Խայտառակ վիճակ ձվի շուկայում. Տնտեսվարողները փակման վտանգի առաջ են, ՄՊՀ-ն՝ լուռ
Խոշոր խանութներում, սուպերմարկետներում արագ սպառվում են 30-50 դրամանոց ձվերը։ Սպառողներն ուրախ են, թռչնաբուծարանները՝ մտահոգված։
«Երեկ «Արաքս»-ի փոքր ձուն գնել ենք 30 դրամով։ Կարծում եմ՝ կամ Թուրքիայից են բերում, կամ Իրանից»,-Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց քաղաքացին՝ խոստովանելով, որ ցածր գնի պատճառով երկու մեծ տուփով 90 ձու են գնել։
Այսօր արդեն խանութում նույն ձուն 40 դրամ է։ Շուկայում գները փոփոխվում են խելահեղ արագությամբ, խանութները հրաժարվում են բարձր գնով ձու գնել արտադրողներից, վերջիններս ելքեր են փնտրում։
«Նոր Զովք» սուպերմարկետի էջում նույնիսկ 33 դրամով ձու կա։ «Երևան Սիթի» սուպերմարկետում «Արզնի» ընկերության արտադրած ձվերի մեծ մասի համար զեղչեր են գործում։ Մրցակից ընկերությունները «Արզնի», «Շիրակ ձու» ընկերությունների վարքում դեմպինգային տարրեր են տեսնում։ Մրցակցության պաշպանության հանձնաժողովը խնդրի մասին երկու բողոք է ստացել՝ մեկը գրավոր «Աշտարակ ձու» ընկերությունից, մյուսը՝ թեժ գծով քաղաքացուց։
«Սուպերմարկետներում թվացյալ ակցիայի ներքո գործող գները դեմպինգային բնույթ են կրում, ոչ թե ակցիաներ են։ Այս ամենը սկսեց «Շիրակ»-ով, ապա նրան միացավ «Արզնի»-ն, հետո արդեն պարտադրված տարածվեց բոլորիս վրա, քանի որ այլևս հնարավոր չէ։ Շատ անհանգստացնող վիճակ է, ընկերությունները փակման վտանգի տակ են»,-Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց «Աշտարակ ձու» ընկերության տնօրեն Սուսաննա Սարգսյանը։
Ոլորտում գործող տնտեսվարողները ձվի շուկայում ստեղծված իրավիճակը որակում են խայտառակ՝ նշելով, որ վաղուց նման բան չէր եղել։ Խնդրի առաջ կանգնած «Աշտարակ ձու»-ն բացի Մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողով դիմելուց, ամենօրյա քննարկումներ է անցկացնում վաճառքի գնի վերաբերյալ, պատրաստվում արտադրած ձուն արտահանել։
«Կերը թանկացել է։ Ինձ շատ հետաքրքիր է, ինչպես են նման ցածր գնով ձու վաճառող ընկերությունները հիմնավորելու, ինչո՞ւ էին մինչ այս ձուն թանկ վաճառում։ Այս իրավիճակում, կարծում եմ, շատ ընկերություններ չեն դիմանա մրցակցությանը։ Ամեն օր հավաքվում ենք, խորհրդակցություններ ենք անցկացնում։ Մենք արդեն երկու թռչնանոց պլանավորածից շուտ հանում ենք, հասկանում ենք, որ գուցե շուտով չկարողանանք կերակրել այդ հավերին։ Այս ամենի արդյունքում աշխատատղեր են կրճատվելու»,-կրած ու հնարավոր վնասները թվարկում է ընկերության տնօրենը։
Նավասարդ Ագրո ֆերմերային ընկերության գործադիր տնօրեն Արմինե Մելքոնյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է.
«Կառավարության անդամները չեն զլանում զբաղվել մասնավորից միայն նրանց գովազդով, ում հետ համագործակցում են (իսկ չար լեզուներն ասում են փայավորվում են)։
Ու այդպես ահա ձվի շուկայում «Արզնի»-ն ու «Շիրակ»-ը դարձել են մյուս արտադրողների համար պատուհաս։ 27 դրամով ձու է մտնում շուկա, այն դեպքում, երբ ձվի ինքնարժեքը կազմում է նվազագույնը 42 դրամ։ 27 դրամից հանեք ԱԱՀ, հանեք աշխատավարձ ու հարկային (եթե հարկվում են, իհարկե), տակը մնում է 15 դրամ։ Մեկ հավը մեկ օրում ուտում է 100-110 գրամ կեր, որի արժեքը կազմում է ամենաքիչը 24 դրամ։
Հիմա հարց, ո՞ւմ է պետք Զատիկից հետո կարմիր ձուն կամ նույն ինքը ո՞ւմ է պետք վեց ամիս հետո ձվի գնի կարգավորումը, երբ փոքր տնտեսությունները կանգնում են փակման եզրին։ Էկոնոմիկայի փայլուն նախարարի, փայլուն կատակների արդյունքն ենք վայելում»։
Ինչպե՞ս են կարողանում ինքնարժեքից ցածր գնով ձու վաճառել։ «Արզնի» ընկերության տնօրեն Վահե Փանոսյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց՝ ձվի գնի մասին խոսել չի կարող։
«Ես այս պահին կեր եմ բերում դրսից, մնացել եմ Լարսում։ Արդեն տասներորդ օրն է՝ կանգնած ենք։ 1500 հատ հայկական մեքենա կա։ Ավելի արդիական հարցեր կան լուծելու, քան ձվի հարցն է։ Ուզում եմ՝ կերերը բերենք, որ ավելի էժան լինի»,-ասաց Վահե Փանոսյանը։
«Աշտարակ ձու»-ն այսօր մեկ ձվի համար սահմանել է 50 դրամ, բայց վաճառքի ծավալները «սարսափելի ցածր են»։ Ընկերությունը դիմելու է ՍԱՏՄ ձուն Ռուսաստան արտահանման թույլտվություն ստանալու համար։
«Եթե այսպես շարունակվի, կարծում եմ, մեկ ամիս կարող ենք դիմանալ, սա շատ մեծ վնասների է տանում։ Սրանից առաջ էլ մենք ունեցել են շատ բարդ ժամանակաշրջան՝ կորոնավիրուսի համավարակ, պատերազմ։ 2021-ին փորձեցինք վերականգնվել, իսկ 2022-ի սկզբից ստեղծվեց այս իրավիճակը։ մենք դիմել ենք պետական մարմիններին՝ հույս ունենալով, որ նրանք միայն պատժելու համար չեն, այլև հայ արտադրողին օգնելու»,-ասաց Սուսաննա Սարգսյանը։
Ի՞նչ քայլեր է ձեռնարկում Մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողովը դիմումները ստանալուց հետո։
«Հետագայում կտեղեկացնենք»,-ասացին ՄՊՀ-ից։
Հասկանալու համար, թե որքանո՞վ են հիմնավոր թուրքական, պարսկական ձվի մասին մարդկանց կասկածները, Panorama.am-ը Սննդի անվտանգության տեսչական մարմնից խնդրել է տվյալներ՝ 2021 թ հունվարի-փետրվարի 14 և 2022 թվականի հունվար-փետրվարի 14 ժամանակահատվածներում ներկրված ձվի վերաբերյալ։ Տեսչական մարմնից այն ստանալուն պես կհրապարակենք։