Տնտեսություն 14:53 15/12/2021 Հայաստան

Անթույլատրելի է դեռ որևէ հարց չլուծած «ցատկել» մյուսին. տնտեսագետը՝ երկաթուղու վերագործարկման մասին

Երկաթուղու վերագործարկման դեպքում նախ պետք են երկկողմանի անվտանգության երաշխքիներ, լուրջ ներդրումներ։ Այս մասին Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանն՝ անդրադառնալով Նիկոլ Փաշինյանի այն հայտարարությանը, թե ԵՄ խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ եռակողմ հանդիպմանը վերահաստատել են երկաթուղու վերագործարկման պայմանավորվածությունը։

Որքանով է սա իրատեսական և ինչ երկաթուղու մասին է խոսքը։

Սուրեն Պարսյանի խոսքով՝ այս պահին կարող են դիտարկվել Ղազախի և Երասխի հատվածով երկաթուղին։ Դա նշանակում է, որ այդ դեպքում Հայաստանը կկարողանա Ադրբեջանի տարածքով բեռներ տեղափոխել Ռուսաստան կամ դեպի արևելք,  իսկ Ադրբեջանը հնարավորություն կունենա երկաթուղային կապ հաստատել Նախիջևանի հետ: Այսինքն, ըստ տնտեսագետի, երկաթուղու ապաշրջափակման երկու հնարավորություն կա։

«Սակայն երկաթուղու ապաշրջափակումը չի ենթադրում, որ շուկաներն են բացվելու, երկկողմանի հարաբերություններն են ամբողջությամբ կարգավորվելու։ Օրինակ, մենք ունենք Թուրքիայի հետ ավտոմոբիլային տարանցման հնարավորություններ, մեր բեռնատարները կարող են գնալ Թուրքիա և հակառակը, բայց մենք երկկողմանի հարաբերություններ չենք ստեղծում այդ երկրի հետ։

Հիմա երկաթուղու բացումը Հայաստանի տրանսպորտի համար կարող է այլընտրանքային հնարավորություն ունենալ։ Իրականում դեպի Եվրոպա, Ռուսաստան մեր արտահանման համար սա էական նշանակություն չի կարող ունենալ, քանի որ ամենակարճ ճանապարհը Վրաստանի տարածքով բեռնափոխադրումն է, որն ավելի էժան է, քիչ ժամանակ է պահանջում։ Իսկ երկաթուղու դեպքում, եթե բեռները Ղազախով հասնեն Բաքու, Բաքվից՝ Ռուսաստան, ապա տրանսպորտային ծախսը թանկ կլինի և ժամանակատար։

Բայց, որպես այլընտրանք, ցանկացած երկիր պետք է ունենա նման հնարավորություն։ Բացի այդ, կան որոշակի խումբ ապրանքներ, որոնք հնարավոր են տեղափոխել միայն երկաթգծով։ Դրանք ծանր, մեծ չափեր ապրանքներն են, ուստի բեռնափոխադրման տեսանակյունից այդ տարբերակը կարելի է օգագործել»,- ասաց Սուրեն Պարսյանը։

Այդուհանդերձ, ըստ տնտեսագետի, առաջին հերթին պետք է ուշադրություն դարձնել անվտանգության հարցրերին։  Ըստ նրա՝ այսօր հայկական երկաթուդին գտնվում է ռուսական  «Հարավկովկասյան երկաթուղի» ընկերության ղեկավարման ներքո, նրանք միգուցե կարողանան ադրբեջանական կողմի հետ գտնել անվտանգային երաշխիքներ, որ հայկական բեռները Ադրբեջանի տարաքով բեռնափոխադրման դեպքում չեն վնասվի։

«Սա պետք է հաջորդ փուլը լինի, ինչը բավականին բարդ է։ Այսինքն՝ պետք է լինեն երկկողմանի երաշխիքներ անվտանգության առումով։ Զուտ հայտարարություններով, որ մենք հաստատում ենք երկկողմանի երկաթծի շահագործումը, դա քիչ է»,- նշեց տնտեսագետը՝ միաժամանակ հավելելով, որ Հայաստանի դեպքում Ղազախի հատվածում կան տեխնիկական որոշակի խնդիրներ, որոնք պետք է լուծվեն, հակառակ դեպքում հնարավոր չէ այն շահագործել։

