Աղբի տեսակավորման գործընթացը լիարժեք չի կազմակերպվում
Ըստ ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալների` 2018 թ-ին աղբավայրեր է տեղափոխվել 493.9 հազար տոննա կոշտ կենցաղային թափոն, մեկ բնակչի հաշվով նույն թվականին աղբի քանակը կազմել է 237 կգ։ Հաջորդ տարի՝ 2019-ին Հայաստանում 590,000 տոննա աղբ է թափվել, որից 310,000 տոննան՝ միայն Երևանում։ Ընդհանուր առմամբ՝ ստացվում է, Հայաստանում միջինում մեկ շնչին բաժին է ընկնում մոտավորապես 240 կգ աղբ։ Ի՞նչ է արվում աղբի հետ՝ Երևանի դեպքում և որքա՞ն են տեսակավորում։
«Կանաչապատում և շրջակա միջավայրի պահպանություն» ՀՈԱԿ-ի Թափոնների տեսակավորման վարչությունը կազմակերպել է բաց դասական եղանակով աճուրդներ, որոնց արդյունքում առավել բարձր գին առաջարկող կազմակերպությունները ճանաչվել են հաղթող։ Այս մասի հայտնել են Երևանի քաղաքապետարանից՝ պատասխանելով Panorama.am-ի հարցմանը։
Հարցին է, թե ո՞ր ընկերությունները և ի՞նչ հիմունքներով են հաղթել աղբի վերամշակման մրցույթում, ինչպե՞ս է կազմակերպվում գործընթացն ու վերահսկվում վերամշակման փուլերը, հայտնել են, որ, մասնավորապես, «Սարանիստ» ՍՊԸ-ի (ապակու վերամշակում), «ԱրմՊլաստ» ՍՊԸ -ի (պլաստիկի վերամշակմամբ), «Կարտոն Տարա» ՍՊԸ-ի (ստվարաթղթի վերամշակում) և «Էդմոնդ Զարգարյան» ԱՁ-ի (սպիտակ թղթի վերամշակում) հետ Երևանի քաղաքապետարանն ունի կնքված առուվաճառքի պայմանագիր։
Այս չորս ընկերությունները հաղթել են քաղաքապետարանի կազմակերպած աճուրդում։
«Հաղթող ընկերությունները, ըստ համապատասխան պայմանագրի, ստանձնում են պարտավորություն՝ ընդունել վերամշակման ենթակա թափոնները։ Թափոնների տեսակավորման վարչության գործառույթն է տեսակավորման կետերից թափոնների տեղափոխումը վերամշակման ընկերություններ, որից հետո արդեն մասնավոր կազմակերպությունն է որոշում` ինչպես վերամշակել և ինչ արտադրել։ Վերամշակող ընկերությունների կողմից կատարվող վերամշակման պրոցեսը քաղաքապետարանը չի վերահսկում»,- Panorama.am-ին տեղեկացրեցին քաղաքապետարանից։
«Սարանիստ» ՍՊԸ-ի ներկայացուցիչը Panorama.am-ին հայտնեց, որ քաղաքապետարանից գնում է ապակյա թափոնը, սակայն հազվադեպ են տանում։
«Երևանի քաղաքապետարանի հետ ունենք պայմանագիր։ Ապակու ջարդ են բերում և մենք վերամշակում ենք։ Բերում եմ տեսակավորված, սակայն շատ քիչ են բերում, երկու-երեք ամիսը մեկ անգամ։ Մենք գնում ենք ոչ միայն քաղաքապետարանից, նաև՝ անհատներից»,- Panorama.am-ին հայտնեցին «Սարանիստ» ՍՊԸ-ից։
Թե որն է խնդիրը, որ ապակյա թափոնները քաղաքապետարանը քիչ է հավաքում կամ հասցնում ընկերությանը, ներկայացուցիչը նշեց, որ իրենք տեղյակ չեն, ենթադրում են, որ աշխատանքները լավ չեն կազմակերպում։
