ԵԽ գլխավոր քարտուղար․ ԵԽ ռազմավարության ծրագրերում առաջնահերթություն է կանանց համար արդարադատության մատչելիությունը
Եվրոպայի խորհրդի կանանց նկատմամբ բռնության և ընտանեկան բռնության կանխարգելման և դրա դեմ պայքարի մասին մասին (Ստամբուլյան կոնվենցիա) կոնվենցիայի 10-ամյակի կապակցությամբ Եվրոպայի խորհուրդը կազմակերպել է միջազգային համաժողով 2021 թվականի հոկտեմբերի 7-8-ին` նպաստելու կոնվենցիայի չափանիշների վավերացմանը և իրականացմանը՝ ներառյալ միջոցառումներ, որոնք ապահովում են կանանց համար արդարադատության մատչելիությունը:
Համաժողովի նպատակն է գնահատել Արևելյան գործընկերության երկրներում Ստամբուլի կոնվենցիայի վավերացման մարտահրավերները՝ գլոբալ համաճարակի պայմաններում:
«Արդարադատությանն հավասար հասանելիությունը հիմնարար իրավունք է, օրինական իրավունք, որն ամրագրված է Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայում և Եվրոպական սոցիալական խարտիայում։ Դա միայն ցանկալի նպատակ չէ, դա պարտավորություն է՝ Եվրոպայի խորհրդի բոլոր անդամ պետությունների համար։ Այնուամենայնիվ մնում են որոշ բացեր, որոնք վաղուց են կոնկրետ խոչընդոտների ու խտրականության հանդիպում այն ժամանակ, երբ ձգտում են պաշտպանություն և իրավունքի վերականգնում գտնել արդարադատության համակարգում»,- իր բացման խոսքում ասաց Եվրոպայի խորհրդի գլխավոր քարտուղար Մարիա Պեյչինովիչ Բուրիչը:
Բուրիչի խոսքերով, թեպետ կանանց համար արդարադատությանն հասանելիության ապահովման հիմնական պատասխանատուն կառավարություններն են, ԵԽ-ն պետք է նրանց օգնի, որպեսզի կատարվեն համաեվրոպական չափանիշները։
«ՄԻԵԴ նախադեպային պրակտիկան որոշակի ուղենիշներ այս առումով պարունակում է։ Նույնը նաև մարդկանց թրաֆիքինգի դեմ պայքարի կոնվենցիան և Ստամբուլյան կոնվենցիան»,-ասաց Բուրիչը, նշելով, որ ԵԽ գենդերահավասարության ներկայիս ռազմավարությունը և Արևելյան գործընկերության երկրներում գործողությունների համատեղ ծրագրերը որպես առաջնահերթություն ներառել են նաև կանաց համար արդարադատության մատչելիությունը։
Բուրիչի խոսքերով, սա հիմնարար նշանակություն ունի կանանց ու տղամարդկանց միջև իրական հավասարություն ապահովելու համար։
ԵԽ գլխավոր քարտուղարը կարևորեց Ստամբուլյան կոնվենցիայի բուն էությունը, որը նպատակ է հետապնդում կանխել բռնությունները կանանց նկատմամբ, պաշտպանել նրանց, ովքեր դառնում են տուժողներ և այնպես անել, որպեսզի մեղավորների նկատմամբ քրեական հետապնդում իրականացվի կոնկրետ դեպքերում, օրինակ հետամտումը, հարկադիր ամուսնությունը և կանանց սեռական օրգանների խեղումը։
«Իրագործման դեպքում այն տվել է արդյունքներ։ Մենք պետք է հստակ իմանանք, որ Ստամբուլյան կոնվենցիայի օգուտները միայն մեկ երկիր միայնակ գործելու դեպքում չի կարող կրկնապատկել։ Կանանց պաշտպանության ստանդարտները ավելի բարձր են, քան ներպետական օրենքների պահանջները մի շարք երկրներում»,-ասաց Մարիա Պեյչինովիչ Բուրիչը։
ԵԽ գլխավոր քարտուղարը նշեց, որ Արևելյան գործընկերության երկրներից Վրաստանը վավերացրել է Ստամբուլյան կոնվենցիան, ինչն «արժանի է դրվատանքի», Հայաստանը, Ուկրաինան ու Մոլդովան արդեն ստորագրել են կոնվենցիան։ Պետություններից յուրաքանչյուրը նաև զբաղվել է ներպետական օրենսդրության բարելավմամբ, այդ թվում՝ գենդերով պայմանավորված բռնության դեմ պայքարի ազգային օրենսդրության մասով։
«Մոլդովայի խորհրդարանը սկսել է խորհրդարանական ընթացակարգը, որպեսզի վավերացն Ստամբուլյան կոնվենցիան, Հայաստանն ու Ուկրաինան հայտարարել են, որ մտադիր են նույնն անել»,-ասաց Բուրիչը՝ ԵԽ անդամ յուրաքանչյուր երկրի կոչ անելով անցնել այս ճանապարհը։