Գերիների, ռազմագերիների և այլ պահվող անձանց վերադարձը կապահովի որոշակի պոզիտիվ ֆոնի ստեղծում․ Փաշինյան
«Տարածաշրջանային հաղորդակցության ուղիների ապաշրջափակման ու կոմունիկացիաների բացման այնպիսի սցենարներ պետք է որդեգրվեն, որոնք ոչ թե խորացնեն տարածաշրջանի երկրների և ժողովուրդների մեկուսացումը միմյանցից, այլ ընդհակառակը՝ նրանց խաղաղ գոյակցության համար պայմաններ ստեղծեն»,- այս մասին հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը՝ Լիտվայի վարչապետ Ինգրիդա Շիմոնիտեի հետ հանդիպումից հետո համատեղ մամուլի ասուլիսի ժամանակ՝ պատասխանելով հարցի։
ԵԱՀԿ Մինսկի խումբ
Փաշինյանի խոսքերով, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահությունը, ըստ էության, սկսել է ակտիվացնել իր գործունեությունը, և դրական համարեց Նյու Յորքում Հայաստանի և Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարների հանդիպումը։
«Մենք մեր պատրաստակամությունն ենք հայտնել՝ սկսել ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև սահմանների դեմարկացիայի և դելիմիտացիայի գործընթացը, որը, իմ կարծիքով, պետք է մեկնարկի դրա համար անհրաժեշտ պայմանների ստեղծմամբ և գերիների, պատանդների և այլ պահվող անձանց օր առաջ վերադարձը շատ կարևոր խնդիր է»,-ասաց Փաշինյանը:
Փաշինյանն ասաց, որ պատրաստ է հանդիպել Ադրբեջանի նախագահի հետ՝ մասնավորապես ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահության հովանում ներքո։
Ականապատ դաշտերի քարտեզներ և ռազմագերիներ
«Ադրբեջանը բարձրացնում է հումանիտար սպառնալիք ներկայացնող ականապատ դաշտերի քարտեզների հարցը։ Մենք քարտեզների մի մասը փոխանցել ենք։ եվ ինչպես երեկ ասացի՝ պոտենցիալ հանդիպմանն ընդառաջ պատրաստ եմ ինձ հետ վերցնել բոլոր այդօրինակ քարտեզները, որոնք հումանիտար սպառանալիք են ներկայացնում և անվտանգային գործառույթ չունեն մեզ համար, և հույս ունեմ, որ Ադրբեջանի նախագահն էլ իր հերթին իր հետ կբերի, պայմանական կամ ուղիղ իմաստով, Ադրբեջանում պահվող գերիներին, պատանդներին և այլ պահվող անձանց:
Ընդ որում, պետք է նկատի ունենալ ոչ միայն նրանց, որոնց գերեվարված լինելու փաստը հաստատված է պաշտոնապես, այլև՝ մեր այն քաղաքացիներին, որոնք, մեր տեղեկություններով, գտնվում են Ադրբեջանում, բայց նրանց գերեվարված լինելու փաստը հաստատված չէ»,- ասաց Փաշինյանը:
Նրա խոսքերով, հեշտ չէ խաղաղ զարգացման դարաշրջան բացելու օրակարգն իրականացնելը, բայց մյուս կողմից, ըստ նրա, խաղաղությունն այլընտրանք չունի, և քայլ առ քայլ հետևողականորեն պետք է իրականություն դարձնել այդ օրակարգը:
Լիտվայի վարչապետ Ինգրիդա Շիմոնիտեն էլ ասաց, որ բոլորը, այդ թվում իրենք, հույս են փայփայում, որ հնարավոր կլինի վերադառնալ հակամարտության քաղաքական կարգավորմանը՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հովանու ներքո։
«Հաճելի է լսել, որ եղել են որոշ դրական փոփոխություններ, նախարարների հանդիպումը: Կարծում եմ, որ դա միակ դրական իրադարձությունը չէ Եվրամիության մակարդակով: Մենք մի շարք քաղաքական առաջնորդներ ունենք, ովքեր ի սրտե և անկեղծորեն մտածում են տարածաշրջանում անվտանգության և խաղաղության մասին, ուստի ես հավատացած եմ ու համոզված, որ Եվրոպական միությունը բավարար ուշադրություն կդարձնի այս խնդրին, նաև պրակտիկ խորհուրդներով և լուծումներով կօգնի հակամարտության գործնական կարգավորմանը»,- ասաց Ինգրիդա Շիմոնիտեն:
Ալիևի հետ հնարավոր հանդիպում
Ալիևի հետ հնարավոր հանդիպման ժամկետների հետ կապված հարցին՝ Փաշինյանն ասաց, որ ժամկետի և տեղի սահմանափակում չկա, որովհետև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները նման հանդիպումներ կազմակերպելու պրակտիկա ունեն:
«Թերևս միակ տրամաբանական սահմանափակումն այն է, որ այդ հանդիպումները տեղի են ունենում երրորդ երկրների տարածքում: Իմ պատրաստակամությունը նոր չէ, որովհետև ես արդեն վերջին ամիսներին մի քանի անգամ ողջունել եմ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հայտարարությունը, որը վերաբերում է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության խաղաղ և համապարփակ կարգավորմանը: ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահության կողմից սեղանին դրված սկզբունքների և տարրերի հիման վրա, և այդ հանդիպմանը պատրաստ ենք եղել, դրա մասին առաջին անգամ չէ, որ հայտարարում ենք։ Հույս ունեմ, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահության ներքո հնարավոր կլինի ակտիվացնել Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորմանն ուղղված ջանքերը»,-ասաց Փաշինյանը։
Նոյեմբերի 9-ի և հունվարի 11-ի հայտարարություններ
Փաշինյանն ասաց, որ ներկայումս կա եռակողմ աշխատանքային խումբ՝ Հայաստանի, ՌԴ-ի ու Ադրբեջանի փոխվարչապետների նախագահությամբ, որը ձևավորվել է հունվարի 11-ի հայտարարության վրա՝ տարածաշրջանում տրանսպորտային կումունիկացիաների մասին, որն էլ բխում է նոյեմբերի 9-ի հայտարարության 9-րդ կետից, որ բացվում են բոլոր կումունիկացիաները։
«Ցավոք մինչ այս պահը բացված չեն, քանի որ նաև խնդիր կա, որ երբեմն արվում են մեկնաբանություններ, որոնք դուրս են այս հայտարարության տրամաբանությունից։ Տրամաբանորեն այսօր Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև երկաթուղային ու ավտոմոբիլային ճանապարհները, որոնք գոյություն ունեն, պետք է բացված լինեին կամ գտնվեին բացման շեմին»,-ասաց Փաշինյանն ու հույս հայտնեց, որ այս հարցում էլ հնարավոր կլինի առաջընթաց արձանագրել։
Փաշինյանն ասաց, որ նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթում հստակ ձևակերպված է, որ ռազմագերիները, պատանդները և այլ պահվող անձինք պետք է վերադարձված լինեին մինչև այս պահը, բայց վերադարձված չեն:
«Գերիների, ռազմագերիների և այլ պահվող անձանց վերադարձը կապահովի որոշակի պոզիտիվ ֆոնի ստեղծում, որի ֆոնին և սահմանների դեմարկացիայի-դելիմիտացիայի, և տարածաշրջանային կոմունիկացիաների և Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության համապարփակ և քաղաքական կարգավորման շուրջ տարվող բանակցություններն ավելի արդյունավետ լինելու հնարավորություն կունենան»,- նշեց Փաշինյանը: