեստների ձևերը:

ՀՀ զինված ուժերում համազգեստի ձևերը և կրելու առանձնահատկությունները կարգավորվում են ՀՀ ԶՈւ-ի ներքին ծառայության, ՀՀ զինված ուժերի կայազորային ու պահակային ծառայությունների կանոնագրքերով, ինչպես նաև ՀՀ պաշտպանության նախարարության և ՀՀ կառավարությանն առընթեր ազգային անվտանգության ծառայության համակարգերի զինծառայողների, ՀՀ տարածքային կառավարման և արտակարգ իրավիճակների նախարարության համակարգի փրկարարական ծառայողների իրային ապահովության կարգը (չափաքանակները) սահմանելու մասին կառավարության որոշմամբ: Օրենքով միանշանակ սահմանված է դաշտային հագուստի կրելու վայրերը:

Իրավական նորմերով սահմանված են սպայական և շարքային  կազմի դաշտային ամենօրյա, տոնական հագուստներն ու նաև ռազմական ոստիկանության, ռազմական վարժարանի, պատվո պահակախմբի վաշտի համազգեստները։

ՀՀ կանոնավոր զինված ուժերի ստեղծումից ի վեր զինվորական դաշտային համազգեստը փոխվել  է երեք անգամ: 1992-ից 2000 թվականը օգտագործվել է մի հմազգեստ(նկարում ձախից) , 2000-2010 թվականը այն փոխվել է ավելի վառ գույներով տարբերակի (աջից):

2010 թվականին ընդունվել է նոր՝ մեր երկրի լեռնային տեղանքին բնորոշ գունավորմամբ համազգեստ, որն էլ կրում են մինչև օրս:

Վերջին  համազգեստի  ձևը վերցված է հունական զինված ուժերից, բայց որոշակի փոփոխություններով հարմարեցվել է Հայաստանի պայմաններին։

ՀՀ ԶՈւ-ում զինծառայողների համազգեստի ձևերը և նրանց վրա տարբերանշանների ամրացման առանձնահատկությունները սահմանվում են ՀՀ պաշտպանության նախարարի հրամաններով:Դրնաք ներքին օգագործման են, հրապարակային չեն և ընդհանուր հասանելիության տեղեկատվական հարթակներում հասանելի չեն:

ՀՀ ԶՈՒ նոր համազգեստի վրա զինվորական կոչումներն  այլևս ուսերին չի ամրացվում, ինչպես Խորհրդային Միության բանակում էր կամ ՌԴ ժամանակակից զորքերում, դրանք ամրացվում են օձիքին, իսկ ձմեռային հագուստի դեպքում` կրծքավանդակի կենտրոնում։ Ամրացվող զինվորական կոչումների տարբերանշանները հիմնականում համապատասխանում են «Զինվորական ծառայության անցնելու մասին» ՀՀ օրենքով սահմանված կարգով շնորհվող զինվորական կոչումների տարբերանշաններին:
     

Բարձրագույն զինվորական կոչումներից գեներալի և բանակի գեներալի ուսադիրներն ունեն հետևյալ տեսքը:

Ներկայում այդ կոչումները կպցվում են օձիքին կամ  հագուստի դիմացի հատվածին անհամեմատ ավելի հեշտ եղանակով: Մասնավորապես՝ ստորև բերված է կապիտանի, փոխգնդապետի և գնդապետի կոչումներ ունեցողների համար օձիքներին ամրացվող զինվորական տարբերանշանները:

Օձիքներին կպցվում են նաև զորքերի տեսակների տարբերանշանները (ներքևում բերված է հրետանային զորքերի տարբերանշանը):

Տեղանքի գույներին առավելագույնս հարմարեցնելուց բացի, նոր համազգեստի կտորի բաղադրությունն այնպիսին է, որը կարողանում է կարգավորել մարմնի ջերմաստիճանը՝ տաք պահելով ձմռանը և հով՝ ամռանը։

Ընդունված կարգավորիչ նորմերով հստակ տարբերակված է սպայական անենօրյա ու տոնական հագուստներն ու նաև ռազմական ոստիկանության, ռազմական վարժարանի, պատվո պահակախմբի վաշտի համազգեստները։

