Քաղաքական 13:23 19/10/2021 Հայաստան

Վենետիկի հանձնաժողով․ Ապահովել ՄԻՊ-ի բյուջեի անկախության երաշխիքները

Եվրոպայի խորհրդի Վենետիկի հանձնաժողովը հրապարակել է իր նոր կարծիքը՝ Հայաստանի Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմին վերաբերող օրենսդրության վերաբերյալ:
Այն պատրաստվել է Հայաստանում Մարդու իրավունքների պաշտպանի խնդրանքով: Հայաստանի մարդու իրավունքների պաշտպան պարոն Թաթոյանը 2021 թվականի մարտի 17-ի նամակով խնդրել է Վենետիկի հանձնաժողովի կարծիքը՝ ՄԻՊ անձնակազմի անկախությանն առնչվող Հայաստանի օրենսդրության վերաբերյալ՝ մարդու իրավունքների ազգային հաստատությունների միջազգային չափանիշների նկատմամբ: Կարծիքը ընդունվել է Վենետիկի հանձնաժողովի լիագումար նիստում, որը տեղի է ունեցել 2021 թվականի հոկտեմբերի 15-16-ին։

ՄԻՊ-ը Վենետիկի հանձնաժողով էր դիմել՝ կապված Մարդու իրավունքների պաշտպանի գործունեության ֆինանսավորման երաշխիքներին վերաբերող օրենսդրական նախագիծի հետ։
Հիշեցնենք, որ Կառավարությունը հաստատել և Ազգային ժողով է ուղարկել «Մարդու իրավունքների պաշտպանի մասին» ՀՀ սահմանադրական օրենքում փոփոխություն առաջարկող նախագիծ, որով նախատեսվում է վերացնել 8-րդ հոդվածի 5-րդ մասը:

Համաձայն օրենսդրական այդ պահանջի՝ յուրաքանչյուր տարի Պաշտպանի և նրա աշխատակազմի, ինչպես նաև Պաշտպանի՝ որպես կանխարգելման ազգային մեխանիզմի ֆինանսավորման համար պետական բյուջեով նախատեսված հատկացման չափը չի կարող պակաս լինել նախորդ տարվա պետական բյուջեով նախատեսված հատկացման չափից:

Մարդու իրավունքների պաշտպանի համոզմամբ՝ նշված նորմի վերացումը կհանգեցնի Պաշտպանի հաստատության ինստիտուցիոնալ անկախության վերացման։ Ավելին, առաջարկվող փոփոխությունը պարունակում է իրական ռիսկ առ այն, որ դա կհանգեցնի միջազգային «A» կարգավիճակից զրկելուն: Սա իր հերթին մեխանիկորեն կզրկի Պաշտպանին, օրինակ, ՄԱԿ-ի կառույցներում ելույթներ ունենալու, միջազգային կառույցների ղեկավար պաշտոններում ընտրելու և ընտրվելու հնարավորությունից։

Վենետիկի հանձնաժողովը նշում է, որ անձնակազմի անկախությունը ՄԻՊ ինստիտուտի առանցքային տարրն է։ Այն հղում է կատարում ՄԱԿ-ի «Մարդու իրավունքների պաշտպանի» մասին բանաձևին, որում շեշտվում է այս հաստատությունների ֆինանսական և վարչական անկախության և կայունության կարևորությունը։ Այն նաև բարձր է գնահատում այն պետությունների ջանքերը, որոնք տրամադրել են իրենց օմբուդսմենին ավելի շատ ինքնավարություն և անկախություն։

Բանաձևը խրախուսում է անդամ պետություններին՝ օմբուդսմենին և միջնորդ հաստատություններին օժտել անհրաժեշտ սահմանադրական և իրավական օրենսդրական դաշտով և համարժեք ֆինանսական աջակցությամբ՝ իրենց լիազորությունների արդյունավետ և անկախ իրականացումը ապահովելու համար:

Վենետիկի հանձնաժողովը նշում է «Փարիզյան սկզբունքները», որոնք ևս երաշխիքներ են տրամադրում կառույցի անխափան աշխատանքի համար, մասնավորապես`համապատասխան ֆինանսավորումը: Այս ֆինանսավորման նպատակը պետք է լինի հնարավորություն ընձեռելը, որ այն ունենա իր աշխատակազմն ու տարածքը՝ Կառավարությունից անկախ լինելու և ենթակա չլինի ֆինանսական վերահսկողության, որը կարող է ազդել նրա անկախության վրա:

Նշվում է, որ ԵԽ Նախարարների կոմիտե առաջարկությունները (2019 և 2021թթ․-ներին)  անդամ պետություններին տրամադրվող նախատեսում է նույն երաշխիքները:

Այսպիսով, Մարդու իրավունքների պաշտպանի անկախությանը վերաբերող չափանիշներում կարևորվում է հաստատության համար «բավարար ռեսուրսների» անհրաժեշտության հասկացությանը, որն էական պայման է, որպեսզի հաստատությունը կարողանա կատարել իր լիազորությունները:

««Բավարար ռեսուրսներ» տերմինը ներառում է երեք հիմնական տարր`հաստատության բյուջեն, նրա անձնակազմը և դրա ենթակառուցվածքները: Նույնիսկ դրա տարրերից մեկի նվազեցումը, ի վերջո, կարող է հանգեցնել հաստատության ընդհանուր արդյունավետության նվազեցմանը և, հետևաբար, լեգիտիմության և հանրության մոտ նրա նկատմամբ վստահության կորստին»,-ասում է  Վենետիկի հանձնաժողովը։

Հանձնաժողովը նշում է, որ Մարդու իրավունքների պաշտպանի մասին 2020 թվականի հունվար 21-ի սահմանադրական օրենքի փոփոխությունների նոր տարբերակը հանգեցնում է էական որակական փոփոխությունների անկախության երաշխիքներում՝ կապված Օմբուդսմենի անձնակազմի քաղաքականության և բյուջետային անկախության հետ։

Վենետիկի հանձնաժողովն իր եզրակացության մեջ նշում է, որ  Հայաստանի Մարդու իրավունքների պաշտպանը հանդիսանում է «A» կարգավիճակի օմբուդսմեն։ Այս հաստատությունը, որպես օրենքի գերակայության, ժողովրդավարության և մարդու իրավունքների ամրապնդման գործում կարևոր դերակատար, կարող է առանցքային դեր խաղալ Հայաստանում դրանց զարգացման ու կոնսոլիդացման համար:

«Նախ և առաջ, 2020 թվականի փոփոխություններով օմբուդսմենի հաստատության անձնակազմի իրավական ռեժիմի փոփոխությունը և այն քաղաքացիական ծառայության ռեժիմին ենթարկելը, կարծես, առաջին հերթին հակասում է «Մարդու իրավունքների պաշտպանի մասին» սահմանադրական օրենքի հոդված 39-ի  3-րդ կետին, որից հետևում է, որ օմբուդսմենը վայելում է լիակատար անկախություն և ինքնավարություն անձնակազմի և հարակից քաղաքականությունների մասով։

Ուստի, Վենետիկի հանձնաժողովը խորհուրդ է տալիս հոգ տանել, որ Սահմանադրական օրենքին հաջորդող կիրառելի օրենսդրական դրույթները չեն հակասում դրան և արդյունավետորեն չեղյալ հայտարարել դրա կիրառելիությունը:

Օմբուդսմենի ինստիտուտի պահանջվող անկախությունը չափվում է նրա ղեկավարի, անձնակազմի և բյուջեի անկախությամբ՝ թե՛ քանակի, թե՛ կառավարման առումով:

ՄԻՊ սահմանադրական օրենքի նախկին հոդվածներն այս առումով լիովին համապատասխանում էին միջազգային չափանիշներին:

2020 թվականի փոփոխությունների փաթեթը, ընդհանուր առմամբ, կարող է դիտվել որպես օմբուդսմենի ինստիտուտի անկախությունը էապես նվազեցնող։

2020թ․-ի բարեփոխումը չի ճանաչում ՄԻՊ ինստիտուտի եզակի դիրքն ու կարգավիճակը,
համապատասխան ինչպես միջազգային չափանիշներին, այնպես էլ Հայաստանի սահմանադրական իրավունքին։ Այս չափանիշների համաձայն՝ ՄԻՊ ինստիտուտը չի կարող դիտվել որպես «միասնական» քաղաքացիական ծառայության մաս:

Ինչպես բխում է վերը նշված միջազգային չափանիշներից, օմբուդսմենի ինստիտուտի անկախությունն ու արդյունավետությունը պահանջում է իրականացնել այնպիսի քաղաքականություն, որոնք երաշխավորում են հավաքագրման գործընթացների ինքնավարություն, անձնակազմի կարիերայի զարգացում և պաշտոնների դասակարգում:

Հետևաբար, այս տարրերը հավասարապես կարևոր ասպեկտներ են և նույնիսկ ցուցանիչ են՝ հաստատության անկախության համար:

Ավելին, հաստատության անձնակազմին և կոչմանը վերաբերող հարցերը բյուջետային են
և, հետևաբար, կապված են հաստատության բյուջեի հետ: Միջազգային չափանիշները կրկին համահունչ են այս առումով և պահանջում են ապահովել հաստատության բյուջեի անկախության երաշխիքներ»,-նշում է Վենետիկի հանձնաժողովը։

Այս նպատակով Վենետիկի հանձնաժողովը խորհուրդ է տալիս ՄԻՊ-ի օրենսդրական դաշտի վերանայում` հստակեցնելու նրա լիակատար անկախությունը անձնակազմի քաղաքականության մեջ, մասնավորապես` աշխատանքի ընդունման, կարիերայի, աշխատանքի դասակարգման, աշխատանքի նկարագրությունների և այլնի հետ կապված։

Ապահովել, որ ՄԻՊ անձնակազմի համակարգը և անձնակազմի քաղաքականությունը հիմնված լինի հստակ չափանիշների վրա՝ կապված հաստատության առանձնահատկությունների, գործառույթների և պարտականությունների հետ: Պետք է խուսափել, որ անձնակազմի հետ կապված հարցերը ենթակա լինեն որևէ այլ պետական մարմնի կամ գերատեսչության, մասնավորապես գործադիր իշխանությանը:

Ի վերջո, Հանձնաժողովը հրավիրում է օրենսդիրին՝ օգտվել հնարավոր վերանայման հնարավորությունից ու կիրառել նաև Վենետիկի հանձնաժողովի 2006 և 2016 թվականների կարծիքներում ձևակերպված առաջարկությունները, որոնք դեռ ուժի մեջ են, բայց նաև ամբողջությամբ կիրառել Վենետիկի բոլոր սկզբունքները:

Վենետիկի հանձնաժողովը մնում է հասանելի՝ հետագա աջակցության համար:
 

Վենետիկի հանձնաժողովի ամբողջական կարծիքին կարող եք ծանոթանալ հղմամբ։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

11:08
Մաhաgել է ակնաբուժության պրոֆեսոր Ալեքսանդր Մալայանը
Կյանքից հեռացել է ակնաբուժության պրոֆեսոր, Ս.Վ. Մալայանի անվան ակնաբուժական կենտրոնի հիմնադիր Ալեքսանդր Մալայանը: Լուրը հայտնում են ԵՊԲՀ ռեկտոր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:49
Ինձ Նոր տարվա «վատ նվեր արվեց». Ավինյանը՝ իր համար 7 մլն 650 հազ դրամի ավիատոմս գնելու մասին
«Վերջերս ԱՄՆ կատարած այցից հետո տեղեկացա, թե ինչ գնով են ձեռք բերվել ինձ համար նախատեսված տոմսերը։ Անկեղծ ասած, ես ինքս էլ մի փոքր ապշած...
Աղբյուր` Panorama.am
10:47
Որպես անհետ կորած որոնվող 54-ամյա տղամարդը ներկայացել է նախաքննական մարմին
Նոյեմբերի 29-ին հաղորդվել էր 1970 թ. ծնված Կարեն Զալյանի անհետ կորելու մասին: Ոստիկանությունից հայտնում են, որ քրեական ոստիկանության...
Աղբյուր` Panorama.am
10:35
Տասնյակ հազարավոր սերբեր բողոքում են նախագահ Ալեքսանդր Վուչիչի դեմ
Սերբիայի մայրաքաղաք Բելգրադում տասնյակ հազարավոր մարդիկ կիրակի կրկին ցույցի էին դուրս եկել։ Նրանք իրենց վրդովմունքն են հայտնում նոյեմբերի 1-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:32
Վիտամին D-ի ավելցուկը ավելի վտանգավոր է, քան պակասը. Մանկաբույժ
Վիտամին D-ի հիմնական աղբյուրը ֆոտոբիոսինթեզն է մաշկում` արևի ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների ազդեցությամբ: Առանց արևի ուլտրամանուշակայուն...
Աղբյուր` Panorama.am
10:03
Դեկտեմբերի 23-ին փոխանակման կետերում դոլարի, ռուբլու և եվրոյի փոխարժեքներն աճել են
ՀՀ բանկերում այսօր՝ դեկտեմբերի 23-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում  է 391.77 դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:36
Զուրաբիշվիլին 7 օր ժամանակ է տվել Վրաստանի կառավարությանն ու Իվանիշվիլիին
Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին Թբիլիսիում խորհրդարանի շենքի մոտ բողոքի ցույցի ժամանակ իշխանություններին և անձամբ իշխող «Վրացական...
Աղբյուր` Panorama.am
09:27
Անիի տարածաշրջանում մառախուղ է, տեսանելությունը՝ 20 մետր
Դեկտեմբերի 23-ին՝ ժամը 09.00-ի դրությամբ, Սպիտակի ոլորաններում տեղ-տեղ մերկասառույց է։ Անիի տարածաշրջանում մառախուղ է, տեսանելությունը՝ 20 մետր։...
Աղբյուր` Panorama.am
09:24
Մինչ ՀՀ իշխանությունն ինքնաարդարացումների և խոստումների շռայլման փուլում է, Ադրբեջանը մասշտաբային վերազինման է. Աբրահամյան
«Ադրբեջանի և Թուրքիայի պաշտպանական գերատեսչությունների ինտենսիվ փոխայցերը տարբեր շարժառիթներ ունեն, սակայն առաջին հերթին ադրբեջանական...
Աղբյուր` Panorama.am
09:19
Ճշմարտnւթյnւնը մեկն է՝ Արցախը հանձնել է Նիկnլը իր nւuապարկերի և Արցախի իր արբանյակների օգնությամբ. Մետաքսե Հակոբյան
«Նիկոլն ու իր ուսապարկերը 7 երգ գիտեն 7-ն էլ Արցախի Հանրապետության իրենց կողմից հանձնումը քոչվորներին արցախցիների վրա բարդելու մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
08:41
Այսօր տեղումներ չեն լինի
Երևան քաղաքում դեկտեմբեր 23-ին, 25-27-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ 24-ի գիշերը հնարավոր է թույլ ձյուն Հանրապետության տարածքում...
Աղբյուր` Panorama.am
08:36
Այսօր բազմաթիվ հասցեներում հոսանքազրկումներ են սպասվում
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ դեկտեմբերի 23-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:23
Այս համատեքստում ես գործել եմ մի մեծ սխալ. Փաշինյան
«1994 թվականից ի վեր, այսինքն հրադադարից հետո, մեկնարկի պահից՝ բանակցային գործընթացը եղել է Լեռնային Ղարաբաղը Ադրբեջանի կազմ վերադարձնելու...
Աղբյուր` Panorama.am
08:20
Հրդեհ՝ Վանաձորում
Դեկտեմբերի 22-ին, ժամը 23։00-ին Լոռու մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Վանաձոր քաղաքի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:12
Սյունիքի մարզի ավտոճանապարհներին մերկասառույց է
ՀՀ տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ։ Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ փակ է Արագածոտնի մարզում «Ամբերդ» բարձր լեռնային...
Աղբյուր` Panorama.am
23:16
Պուտինը Կրեմլում բանակցություններ է վարել Ֆիկոյի հետ
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը Կրեմլում բանակցություններ է վարում Սլովակիայի վարչապետ Ռոբերտ Ֆիկոյի հետ։ Այս մասին Telegram ալիքում հայտնել է...
Աղբյուր` Panorama.am
23:02
Խոմեյնին կանխատեսել է Սիրիայում երիտասարդներից կազմված ուժեղ և արժանի դիմադրության խմբի ի հայտ գալը
Մարգարեի դստեր՝ Ֆաթիմա Զահրայի, ինչպես նաև Իմամ Խոմեյնիի ծննդյան տարեդարձին, մի խումբ մարդիկ, անցյալ տարիների ավանդույթի համաձայն, հանդիպել են...
Աղբյուր` Panorama.am
21:15
Սիրիայում կատարվածի մասով Իրանը դեռ իր վերջնական խոսքը չի ասել թե‘ Թուրքիային և թե‘ Ռուսաստանին. Արա Պողոսյան
Քաղաքագետ Արա Պողոսյանը գրում է. «Իմ կարծիքով Սիրիայում կատարվածի մասով Իրանը դեռ իր վերջնական խոսքը չի ասել թե‘ Թուրքիային և...
Աղբյուր` Panorama.am
21:08
Ընդամենը 10 օրից մեզ թալանից փրկողների շնորհիվ կունենանք երկու անգամ ավելի շրջհարկ, տասնյակ անգամ ավելի գույքահարկ. Սամսոն Գրիգորյան
«Կասեցում» քաղաքացիական շարժման համակարգող, գործարար Սամսոն Գրիգորյանը իր Facebook-յան էջում գրել է. «Դե ինչ տիկնայք և...
Աղբյուր` Panorama.am
20:55
Եմենի հութիներն հայտնում են, թե խոցել են ԱՄՆ ռազմածովային նավատորմի կործանիչը, ԱՄՆ-ը այլ վարկած է ամտուցում
Եմենի Անսար Ալլահ շարժման մարտիկները (Հութիներ) Կարմիր ծովում ավիակիր «Հարրի Թրուման»-ի վրա հարձակման ժամանակ խոցել են ԱՄՆ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:48
Հայաստանը հայտնվել է ազգային աննախադեպ մարտահրավերների և անորոշության շրջանում. Վարդան Օսկանյան
ՀՀ ԱԳ նախկին նախարար Վարդան Օսկանյանը ֆեյսբուքի իր էջում գրում է. «2024-ի ավարտին ակնհայտ է, որ Հայաստանը հայտնվել է ազգային աննախադեպ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:38
Հայաստանի դպրոցականների շրջանում առկա է Դանինգ-Կրյուգերի էֆեկտ. որքան քիչ գիտես, այնքան ավելի վստահ ես. Սերոբ խաչատրյան
ԵՊՀ դասախոս, կրթության փորձագետ Սերոբ Խաչատրյանը գրում է. «Մի քանի օր առաջ հրապարակվել էին Մաթեմատիկայի և Բնագիտության TIMSS-2023...
Աղբյուր` Panorama.am
18:45
Ու ոչ մեկի մոտ կոգնիտիվ դիսոնանս կարծես թե չի առաջանում. Կարեն Վրթանեսյան
Ռազմական հարցերով փարձագետ Կարեն Վրթանեսյանը գրում է. «ՆԳՆ ոստիկանները նռնակներ են նետում խաղաղ հավաքը լուսաբանող լրագրողների վրա։...
Աղբյուր` Panorama.am
18:38
Խամենեին Իսրայելին սպառնում է ոչնչացմամբ
Իրանի գերագույն առաջնորդ այաթոլլա Ալի Խամենեին հերթական անգամ հայտարարել է, որ Իսրայելը կոչնչացվի։ Նրա խոսքով, դա տեղի կունենա իրանական...
Աղբյուր` Panorama.am
17:08
45 տարի առաջ այս օրը Հայոց ցեղասպանության արդարության մարտիկները Փարիզում «ճամփու դրեցին» Թուրքիայի դեսպանատան կցորդին. Էդգար Էլբակյան
Քաղաքագետ Էդգար Էլբակյանը ֆոյսբուքի իր էջում գրում է․ «45 տարի առաջ այս օրը՝ 1979 թ․ դեկտեմբերի 22-ին, Հայոց ցեղասպանության...
Աղբյուր` Panorama.am
17:00
Վրաստանի վարչապետը Զուրաբիշվիլուն սպառնացել է քրեական պատասխանատվությամբ
Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեն հայտարարել է, որ նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին քրեական պատասխանատվության կենթարկվի երկու գործով, եթե նա...
Աղբյուր` Panorama.am
15:46
Սննդային թունավորումով Սպիտակի ԲԿ է ընդունվել 5 քաղաքացի
Սպիտակի ԲԿ-ից հայտնում են, որ սննդային թունավորումով Սպիտակի ԲԿ է ընդունվել 5 տուժած «Երեկ` դեկտեմբերի 21-ին, սննդային թունավորումով...
Աղբյուր` Panorama.am
15:21
Նախարարի շնորհավորական ուղերձը էներգետիկի մասնագիտական օրվա կապակցությամբ
ՀՀ ՏԿԵ նախարարությունից տարածել են նախարար Դավիթ Խուդաթյանի շնորհավորական ուղերձը էներգետիկի մասնագիտական օրվա կապակցությամբ։ ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:57
Իրանի և Ադրբեջանի սահմանամերձ Աստարա քաղաքում բեռնատարի ռուս վարորդին սպшնված են գտել
Իրանի հյուսիսում գտնվող Գիլան նահանգում բեռնատարի սպանված ռուս վարորդի դի է հայտնաբերվել; Դեպքի մասին «ՌԻԱ նովոստի»-ին հայտնել են...
Աղբյուր` Panorama.am
14:11
Նստել, նայում եմ նկարիդ... ծնունդդ շնորհավոր ասե°մ, թե լռեմ մրմուռով. Կարին Տոնոյան
Կարին Տոնոյանը ֆեյսբուքի իր էջում գրել է. «Շուտով կլուսանա, Մեն.... չմոռանաս, առավատյան 7:20 պիտի ծնվես, լույսս, չմոռանաս.... 4...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան
12:25 21/12/2024

Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}