Աշոտ Հարությունյան. Հիմա թող իշխանությունն ասի՝ հիմնահատակ կործանե՞լ են գյուղատնտեսության ոլորտը, թե՞...
«Եթե մարդը չգիտի մեքենա վարել, չպետք է ղեկին նստի, թեկուզ ժամանակավոր։ Ա կետից Բ կետը հասնելու ընթացքում էդ վարորդը չգիտի, թե իր ու դիմացինի գլխին ինչ փորձանքներ կարող է բերել՝ իր կամքից ու ցանկությունից անկախ»,-Panorama.am-ի հետ զրույցում, անդրադառնալով գյուղատնտեսության ոլորտի խնդիրներին, նման համոզմունք հայտնեց գյուղատնտեսության նախկին փոխնախարար Աշոտ Հարությունյանը։
Նա կոչ է անում գործող իշխանություններին մի մոնիտորինգ կամ ուսումնասիրություն իրականացնել, պարզել, թե ոլորտի զարգացման վերաբերյալ քանի՞ ու ի՞նչ հայտարարություններ են հնչեցրել, խոստումներ տվել, դրանցից քանի՞սն են իրականություն դարձել, ի՞նչ արդյունքներ են տվել։
«Թող հրապարակեն՝ քանի՞ ծրագիր են ներկայացրել, արդյունքում ի՞նչ են ստացել տվյալ տարում։ Հաջորդ տարում նախորդ տարվա սխալները հաշվի առնվե՞լ են, վերլուծվե՞լ են։ Գյուղատնտեսության համար հինգ տարին բավականին լուրջ ժամանակահատված է և՛ արդյունք ապահովելու, և´ կործանելու համար։ Հիմա թող վերլուծեն ու ասեն՝ հինգ տարում ի՞նչ են արել, հիմնահատակ կործանե՞լ են, թե՞ արդյունք ունեն»,-ասաց գյուղատնտեսը՝ հիշեցնելով, թե ձախողումների, թե ձեռքբերումների դեպքում պատասխանատվությունը քաղաքական թիմինն է։
Նախկին փոխնախարարը ոլորտի մի ճյուղ է առանձնացնում՝ անասնաբուժությունը։ Հիշում է, որ 545 անասնաբույժ մասնակցում էր պետության կողմից պատվիրակված ծառայությունների մատուցմանը։ 2018-ին երկարատև քննարկումներից ընդունվեց մի օրենք, ըստ որի, անասնաբույժները պետք է դառնան համայնքային աշխատակիցներ, որպեսզի ունենան ստաժ, կայուն աշխատավարձ։
«Օրենքը բավականին դժվարությամբ ընդունվեց, մինչև հիմա այդ հարցը ինչի՞ չեն լուծել։ Ասում էին՝ անասնաբույժների խնդիր կա, մասնագետները հատուկ վերապատրաստում պետք է անցնեն։ Հիմա թող ասեն, քանի՞ մասնագետ է վերապատրաստվել, որտե՞ղ, ի՞նչ արդյունք է տվել։ Բուհերում անասնաբույժների համար քանի՞ հաստիք է ավելացել։ Ավարտածներից քանի՞սն են գնացել համայնք»,-հարցերը թվարկում է ոլորտի գիտակը՝ հորդորելով նույն հարցերը սփռել նաև սերմնաբուծության, անասնաբուծության, ագրոնոմիայի, սելեկցիայի, գյուղմթերքի պահպանման տեխնոլոգիայի ու այլ ճյուղերի վրա։
Կառավարությունում քննարկվող ծրագրերը Ա. Հարությունյանն էպիզոդային է որակում, իսկ խնդիրները՝ համայնքի գյուղատնտեսի մակարդակով բարձրացվող հարցեր։
«Օրինակ, համայնքի գյուղատնտեսը տեսնում է, որ աշնանացան ցորենը մի քիչ դեղնածություն ունի, պետք է պարարտանյութի հարց լուծվի։ Այս մակարդակի խնդիրը բերել են, դարձրել կառավարության հիմնական օրակարգ»,-նշեց նա՝ ընդգծելով, որ այս հարցերը բերում են նրան, որ գյուղատնտեսությամբ զբաղվելը դառնում է ոչ հրապուրիչ, ինչի հետևանքով մարդիկ սկսում են հող չմշակել։
Նախկին պաշտոնյան ընդգծեց՝ ոլորտի պատասխանատուների հիմնական անելիքը պետք է լինեն համակարգերի ներդրումը, կատարելագործումը, զարգացումը։
«Պետք է վերցնել ուղղությունը, դնել խնդիրը ու ամեն բան անել նպատակին հասնելու համար։ Օրինակ, պետք է խնդիր դնել՝ վաղ թե ուշ Հադրութն ու Շուշին ազատագրել։ Խնդիրը դրված է, դրանից հետո մանկապարտեզից սկսած երեխաների մոտ պետք է հայրենասիրությունը բարձրացնել, տնտեսությունն ուժեղացնել, բանակը զինել...»,-պատկերավոր նկարագրեց նա։
Անդրադառնալով կառավարության վերջին նիստում Նիկոլ Փաշինյանի այն հայտարարությանը, թե առկա խնդիրները փաստում են, որ ավանդական գյուղատնտեսությունն ապագա չունի՝ Ա. Հարությունյանը նկատեց՝ նախ պետք է հայտարարության հեղինակը բացատրի, ի՞նչ է հասկանում ավանդական գյուղատնտեսություն ասելով, ինչպե՞ս է նման եզրահանգման եկել, ի՞նչ վերլուծություն են արել մինչ այդ։
«Լավ, ենթադրենք ավանդական գյուղատնտեսությունն իրեն չի արդարացնում, ի՞նչ գյուղատնտեսություն են ուզում զարգացնել, ի՞նչ են առաջարկում։ Հինգ տարվա մեջ թող ասեն մի բան, որ սկսել են, տարել են մինչև վերջ, թեկուզ արդյունքը բացասական լինի։ Գոնե այդ դեպքում հարցը կփակենք, կասենք, տեսեք՝ մարդիկ սկզբից մինչև վերջ արեցին դա, արդյունք չտվեց։ Ինչ անում են, կիսատ են թողնում։ Սխալ քաղաքականության հետևանքով մի ամբողջ ոլորտ կործանվեց»,-նշեց նա։
Հարությունյանն ընդգծեց՝ հողի մշակը եթե կտրվի հողից, այն իր համար կդադարի հայրենիք լինելուց։ Բացի այդ, թույլ գյուղատնտեսության, մրցակցության բացակայության դեպքում նույնիսկ թուրքական լոլիկը թանկ է լինելու, թուրքական ընկերություններն իրենց կամքն են թելադրելու։
«Դրա համար պետք է Հայաստանում մրցակցություն լինի, որպեսզի ներմուծվի լավ որակ ունեցող պտուղ-բանջարեղենն ու էժան լինի։ Այս խնդիրների լուծման համար, կրկնում եմ, պետությունը պետք է համակարգված աշխատանք կատարի, մինչդեռ կարծես քաղաքական կուրս են ընտրել երկիրը կործանելը»,-ասաց գյուղատնտեսը։