Օրինակ՝ իրավական նորմերով սահմանված է, որ պահակային համազգեստը բաղկացած է շինելից (կիսամուշտակ, դաշտային բաճկոն), մաքուր և ամենօրյա (դաշտային) համազգեստից, կոշիկից, գլխարկից, կաշեգոտուց և պահեստատուփերի (պահունակների) պայուսակի լրակազմից (կոմպլեկտից): Զորամասի մարտական դրոշի մոտ կանգնող պահակայինները կարող են զորահանդեսային համազգեստ կրել:

Ձմռանը որպես պահակային համազգեստ են օգտագործվում քուրքը, կաճյակը (վալենկան), ամռանը` գլխանոցով թիկնոցը կամ թիկնոցավրանը և անջրանցիկ կոշիկը: Բացի այդ, պահակատանը պետք է լինեն թիկնոցներ կամ թիկնոցավրաններ և հատուկ անջրանցիկ կոշիկ` պահակապետի, նրա օգնականների, պահակադիրների համար:

Հատուկ դեպքերում Հայաստանի Հանրապետության զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետի ցուցումով ժամապահները կարող են ծառայության ժամանակ զրահաբաճկոններ և պողպատե սաղավարտներ կրել:

ՀՀ կառավարության 2011 թվականի ապրիլի 14-ի N 425 - Ն որոշմամբ էլ սահմանված է  Ոստիկանության ծառայողի համազգեստի նկարագիրը: 

Ըստ իրավական նորմի՝ Ոստիկանության գլխավոր, ավագ, միջին և կրտսեր խմբերի կոչումներ ունեցող ոստիկանության ծառայողների համազգեստը բաղկացած է տարազաբաճկոն-տաբատից՝ կիսաբրդյա, ուսադիրներով (ամենօրյա կամ տոնական):

Այն կարվում է մուգ փիրուզագույն կտորից, միափեշ, 4 արծաթագույն կոճակները տեղադրված են միաշարք: Օձիքը հետծալված, կարմիր եզրակարով: Օձիքի վրա կարվում են երկու դափնեճյուղերով մետաղական խորհրդանշաններ՝ դափնեճյուղերի կենտրոնում Ոստիկանության խորհրդանիշը, որի վրա դաջված է «ՀՀ» հապավումը: Տարազաբաճկոնի 2 փեշերի ներքևի մասերում՝ ձևավոր կափույրով ներկարված գրպաններ, կրծքամասի 2 կողմում տեղադրված են կոճակով կոճկվող կափույրով վրադիր 2 գրպաններ: Հետևամասում՝ բացվածք, ձախ կողմում ունի ծոցագրպան: Թևքերը՝ երկու կտորից, որոնք թեզանիքի մասում միացվում են կարմիր եզրաքուղով: Աջ թևքի թեզանիքի վերևի մասում կարվում է Հայաստանի Հանրապետության եռագույնի տեսքով ժապավեն: Ուսադիրները՝ կարվող: Տաբատը՝ մուգ փիրուզագույն կտորից, ուղիղ ուրվագծով. մետաքսյա աստառով, կողագծերը կարմիր եզրաքուղով: Գոտին՝ գոտեմակօղերով, կոճկվում է երկու կոճակով և շղթայով: Արտաքին գրպանները թեք են, տեղադրված եզրաքուղից առաջ: Հետևամասի աջ կողմում կոճակով կոճկվող կափույրով ներկարված գրպան:

Ոստիկանությունում գործածվում է նաև կիսաբրդյա, և կիսաբամբակյան բաճկոն-տաբատ և առանձին տաբատ: Օգտագործվում է նաև  կարճաթև կամ երկարաթև, ուսադիրներով վերնաշապիկ և մուգ փիրուզագույն բրդյա գործվածքից, կլոր վզով սվիտեր: Վերջինիս կրծքամասում սվիտերի ամբողջ լայնքով կարվում է 3.5 սմ լայնությամբ կարմիր ժապավեն, որի վրա, առջևի մասում ասեղնագործվում են «PՕLICE», իսկ թիկունքի մասում՝ «ՈՍՏԻԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ» բառերը:

ՀՀ Ոստիկանուունում կրում են է նաև սև, մուգ փիրուզագույն փողկապ և սպիտակ, մուգ փիրուզագույն վզպատ թաշկինակ: