Քաղաքական 14:47 18/02/2022 Հայաստան

Թուրքերին լավ ճանաչելով, չեմ կարծում, հանկարծ փոխվել են, մոռացել են նախապայմանները. Աշոտ Մելքոնյան

Օրեր առաջ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպել է ԱԺ նախագահի տեղակալ, Հայաստան-Թուրքիա կարգավորման գործընթացում հատուկ ներկայացուցիչ Ռուբեն Ռուբինյանի և գիտական ու փորձագիտական հանրույթի ներկայացուցիչների՝ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտի տնօրեն, պատմաբան, արևելագետ-թուրքագետ, ակադեմիկոս Աշոտ Մելքոնյանի, ակադեմիկոս Ռուբեն Սաֆրաստյանի, «Կովկաս» ինստիտուտի տնօրեն Ալեքսանդր Իսկանդարյանի և ուրիշների հետ։ Հանդիպման ընթացքում մտքեր են փոխանակվել Հայաստանի և Թուրքիայի միջև հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի վերաբերյալ:

Panorama.am-ը զրուցել է Աշոտ Մելքոնյանի հետ՝ ԱԳՆ-ում հանդիպման ընթացքում քննարկված հարցերի շրջանակի, հայ-թուրքական հարաբերությունների հեռանկարի և ակնկալվող արդյունքների մասին։

Panorama.am - Պարոն Մելքոնյան, ի՞նչ նպատակ էր հետապնդում այդ հանդիպումը։

Ա. Մելքոնյան - Եղել է ճանաչողական հանդիպում։ Հայ-թուրքական բանակցային գործընթացը նոր է սկսվել, առանձնապես օրակարգում հարց չէր դրվել, տպավորությունն այնպիսին է, որ  նախապայմաններ չկան։ Մենք էլ ասել ենք, որ եթե այսօր նախապայմաններ չկան, վաղը, մյուս օրը, եթե օրակարգ գան նախապայմաններ, կնշանակի խնդիրը տանել փակուղի, անկախ նրանից՝ հայկական կողմը, թե թուրքական  կողմը կտանի փակուղի։ Իրականության մեջ պետք է հայկական կողմը նախապայմաններ դներ, որովհետև կա Հայոց ցեղասպանության խնդիր, բացի այդ՝ եթե ուզում ես մեզ հետ ուղղակի հարաբերվել, մեր հարաբերությունները չպետք է պայմանավորես  Ադրբեջանով։ Իսկ թուրքական կողմը հայտարարել է, որ Ադրբեջանի հետ ինքը համաձայնեցնելու է իր բոլոր քայլեր։ Իմ պատկերացմամբ, դա ստացվում է նախապայման։ Դրա համար այս գործընթացը պետական մակարդակով շատ զգույշ պետք է տանել, որպեսզի հանկարծ չհայտնվենք թուրքական ծուղակի մեջ։

Հանդիպման ընթացքում ամեն մարդ իր կարծիքը հայտնեց՝ հաշվի առնելով նախորդ շրջանում հայ-թուրքական հաշտեցման փորձերը, Ցյուրիխյան արձանագրություններ և այլն։ Որոշակի փորձ կա, փորձեցինք հասկանալ, թե այսօրվա հարթության վրա որքանով է տեղավորվում, ինչ հեռանկար կարող է ունենալ այդ գործընթացը։

Panorama.am - Շատ է այսօր խոսվում, որ եթե դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատվեն Թուրքիայի հետ, տարածքային խնդիրների հարցն էլ է լուծվում։

Ա. Մելքոնյան - Իմ տեսակետը հետևյալն է. դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատումը, տարածքային ամբողջականության ճանաչումը բնավ չի նշանակում կոնկրետ սահմաններով մի երկրի ճանաչում։ Հաճախ օրինակ եմ բերում. Միացյալ թագավորությունը և  Արգենտինան տարածքային վեճ ունեն Ֆոլկլենդյան կղզիների  վերաբերյալ։ Երկու երկրի հետ էլ ունենք դիվանագիտական հարաբերություններ, բայց այդ երկրներից ոչ մեկի հետ չունենք փաստաթուղթ, որ այդ կղզիները ճանաչում ենք այս կամ այն երկրի տարածքում։ Նույնը Կուրիլյան կղզիների դեպքում. Ճապոնիայի հետ ունենք դիվանագիտական հարաբերություններ, արդյո՞ք փաստաթուղթ ենք ստորագրել, որ Կուրիլյան կղզիները ճանաչում ենք ճապոնական, կամ Ռուսաստանի հետ հարաբերվելիս ասո՞ւմ ենք ռուսական։

Կարծում եմ՝ դրանք տարբեր բաներ են։ Միջազգային իրավունքի մասնագետները դա ավելի խորությամբ կբացատրեն։ Այդ իմաստով, պետք է մեր մոտեցումը լինի՝ դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատումը կոնկրետ, օրինակ, Կարսի պայմանագրի վերավավերացում չընկալել, որն արդեն կոնկրետ սահմաններին է  վերաբերում։

Panorama.am - Տարիներ շարունակ ուսումնասիրելով Թուրքիայի պատմությունը՝  ի՞նչ եք կարծում, ի վերջո,  սկսված գործընթացն արդյունք կտա՞։

Ա. Մելքոնյան - Դժվարանում եմ ասել, որովհետև մենակ, ըստ երևույթին, Հայաստան-Թուրքիայով չէ պայմանավորված։ Կան նաև այլ հանգամանքներ, կա Ադրբեջան։ Օրինակ,  Ցյուրիխյան արձանագրությունների վավերացումը տեղի չունեցավ թուրքական կողմում  Ադրբեջանի բարձրացրած վայնասունի պատճառով։ Նրանք գտնում էին, որ իրենց հետ համաձայնեցված չէին, ոտնահարված էր իրենց շահերը, թեպետ այդպես չէր, բայց, ի վերջո, Թուրքիայի վրա ազդեցություն գործեց։ Հիմա նրանց հարաբերություններն ավելի սերտ են։

Դժվար է ասել, թե ինչ ճակատագիր կունենա ներկայիս գործընթացը։ Կամ՝ եթե հայկական կողմին այնպիսի պահանջներ ներկայացնեն, որոնք անընդունելի լինեն, հայկական կողմը մերժի, դա էլ կլինի գործընթացի ձախողում։

Այսօրվա դրությամբ տպավորությունս այնպիսին է, որ կողմերը նախապայմաններից չեն խոսում, որովհետև գործընթացը նոր է սկսվում, այն ունի առայժմ ճանաչողական բնույթ։

Panorama.am - Այսինքն, գործընթացի ինչ-որ կետից հնարավոր է նախապայմանների մասին խոսե՞ն։

Ա. Մելքոնյան - Ենթադրում եմ։ Թուրքերին լավ ճանաչելով, չեմ կարծում, հանկարծ թուրքերը փոխվել են, մոռացել են նախապայմանները, կամ նոր նախապայման է առաջացել, այսպես կոչված «Զանգեզուրի միջանցքը», որն ուղղակիորեն չի վերաբերում Թուրքիային, բայց իրենց շահերը ևս շոշափում են, քանի որ եթե ճանապարհը բացվի այն էլ միջանցք կոչված արտոնյալ կարգավիճակով, ինչպես իրենք են ուզում, Թուրքիան ուղղակի ելք է ունենում դեպի Ադրբեջան։ Եթե օրակարգ բերեց նման հարց, բնական է՝ դա կտանի փախուղի։ 

