Ձեր վստահելի աղբյուրը

Այսօր Ուկրաինայի ԶՈւ ռազմածովային ուժերի մամուլի ծառայությունը տեղեկատվություն տարածեց, որ Բուլղարիան, Լեհաստանը և Սլովակիան Ուկրաինային են փոխանցում 70 ռազմական ինքնաթիռ, որոնք կարող են տեղակայվել Լեհաստանի օդանավակայաններում: ԵՄ արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության հարցերով ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելն էլ հայտարարել է, որ ԵՄ ԱԳ նախարարները համաձայնել են Ուկրաինային տրամադրել 450 միլիոն եվրոյի զենք:

Ուկրաինային ակտիվ զինում են նաև ԱՄՆ-ը, Մեծ Բրիտանիան, Թուրքիան և այլ երկրներ: Ուկրաինական կոնֆլիկտի բնույթի և հետագա զարգացումների հարցերը Panorama.am -ը քննարկեց ռազմական փորձագետ, «Ռազմինֆո» կայքի համակարգող Կարեն Վրթանեսյանի հետ:

Panorama.am- Ուկրաինային ակտիվորեն զենքի մատակարարումը նշանակո՞ւմ է արդյոք, որ Արևմուտքն ուզում է հնարավորինս երկարացնել պատերազմը:

Կ. Վրթանեսյան- Իմ կարծիքով՝ ի սկզբանե Արևմուտքն աշխատել է այն ուղղությամբ, որ  Ռուսաստանի շուրջ հնարավորինս շատ և հնարավորինս երկար ընթացող կոնֆլիկտներ հրահրել: Անընդհատ ցնցումների և անկայունության գոտիներ են ստեղծվում: Նույն Ուկրաինայում էլ 2014 թվականի իրադարձություններն, ըստ էության, այդ միտումի մի մասն էր: Այո, ինչպես նշեցիք, լրացուցիչ ավիացիայով զինելն, այն էլ այդպիսի ծավալով, բնականաբար, նույնպես դրան կնպաստի: Հարցն այն է, թե այդ պոտենցիալն արդյոք ունեն: Եթե ցանկություն ունենա ուկրաինական կողմը շարունակել պատերազմը և այդպիսի պոտենցիալ լինի, ապա այն կարող է պատերազմը երկարաձգի:

Այստեղ բազմաթիվ այլ հարցեր ել կան: Եթե ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրի տարածքից սկսեն ինքնաթիռները օդ բարձրացնել և հարվածներ հասցնել, արդյո՞ք այն չի նշանակի, որ ՆԱՏՕ-ն ներգրավվում է այդ կոնֆլիկտի մեջ: Ռուսաստանն այս առումով բավականին լուրջ նախազգուշացում և ակնարկ արեց, որ պատրաստ է նման դեպքում ընդհուպ մինչև միջուկային զենք օգտագործել: Սա պետք է հասկանալ:

Երկրորդ՝ պետք է հասկանալ, թե այդ տրամադրվող ինքնաթիռներից քանիսն են մարտունակ և ընդհանրապես կարող են օդ բարձրանալ, որովհետև, երբ ասում են, որ ինչ-որ երկիր ունի այսքան ինքնաթիռ, հարց է, թե դրա որ մասն է աշխատունակ: Այնպես չէ, որ նույն պահին բոլոր ինքնաթիռները կարող են բարձրանալ օդ, կա նաև ուկրաինական օդաչուների, լոգիստիկայի խնդիր և այլն:

Ըստ էության, զգացվում է նման տրամադրվածություն և Արևմուտքում պատրաստվում են դրան, որ, նույնիսկ եթե Ռուսաստանը հաստատի վերահսկողություն Ուկրաինայի ամբողջ տարածքի վրա, այդ երկրները փորձելու են խրախուսել ընդհատակյա, պարտիզանական պայքար՝ զինելով, ֆինանսավորելով և աջակցելով ուկրաինական, գուցե նաև՝ ոչ ուկրաինական ինչ-որ ուժերի, որոնք պատրաստ կլինեն այդ գործողություններին մասնակցել: Այդպիսի ակնարկներ արվել են արդեն թե՛ Միացյալ Նահանգների, թե՛ Մեծ Բրիտանիայի կողմից:

Panorama.am- Իսկ ի՞նչ խնդիրներ կարող են կատարել ՄԻԳ 29 և ՍՈւ 25 ինքնաթիռները:

Կ. Վրթանեսյան- ՍՈւ 25-ը գրոհիչ է՝ տակտիկական-օպերատիվ մակարդակով կիրառման համար, իսկ ՄԻԳ 29-ը կործանիչ է, որը նաև որպես ռմբակոծիչ կարող է օգտագործվել՝ հրթիռների արձակման միջոցով տեխնիկա ոչնչացնելով: Այն ավելի արագ է և ավելի բարձր է թռնում, բայց այնտեղ թռիչքի հեռավորության խնդիրներ էլ կան և այլ հարցեր:

Panorama.am - Եվրամիությունը հայտարարեց Ուկրաինային զենքի տրամադրման մասին, ԱՄՆ-ն էլ հայտնել է ևս մի քանի հարյուր միլիոնի սպառազինության մատակարարման մասին: Սա ի՞նչ է նշանակում՝ պատերազմը երկարաձգելու միջոցով տնտեսական պատժամիջոցների խորացո՞ւմ և Ռուսաստանի հյուծո՞ւմ:

Կ. Վրթանեսյան- Այո: Մյուս կողմից էլ այդ երկրները մտավախություն ունեն, որ եթե Ուկրաինային չաջակցեն, ապա, այսպես ասած, Ռուսաստանի ախորժակը կարող է բացվել և, ինչու չէ, այլ երկրներին էլ սպառնա: Բայց սա մի առիթ է, որին վաղուց էր սպասում Արևմուտքը և նաև հասունացնում էր այս պահը, որը հնարավորություն կտա Ռուսաստանին չեզոքացնել, նույն այդ պատժամիջոցներով խեղդել և, ենթադրում եմ, որ նաև վերջնական նպատակ կա այն մասնատելու այնպիսի կտորների, որոնք հետագայում Արևմուտքի համար երբևէ սպառնալիք չհանդիսանան:

Panorama.am - Կարծես թե, Չինաստանը դեմ է արտահատվում ՌԴ-ի դեմ պատժամիջոցներին, նույնը նաև Իրանը, դուք հնարավոր համարո՞ւմ եք ՌԴ-Չինաստան-Իրան բևեռի ձևավորումը:

Կ. Վրթանեսյան - Ես չէի ասի, որ  Չինաստանը շատ հստակ դեմ արտահայտվեց, դիրքորոշումը բավականին չեզոք է տվյալ պահին: Չինական ընկերություններն, ուզեն թե չուզեն, պետք է այդ պատժամիջոցներին ենթարկվեն, հակառակ դեպքում կկորցնեն շուկաները Միացյալ Նահանգներում և Եվրոպայում, որոնք իրենց համար ավելի կարևոր են: Բնական է, որ Չինաստանի կողմից որոշակի աջակցություն կլինի, բայց միանշանակ չենթարկվել հայտարարված պատժամիջոցներին՝ դժվար թե լինի: Իսկ ՄԱԿ Անվտանգության խորհրդում քվեարկության ժամանակ Չինաստանը ձեռնպահ արտահատվեց:

Մյուս առանձնահատկությունն այն է, որ նույն Իրանը, զգալով հարմար պահը, որ Արևմուտքը հաստատ ավելի զիջող կլինի, քանի որ կենտրոնացած է Ռուսաստանի վրա, այս պահին, կարծես թե, ավելի աշխուժացնում է բանակցությունները Արևմուտքի հետ, ինչն իր իրավիճակում բավականին տրամաբանական է: Աշխուժացնում են Եվրոպայի հետ բանակցությունները միջուկային հարցի շուրջ։

Panorama.am - Ուկրաինայում պատերազմի հնարավոր ձգձգման դեպքում այն ինչպե՞ս կանդրադառնա մեր տարածաշրջանի, մասնավորապես՝ Արցախի խնդրի վրա: Ինչպիսին է Թուրքիայի դիրքորոշումը:

Կ. Վրթանեսյան- Եթե այս իրավիճակը երկարի, Ռուսաստանի ռեսուրսներն ամբողջությամբ կենտրոնանան ուկրաինական կաթսայի վրա, ես շատ լուրջ և իրական վտանգներ եմ տեսնում Հայաստանի համար:

Թուրքիան փորձելու է առավելագույնս քաղել այս իրավիճակից: Նա այս պատերազմի առաջնային, կարելի է ասել՝ ամենաակտիվ հրահրողն էր՝ փորձելով Ուկրաինային գայթակղել 44-օրյա պատերազմի արդյունքներով, բայրաքթարներով, ուկրաինական բանակին աջակցություն ցույց տալով՝ սկսած վարժեցնելուց, վերջացրած ռազմական օգնությամբ: Թուրքիան նաև այս կոնֆլիկտում փորձում է որպես միջնորդ դիրքավորվել և կարծում եմ, որ նեղուցների փակելու մասին նրա հայտարարությունը նաև պատասխանն է նրան, որ Էրդողանին որպես միջնորդ չներգրավեցին ռուս-ուկրաինական կոնֆլիկտում:

Զրուցեց Ա.Վարդանյանը