Նիկոլ Փաշինյանը խոսում է, ֆեյսբուքը նրան հայհոյում
Նիկոլ Փաշինյանը ֆեյսբուքյան իր էջի ուղիղ եթերում պատասխանում է լրատվամիջոցների և հասարակական կազմակերպությունների հարցերին: Ֆեյսբուքյան օգտատերերը ուղիղ եթերի ներքո մեկնաբանություն թողնելու հնարավարություն չունեն։ Գուցե դա է պատճառը, որ ֆեյսբուքյան բազմաթիվ օգտատերեր Փաշինյանի հասցեին իրենց էջերում են քննադատություն, վիրավորանք ու հայհոյանք հնչեցնում։
Շատ օգտատերեր Փաշինյանի հայտարարությունները որակում են ադրբեջանամետ ու թուրքանպաստ, համարում են, որ ասուլիսը նվեր է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի 60-ամյակի առթիվ, որը ծննդյան տարեդարձը նշել է օկուպացված հայկական Հադրութ քաղաքում։
Ի՞նչ է ասում Փաշինյանը։
Հայ-թուրքական հարաբերությունների մասին
Մենք միջանցքային տրամաբանության որևէ հարց չենք քննարկել, քննարկում ու քննարկելու։ Մեզ համար կարևոր է տարանցիկ ուղիներ ստեղծելու, կառուցելու, ձևավորելու օրակարգը։ Օրինակ, Թուրքիայի հետ հարաբերություններում եթե պարզվի, որ այս հնարավոր բացվող կոմունիկացիաներն ավելի ընդարձակ տարածաշրջանային նշանակություն կարող են ունենալ, դա, իհարկե, մեր օրակարգի կարևորագույն հարցերից մեկն է, օրինակ՝ հայ-թուրքական սահմանի և երկաթուղու բացումը։ Հիմա խոսք է գնում օդային հաղորդակցության վերաբացման մասին, ինչը մենք դրական ենք գնահատում, ողջունում ենք, հույս ունենք՝ իրականում փոխադարձ թռիչքները կսկսվեն։ Մեր ակնկալիքը հարաբերությունների կարգավորումն է, բայց էլի եմ ասում, պետք է հասկանանք, որ գործ ունենք շատ բարդ խնդրի հետ, որն ունի բազմաթիվ նրբություններ, և Հայաստանի Հանրապետությունում կա շատ էմոցիոնալ վերաբերմունք այս հարցում։
Ուրախությամբ արձանագրեցի, որ նախորդ ասուլիսի եզրափակիչ մասում հայ-թուրքական հարաբերությունների ընկալումների մասին ասվածը բովանդակային քննարկման առարկա էր դարձել մեր հանրության շրջանում, կարծիքները տարբեր են, բայց քննարկումը բովանդակային էր, փորձ էր արվել խնդիրն իր էությամբ հասկանալ։ Ես չեմ ուզում Ադրբեջանի, Թուրքիայի հետ հարաբերություններում չհիմնավորված լավատեսություն արտահայտենք, որովհետև էդ լավատեսության հիմքը չկա, բայց կողմերը խոսելու, լավատեսության համար հիմք ստեղծելու փորձ են անում։
Այս պահին բանագնացների հանդիպում նշանակված չէ։ Հույս ունեմ՝ հնարավորինս արագ կնշանակվի։ 2, 3, 4, 5 հանդիպում չի լինելու, շատ երկար պրոցես է լինելու, եթե կստացվի 4,5 հանդիպումների արդյունքում կոնկրետ արդյունքների հասնել, շատ ավելի լավ, բայց չափազանցված արդյունքների պետք չէ սպասել։
Հայոց Ցեղասպանության պահանջատեր լինելուց հրաժարվելու մասին։
Հայկական կողմը՝ բոլոր իշխանություններն առանց բացառության ասել են, որ պատրաստ են Թուրքիայի հետ կարգավորել հարաբերություններն առանց նախապայմանների, ինչը նշանակում է, որ Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը երբեք Թուրքիայի հետ դիվանագիտական հարաբերությունների կարգավորման, սահմանների բացման նախապայման չի եղել, նման բան երբևէ չի եղել։ Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման մասին կառավարության ծրագրում հստակ ձևակերպել ենք մեր մոտեցումը։ Մենք այստեղ կրկնել ենք այն բանաձևումը, որը կա 90-ականներից, Հայաստանը պատրաստ է Թուրքիայի հետ հարաբերություններ կարգավորել առանց նախապայմանների։
«Արցախն ամբողջությամբ չէր կարող լինել հայկական»
ԼՂԻՄ-ում ապրել են նաև ադրբեջանցիներ, և նրանց իրավունքների պաշտպանությունը եղել է բանակցային թեմայի մեջ։ Եթե ինքնորոշման իրավունքը, ենթադրենք, իրացվում էր հայկական կողմի մեկնաբանությունների շրջանակում, հարց, ԼՂ ադբեջանցիները իրենց հերթին կարող էին բարձրացնել իրենց ինքնորոշման սկզբունքը։ Այդ պարագայում ինչպիսի՞ հարաբերություններ պետք է առաջանային, ես խոսում եմ բանակցային եղած բովանդակության մեկնաբանությունների մասին։
Այս համատքեստում ԼՂԻՄ տարածքային ամբողջականության ի՞նչ պատկեր պետք է արձանագրվեր։ Ես, գիտե՞ք, ինչ եմ ասում։ Այսօր հնչում են մտքեր, մեկնաբանություններ, որոնք 2018-ի բանակցային բովանդակության հետ ոչ մի կապ չունեն, էդ փաթեթը մի փաստաթղթով չէ ձևավորված։ ԼՂԻՄ-ը երբեք չի դիտարկվել որպես հայկական միավորում, այն դիտարկվել է որպես հայկական ու ադրբեջանական միավորում առնվազն բնակչության մասով։
Երբ տեսա Սերժ Սարգսյանի հայտարարությունը՝ Արցախը հայկական մնալու վերաբերյալ, ես ճիշտն ասած զարմացա, այն ուղղակի նախադասություն չէր, բառամթերքի առումով մեջբերում է Լևոն Տեր-Պետրոսյանի՝ 1997-ի «Պատերազմ, թե՞ խաղաղություն. Լրջանալու պահը» հոդվածից, երբ առաջին նախագահն ասում էր, որ նպատակը պետք է լինի այն, որ Արցախը լինի հայկական։ Սերժ Սարգսյանը չի ասում, որ Արցախը չպետք է լինի Ադրբեջանի կազմում, նա ասում էր՝ Արցախը պետք է լիներ հայկական։ Ասեմ, այդ ձևակերպման հետ էլ համաձայն չեմ, քանի որ ասեմ, Արցախն ամբողջությամբ չէր կարող լինել հայկական։ ԼՂԻՄ-ն ունենալու էր և հայկական, և ադրբեջանական բնակչություն։
ԼՂ-ում արդյո՞ք լինելու էր օրենսդիր իշխանություն, այո, լինելու էր, բայց դրանում լինելու էր ադրբեջանական և հայկական քվոտա, ՏԻՄ մարմինները լինելու էին թե ադրբեջանական, թե հայկական։
Լրահոս
Տեսանյութեր
Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան
