Ռոբերտ Քոչարյան. Արդյոք պատերազմն անխուսափելի՞ էր, թե՞ հրահրվել է
«Ծանր պարտությունը բազմաթիվ հարցեր է առաջացրել։ Ցավոք, այդ մեկ տարվա ընթացքում որևէ հարցի տրամաբանված կամ ողջամիտ պատասխան մեր հանրությունն այդպես էլ չստացավ»,- ասաց ՀՀ երկրորդ նախագահ, «Հայաստան» դաշինքի ղեկավար Ռոբերտ Քոչարյանը լրագրողների հետ հանդիպմանը, որը նվիրված է ղարաբաղյան երրորդ պատերազմի մեկնարկի տարելիցին, պարտության հետևանքով առաջացած իրավիճակին ու խնդիրներին։
Նրա խոսքով, այս մեկ տարվա ընթացքում նոր հարցեր են առաջացել, որոնց պատասխանները կրկին չկան։
«Ամենից կարևոր հարցն այն է՝ արդյոք պատերազմն անխուսափելի՞ էր, թե՞ այն հրահրվել է միտումնավոր կամ քաղաքական միամտությամբ։ Յուրաքանչյուր պետություն մինչև պատերազմ սկսելու որոշում կայացնելը պետք է անի ու անում են բավականին խոր վերլուծություն, համադրում են իրենց երկրի զինված ուժերը մյուս երկրի զինված ուժերի, դրա համալրված լինելու հետ, գնահատում են տվյալ երկրի ներքաղաքական իրավիճակը՝ արդյո՞ք ունակ են այդ երկրում կոնսոլիդացնել հասարակությանը, փորձում են հասկանալ, հակառակորդ երկրի կառավարության ունակությունները, փորձում են հասկանալ, թե ինչպես կպահեն իրենց հակառակոդի դաշնակիցները և այլ ռազմաքաղաքական միավորումները, որոնց կազմում է գտնվում իրենց հակառակորդը։
Սա դասական վերլուծություն է, առանց դրա նման կարգի որոշումներ չեն կայացվում։ Երբ այս փաստերի մասով իրենց համար բարենպաստ համընկնումներ են, որոշում է կայացվում պատերազմ սկսել։ Սա պետական կառավարման այբուբեն է»,- ասաց ՀՀ երկրորդ նախագահը։
Ռոբերտ Քոչարյանն այս առումով հիշեցրեց, որ 2018 թվականից ի վեր Հայաստանում արել են ամեն ինչ, որ բոլոր այդ հանգամանքները համընկնեն ու Ադրբեջանն իրավիճակը գնահատի բարենպաստ՝ պատերազմի միջոցով Ղարաբաղի հարցը լուծելու համար։
«Սա փաստ է։ Փակուղի ենք մտցրել բանակցություններն իրարամերժ հայտարարություններով՝ երեք տարում երեք տարբեր հայտարարություններ ենք որդեգրել, առաջացրել ենք Մինսկի խմբի անվստահությունը Հայաստանի նկատմամբ, ձևավորվել է կարծիք, որ շուստրիության միջոցով փորձում ենք խուսափել առարկայական բանակցային գործընթացից, վարկաբեկել ենք բանակը տարբեր քրեական գործերով, բաժանել ենք հասարակությունը սևերի ու սպիտակների, ցույց ենք տվել, որ կառավարման տեսակետից քաոտիկ իշխանություն է գործում Հայաստանում, իսկ պատերազմի ժամանակ նման կառավարման ոճն ուղղակի մահացու է երկրի համար, փչացրել ենք հարաբերությունները Ռուսաստանի, ՀԱՊԿ-ի հետ, հասկանալի էր, որ որպես միավոր այդ ամենին մասնակցություն չի ունենա»,- թվարկեց ՀՀ երկրորդ նախագահը։
Նա ընդգծեց, որ Ադրբեջանը շատ ուշադիր հետևում էր այս ամենին, իրենք գնահատեցին, որ ավելի բարենպաստ պայմաններ չեն ունենալու, ռիսկերը՝ կապված պատերազմի արդյունքների հետ իրենց համար նվազագույնն են։
«Հենց այդ սխալների պատճառով հայտնվեցինք մեկուսացման մեջ, ոչ մի երկիր չդատապարտեց Ադրբեջանին պատերազմ սկսելու համար, տպավորություն էր, որ մենք ԱԳ նախարարություն ընդհանրապես չունեինք, թեպետ մենք ունեինք ու շարունակում էինք ունենալ փորձառու դիվանագետներ, բայց որպես կառույց գոյություն չուներ։ Արվել է ամեն ինչ Թուրքիային ներգրավելու համար։ Այն թեզը, որ հնչեցվել էր պաշտպանության նախարարի կողմից՝ «նոր պատերազմ, նոր տարածքներ» Ադրբեջանի համար այլընտրանք չէր թողնում, ռիսկերը նվազեցնելու համար ուղղակի Թուրքիայի գիրկն ընկնելն էր։ Սա ևս փաստ է։ Մեկ անգամ ասել եմ, մեկ անգամ էլ կրկնեմ, եթե Հայաստանի իշխանությունները լինեին թուրքական գործակալներ, ապա կանեին նույնը նույն հերթականությամվ իրենց նպատակին հասնելու համար»,- նշեց Ռոբերտ Քոչարյանը։
Նա հիշեցրեց, որ մինչ պատերազմի մեկնարկը գրեթե բոլոր փորձագետներն ահազանգում էին՝ պատերազմի վտանգը չափազանց մեծ է, նույնիսկ դեսպանատներն էին իրենց քաղաքացիներին զգուշացրել, որ Ղարաբաղ գնալը վտանգավոր է։
«Դժվար է ենթադրել, որ մեր կառավարությունն այդ մասին չգիտեր։ Իսկ եթե գիտեր, ապա հարց է առաջանում, ինչո՞ւ պատերազմի հենց առաջին երկու-երեք օրվա ընթացքում մենք կրել ենք ահռելի կորուստներ և ռազմական տեխնիկայի, ՀՕՊ համակարգերի, հրետանու մեր հնարավորությունների առումով։ Բացատրություն այստեղ ուղղակի չկա»,- ասաց ՀՀ երկրորդ նախագահը։
Ուղիղ հեռարձակումը՝ News.am-ի։
Լրահոս
Տեսանյութեր
Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան
