Հայ արևելագիտության նահապետը. ԵՊՀ-ում նշվեց Գուրգեն Մելիքյանի 85-ամյակը
Լեգենդ, խորհրդանիշ, ուսուցիչ, հայ արևելագիտության նահապետ: Այսպես են բնութագրում ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի պրոֆեսոր, Արցախի Հանրապետության պաշտպանության բանակի գնդապետ, «Գուրգեն Մելիքյանի» Քաշաթաղի բազմազավակ ընտանիքների հիմնադրամի գործադիր-տնօրեն Գուրգեն Մելիքյանին, ում ծննդյան 85-ամյակն այսօր նշվեց Երևանի պետական համալսարանում:
Միջոցառմանը ներկա էին ԵՊՀ-ի պրոֆեսորադասախոսական կազմը, պետական պաշտոնյաներ, դիվանագետներ, համալսարանականներ, հյուրեր, ինչպես նաև ուսանողներ:
ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան Ռուբեն Մելքոնյանն իր շնորհավորական խոսքում նշեց, որ Մելիքյանի մասին ստանդարտ խոսք հնարավոր չէ ասել ու փորձեց ներկայացնել նրան որպես մանվարժ, ուսուցիչ. «Ամենակարևորը, որ կարելի է սովորել Գուրգեն Մելիքյանից և որը մելիքյանական հատուկ դասընթաց է, այլաբանական դաս է ճիշտ ապրելու, ճիշտ հայ լինելու, ճիշտ քաղաքացի, ճիշտ դասախոս, ճիշտ պաշտոնյա լինելու մասին: Ես մեկն եմ այն երջանիկներից, որ բախտ ունեմ այդ դասն անձամբ Գուրգեն Մելիքյանից ստանալ»:
Ըստ նրա, գաղտնիք չէ, որ Գուրգեն Մելիքյանը հույս և հենարան է շատերի համար շատ հարցերում:
«Ուզում եմ մի կիսագաղտնիք բացեմ. 44-օրյա պատերազմի ողբերգական ավարտից հետո շտապում էի հանդիպել Մելիքյանին, բայց ներսումս տագնապ կար՝ արդյոք նրան կտեսնեմ հուսահատ, փլուզված: Սակայն տեսա, որ նա խոցված էր, վիրավոր էր, բայց ոչ հուսահատ: Արցունքոտ աչքերում դեռ բոցկլտում էր հաղթանակի և լավատեսության փոքր, բայց, այնուամենայնիվ, կայծը: Ուստի Հայաստանն ու Արցախը հաղթելու են, և մենք հարատևելու ենք»:
Ռ. Մելքոնյանն ընդգծեց, որ Գուրգեն Մելիքյանն իր գործունեությամբ և կյանքով լեգենդ է, իր կերպարով՝ ուսուցիչ, ինքն իրենով՝ Հայաստանի, Արցախի ու համալսարանի խորհրդանիշ, հայի խորհրդանիշ. «Շնորհակալություն այն ամենի համար, որ արել եք, վստահ եմ, որ դեռ երկար տարիներ անելու եք»:
Ակադեմիկոս, Գուրգեն Մելիքանի սան Ռուբեն Սաֆրաստյանն ասաց, որ իսկապես հայ արևելագիտության համար կարևոր օր է, նշում են հայ արևելագիտության նահապետի 85-ամյակը:
«Գուրգեն Մելիքյանն իր մեջ ներառել է այն ավանդույթները, որոնք դարեր շարունակ ստեղծվել են մեր արևելագետների կողմից: Նրա պատմական առաքելությունն է իր մեջ կուտակել այդ ավանդույթներն ու փոխանցել երիտասարդներին: Մեր սիրելի Գուրգեն Մելիքյանն իսկապես մեծ աշխատանք է արել, անում ու կանի՝ ապահովելն է շարունակականությունը և գիտության, և երիտասարդների հետ աշխատանքի, և հայրենասիրության»,- ասաց ակադեմիկոսը:
ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի տնօրեն, ակադեմիկոս Աշոտ Մելքոնյանի խոսքով, մեր կողքին այսօր լեգենդ է՝ Գուրգեն Մելիքյանը:
«Նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունից հետո մտածում էի՝ երկու անձի տեսնեմ, ի՞նչ եմ ասելու: Կոմանդոսն ու Գուրգեն Մելիքյանն էին:
Զարմանալիորեն այդ առավոտյան զանգահարեց ինձ Կոմանդոսը, ասաց՝ միասին գնանք հանրապետության նախագահի մոտ մի ելք գտնենք: Գնացինք, չգտանք այդ ելքը:
Հետո Գուրգեն Մելիքյանին հանդիպեցի: Սպասում էի, թե ինչպես պետք է նրան գտնեմ՝ կոտրվա՞ծ, թե՞ նորից այն նույն Մելիքյանին, որպիսին կար: Փորձեց ներկայանալ այնպիսին, ինչպիսին միշտ էր՝ խրոխտ: Չխոսեց Արցախի վերաբերյալ, բայց վերջում ասաց՝ ամեն ինչ լավ կլինի: Այո, լավ է լինելու, քանի որ այն պուրակները կան, որոնք ստեղծել է Գուրգեն Մելիքյանը, կա Եղնիկների անպարտելի զորամասը, որտեղ միասին լինելու պատիվ եմ ունեցել:
Այսօր կանգուն է Մարտակերտը, Մարտունին, Ասկերանը, Ստեփանակերտը: Պետք է կանգուն դառնա նաև Շուշին որպես հայկական, քանի որ կա Գուրգեն Մելիքյան լեգենդը»,- ասաց Աշոտ Մելքոնյանը:
ԵՊՀ նախկին ռեկտոր Արամ Սիմոնյանի խոսքով, Գուրգեն Մելիքյանն ամեն ինչ արել և անում է սիրով. «Աստվածավախ մարդ լինելով՝ նա հիշում է աստվածաշնչյան այն պատգամը, որ եթե նույնիսկ քո ամբողջ գույքը և քո հոգին էլ տաս մարդկանց, բայց սիրով չանես դա, քամի է ու ոչինչ: Նա ամեն ինչ անում է մեծ սիրով: Այս սերը զարմանալի պտուղներ է տվել, որովհետև ի տարբերություն ոսկու, արծաթի, կավի, սերը եթե բաժանում ես, չի քչանում, ընդհակառակը՝ շատանում է:
Իրանում եղած ժամանակ տեսա, թե իր ալպինիստ ընկերներն ինչպիսի սիրով, եղբայրական ջերմ զգացմունքներով էին վերաբերվում Գուրգենին: Մահմեդական այդ երկրում նույնիսկ նրանց կանայք փողոցում մեզ հանդիպելիս երկյուղած վերաբերմունքով համբուրում էին նրա ձեռքերը»:
ԱԺ պատգամավոր, Արևելագիտության ֆակուլտետի սան Գեղամ Մանուկյանը ուսանողներին խնդրեց մի նվեր անեն Գուրգեն Մելիքյանին.
«Գուրգեն Մելիքյանի պաշտպանած հայրենիքը, Գուրգեն Մելիքյանի պաշտպանած Արցախը թշամուն չտաք: Դա կլինի ամենամեծ նվերը»:
ԵՊՀ Արևելագիտության ֆակուլտետի իրանագիտության ամբիոնի վարիչ Վարդան Ոսկանյանի բնութագրմամբ, Գուրգեն Մելիքյանն արժանապատիվ նահապետի լավագույն կերպարն է, ընդօրինակման աղբուր:
«Խոշոր գիտնական է: Առաջին անգամ, ըստ էության, մեր իրանագետներին և համաշխարհային իրանագիտությանն է ներկայացրել հրեական պարսկերեն կարևորագույն ուղղությունը իրանագիտության ասպարեզում»,- ասաց Վ.Ոսկանյանը:
Արտակարգ և լիազոր դեսպան Գեղամ Ղարիբջանյանի խոսքով, մեծ է Գուրգեն Մելիքյանի սերը դեպի հայրենիքը:
«Նրա հայրենասիրությանն ականատես եմ եղել մաքստանը, երբ Գուրգենն իր հեղինակությամբ Ամերիկայից ռազմական ռացիաներ, գիշերային սարքեր էր բերում, այդ ամենը փոխանցում էր Արցախի համար:
Վստահ եմ, որ էլի ծառատունկ անելու է, համզոված եմ՝ Աստված իրեն երկար կյանք է տալու, քանի որ ինքը բոլորին հասել է իր մարդկային նկարագրով»:
Գուրգեն Մելիքյանն իր ելույթում խորհուրդ տվեց բոլորին՝ սիրով ապրել, չխաբել, լինել ճշմարիտ, այդ դեպքում կարող են քայլել ազատ, հպարտ:
Նա բարձրաձայնեց նաև իր համոզմունքը. «Հայաստանը զորանալու է, Հայաստանը ոտքի է կանգնելու ի հեճուկս թշնամիների»:
Միջոցառման ժամանակ Գուրգեն Մելիքյանին շնորհվեց ԵՊՀ «Պատվո նշան» շքանշան, ազգօգուտ և եկեղեցանվեր վաստակի համար շնորհվեց Հայ առաքելական եկեղեցու պատվո բարձր «Սուրբ Սահակ-Սուրբ Մեսրոպ» շքանշանը:
Իսկ վեջում, ինչպես բոլոր ծննդյան արարողություններին՝ տորթ, մոմեր և «Ծնունդդ շնորհավոր»:
Լեզվաբան, արևելագետ, իրանագետ, հասարակական գործիչ, պրոֆեսոր, բանասիրական գիտությունների թեկնածու։ Արցախի Հանրապետության Պաշտպանության բանակի գնդապետ (1996) Գուրգեն Մելիքյանը ծմվել է 1936 թվականին Իրանում:
Ավարտել է Թեհրանի «Քուշեշ-Դավթյան» և Աբադանի «Ադաբ» հայկական դպրոցները։ 1958 թ. ընդունվել է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրության ֆակուլտետի արևելյան լեզուների և գրականության բաժինը, որն ավարտել է 1962 թ. և աշխատանքի անցել նույն բաժնում։ 1984 թվականին պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն։ 1985 թ. նրան շնորհվել է դոցենտի գիտական կոչում։ 1992 թվականին նշանակվել է ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան։
2008 թվականին նրան շնորհվել է պրոֆեսորի գիտական կոչում։ Գուրգեն Մելիքյանը հեղինակ է երեք տասնյակ գիտական հրապարակումների, երեք մենագրության և երկու դասագրքի։ Զբաղվել է պարսից լեզվի թարգմանական, ինչպես նաև պարսկերենի հարադիր բառակապակցությունների, բառաքերականական, բարդ բառերի, իրանական բարբառների հետ կապված հիմնահարցերի ուսումնասիրությամբ։
Գնդապետ Մելիքյանը 1988-1994 թթ. գործուն մասնակցություն է ունեցել Արցախի ազգային-ազատագրական շարժմանը։ Արցախ է ուղարկել կապի միջոցներ, մարդասիրական օգնություն, մասնակցել է Մաճկալաշենի կամավորական ջոկատի կազմավորման, զինելու և հանդերձավորելու աշխատանքներին։ Արցախյան ազատամարտի ընթացքում եղել է Ազատագրական բանակի հրամանատարի արտաքին կապերի գծով տեղակալ (1993-1999 թթ.): 1995 թ. Քաշաթաղի շրջանի վարչակազմը հիմնադրել է «Քաշաթաղի բազմազավակ ընտանիքների Գուրգեն Մելիքյան» հիմնադրամը, որի շրջանակներում իրականացվում են հայրենասիրական-բարեգործական բազմաբնույթ միջոցառումներ։
Հարակից հրապարակումներ`
- Ռոբերտ Քոչարյանը Գուրգեն Մելիքյանին մաղթել է քաջառողջություն և երկար տարիների կյանք
- Սերժ Սարգսյանը շնորհավորել է պրոֆեսոր Գուրգեն Մելիքյանին՝ հոբելյանի առթիվ