ՔՊ-ն առաջարկում է փոփոխություն Հարկային օրենսգրքում, որը վերաբերում է բարձրագույն կրթությանը
Ազգային ժողովում քննարկվում է «Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքում» փոփոխություններ կատարելու մասին օրենքի նախագիծն առաջին ընթերցմամբ ընդունելու մասին հարցը։ Հիմնական զեկուցող ՔՊ-ական Գևորգ Պապոյանն ասաց, որ փոփոխությունը նախատեսվում է Հարկային օրենսգրքում, բայց վերաբերում է բարձրագույն կրթությանը, մասնավորապես՝ սոցիալապես անապահով ընտանիքների ուսանողներին, պատերազմի մասնակիցներին, սահմանամերձ բնակավայրերի, շատ ուսանողներ ունեցող ընտանիքներին՝ ուսանող-բուհեր հարաբերություններին։
Նախագծի համաձայն՝ առաջարկվող կարգավորուման բնույթը
Գործնականում լինում են դեպքեր, երբ փաստացի փոխհատուցումներից օգտվողների թիվը ավելին է, քան Հարկային օրենսդրությամբ սահմանված՝ հարկման նպատակով ընդունվող թիվն է (Հարկային օրենսգրքով բյուջեի սահմանափակում նախատեսված չէ): Որպես հետեւանք, ԲՈՒՀ-ի կատարած ծախսի որոշակի մասը հարկման նպատակով չի ընդունվում: Ընդհանուր առմամբ, այս քաղաքականությունը բավարար հավասարակշռված է թվում եւ սահմանվել է հնարավոր չարաշահումներից խուսափելու նպատակով:
Սակայն, հաշվի առնելով 2016 թվականի ապրիլի 1-ին եւ 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին Ադրբեջանի Հանրապետության կողմից Արցախի Հանրապետության դեմ սանձազերծված պատերազմի ընթացքում մարտական գործողությունների մասնակիցների եւ նրանց ընտանիքի անդամների /քույր,եղբայր,ամուսին,ծնող/, մարտական հերթապահություն իրականացնող զորամասերում մարտական հերթապահության մեջ ընդգրկված պարտադիր ժամկետային զինվորական ծառայություն անցած ուսանողների թիվը (ուսանողական նպաստի ձեւով ուսման վարձի մասնակի փոխհատուցման շահառուներ), ստեղծվել է այնպիսի վիճակ, երբ ԲՈՒՀ-երը էականորեն ավելի շատ ուսանողների համար են ուսման վճար փոխհատուցում (օրինակ՝ ԵՊՀ-ի պարագայում՝ ուսանողների շուրջ 26 տոկոսը) հետեւաբար գերազանցող 10-ը տոկոսի մասով առաջանում են շահութահարկի եւ եկամտային հարկի լրացուցիչ հարկային պարտավորություններ:
Այսինքն ստեղծվել է մի իրավիճակ, երբ ԲՈՒՀ-երը պետք է որոշում կայացնեն 10 տոկոսը գերազանցող շահառուներին արդյո՞ք տրամադրել ուսման վարձի սահմանված չափով փոխհատուցում եւ կուտակել հարկային պարտավորություններ, թե՞ փոխհատուցումները իրականացնել մասնակի կամ առհասարակ չիրականացնել այդ 10 տոկոսը գերազանցածների մասով: Հաշվի առնելով բարձրացված խնդիրները՝ նախագծով առաջարկվում է առաջիկա երկու տարվա համար՝ մինչեւ 2024 թվականի ուսումնական տարվա ավարտը Հարկային օրենսգրքով սահմանված՝ բարձրագույն ուսումնական հաստատության ուսանողական համակազմի մինչեւ 10 տոկոս շեմը դարձնել մինչև 20 տոկոս: Օրենքի գործողության ժամկետի սահմանափակման տրամաբանությունը կայանում է նրանում, որ մինչեւ 2024թ. ավարտը փոխհատուցման շահառուները արդեն ավարտած են լինում ԲՈՒՀ-ը:
Ակնկալվող արդյունքը
Նախագծի ընդունումը հնարավորություն կտա 2016թ. ապրիլյան եւ 2020թ. 44-օրյա պատերազմների հետեւանքով մարտական գործողությունների մասնակիցների եւ նրանց ընտանիքի անդամների /քույր,եղբայր,ամուսին,ծնող/, մարտական հերթապահություն իրականացրած ուսանողների թվի ավելացման պայմաններում ուսանողական նպաստի ձեւով ուսման վարձի մասնակի փոխհատուցում տրամադրել շահառուների ավելի մեծ շրջանակի:
«Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արմենուհի Կյուրեղյանը հարցրեց, թե արդյո՞ք քննարկել են պետական բուհերի հետ, ինչպիսի եզրահանգումներ են տվել։ Գ. Պապոյանն ասաց, որ եզրակացությունները եղել են դրական։
«Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Գեղամ Նազարյանը հետաքրքրվեց՝ արդյո՞ք այս փոփոխության առաջին նպատակն է բուհերի ֆինանսական միջոցների խնայումը, թե այլ նպատակ կա ավելի առաջնային, բուհերն ազա՞տ են՝ ում կտրամադրեն այդ զեղչերը, թե՞ օրենքով պետք է կարգավորվի։
Գևորգ Պապոյանն ասաց, որ Բարձրագույն կրթության մասին օրենքում կան կոնկրետ դեպքեր, որոնք պարտավորեցնում են բուհին այդ զեչերը տալ։
«Բուհերը, բնականաբար, չեն ցանկանա ամեն ուսանողի տալ, եթե ուսանողն այդ օրենքի մեջ չի տեղավորվում, քանի որ ուսանողին զեղչ տալն ուղիղ ազդում է բուհի ֆինանսական վիճակի վրա։ Այսինքն, բուհերը չպետք է շահագրգռված լինել ուղղակի ուսանողին տալ զեղչ, ով դրա կարիքը չունի»,- ասաց նախագծի հեղինակը։
Լրահոս
Տեսանյութեր
Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան
