Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Թուրքիան միշտ երեք նախապայման է դրել Հայաստանի առջև՝ Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականություն, ներառյալ Ղարաբաղը, 7 շրջանների անվերապահ վերադարձ և Ցեղասպանության ճանաչման հետ կապված էնտուզիազմ չդրսևորելը կամ, այլ կերպ ասած, այդ հարցը պատմաբաններին փոխանցելը։ Հիմա ավելացել է «Զանգեզուրի միջանցքի» նախապայման»,-  ասուլիսի ասաց ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը՝ պատասխանելով հայ-թուրքական հարաբերություններին վերաբերող հարցին, մասնավորապես ինչո՞վ է տարբերվում Թուրքիայի հետ այսօր հարաբերություններ ստեղծելու գործընթացը ձեր ժամանակվա գործընթացներից:

Ռ.Քոչարյանի խոսքով, իրենց մոտեցումը միշտ հետևյալ էր՝ պատրաստ են հարաբերություններ կառուցել առանց նախապայմանների. «Նույնիսկ երբ սահմանից խոսում էին, մենք ասում էինք՝ սահմանը մեր կողմից բաց է, փակ է մյուս կողմից»:

Այնուհետև ՀՀ երկրորդ նախագահը մանրամասնեց, թե ի՞նչ է կատարվել այդ երեք նախապայմանների հետ.

«Սկսենք երկրորդից։ Ոչ թե 7 շրջանն է վերադարձվել, այլ բոնուսով՝ Շուշին ու Հադրութը: Ըստ էության, այդ նախապայմանն այլևս գոյություն չունի:

Ցեղասպանության հետ կապված Հայաստանն այսօր այնքան թույլ է, որ մտածել, որ Հայաստանը կարող է որևէ հաջողության հասնել Ցեղասպանության ճանաչման գործում, միգուցե հեռավոր ապագայում, բայց այսօր Հայաստանի իշխանություններն այդ հարցն ամբողջությամբ թողել են Հայ Դատի գրասենյակների վրա: Երկրորդ, կարող են նման հարցերի դիմել պետություններ, որոնք այս կամ այն պահին Թուրքիային պատժելու  որոշակի շահագրգռություն  կարող են ունենալ: Այլ ռեսուրս չկա: Ըստ էության, երեք նախապայմաններից երկուսը իրենց համար բարեհաջող լուծված են»։

Անդրադառնալով առաջին նախապայմանին՝ Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությանը, ներառյալ Արցախը, ՀՀ երկրորդ նախագահը հիշեցրեց, որ մինչև Բրյուսելի հանդիպումը ԱԺ-ում Նիկոլ Փաշինյանն ասել էր, որ 2016-ից այլևս չկա նույնիսկ տեսական տարբերակ Ղարաբաղի համար Ադրբեջանի կազմից դուրս։

«Սա ի՞նչ է նշանակում։ Սա նշանակում է, որ այո, Հայաստանի առաջին դեմքն ասում է, որ ինքը չի տեսնում որևէ տարբերակ, որևէ կարգավիճակ Ադրբեջանից դուրս:

Այս վերջին, այսպես ասած մամուլի ասուլիսի ժամանակ, դա վերահաստատեց։ Հիմա երեք նախապայմաններն էլ կատարվել են և երբ ասում են՝ մենք պատրաստ ենք Թուրքիայի հետ բանակցել առանց նախապայմանների, ավելի մեծ երեսպաշտություն դժվար է հորինել: Դուք բոլոր նախապայմանները կատարել ենք, մի բան էլ ավելի, հիմա քննարկում եք միջանցքի հարցը։ Սա է փաստը, ինչի մասին է խոսքը»,-ասաց Ռոբերտ Քոչարյանը:

Ինչ վերաբերում է իր նախագահության տարիներին հայ-թուրքական հարաբերություններին, ՀՀ երկրորդ նախագահն ասաց. «Իմ ժամանակ, այո, շփումներ եղել են: 2002-ին Էրդողանի կուսակցությունը հաղթեց խորհրդարանական ընտրություններում, առաջին արտգործնախարարը եղել է Աբդուլլահ Գյուլը: Նրա հետ Մադրիդում բազմակողմ ինչ-որ միջոցառում էր, հանդիպում է եղել: Վարդան Օսկանյանը բավական ոգևորված էր, ինձ զանգեց, ասաց՝ ոնց որ թուրքական կողմը պատրաստ է առանց նախապայմանների բանակցությունների: Ես ասացի՝ Վարդան, չեմ հավատում, նոր են, տաք են, դեռ չեն հասկացել, որ Ադրբեջանն իրենց կխանգարի: Դրա շուրջ մեծ աղմուկ մի հանի, չստացվի, որ սպասելիքներ ենք առաջացնում, շարունակեք այդ ոճով։ Գյուլն ասել է՝ առանց նախապայմանների: Հիշո՞ւմ եք, մի թեզ էին առաջ քաշում այն ժամանակ՝ զրոյացնում ենք պրոբլեմները բոլոր հարևանների հետ: Արդյունքում բոլոր հարևանների հետ լրացուցիչ, շատ ավելի խորը պրոբլեմներ ունեցան:

Երկրորդ  հանդիպումից հետո Օսկանյանն ինձ ասաց, որ ոնց որ հետ են քաշվում, ասել են՝ մի քիչ բարդ է, միգուցե այնպիսի հարցեր ընտրենք, որոնք խնդրահարույց չեն մեզ համար:

Երրորդ հանդիպման ժամանակ ամբողջությամբ վերադարձանք այն կետին, ինչից սկսել ենք: Սա է եղել հայ-թուրքական հարաբերությունների հուսադրող մի պահը, որը տևեց 6-7 ամիս, ոչ ավելի»,-ասաց ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը: