Քաղաքական 12:10 09/03/2022 Հայաստան

Վահե Հովհաննիսյան. Հայկական օրակարգ. Պետություն՝ զրոյից

«Այլընտրանքային նախագծեր» խմբի փորձագետ Վահե Հովհաննիսյանն իր հոդվածում անդրադարձել է հայկական օրակարգի ձևավորման պահանջին։

Հովհաննիսյանի հոդվածը ներկայացնում ենք ամբողջությամբ.

«Աղետից հետո մեզ չի հաջողվում ձևակերպել պետության և հայկականության հետպատերազմյան բովանդակությունը։
Իշխանությունը իներցիա է, իսկ  հանրային պրոցեսները չեն բերել մեր վերապրած փոփոխություններին համարժեք «ոչիշխանության» ձևավորմանը, և  հետևաբար չի ձևակերպվել փոփոխությունների՝ հասարակության համար հասկանալի և ընդունելի փաթեթ։

Փոփոխությունների ծավալն ահռելի է. փոխվել է մեր երկրի տարածքը, փոխվել են սահմանները, անվտանգության աստիճանը, հեռանկարը, սուվերենության աստիճանը, ունենք պետականության կորուստ Արցախում, փոխվել են մեր երազանքները, տարածաշրջանը, այսօր փոխվում է Եվրոպան, գուցե նաև՝ ողջ աշխարհի հարաբերությունների տրամաբանությունը։

Նման մեգափոփոխությունների պայմաններում հայաստանյան պետական և քաղաքական միտքը չի գիտակցում և չի կարողանում ձևակերպել նոր բովանդակություն. մեր այսօրվա ողջ գոյությունը մաքուր իներցիոն ընթացք է։

Եվ հենց այսօր ակնհայտ է, որ կա սուր պահանջ՝ հայկական նոր օրակարգի։ Դա չի կարող ձեռնարկել գործող իշխանությունը՝ որակի բերումով, բայց դա չի անում նաև այլ որևէ ուժ։ Այս պահին չկան ձևաչափեր, չկան ինստիտուտներ, որոնք կարող են ձևակերպել և առաջ մղել այդ նոր օրակարգը։

Հայկական օրակարգը Հայաստանի և հայկական աշխարհի  հետպատերազմյան վերելքն է։ Որտե՞ղ դա պետք է արվի, ո՞ր ինստիտուտներն են այդ ուղղությամբ աշխատում։ Դա հնարավոր է Հայաստանում նո´ր քաղաքական մտքի և նոր քաղաքական հոսանքների ձևավորման դեպքում միայն։

Հայաստանի նոր օրակարգը զրո կետից է։

Տապալումները շատ խոշոր են։ Պետականության փլուզումներն այնքան խորքային են, որ մասնակի կամ իներցիոն փոփոխություններով, հին պատկերացումներով կամ իշխանության մեխանիկական պարզ փոփոխությամբ արդեն հնարավոր չէ էական հաջողությունների հասնել։

- Զրոյից պետք է կառուցել ներքին հարաբերություններ
- Զրոյից պետք է կառուցել արտաքին հարաբերություններ
- Զրոյից՝ Հայկական պետության տեսլականը,
- Զրոյից՝ հայկական աշխարհի տեսլականը և օրակարգը
- Պաթետիկ չհնչի՝ զրոյից քաղաքացի է պետք սարքել։

Գուցե դա ագրեսիվ է հնչում, գուցե՝ ոչ հաճելի, բայց սա է  ճշմարտությունը, և որքան շուտ ընդունվի այս գաղափարը, այնքան քաղաքական և հասարակական առողջացումն ինտենսիվ կլինի։
«Զրոյից պետության» գաղափարը կարող է դառնալ միավորող՝ բոլոր սերունդների և բոլոր ընտրազանգվածների առողջ հատվածների համար։
Սա ամենևին չպետք է նսեմացնի նախորդ սերունդների և անհատների ձեռքբերումները կամ գաղափարները, համագործակցային պրոյեկտները կամ պատկերացումները, պարզապես կոնկրետ այս պահին արդեն Հայաստանում, Հայաստանի շուրջ և աշխարհում կատարված փոփոխություններն այն չափերի են հասնում, որ պետք է հստակ պատրաստել բոլորովին նոր մոտեցումներով «կյանք մտնելու»
աշխատանքային փաթեթը՝ հանուն երկրի և սերունդների անվտանգության։

«Զրոյից՝ պետություն» բանաձևի ռեսուրսը.

1. Սա հաջողության հիշողությունն է. մենք մի անգամ արդեն դա արել ենք, մեր մեջ դա նստած է։
2. Մարդկային ռեսուրսը. եթե Հայաստանում կա 200 հազար մարդ, որ ուզում է և հավատում, որ մենք կարող ենք պետություն  կառուցել, ուրեմն մենք կարողանալու ենք։ Ես վստահ եմ, որ այդ ռեսուրսը կա՝ անկախ այն բանից, թե հունիսին ով ում է քվեարկել։

Հայաստանի նոր օրակարգը պետք է լուծի սուր խնդիրներ.

-Հայաստանի և Արցախի անվտանգության
-Հայկական աշխարհի փլուզման կասեցման
-Արցախի հայաթափության կասեցման
-Սյունիքի թեմայի փակման
-Տնտեսական զարգացման
-Կովկասյան նոր ճարտարապետության ամենաանբարենպաստ տարբերակներին զոհ չդառնալու։

«Հայկական օրակարգը» պատերազմից ու պարտությունից հետո Հայաստանի վերականգնման գաղափարն է և այն բարդ ճանապարհը, որը մենք պետք է անցնենք, և որի մասին պատկերացումներն այսօր աղոտ են։

Այլընտրանքային նախագծեր խումբը սկսել է «Հայկական օրակարգ» հանրային բաց նախագիծը։ Մենք փորձելու ենք ապահովել շահագրգիռ քննարկում՝ փորձի, գիտելիքի, առաջարկների, նոր գաղափարների հենքի վրա։ Մեր նպատակը Նիկոլի «անտիֆանատների» ակումբ ստեղծելը կամ այլոց մեծարելը չէ։ 

Այսօր հանրային  հարթակներում, պայմանականորեն, 100 անհատականապես գրագետ ձայն կա , բայց այդ ցաքուցրիվ ձայների հանրագումարը չի դառնում բովանդակություն՝ լայն հասարակությանը միացնելով ընդհանուր պրոցեսին։ Անհրաժեշտ է մտահոգ անհատների և գրագետ ձայների համախմբում՝ գաղափարների ու սկզբունքների շուրջ։

Հայկական օրակարգը Հայաստանի հետպատերազմյան վերականգնում է։ Օրակարգի առաջին կետն է՝ սկսել խոսել այս մասին»։

 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

15:41
Ալեն Սիմոնյանը Վիետնամից լուսանկար է հրապարակել ընդդիմադիր պատգամավորի հետ
Ալեն Սիմոնյանի գլխավորած պատվիրակությունը պաշտոնական այցով Վիետնամում է։ Ալեն Սիմոնյանն ինսթագրամի սթորի բաժնում ակտիվորեն լուսակարներ է...
Աղբյուր` Panorama.am
15:35
Հայաստանում ալկոհոլից կախվածությամբ հաշվառված է 6312 անձ. ԱՆ
Ալկոհոլը հոգեակտիվ, տոքսիկ նյութ է և կարող է կախվածություն առաջացնել։  Այն խաթարում է կենտրոնական նյարդային համակարգի աշխատանքը՝ մեծացնելով...
Աղբյուր` Panorama.am
15:24
«Արտաշատ» ԲԿ-ում կրքերը չեն հանդարտվում. կլինի վարչական հատվածի փոփոխություն
«Արտաշատ» ԲԿ-ում կրքերը չեն հանդարտվում։ Այսօր կենտրոն է շտապել առողջապահության նախարարի պաշտոնը զբաղեցնող Անահիտ ավանեսյանը։...
Աղբյուր` Panorama.am
15:17
Սանիտարահիգիենիկ նորմերի կոպիտ խախտումներ հանրային սննդի կետում
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի ղեկավարի որոշմամբ կասեցվել է անհատ ձեռնարկատեր Լուսիկ Կարապետյանին պատկանող հանրային սննդի օբյեկտի...
Աղբյուր` Panorama.am
14:37
Վանաձոր-Դիլիջան ճանապարհին բեռնատար է այրվել
Լոռու մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն նոյեմբերի 22-ին, ժամը 11:28-ին ահազանգ է ստացվել, որ Վանաձոր-Դիլիջան...
Աղբյուր` Panorama.am
14:27
Արմենուհի Հարությունյանն ազատվել է փոխնախարարի պաշտոնից
Նիկոլ Փաշինյանի որոշմամբ, արդարադատության նախարարի տեղակալի ժամանակավոր պաշտոնակատար Արմենուհի Հարությունյանն ազատել է զբաղեցրած պաշտոնից:...
Աղբյուր` Panorama.am
14:10
Հայրենի՞ք, հա՞յ, մարդկային կյա՞նք... դուք տենց բաներ չեք լսել. Մամիջանյանը՝ ՔՊ-ին
«Սպասում եք անցած անգամվա նման կես տարի տանջեք մարդկանց Բաքվի բանտում ու ընտրություններից մի քանի շաբաթ առաջ գերիների առողջության գնով մի երկու ձայն ավել պոկեք»
Աղբյուր` Panorama.am
13:59
ԱԺ նախագահի հայտարարությունը՝ Նարեկ Զեյնալյանի հրաժարականի դիմումի մասին
ՀՀ ԱԺ նախագահը հայտարարություն է տարածել ԱԺ պատգամավոր Նարեկ Զեյնալյանի հրաժարականի դիմումի մասին։  ««Ազգային ժողովի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:49
Ադրբեջանին և Թուրքիային անհրաժեշտ է, որ Փաշինյանի միջոցով Հայաստանը դառնա պանթյուքիզմի ֆուռերի համար «պռոխոդնոյ դվոր». Շարմազանով
«Նիկոլ Փաշինյանը Հայստանը տանում է դեպի վերջնական գահավիժման, Երրորդ հանրապետության դե ֆակտո և դե յուրե կործանում,  դեպի Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:27
Գարիկ Սարգսյանը չի թույլատրում Վեդիում կազմակերպել «Կատարյալ ապուշը» ֆիլմի ցուցադրությունը. Տիգրան Նալչաջյան
Արդեն երկու անգամ Վեդու համայնքապետարանը թույլ չի տալիս քաղաքում ցուցադրել ռեժիսոր Տիգրան Նալչաջյանի «Կատարյալ ապուշը» ֆիլմը։...
Աղբյուր` Panorama.am
13:13
Կկատարվի քահանայական ձեռնադրություն
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի տարբեր կառույցներում սպասավորող վեց սարկավագներ կարժանանան քահանայական օծման և ձեռնադրության
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
Ջերմաստիճանը կնվազի 6-10 աստիճանով
Երևանում նոյեմբերի 22-ի ցերեկը, 23-24-ին, 27-ի ցերեկը սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Նոյեմբերի 25-26-ին, 27-ի գիշերը սպասվում են...
Աղբյուր` Panorama.am
12:53
Ալեքսիս Օհանյանը ցուցադրել է գերհազվագյուտ հայկական մետաղադրամ
Ամերիակահայ գործարար, Reddit-ի հիմնադիր Ալեքսիս Օհանյանը X սոցիալական ցանցում (նախկինում՝ Twitter) ցուցադրել է Արտաշեսյանների տոհմից Մեծ Հայքի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:33
Թափառող շների վրա կրակած տղամարդը ներկայացել է ոստիկանություն
Նոյեմբերի 10-ին հաղորդում էր ստացվել Համայնքային ոստիկանության Արթիկի բաժնում: Կենդանապաշտպանները հայտնել էին, որ նախորդ օրը Արթիկի Լմբատ-2...
Աղբյուր` Panorama.am
12:31
Ռոնալդուն նշել է ռեկորդ, որը չի ցանկանում գերազանցել
Կրիշտիանու Ռոնալդուն մի քանի ամիս առաջ բացել է իր YouTube ալիքը։ Պորտուգալացին կայծակնային արագությամբ ձեռք է բերել բաժանորդներ. այժմ ալիքին...
Աղբյուր` Panorama.am
12:16
Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բարբոքը Բաքվում կայացած COP29-ի ժամանակ սուր քննադատության է ենթարկել Ադրբեջանին
Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բերբոքն Ադրբեջանում ընթացող ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության համաժողովի (COP29) 29-րդ նստաշրջանում իր առաջին...
Աղբյուր` Panorama.am
11:37
Visa-ն խտրականություն է դնում ԶԼՄ-ների միջև՝ սահմանափակելով աշխատանքը
«Պարզում ենք, թե ինչ սկզբունքով են ընտրվել ԶԼՄ–ները, որոնց հասանելի կլինեն ֆորումի բանախոսները»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:28
Ցավն էլ պետք է չափ ունենա. Ավտովթարի հետևանքով մահացել է պատերազմում զոհված Արտյոմ Խաչատրյանի եղբայրը
Ողբերգական ավտովթարի հետևանքով զոհվել է Արթուր Խաչատրյանը։ Նա 44-օրյա պատերազմում զոհված Արտյոմ Խաչատրյանի եղբայրն է։ Մինչ այդ ընտանիքը 17...
Աղբյուր` Panorama.am
11:27
Պեսկով. Ռուսաստանի խնդիրը ոչ թե միգրանտներն են, այլ անօրինական ներգաղթյալները
Ռուսաստանի համար խնդիրը ոչ բոլոր միգրանտներն են, որոնք երկիր են ժամանել, այլ միայն նրանք, ովքեր անօրինական կերպով գտնվում են Ռուսաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:55
Ռուսական պարարտանյութերի մասնաբաժինը եվրոպական շուկայում հասել է ռեկորդային մակարդակի
Ռուսաստանի մասնաբաժինը եվրոպական պարարտանյութերի ներմուծման մեջ սեպտեմբերին օգոստոսի համեմատ աճել է 2,9 %ային կետով և հասել 32,1 %-ի։ Սա...
Աղբյուր` Panorama.am
10:52
Մանկահասակ որդիներին 30 տարի առաջ սպանած Սմիթը կրկին հայտնվել է մամուլի ուշադրության կենտրոնում
53-ամյա Սուսան Սմիթը 30 տարի ազատազրկումից հետո  կրկին հայտնվել է միջազգային մամուլի ուշադրության կենտրոնում գլխագրերում։ Նրան դատարանը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:51
Շախմատի Մ12տ. ԱԱ. Հայ մասնակիցների արդյունքները
Իտալիայի Մոնտեսիլվանո քաղաքում շարունակվում է 2024 թվականի շախմատի աշխարհի մինչև 12 տարեկան պատանիների և աղջիկների առաջնությունը:  6...
Աղբյուր` Panorama.am
10:35
Գիշերային ակումբի այցելուն սեր է խոստովանել դիջեյին և կծել նրա ականջը
Գերմանիայում դիսկոտեկի այցելուն գրկել է դիջեյին և կծել նրա ականջի մի մասը։ Միջադեպի մասին հայտնում է Bild-ը։ 2023 թվականի փետրվարին Ստորին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:25
Հայաստանը՝ հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներում
ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Մխիթար Հայրապետյանը հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներ է հրապարակել: «Մեր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Իրանը, ի պատասխան ՄԱԳԱՏԷ-ի բանաձևի, նոր ցենտրիֆուգներ կգործարկի
Իրանի ատոմային էներգիայի կազմակերպության (AEOI) ղեկավար Մոհամմադ Էսլամին հրամայել է «արդյունավետ միջոցներ ձեռնարկել», ներառյալ նոր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Ողբերգական վթար Սեբաստիա փողոցում
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 22-ին, ժամը 00:53-ին  ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Սեբաստիա փողոցում տեղի է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:39
Մեդվեդևը հրապարակել է «Օրեշնիկ» հրթիռային համակարգ հարվածի տեսանյութը
ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ, «Եդինայա Ռոսիա» կուսակցության նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը «Օրեշնիկ» նորագույն հրթիռի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:10
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում. հաքերները սկսել են օգտատերերին ուղարկել ֆիշինգային հղում, որը ներկայացվում է որպես նվեր՝...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}