Նշենք, որ ապակու մերամշակմամբ զբաղվող ընկերությունն առհասարակ մեկ կգ ապակյա թափոնը գնում է 20-30 դրամով։
Panorama.am-ը կապ հաստատեց նաև Երևանի քաղաքապետարանի կազմակերպած աճուրդին մասնակից մեկ այլ ընկերության հետ։
Ի տարբերություն «Սարանիստ»-ի, «Կարտոն Տարա» ՍՊԸ-ից հայտնեցին, որ իրենք հաճախ են ստանում ստվարաթղթի թափոններ։
«Մեզ հասնում է տեսակավորված աղբը՝ ստվարաթուղթը։ Տենդերով շահել ենք, և քաղաքապետարանից գնում ենք թափոնը։ Իրենց մեքենաներով տեղափոխում են, բերում են տեղում թափում են թափոնը։ Դա լինում է տարբեր հաճախականությամբ՝ երեք-չորս օրը մեկ կամ տասն օրը մեկ, քանակ կա, հավաքվում է, որից հետո բերում են»,- ասաց «Կարտոն Տարա» ՍՊԸ-ի ներկայացուցիչը։
Ի դեպ թափոնների երկրորդային վերամշակումից վերոնշյալ ընկերություններն արտադրում են ստվարաթղթե արկղեր, զուգարանի թուղթ, ծաղկամաններ, դույլեր, կախիչներ և պլաստիկից պատրաստված այլ կենցաղային իրեր, ինչպես նաև ապակյա տարաներ։
Նշենք, որ աշխարհի շատ երկրներում աղբը վաղուց արդեն տեսակավորվում է։ Մշակույթ, որն օգնում է անպիտան թափոններից երկրորդային հումք ստանալ։ Հայաստանում, որքան էլ փորձ է արվում ներդնել այս մշակույթը, նույնիսկ մայրաքաղաքի դեպքում չի հաջողվում. արդյունքներն աննշան են և համատարած բնույթ չեն կրում։ Մինչդեռ շատ երկրներում աղբի տեսակավորումն ու վերամշակումը խոշոր և եկամտաբեր բիզնես է համարվում։
Հավելենք, որ աղբի տեսակավորումից հետո որոշվում է, թե որ աղբն է ենթակա երկրորդային օգտագործման, որը՝ ոչնչացման։
Ինչո՞ւ Հայաստանում այս գործընթացը լիարժեք չի կազմակերպվում։ Panorama.am-ի հետ զրույցում էկոլոգ Կարինե Դանիելյանը նշեց, որ այս գործընթացն իրականացնելու համար երկու տարբերակ կա՝ աղբը խառը հավաքել, հետո՝ տեսակավորել։ Այս դեպքում գործընթացը թանկ է և ստացվում է ժամանակի անիմաստ վատնում։ Երկրորդ տարբերակն, ըստ էկոլոգի, մարդիկ տներում տեսակավորում են աղբը և քաղաքային իշխանությունն այն հավաքում է։ Այս տարբերակն ընդունված է շատ երկրներում։
«Շատ մեծ աշխատանք պետք է իրականացնել բնակիչների հետ։ Սա համընդհանուր խնդիր է՝ սկսած հասարակ բնակչից մինչև քաղաքապետ։ Քաղաքապետարանը շատ կարևոր դեր ունի, որը պետք է իրականացնի։ Սակայն ես այն դեռևս լիարժեք չեմ տեսնում։ Հեշտ չէ կազմակերպելը, բայց պետք է։ Պետք է նախ տեսնել թերացման պատճառը որտեղ է, գուցե բավարար չէ՞ մասնագետների քանակը կամ աշխատակիցների թվաքանակը։ Միայն աղբամաններ տեղադրելով այս խնդիրը չի լուծվի։ Դա իհարկե կարևոր է, սակայն կարևոր է նաև աշխատանքը բոլոր օղակների հետ»,- ասաց Կարինե Դանիելյանը։
Շարունակելի․․․
Լրահոս
Տեսանյութեր
Իրավապաշտպան. Ադրբեջանի համագործակցության կոչ-առաջարկն իրավական հիմնավորումներ չունի