Այսինքն, ըստ նրա, այն երկար ժամանակ այն չի շահագործվել և ներդրումներ պետք է արվեն։
Սուրեն Պարսյանը նշեց նաև, որ մինչ այդ կարող են օգտագործել Վրաստանի տարբերակը՝ երկաթգծով բեռները տեղափոխել Վրաստան, այդտեղից՝ Ադրբեջան, որից հետո էլ՝ Ռուսաստան։ Սակայն, ըստ նրա, ակնհայտ է, որ տնտեսական տեսանկյունից դա ձեռնտու տարբերակ չէ։

«Դա  որպես այլընտրանք կարող է լինել , բայց չպետք է դրանից տնտեսական հրաշքներ սպասենք։ Այսինքն՝ սա այլընտրանք է, բայց տնտեսական տեսանկյունից մեծ սպասումներ չպետք է ունենանք։ Այո, ցանկացած երկիր պետք է ունենա այլընտանքային ճանապարհ, չենք կարող ասել՝ մեզ պետք չէ, հատկապես այդ ճանապարհը կարող ենք օգտագործել դեպի Չինաստան, Միջին Ասիայի երկրների հետ առևտրատնտեսական հարաբերությունները կարգավորելու համար։

Օրինակ, մենք Չինաստանից ապրանքներ ենք ներկրում, կամ հակառակը՝ արտահանում։ Բայց սրանք ուղղակի հնարավորություններ են, որոնք պետք է ուսումնասիրվեն։ Նախ հարց է առաջանում՝ մեր բիզնեսները կկարողանա՞ն ադրբեջանական կողմի հետ լուծումներ գտնել, բայց քանի դեռ կա թշնամական մթնոլորտ, ապա բիզնես հարաբերություններ դժվար է կառուցել»,- ընդգծեց նա։

Տնտեսագետի խոսքով՝ քաղաքական առումով կան լուրջ խնդիրներ, եթե դրանք չուծվեն , ապա բիզնես հարաբերություններ չեն կարող լինել։ «Սպառնալիքներն Ադրբեջանի կողմից լինելու են, փոխադարձ անվտահությունը լինելու է։ Հիմա, եթե հակական ընկերությունը ցանկանում է Ադրբեջանի տարածքով բեռ տեղափոխել, պետք է կապ հաստատի ադրբեջանական լոգիստիկ ընկերության հետ։ Արդյո՞ք այդ վստահությունը կա կամ հայկական ըկերությունը նման ռիսկի կգնա՞։  Այսինքն՝ թղթի վրա կարող է ամեն ինչ գրված լինել, բայց կյանքի չկոչվել»,- ասաց Սուրեն Պարսյանը։

Տնտեսագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր Թաթուլ Մանասերյանն էլ այն կարծիքին է, որ երկաթուղու վերագործակցման մասին խոսելը վաղաժամ է, քանի որ դրա համար տարրական անվտանգության նախապայմաններ են անհրաժեշտ, որոնք, բնականաբար, ապահովված չեն։

«Մինչև արտաքին կոմունիկացիաները բացելը, պետք է նախ ներքին կոմունիկացիաների մասին մտածել այն մարդկանց համար, որոնք բնակվում են Արցախում և չեն կարողանում ազատ տեղաշարժվել, նրանք, որոնք այսօր զրկվել են իրենց տներից, ինչպես նաև չեն կարողանում այցելել իրենց հարազատների շիրիմներին։ Այսինքն՝ կան մարդասիրական բնույթի բազմաթիվ խնդիրներ»,- ասաց Թաթուլ Մանասերյանը։

Նրա խոսքով՝ նաև պետք է ունենալ մի իրավիճակ, երբ վստահության որոշակի բաղադրիչ կլինի հայ-ադրբեջանական հարաբերություններում։ Մինչդեռ, ըստ նրա, երբ Ադրբեջանի կողմից սպառնալիքները չեն դադարում, Բաքվում կտտանքների են ենթարկվում հայ գերիները, սպանում են խաղաղ բնակչությանը, ուստի նման իրավիճակում, ըստ տնտեսագետի, անթույլատրելի է դեռ որևէ հարց չլուծած «ցատկել» մյուսին։

«Երկաթուղին շատ լավ գաղափար է, նոր բան չէ, բայց ամեն ինչ պետք է ժամանակին լինի։ Նաև չպետք է մոռանանք, որ այսօր Ադրբեջանը չի ցանկանում լսել Արցախի կարգավիճակի մասին, նույնիսկ մինչև Երևան հասնելու մասին է խոսում, իսկ եթե Փաշինյանը պատրաստ է դրան, ապա չեմ կարծում, որ որևէ ողջամիտ հայ կարող է առանց հայհոյանքի դեպի Փաշինյանը կամ մյուսները, նման լուրերն ընդունել»,- նշեց Թաթուլ Մանասերյանը։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

