Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Շատ ու շատ հարցականներ, բացեր կան, ինչը բերում է  նրան, որ հազարավոր մեկնաբանությունների ուղղություն կարող է լինել»,- Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց  «Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի» ղեկավար Թևան Պողոսյանը, ում խնդրել ենք մեկնաբանել ՀՀ ԱԳՆ հայտարարությունը, ըստ որի՝ Հայաստանը պատասխանել է Ադրբեջանի կողմից փոխանցված առաջարկներին ու Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի կնքման նպատակով բանակցություններ կազմակերպելու համար դիմել է ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահությանը։

Նա ընդգծեց՝ ամենալավն այն կլիներ, որ այս հայտարարության հետ միասին հրապարակվեին Ադրբեջանի 5 կետանոց փաստաթուղթն ու հայկական կողմից կարմիր գծերի փաստաթուղթը։

«ԱԳՆ-ն եթե այս հայտարարությունը սկսեր նրանից, թե ինչպես է Ադրբեջանն ուժեղացնում ճնշումները հայերի վրա, ինչպես է ցրտի մատնել արցախցիներին գազի խողովակի պայթեցման պատճառով, ու դրանից հետո դիմում են՝ խնդրանքով նաև այս հարցերը պետք է  ներառվեն քննարկման մեջ, միգուցե կարելի էր ընկալել, որ կա ինչ-որ տրամաբանություն, թե չէ ավելի շատ ոնց որ պատասխան է Ադրբեջանին, այն էլ վստահ եմ, որ Ադրբեջանն իր պատասխանները տվել է օրեր առաջ, Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարար Չավուշօղլին էլ ասել է՝  համարում է երկու կողմերն առանց միջնորդների պետք է բանակցեն»,- ասաց Թ.Պողոսյանը։

Այնուհետև քաղաքական գործիչը հարցադրում արեց՝ արդյո՞ք հայտարարվել է, որ Մինսկի խմբի համանախագահների մանդատը փոփոխության է ենթարկվում, քանի որ Մինսկի խմբի համանախագահների մանդատը նվիրված է եղել Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության լուծմանը.

«Արդյո՞ք մենք 1992 թվականից ի վեր ձևավորված Մինսկի խմբի մանդատից ենք դուրս գալիս, թե՞ մանդատի ներքո ենք մնում, որովհետև այդ մանդատի ներքո արցախյան հակամարտության կարգավորումը պետք է լիներ, որի ավարտը նույն ձև պետք է պայմանավորված լիներ խաղաղ համաձայնագրի ստորագրմամբ։ 

Հիմա ասում ենք՝ Մինսկի խումբ, դա առանձին դիտարկի, քանի որ դրա հետ միասին Հայաստանի ներկայացուցիչներն ասում են արցախյան հակամարտությունը չի ավարտվել,  այս դեպքում մի հատ առանձին նոր նախաձեռնությո՞ւն է ձևավորվելու։ Իրենք Մինսկի խմբի համանախագահություն են կոչվում 1994 թվականի ԵԱՀԿ հաստատված մանդատի ներքո, որը խոսում է արցախյան հակամարտության մասին։ Հիմա մենք արցախյան հակամարտության տեսակետը որտե՞ղ ենք թողնում։

Եթե նոր նախաձեռնություն է, լավ կլինի հանրությունը տեղեկացված լինի Ադրբեջանի ԱԳ նախարարի ասած 5 կետանոց փաստաթուղթն ինչի մասին է, և դրա հետ միասին նշվի թե մենք ինչ ենք ասել»։

Նա հիշեցրեց, որ Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարար  Մևլութ Չավուշօղլուն հայտարարել է, որ, վերջին հանդիպումից հետո ինքը գիտակցում է՝ Հայաստանն ու Ադրբեջանը պետք է առանց որևէ երրորդ կողմի բանակցեն։ Թ. Պողոսյանը նաև հիշեցրեց Չավուշօղլուի այլ հայտարարություններ՝ հատուկ ներկայացուցիչների նշանակման, նրանց հանդիպման, Անթալիայի դիվանագիտական ֆորումին ՀՀ ԱԳ նախարարի մասնակցության մասին, որոնք սկզբում մեզ մոտ հերքում էին, հետո ասում էին՝ կիրազեկենք, հետո ստացվում էր, որ ճիշտ հայտարարություններ է արել։

«Եթե այդպես է, ես չգիտեմ՝ ինչի՞ն հետևեմ։ Վերջին ամիսների պրակտիկ փորձը ցույց  է տվել, որ այն, ինչ ասում է  թուրք ԱԳ նախարարը, ի վերջո տեղի է ունեցել։ Իր ասածով՝ պետք չէ ոչ մի երրորդ կողմ, Հայաստանն ու Ադրբեջանը թող նստեն, իրենք բանակցեն, կարո՞ղ է վերջում դա էլ է իրականություն դառնալու և հիմա Մինսկի խմբին դիմելը առ ոչինչ է լինելու։ Ցավոք սրտի, փաստերի վրա հենվելով՝ ավելի շատ այս մոտեցումն է  ձևավորվում»,- ասաց Թ. Պողոսյանը։

Մյուս կողմից, ըստ նրա,  հաշվի առնելով այսօրվա առճակատային իրավիճակը Մինսկի խմբի անդամ երկրների ճամբարում,  հաշվի առնելով, որ ԵԱՀԿ ներքո է Մինսկի խումբը ձևավորված և ԵԱՀԿ-ի դիրքորոշումը նույն Մինսկի խմբի համանախագահող մի երկրի վերաբերյալ, որը ՀՀ ռազմավարական դաշնակիցն է ու անվտանգության երաշխավորն այսօրվա դրությամբ, ապա մի քիչ անհասկանալի է՝ արդյոք այս նախաձեռնությունը համաձայնեցված է եղել ռազմավարական դաշնակցի հետ, ռազմավարական դաշնակիցն արդյո՞ք պատրաստ է նորից այս հարցը տանել ԵԱՀԿ ու ինքը մասնակցել  ԵԱՀԿ գործընթացներին։

«Մի շարք այլ հարցեր կան, բացի նրանից, որ պարզապես արել ենք հայտարարություն, որ ասենք՝ մենք ցանկանում ենք անպայման երրորդ կողմի կամ միջնորդի դերակատարում լինի մեր բանակցություններում»,- ասաց Թևան Պողոսյանը։