Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրենքի նախագիծն իր մեջ պարունակում է ակնհայտ վտանգներ։ Լրագրողների հետ հանդիպմանն այսօր հայտարարեց ԳԱԱ ակադեմիկոս-քարտուղար Արթուր Իշխանյանը։

«Դրանցից մեկը գիտահետազոտական ինստիտուտների կառավարումը հոգաբարձուների խորհրդին հանձնելն է։ Ինչ ռիսկ է դա պարունակում։ Խորհրդում ենթադրենք կա 8 անդամ։ Հայաստանում կա գիտական մոտ 50 հաստատություն, 400 մասնագետ գտնելը խնդրահարույց է։ Դժվար է պատկերացնել, որ կան համապատասխան որակավորում ունեցող այդքան մասնագետ համակարգից դուրս»,-ասաց նա։

Իշխանյանը նկատեց, փոփոխությունների տրամբանությունը գիտահետազոտական հաստատություններում դեմոկրատիային հասնել է, սակայն փաստ է, որ չկայացած համակարգերում դեմոկրատիան բերում է խեղաթյուրումների։

«Մենք գտնվում ենք հիբրիդային պատերազմների փուլում, այս պայմաններում գիտական ինստիտուտների դերը բարձրանում է։ Բայց վատ գործող ինստիտուտներին տալով ինքնուրույնություն, մենք կորցնում եք նրանց նկատմամբ վերահսկողությունը»,-ասաց Իշխանյանը։

Նա առաջարկում է այս ոլորտում իրականացնել բրգաձև կառավարում։

Ասուլիսի մյուս մասնակից ԳԱԱ Էկոլոգանոոսֆերային հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն  Լիլիթ Սահակյանը մասնակցել է նախագծի շուրջ քննարկումներին։

«Առաջին հինգ էջը կարդալուց հետո ես մտածեցի, գուցե վերանգիրը սխա՞լ եմ կարդացել։ Նորից ընթերցեցի՝ հասկանալու սա «Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրե՞նքն է, թե՞ միայն բարձրագույն կրթության։ Ctrl F գործիքի միջոցով պարզեցի, որ 40 անգամ «գիտություն» է գրած, և ավելի քան 400 անգամ «բարձրագույն կրթություն»։ Լրամշակումից հետ մի քիչ ավելի լավ  վիճակ է, մոտ 60 անգամ է գիտություն բառը կրկնվում»,-ասում է Ստեփանյանը՝ նշելով դա ազդել է նաև բովանդակության վրա։

Կենտրոնի տնօրենն ասաց՝ կողմ է փոփոխություններին, եթե դրանք արվում են օբյեկտիվ ուսումնասիրությունների ու հստակ հաշվարկների հիման վրա։

«Մեզ պետք է ասեն, մենք հիմա ունենք իքս կետը, օրենքի ընդունումից այսքան տարի հետո պետք է ունենանք իքս+ արդյունք։ Բայց մինչ այսօր ես ոչ մի քննարկման ժամանակ նման հաշվարկներ չեմ տեսել, դժվարանում եմ անորոշության մասին կարծիք հայտնել, մինչդեռ գիտական համայնքի հետ պետք է խոսել վիճակագրությամբ, օբյեկտիվ իրականության ճիշտ վերլուծությամբ ու հստակ նպատակակետեր դնելով»,-նշեց Ստեփանյանը՝ ավելացնելով, որ մեկնարկն արդեն սխալ է տրվել։

Գիտնականը նշում է, որ այսօր ԳԱԱ կազմում կան և արդյունավետ, և անարդյունավետ գործող ինստիտուտներ, բայց ինքը չի տեսել մի ուսումնասիրություն, որը կպարզեր, թե ինչու հայաստանյան նույն պայմաններում մեկը կարող է տալ արդյունք, մյուսը՝ ոչ։

«Եթե բոլոր այդ վերլուծություններից հետո գիտական համայնքը որոշեր, որ իրավիճակի համար մեղավոր է ԳԱԱ-ն, ես կասեի՝ այո, եկեք գնանք այդ փոփոխություններին, բայց ցավոք, չունենք նման ուսումնասիրություն։ Այսօր մոդայիկ է դարձել փնովել ԳԱԱ-ին, չնայած, որ այն ազգային արժեք է, և ինչպես ասում էր լուսահոգի պրոֆեսոր Արմեն Սաղաթելյանը, այն ճրագն է, որը պահել է գիտությունն ու հասցրել է մեր օրեր։ Դրա համար ես կարծում եմ, որ ցանկացած փոփոխություն կարող է բերել կոլապսի։ Գիտությունը մեկ-երկու օրում չի ստեղծվում, բայց կարող է քանդվել մեկ-երկու օրում, քանի որ գործ ունենք գիտական դպրոցների ու օջախների հետ»,-ընդգծեց կենտրոնի տնօրենը։