16:31
Եվգենի Պետրոսյանի ընտանիքում սկանդալ է ծագել
Հաղորդավար, հումորիստ Եվգենի Պետրոսյանի ավագ դուստրը պահանջում է ԴՆԹ անալիզ՝ համոզվելու, որ Տատյանա Բրուխունովայի երեխաների հայը հենց իր հայրն...
Աղբյուր` Panorama.am
16:27
Հենրիխ Դանիելյան. Քաղաքապետարանը դարձրել եք թալանի և կոռուպցիայի որջ
«Ավինյան Տիգրանը որոշել է իր սեփական միջոցներով փոխհատուցել 7.200.000 դրամը, որը ծախսվել էր իր ԱՄՆ թռիչքի վրա»,-Ավինյանի այսօրվա...
Աղբյուր` Panorama.am
16:22
Վարչախումբն ամոթալի կերպով անհաղորդ է Սիրիայի հայության ճակատագրի հանդեպ. «Հայաքվե»
««ՀայաՔվե» ազգային քաղաքացիական միավորումը մտահոգված է Սիրիայի Արաբական Հանրապետությունում իշխանափոխությունից հետո ստեղծված...
Աղբյուր` Panorama.am
15:50
Կասեցվել է ավտոլվացման 15 կետի գործունեությունը
Հայաստանի մարզերում շարունակվում են ջրային ռեսուրսների նորմերի պահպանությանն ուղղված խստացված միջոցառումները։ Այդ մասիկն հայտնում է...
Աղբյուր` Panorama.am
15:40
Ոչ ոք դեռ չի գնացել դիաhերձարшն՝ վերցնելու երգչուհի Սեդոկովայի նախկին ամուսնու՝ Յանիս Տիմայի մարմինը
Գրեթե մեկ շաբաթ է անցել լատվիացի բասկետբոլիստ, երգչուհի Աննա Սեդոկովայի նախկին ամուսնու՝ Յանիս Տիմայի ողբերգական մահից, սայան նրա դիակը շարունակ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:37
Ինչպես խուսափել տոնական օրերին սննդային գործոնով պայմանավորված վարակիչ հիվանդություններից
Ամանորյա տոնական օրերին առկա են բոլոր նպաստավոր պայմանները սննդային գործոնով պայմանավորված վարակիչ հիվանդությունների առաջացման համար, քանի որ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:24
Արթուր Վանեցյանը դեկտեմբերի 25-ին կլինի «Իմնեմնիմի» պոդքասթի հյուրը
ԱԱԾ նախկին տնօրեն, «Հայրենիք» կուսակցության նախագահ Արթուր Վանեցյանը դեկտեմբերի 25-ին կլինի «Իմնեմնիմի» պոդքասթի հյուրը։...
Աղբյուր` Panorama.am
15:21
Ջրանջատում Գեղարքունիքի և Կոտայքի մարզերում դեկտեմբերի 24-ին
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ «Հայաստանի Էլեկտրական ցանցեր» ընկերության...
Աղբյուր` Panorama.am
15:04
Հայաստանից սկսել են ավելի հաճախ այցելել Ռուսաստան
«Tutu» ծառայության փորձագետները պարզել են, թե որ երկրների քաղաքացիներն են գալու Ռուսաստանի Դաշնություն ձմեռային արձակուրդներին և...
Աղբյուր` Panorama.am
14:45
Ընտանեկան փոքր երազանքից մինչև մեծ բիզնես. Danielyan Sweets
Դանիելյաններն իրենց ընտանեկան բիզնեսը սկսել են Սպիտակի երկրաշարժից հետո՝ փոքր տնակից, իսկ այժմ ունեն արդեն 500-ից ավելի աշխատակից։ Ընտանիքը...
Աղբյուր` Panorama.am
14:40
Բալետային թատերախմբի հյուրախաղերն Իտալիայում բացառիկ են ու պատմական. Ռոնա Ահարոնյան
Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի  բալետային խումբը հյուրախաղերով Իտալիա է հրավիրվել շվերյցարական...
Աղբյուր` Panorama.am
14:38
Բրիտանուհին ուշքի է եկել ինսուլտից հետո և սկսել խոսել իտալերեն
Բրիտանուհին ինսուլտից հետո արթնացել է և խոսել իտալերեն։ Արտառոց դեպքի մասին գրում է  Mirror-ը։ Լոնդոնցի Ալթեա Բրայդենը պնդում է, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:02
Christie's աճուրդի վաճառքը 2024 թվականին նվազել է 16 տոկոսով
Christie's-ի գործադիր տնօրեն Գիյոմ Սերուտին ասել է, որ աճուրդային տան ընդհանուր վաճառքը 2024 թվականին կկազմի 4,2 միլիարդ դոլար՝ 16 տոկոսով...
Աղբյուր` Panorama.am
13:54
Սա լկտի սուտ է. Էդուարդ Շարմազանով
ՀՀԿ ԳՄանդամ Էդուարդ Շարմազանովը գրում է. «Արցախը հանձել է Նիկոլ Փաշինյանը և վերջ։ Նիկոլը հերթական անհեթեթությունն ու սուտն է ասել,...
Աղբյուր` Panorama.am
13:42
Քաղաքական մեկնաբան. Փաշինյանը շարունակում է տեղեկատվա-քարոզչական «ժանգլյորությունը»
«Վարչապետ Փաշինյանն իհարկե շարունակում է տեղեկատվա-քարոզչական «ժանգլյորությունը», որի հերթական դրսևորումը Լեռնային Ղարաբաղի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:38
Անի Քոչար. Այս տարի կյանքս լրիվ կինո էր, ես էլ լրիվ կինոյի աղջիկը
«Այս տարին ինձ համար շատ կորուստների տարի եղավ, թե՛ մարդկային, թե՛ նյութական և թե՛ առողջական: Բայց ի վերջո շատ բան ինձ հաջողվեց փրկել,...
Աղբյուր` Panorama.am
13:26
Անուշ Պողոսյան. Ստելը նորաձև է
Առողջության իրավունք ՀԿ-ի նախագահ Անուշ Պողոսյանը գրում է. «2024 թվականի դեկտեմբերի 13-ին Ազգային ժողովում, երբ քննարկվում էր...
Աղբյուր` Panorama.am
13:23
Արտառոց դեպք՝ Երևանում․ դուստրը նկատել է, որ իր հայրիկի գերեզմանի հողաթումբը չկա
 Երևանի բնակիչ Գոհար Սարգսյանն ահազանգել է՝ իր հայրիկի գերեզմանի տարածքի մի մասում կատարված ապօրինի շինարարություն է իրականացվում։...
Աղբյուր` Panorama.am
13:21
Բելառուսի նախագահական ընտրություններում Լուկաշենկոն 7-րդ անգամ գրանցվեց որպես թեկնածու
Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն գրանցվել է որպես պետության ղեկավարի թեկնածու հաջորդ ընտրություններում, որոնք կկայանան 2025 թվականի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:12
Բնապահպաններ. Սև ծովի ափին սատկած դելֆինների կոկորդում արյուն և փրփուր է հայտնաբերվել
Սև ծովի ափին դելֆինների զանգվածային անկում է գրանցվել լցանավերի վթարի պատճառով նավթի արտահոսքից հետո: Երկու դելֆինների դիակները զննելուց հետո...
Աղբյուր` Panorama.am
13:00
«Տրանսգենդերային խելագարությանը» ԱՄՆ-ում վերջ կդրվի. Թրամփ
ԱՄՆ նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփը հայտարարել է, որ 2025 թվականի հունվարին՝ պետության ղեկավարի պաշտոնը ստանձնելու օրը, վերջ կտա...
Աղբյուր` Panorama.am
12:26
Ռադիոնովա. Այս պահին Պետրոսյանը Ռուսաստանի ամենաուժեղ գեղասահորդուհին է
Անցած շաբաթ կայացել է Ռուսաստանի գեղասահքի առաջնությունը։ Այն անցկացվել է Օմսկում։ Կանանց մենասահքի մրցումներում հաղթող է ճանաչվել Ադելիա...
Աղբյուր` Panorama.am
12:23
Գնդեվազի Սբ Աստվածածին եկեղեցին վերականգնվում է
Ավարտվել են Վայոց ձորի մարզի Գնդեվազի Սբ Աստվածածին եկեղեցու որմնանկարի ամրակայման և վերականգնման աշխատանքները: ԿԳՄՍՆ հասարակայնության հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:15
Երևանում օդում փոշու քանակությունը նոյեմբերին սահմանային թուլատրելին գերազանցել են 1.8 անգամ, իսկ դեկտեմբերին՝ 3.4 անգամ։ Սիրարփի Հայկազյան
«Համաձայն օդի որակի ինդեքսի, օդի որակի արժեքները բաժանվում են 6  խմբի՝ լավ, չափավոր, անառողջ զգալի խմբերի համար,անառողջ, շատ անառողջ,...
Աղբյուր` Panorama.am
11:56
ԱՄՆ-ում Սուրբ Ծննդյան շոուի ժամանակ դրոնները բախվել են և ընկել մարդկանց վրա
ԱՄՆ-ում Սուրբ Ծննդյան շոուի ժամանակ երկնքում բախվել են մի քանի դրոններ և ընկել մարդկանց բազմության մեջ։ Կան տուժածներ։  Այս մասին հայտնել է...
Աղբյուր` Panorama.am
11:34
Պլանային ջրանջատում Արարատի մարզում դեկտեմբերի 24/25-ին
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ պլանային աշխատանքներով պայմանավորված, ս.թ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:29
Հանցավոր խումբը կեղծ լիազորագրերի օգտագործմամբ Երևանում կատարել է 18 անշարժ գույքի հափշտակություն
Քննչական կոմիտեի հատուկ կարևորության գործերով քննության գլխավոր վարչությունում քննվող քրեական վարույթով առերևույթ փաստական տվյալներ են ձեռք...
Աղբյուր` Panorama.am
11:26
Transport.yerevan.am միասնական տոմսային համակարգում քաղաքացին կարող է ընտրել տոմսային փաթեթը
«Հունվարի 1-ից անցնում ենք տրանսպորտի տոմսային համակարգի բացառապես անկանխիկ վճարումներին»,-Երևանի քաղաքապետարանի գործակարգավարական...
Աղբյուր` Panorama.am
11:24
Գերմանիայում ավելանում են միգրանտների դեմ տրամադրությունները
Գերմանական Մագդեբուրգ քաղաքի կենտրոնում ամանորյա տոնվաճառի փակ կրպակներն են՝ շրջափապատված ոստիկաններով։  Մինչ դատաբժշկական փորձագիտական...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան
12:25 21/12/2024

Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}