Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Փաստ» թերթին տված հարցազրւոյցում ՍԴ աշխատակազմի նախկին ղեկավար, Լեհաստանում ՀՀ նախկին դեսպան Էդգար Ղազարյանն անդրադարձել է սահմանադրական փոփոխությունների խնդրին և նշել. «Սահմանադրական փոփոխությունների այս գործընթացի հետ կապված Նիկոլ Փաշինյանը սեփական որևէ կարծիք չունի:

Նա ընդամենը կատարում է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի ծրագիրը և ուղիղ հանձնարարությունը, որը 2021թ. ապրիլին իր հարցազրույցներից մեկի ժամանակ ասել էր, որ հայերը պետք է հրաժարվեն իրենց տարածքային նկրտումներից և փոխեն իրենց Սահմանադրությունը: Իսկ ինչո՞վ է խանգարում մեր Սահմանադրությունը Իլհամ Ալիևին ու Նիկոլ Փաշինյանին: Պատասխան՝ շատ կարևոր մի հանգամանքով. մեր Սահմանադրությունն իր նախաբանում հղում է կատարում Հայաստանի Անկախության հռչակագրին:

Այսինքն, Սահմանադրության հիմքում Անկախության հռչակագրի դրույթներն են, ինչը պատահական չէ, որովհետև այնտեղ ասվում է, որ Սահմանադրությունը պետք է մշակվի հռչակագրի հիման վրա: Իսկ Անկախության հռչակագրի հիմքում կան հետևյալ կարգավորումները. առաջին հերթին՝ հռչակագիրը հիմնվում է Հայաստանի Գերագույն խորհրդի և Արցախի Ազգային խորհրդի՝ Հայաստանն Արցախին վերամիավորելու որոշման վրա»։

Հաշվի առնելով վերոնշյալը՝ Է. Ղազարյանը շեշտեց, որ, այսպես կոչված, խաղաղության համաձայնագիր կամ Արցախը թշնամուն հանձնելու որևէ համաձայնագիր կհակասի ՀՀ ներկայիս Սահմանադրությանը. «Այսինքն, հիմա Սահմանադրական դատարանը չի կարող տալ եզրակացություն, որ այդ համաձայնագիրը համապատասխանում է ՀՀ Սահմանադրությանը: Նման համաձայնագիր այս պահի դրությամբ չի կարող կյանքի կոչվել, ուժի մեջ չի կարող մտնել:

Դրա համար Սահմանադրությունը փոխելու անհրաժեշտություն է առաջացել: Նպատակն այնտեղից Անկախության հռչակագրին վերաբերող հղումները հանելն է, որ Ադրբեջանի հետ կարողանան ազատ կնքել Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը ճանաչող և Արցախը թշնամուն հանձնող համաձայնագրերը: Այս պահի դրությամբ այդ փաստաթղթերն առոչինչ կլինեն, որովհետև Սահմանադրությունը դա թույլ չի տալիս:

Բացի այդ, Անկախության հռչակագիրը, որին հղում է անում մեր Սահմանադրությունը, 11-րդ կետով առնչվում է նաև Հայոց ցեղասպանության ճանաչմանը և դատապարտմանը՝ Հայաստանի իշխանություններին պարտավորեցնելով մշտապես հետևողական պայքար տանել Ցեղասպանության ճանաչման և դատապարտման գործընթացում: Մինչդեռ այս դրույթը սահմանափակում է հայ-թուրքական հարաբերություններին առնչվող գործընթացը. թուրքական կողմն ունի նաև նախապայման այն մասին, որ Հայաստանը պետք է հրաժարվի Ցեղասպանության ճանաչման ու դատապարտման գործընթացից:

Միևնույն ժամանակ, եթե այն Անկախության հռչակագրի հիմքում է, ապա նույնպես իրավական իմաստով խոչընդոտ ու արգելք է Թուրքիայի հետ թուրքական օրակարգով հարաբերություններ զարգացնելու համար: Իսկ այլ օրակարգ, քան թուրքական օրակարգն է, այս պահին չի նշմարվում, որովհետև նախապայմանները մնում են ուժի մեջ, իսկ Հայաստանի իշխանությունները գործընթաց են սկսել»:

Էդգար Ղազարյանը շեշտեց, որ մյուս հարցն այն է, որ մեր Սահմանադրությունը հստակ սահմանում է՝ Հայաստանի տարածքի փոփոխությանը վերաբերող ցանկացած հարց կարող է լուծվել բացառապես հանրաքվեի միջոցով. «Նիկոլ Փաշինյանի բանավոր հանձնարարությամբ և արդեն ՌԴ-ում ՀՀ դեսպան, նախկին պաշտպանության նախարար Վաղարշակ Հարությունյանի իրագործմամբ, Հայաստանի ինքնիշխան տարածքներ են հանձնվել ադրբեջանական ԶՈւ-երի տնօրինությանը:Խոսքն առնվազն վերաբերում է ԳորիսԿապան ճանապարհի մի հատվածին ու Կապան-Ճակատեն հատվածին:

Ճանապարհները հանձնվել են, բայց Նիկոլ Փաշինյանը դեկտեմբերի 24-ի իր զազրախոսության ժամանակ նշել էր, որ դեռևս լուծումներ չունեն, բայց քննարկվում է նաև այլ տարածքների, այսպես կոչված, անկլավների հարցը: Նշվածից բխող իրենց ծրագրերը նույնպես չեն կարող իրագործել, քանի դեռ Սահմանադրությունն իրենց առաջ սահմանափակումներ է դրել: Հիմա, կատարելով Ալիևի ու թուրքերի ուղիղ հանձնարարությունը, իրենց անհրաժեշտ է փոխել Սահմանադրությունը»:

Մանրամասները թերթի այսօրվա համարում