Panorama.am - Շնորհակալություն հարցազրույցի համար։

 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

10:18
Իրանը, ի պատասխան ՄԱԳԱՏԷ-ի բանաձևի, նոր ցենտրիֆուգներ կգործարկի
Իրանի ատոմային էներգիայի կազմակերպության (AEOI) ղեկավար Մոհամմադ Էսլամին հրամայել է «արդյունավետ միջոցներ ձեռնարկել», ներառյալ նոր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Ողբերգական վթար Սեբաստիա փողոցում
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 22-ին, ժամը 00:53-ին  ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Սեբաստիա փողոցում տեղի է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:39
Մեդվեդևը հրապարակել է «Օրեշնիկ» հրթիռային համակարգ հարվածի տեսանյութը
ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ, «Եդինայա Ռոսիա» կուսակցության նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը «Օրեշնիկ» նորագույն հրթիռի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:10
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում. հաքերները սկսել են օգտատերերին ուղարկել ֆիշինգային հղում, որը ներկայացվում է որպես նվեր՝...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
Նոյեմբերի 22-ին փոխանակման կետերում դոլարի փոխարժեքն աճել է, ռուբլու և եվրոյինը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ նոյեմբերի 22-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում  է 387.22դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:57
«Հրապարակ». Ոստիկանության զորքերի հրամանատարը պետությունից բնակարանային վարձի փոխհատուցում է ստացել` չունենալով դրա իրավունքը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ գրել էինք, որ ոստիկանության զորքերի հրամանատար, գեներալ Հայկ Բաբայանը, որը երազում է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:56
«Ժողովուրդ». ՔՊ կուսակցությանը նվիրատվություն կատարած ընկերությունը տուգանվում է նվիրած գումարի չափով
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը պաշտոնական աղբյուրներից տեղեկացավ, որ ՀՀ կոռուպցիայի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:55
«Ժողովուրդ». Աղազարյանը վատ դրության մեջ է դրել ՔՊ-ին. համարձակ հերոս է խաղում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Հովիկ Աղազարյանը անհարմար դրության մեջ է դրել Նիկոլ Փաշինյանին ու ՔՊ վերնախավին, իսկական...
Աղբյուր` Panorama.am
08:50
«Հրապարակ». Արմավիրի մարզպետի թափուր պաշտոնում դիտարկվում է մարզպետի տեղակալ Արգիշտի Մեխակյանի թեկնածությունը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Դավիթ Խուդաթյանի՝ ՏԿԵ նախարար նշանակվելուց հետո Արմավիրի մարզպետի թափուր պաշտոնում դիտարկվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:50
Նիկոլի մեղավոր անմեղները
Մեռավ Փաշինյան Նիկոլը շնորհակալություն հայտնելով իր «գործընկերներից»։ Թե բա՝ «իրենց կատարած աշխատանքի համար»։ Այդքան...
Աղբյուր` Panorama.am
08:49
«Ժողովուրդ». Սիմիդյանի նախարարությունը չի կարողացել ապահովել Սևանա լճի հետ կապված աշխատանքների կազմակերպումը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Վերջին օրերի պարտադրված հրաժարականներից մեկը՝ ՏԿԵՆ Գնել Սանոսյանի հեռացումը, պայմանավորված էր...
Աղբյուր` Panorama.am
08:47
«Հրապարակ». Ժամկետ խախտած ԿԳՄՍ նախարարը պատասխանատվություն կրելո՞ւ է
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Սեպտեմբերի 5-ին կառավարությունն ընդունեց որոշում, ըստ որի՝ Հայաստանի ազգային ագրարային...
Աղբյուր` Panorama.am
08:44
Այսօրվա հոսանքազրկումների մասին
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ նոյեմբերի 22-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:42
«Ժողովուրդ». Ինչ ունեցվածք և դրամական միջոցներ ունի Քննչական կոմիտեի ղեկավարի հավանական թեկնածուն
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ArmLur.am-ը գրել էր, որ համաձայն իր աղբյուրներից ստացված տեղեկության՝ քաղաքական իշխանությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
08:41
«Հրապարակ». Ով կփոխարինի Նարեկ Զեյնալյանին ԱԺ մշտական հանձնաժողովի նախագահի պաշտոնում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Նարեկ Զեյնալյանի՝ մանդատից հրաժարվելուց հետո թափուր է մնալու նաև նրա զբաղեցրած ԱԺ...
