Ձեր վստահելի աղբյուրը

Գյուղատնտեսության ոլորտի խնդիրների մասին պետք է բարձրաձայնել ու խոսել ոչ թե մարտի 3-ին կառավարության նիստում, այլ դրանց մեծ մասը պետք է կարգավորել նախորդ տարվա վերջին։ Panorama.am-ի հետ զրույցում նման համոզմունք հայտնեց գյուղատնտեսության նախկին փոխնախարար Աշոտ Հարությունյանը։

Հիշեցնենք, որ գործադիրի երեկվա նիստում Վահան Քերոբյանն ու Նիկոլ Փաշինյանը փաստեցին՝ կա ջրի խնդիր, պարարտանյութը թանկ է, կոչ ավեց գյուղացիներին մշակել իրենց հողերը, ապա եզրակացրեցին՝ ավանդական գյուղատնտեսությունն ապագա չունի։

«Պետք էր դեռևս անցած տարվա աշնանից մտածած լինեին, համակարգված  քայլեր անեին, պետք է լուծեին պարարտանյութի, սերմացուի խնդիրը։ Հարցերի 70-80 տոկոսը  պետք է կարգավորած լինեին, որ այս պահին  առաջացած խնդիրներին տային օպերատիվ լուծումներ։ Տունն այրվել, պրծել է, նոր հրեշեջ մեքենան գալիս է, որ ի՞նչ անի, արձանագրի՞ հրդեհի փաստը»,-ասում է գյուղատնտեսը։

Աշոտ Հարությունյանի խոսքով, 2021 թվականին արդեն պարզ էր՝ խնդիրներ կան և բերքի որակի, քանակի հետ կապված, պետք է մտածեին, որ աշնանացանի մակերեսները նվազել են։

«Ես միշտ ասել եմ, գյուղատնտեսությունն առանձնացրեք, այն քաղաքականություն չի սիրում, մինչդեռ քաղաքական որոշման արդյունքում գյուղատնտեսությունը ջարդեցին, փշրեցին։ Ենթադրենք,  պարարտանյութի սուբիսիդավորման մասին որոշումն ընդունեցին, տասը մեքենա՝ 200 տոննա էլ եկավ, Հայաստան հասավ, Լարսը փակվեց, հետո՞»,-նկատեց Panorama.am-ի զրուցակիցը։

Նշենք, որ այսօր Վրաստանի ՆԳՆ ԱԻ դեպարտամենտից և ՌԴ ԱԻՆ Հյուսիսային Օսիայի ճգնաժամային կառավարման կենտրոնից ստացված տեղեկատվության համաձայն՝ Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար։ Ռուսական կողմում կա մոտ 475 բեռնատար։

Պարարտանյութի սուբիսիդավորման հետևանքով պետության  ֆինանսական բեռի թեթևացման համար, ըստ գյուղատնտեսի, պետք էր դեռ աշնանաը միջպետական պայմանագիր կնքել։

«Աշնանն արդեն պարզ էր, որ պարարտանյութը թանկանալու է։ Գազը թանկացել էր, իսկ պարարտանյութի արտադրության մեջ ինքնարժեքի մեծ մասը կազմում է բնական գազը։ Պետությունը պետք է գործարարներին աջակցեր, որ ցածր գներով պարարտանյութ ձեռք բերեին ու ներկրեին։ Աշնանը ՌԴ-ում պարարտանյութի խնդիր չկար, մինչդեռ  աշնանը պարարտանյութ ձեռք չի բերվել»,-ասաց նա։

Նույնիսկ պետության կողմից  պարարտանյութի սուբսիդավորման դեպքում հացահատիկի շատ բարձր գին է ակնկալվում։ Մեկ հա ցորենը պարարտացնելու համար վեց պարկ պարարտանյութ է պետք, պետությունը մեկ հա-ի համար ֆինանսավորելու է 54 հազար դրամ, մոտ այդքան գումար էլ ծախսելու է գյուղացին, արդյունքում միայն պարարտացման համար ծախսվելու է մոտ 110 հազար դրամ, դրան էլ  ավելացրած վարի, ցանքի, կուլտիվացիայի, բերքահավաքի  ծախսերը։

«Ընդունենք, տարին բարենպաստ եղավ, բերքի հետ ոչ մի խնդիր չեղավ։ Նույնիսկ այդ պարագայում պատկերացնո՞ւմ եք՝ ցորենի ինքնարժեքն ինչքան է լինելու։ Ի՞նչ են անելու։ Նորից սուբսիդավորելո՞ւ են հացահատիկի համար, պետության փողը հերթական անգամ փոշիացնե՞ն»,-ասաց Հարությունյանը։

Նրա մոտավոր հաշվարկներով, մեկ հա հացահատիկի ցանքատարածության հողը վարելու, մշակելու, պարարտացնելու համար անհրաժեշտ է մոտ 350-400 հազար դրամ։ Երբ մեկ հա-ից ստացվի 20 ց հացահատիկ, մեկ կգ-ն լինելու է ավլի քան 200 դրամ։

«Հիմա հարց, արվե՞լ է որևէ քայլ, որ հացահատիկի խնդիրը լուծվի։ Ասում էին՝ Ռուսաստանում շատ կա հացահատիկ։ Բաղդադում էլ խուրմա շատ կա, հետո՞։ Հիմա Լարսը փակ է, ո՞նց եք բերելու ցորենը։ Երբ բարձրաձայնում ենք պարենային անվտանգության անհրաժեշտության մասին, այս վտանգներն ի նկատի ունենք, հատկապես երբ Հայաստանը պատերազմող երկիր է, պետք է մտածի զինվորին կերակրելու մասին»,-ընդգծեց նա։

Գյուղատնտեսության ոլորտը ոտքի կանգնեցնելու համար, ըստ նախկին պաշտոնյայի, առաջին հերթին պետք են ազգասեր, պետականամետ, նոր պրոֆեսիոնալ մասնագետներ, խիստ համակարգված քայլեր։

Կառավարության վերջին նիստում էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնը զբաղեցնող Վահան Քերոբյանը, վկայակոչելով գյուղատնտեսական ապրանքների գնաճը, նկատեց՝ ոլորը հրապուրիչ է դարձել, կոչ արեց մարդկանց իրենց հողերը մշակել։ Սա Աշոտ Հարությունյանին մի պատմություն հիշեցրեց։

«Իմ ծննդավայրում՝ Արթիկի շրջանի Սարատակ գյուղում շատ շուտ Կուլտուրայի տան մի տնօրեն է եղել։ Ես փոքր էի, մեծերն էին պատմում։ Այդ մարդը մի կարմիր պաստառի  վրա գրում էր «Կեցցե 1-ը մայիսի, Բոլորս դեպի դաշտ»։ Պաստառը կպցնում էր մշակույթի տան ճակատին, ու ինքը պառկում տանը։ Հասկացաք, չէ՞, ինչ էի ուզում ասել»,-ասաց գյուղատնտեսը։

Պարենային անվտանգության համատեքստում լուրջ խնդիր կա նաև անասնաբուծության ոլորտում, որոնք նաև  անասնակերի պակասի ու դրա հետևանքով խոտի թանկացման հետևանք են։

«Էդ խելացի անասնագոմերի ծրագիրը... ո՞ւմ էին ի՞նչ խոստացել, ո՞ւմ էին ի՞նչ ուզում ապացուցել։ Արդյունքը «վայելում» ենք հիմա։ Կաթի գինը տեսե՞լ եք։ Նախարարության աշխատակիցներին ուղարկում են Իտալիա, Ռուսաստան, ո՞ր ինչ անեն։ Գյուղեր գնացեք երկու օրով, կտեսնեք, մարդիկ սերմացու ունե՞ն, վարելու հնարավորություն ունե՞ն։ Սերմացու չկա, տեխնիկա չկա, իրացման ու մթերման խնդիր կա, կանոնակարգված չէ»,-նշեց Հարությունյանը։

Շարունակելի։