Forbes․ Հայերի դեմ պատերազմական հանցագործությունների սանձազերծումից մեկ տարի անց Ադրբեջանի սպառնալիքները շարունակվում են
Հեղինակավոր Forbes ամսագրում հրապարակվել է հոդված՝ արցախյան պատերազմի մեկ տարվա տարելիցի հետ կապված, որը վերնագրված է «Բնիկ հայերի դեմ պատերազմական հանցագործությունների սանձազերծումից մեկ տարի անց Ադրբեջանի սպառնալիքները և խախտումները շարունակվում են»։
«Մեկ տարի առաջ այսօր՝ 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին, Ադրբեջանի Հանրապետությունը, Թուրքիայի ամբողջական ռազմական աջակցությամբ և ավելի քան 1000 թրաֆիքինգի ենթարկված սիրիացի ջիհադիստ վարձկաններով, պատերազմ սկսեց բնիկ հայերի դեմ Արցախում: 44-օրյա պատերազմի ընթացքում Ադրբեջանի կողմից կասետային զինամթերքի, անօդաչու թռչող սարքերի և հրետանային հրթիռների անխտիր կիրառումը ներառում էր ֆոսֆորային ռումբեր, որոնք այրեցին անտառները՝ առաջացնելով ծանր այրվածքներ զինվորների և խաղաղ բնակիչների շրջանում:
Ի թիվս այլ սարսափելի ռազմական հանցագործությունների, ադրբեջանցի զինվորականները սոցցանցերում տեղադրել են տեսանյութեր, որտեղ պարծենում են գլխատված և գերեվարված հայ խաղաղ բնակիչների և զինվորականների խոշտանգումներով»,- ասվում է հոդվածում, նշելով, որ հրադադարը հաստատվեց 2020 թվականի նոյեմբերի 10-ի Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի միջև բանակցված հայտարարությամբ և Արցախում տեղակայեց 2000 ռուս խաղաղապահ»,- նշվում է կայքում։
Նշվում է, որ պատերազմի արդյունքում Ադրբեջանի կողմից օկուպացվեց Արցախի բնիկ հայկական հողերի գրեթե երկու երրորդը: Ավելի քան 5.000 սպանված հայ, 110.000 տեղահանված, 10.000 վիրավոր զինվոր և 200 ռազմագերիներ, որոնք անօրինական կալանքի տակ են ադրբեջանական բանտերում և խոշտանգումների են ենթարկվում։
«Մեկ տարի անց ադրբեջանական հարձակումները հայ բնակչության վրա շարունակվում են: Օկուպացված Հադրութի շրջանում ադրբեջանցի զինվորները պղծել են հայկական գերեզմանատները: Ֆրանսիացի լրագրող Քրիստոֆ Բուիսոնը թվիթերյան իր միկրոբլոգում գրառում է կատարել դիմակավորված զինված ադրբեջանցի զինվորների մասին, որոնք կանգնեցրել են Արցախի հայկական ֆուտբոլի երիտասարդական հավաքականի ավտոբուսը` դեպի Հայաստան գնալու ճանապարհին, ավտոբուսի վրայից քերել են Արցախի դրոշը, ադրբեջանցիները զննել են պատերազմից տրավմա տարած երեխաների հեռախոսները՝ ասելով, թե Լեռնային Ղարաբաղը Ադրբեջանի կազմում է»,- գրում է կայքը։
ԱՄՆ Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատը սեպտեմբերի 23-ին ընդունեց Կարդենաս-Շիֆ-Շերման փոփոխությունը, որով Ադրբեջանից պահանջում է «անհապաղ և անվերապահորեն վերադարձնել բոլոր հայ ռազմագերիներին ու ձերբակալված քաղաքացիներին։ Այն նաև կոչ է անում հաշվետվություն ներկայացնել հայ խաղաղ բնակիչների դեմ ադրբեջանական ռազմական հանցագործությունների, անօրինական զինամթերքի և սպիտակ ֆոսֆորի օգտագործման մասին, ինչպես նաև հետաքննություն անցկացնել թուրքական անօդաչու թռչող սարքերում ամերիկյան տեխնոլոգիաների կիրառման վերաբերյալ, որոնք թիրախավորել են հայ խաղաղ բնակիչներին 2020 թվականի պատերազմի ընթացքում:
Ասվում է, որ Հայաստանի Հանրապետությունը «վարույթ է հարուցել Ադրբեջանի Հանրապետության դեմ՝ ՄԱԿ-ի Արդարադատության միջազգային դատարանում» ՝ ՄԱԿ -ի գլխավոր դատական մարմինը: Այս տարվա սկզբին Հայաստանը նաև միջպետական բողոքներ ներկայացրեց Թուրքիայի դեմ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան:
«Մարդու իրավունքների ոտնահարումներն ու միջազգային հումանիտար իրավունքի խախտումները լայն տարածում գտան Արցախի վրա հարձակումից հետո: Վարձկաններ և ջիհադականներ տեղակայվեցին Սիրիայից և Լիբիայից՝ Թուրքիայի հրամանատարությամբ: Նրանք պատասխանատու են սարսափելի հանցագործությունների համար, որոնք շարունակվում են՝ չնայած հրադադարի համաձայնությանը: Կոլումբիայի համալսարանի Արցախյան ոճրագործությունների նախագիծը փաստում է իրադարձությունները: Հուսով ենք, որ մեր հավաքած տեղեկատվությունը կարող է օգտագործվել Թուրքիային և նրա համախոհներին պատասխանատվության ենթարկելու խաղաղ բնակիչների, այդ թվում կանանց և երեխաների, ինչպես նաև մշակութային հանցագործությունների համար», - ասում է Դեյվիդ Լ. Ֆիլիպսը, Կոլումբիայի համալսարանի Խաղաղության հաստատման և Մարդու իրավունքների ուսումնասիրման իրավունքների ինստիտուտի տնօրենը։
Ասվում է, որ մինչ Ադրբեջանը մերժում է Արցախի հայ բնակչության ինքնորոշման օրինական իրավունքը, անցյալ տարվա պատերազմը կրկնեց 1918 թվականի սեպտեմբերի օրերի և Նախիջևանում և Արցախում գրեթե 15,000 հայերի համակարգված բնաջնջման մասին: Ինչպես իրենց եղբայրների՝ օսմանյան թուրքերի կողմից 1915 թ. 1,5 միլիոն հայերի ցեղասպանության ժամանակ հայկական ունեցվածքի և տեսարժան վայրերի օկուպացիան, Ադրբեջանը շարունակում է պղծել Արցախի եկեղեցիները, հին գերեզմանատները, սրբազան տաճարները և պատմական վայրերը, որոնք թվագրվում են հազարամյակով:
Վկայակոչելով Կովկասյան ժառանգության դիտորդի (CHW) վերջին զեկույցը՝ Հակիմ Բիշարան Hyperallergic-ում հայտնում է, թե ինչպես է «ավելի քան մեկ տասնյակ հայկական եկեղեցիներ, գերեզմանատներ, սուրբ խաչքարեր և այլ մշակութային արժեքներ կամ ոչնչացվել, կամ վնասվել Ադրբեջանի կողմից»:
Ադրբեջանի նախագահ Ալիևը հրամայել է հանել միջնադարյան հայերեն արձանագրությունները եկեղեցիներից՝ դրանք անվանելով «կեղծ» և վերանվանելով դրանք որպես «հին ադրբեջանական» տեսարժան վայրեր:
Սարա Փիքմանի և Սիմոն Մաղաքյանի կողմից 2019 թվականի զեկույցը «Hyperallergic»-ում, մանրամասնում է Ադրբեջանի բնիկ հայկական վայրերի բնաջնջման և ոչնչացման երկար պատմությունը, այդ թվում` «89 միջնադարյան եկեղեցիներ, 5840 բարդ խաչքարեր և 22000 գերեզմանաքարեր»:
ԱՄՆ-ի լավ վարձատրվող PR գործակալությունները, լոբբիստական խմբերն ապահովում են Ադրբեջանի պաշտպանությունը
Լավ կազմակերպված PR արշավները, որոնք ստեղծվել էին անցյալ տարվա սեպտեմբերին՝ ԱՄՆ բարձրակարգ PR գործակալությունների և լոբբիստական խմբերի կողմից, կազմակերպեցին լայնածավալ ապատեղեկատվական արշավ Հայաստանի դեմ, երբ Ադրբեջանը ռմբակոծեց Արցախը:
Հակահայկական զեկույցներ ու հոդվածներ տարածվեցին ամենահայտնի ԶԼՄ-ներում, որոնք առավել ցայտուն ղեկավարում էր The New York Times-ի Ստամբուլի բյուրոյի ղեկավար Կառլոտա Գալը: Միջազգային կազմակերպությունները, ինչպիսիք են Amnesty International-ը և Human Rights Watch-ը, հրապարակեցին ադրբեջանամետ զեկույցներ, որոնք Հայաստանին մեղադրում էին պատերազմ հրահրելու մեջ, այնուհետև փոխեցին իրենց պնդումները:
Նշվում է, որ DataPoint Armenia-ն ներկայացրեց «Պատերազմի ընթացքում սոցիալական լրատվամիջոցների նատատիվի» վերաբերյալ ամենաընդգրկուն վերլուծությունը՝ եզրակացնելով, որ հայամետ սոցիալական գրառումները «փոքր ազդեցություն են ունեցել միջազգային լսարանի վրա»:
Ամբողջական հոդվածը հղմամբ։
Լրահոս
Տեսանյութեր
Ուղեվարձերի գումարի ավելացման վերաբերյալ քաղաքապետարանի հրապարակած թվերը ծիծաղելի են ու ամոթալի. Բաբկեն Պիպոյան