Աղբյուր` Panorama.am
23:04
Մինչև Հայաստանի իշխանությունը հանցավոր լռում է, պաշտոնական Բաքուն ագրեսորի նոր իմիջ է կերտում Հայաստանի համար. Տիգրան Աբրահամյան
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը գրում է. «Ադրբեջանում սեփական ստվերի ու անցյալի բարդույթների...
Աղբյուր` Panorama.am
22:44
Ռուսաստանն իրեն իրավունք է վերապահում զենք օգտագործել այն պետությունների դեմ, որոնք թույլ են տալիս իրենց զենքն օգտագործել իր դեմ. Պուտին
Այսօր հրապարակված տեսաուղերձում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայտարարեց նորագույն միջին հեռահարության «Օրեշնիկ» հրթիռի հաջող...
Աղբյուր` Panorama.am
22:19
Անկախության հռչակագիրն անփոփոխ է, չունի դադարեցման իրավաբանական հնարավորություն. «Գերագույն խորհուրդ»
ՀՀ «Գերագույն խորհուրդ» պատգամավորական ակումբը հայտարարություն է տարածել, որում անընդունելի է համարել Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:59
Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում քննարկեցինք Հայաստանի անվտանգության մարտահրավերները. Արման Թաթոյան
ՀՀ նախկին ՄԻՊ Արման Թաթոյանը գրել է «Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում տեղի ունեցավ «Wine & Talk»  միջոցառումը,...
Աղբյուր` Panorama.am
21:50
Պարզվել է «BMW»-ի և շոգեքարշի բախման հետևանքով մահացած վարորդի ինքնությունը
 Նոյեմբերի 21-ին, ՀՀ քննչական կոմիտեի Արմավիրի մարզային քննչական վարչությունում նախաձեռնված քրեական վարույթի շրջանակում պարզվել է Արտաշար...
Աղբյուր` Panorama.am
21:36
Վլադիմիր Պուտինը ուղերձ է հղել, ասելով, թե ուկրաինական հակամարտությունն ձեռք է բերել գլոբալ բնույթի տարրեր
Վլադիմիր Պուտինը հայտարարություն է արել հատուկ գործողության գոտում տեղի ունեցող իրադարձությունների մասին։ Ուղերձը հրապարակել է «ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:16
Քննիչները առգրավել են Հովիկ Աղազարյանի հեռախոսը
Նախաձեռնվել է քրեական վարույթ` Քրեական օրենսգրքի 486 հոդվածի առաջին մասով (երկու դրվագ). արդարադատության իրականացմանը կամ գործի քննությանը...
Աղբյուր` Panorama.am
20:52
Աշխարհի ամենաբարձրահասակ կինը թրքուհի է, իսկ ամենացածրահասակը՝ հնդկուհի
Գինեսի ռեկորդի միջազգային օվա կապակցությամբ միմյանց են հանդիպել աշխարհի ամենաբարձրահասակ և ամենացածրահասակ կանայք։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:40
Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Իրանի ԱԳ նախարարի հետ
ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել իրանցի գործընկեր Աբաս Արաքչիի հետ: X-ի իր էջում Միրզոյանը գրել է, որ անդրադարձ է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:26
Իվանիշվիլին վարչապետի թեկնածու է ներկայացրել Իրակլի Կոբախիձեին
«Վրացական երազանք»-ի պատվավոր նախագահ Բիձինա Իվանիշվիլին վարչապետի պաշտոնում կրկին ներկայացրել է գործող վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:12
Մատվիենկոն վերընտրվել է ԱՊՀ Միջխորհրդարանական վեհաժողովի խորհրդի նախագահ
ԱՊՀ երկրների Միջխորհրդարանական վեհաժողովի (ՄԽՎ) խորհրդի անդամները կրկին խորհրդի նախագահ են ընտրել Դաշնության խորհրդի խոսնակ Վալենտինա...
Աղբյուր` Panorama.am
19:59
Իսրայելը մեկ օրվա ընթացքում հարվածների չորրորդ ալիքն է սկսել Բեյրութի ուղղությամբ
Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի ինքնաթիռները հինգշաբթի օրը սկսել են հարվածների չորրորդ ալիքը Բեյրութի հարավային արվարձաններին։ Այս մասին հայտնում է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:44
Խաղաղությունը մոտ է, քան երբևէ, ՀՀ-ին և Ադրբեջանին կոչ ենք անում բաց չթողնել հնարավորությունը. Ֆիդան
Խաղաղությունը Հարավային Կովկասում մոտ է, քան երբևէ։ Ադրբեջանին և Հայաստանին կոչ ենք անում բաց չթողնել այս պատմական հնարավորությունը։ Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
19:32
Զինծառայող Հրայր Ալիխանյանը հաղթեց Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության մասնակցին
ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Հրայր Ալիխանյանը (74 կգ) հաղթեց Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության մասնակցին 12։2 հաշվով և նվաճեց...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}