Քաղաքական 09:33 23/04/2022 Հայաստան

Այս իշխանությունների համար Հայոց ցեղասպանության հարցը վաղուց փակված է. Վարուժան Գեղամյան

Հայաստանն ու Սփյուռքը երկար տարիներ Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման ու դատապարտման ուղղությամբ մեծ աշխատանք են տարել, Հայաստանը տարիներ շարունակ հետևողականորեն առաջ է տարել ցեղասպանության կանխարգելման օրակարգը, 2015 թվականին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան Հայաստանի նախաձեռնությամբ միաձայն հռչակել է դեկտեմբերի 9-ը՝ որպես «Ցեղասպանության հանցագործության զոհերի հիշատակի և արժանապատվության և այդ հանցագործության կանխարգելման միջազգային օր»: Սակայն 2018 թվականից, ըստ պատմական գիտությունների թեկնածու, թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյանի, հայկական պետությունն ընդհանրապես չի զբաղվում Հայոց ցեղասպանության հարցով։

Panorama.am-ը զրուցել է պ.գ.թ թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյանի հետ Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման ուղղությամբ վերջին մեկ տարվա ընթացքում Հայաստանի իշխանությունների կողմից իրականացվող քայլերի, այս տարվա ապրիլի 24-ի հիմնական ուղերձի, Հայաստանի շահերը հաշվի առնող իշխանություններ ունենալու դեպքում կատարվելիք հիմնական քայլերի մասին։

Panorama.am - 2021 թվականի ապրիլի 24-ից մինչ օրս, այսինքն այս մեկ տարվա ընթացքում Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման, դատապարտման ուղղությամբ հայաստանյան իշխանությունների քայլերն ինչպե՞ս կգնահատեք։

Վարուժան Գեղամյան - Ցավոք, հնարավոր չէ դրական գնահատական տալ Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման հարցում հայկական կողմի և միջազգային հանրության  ջանքերին, որը պայմանավորված է միայն մեկ հանգամանքով, որ Հայաստան պետությունը, որը մշտապես այդ պայքարի առաջամարտիկը, համակարգողն ու կազմակերպիչն է եղել, ըստ էության, հրաժարվել է այդ պայքարից՝ համարելով դա ոչ միայն անարդյունավետ, այլ նաև հայության շահերին չհամապատասխանող, ըստ իրենց մեկնաբանության։

Ավելին՝ այժմ փորձեր կան Հայաստանի դե ֆակտո բարձրագույն ղեկավարության կողմից խմբագրել պատմական իրողությունը՝ ասելով, որ երբևէ Հայաստանը չի եղել այս հարցում որպես պետական ինստիտուտ հանդես եկող մարմին, այլ Հայ դատով զբաղվել է բացառապես հայկական սփյուռքը, մասնավորապես սփյուռքյան որոշ կազմակերպություններ։ Սա և պատմական իրողության խեղաթյուրում է Հայաստանի դե ֆակտո իշխանության կողմից, խոշոր հաշվով հակահայկական պնդում է, որովհետև այն, ըստ էության, կրկնում է թուրքական քարոզչական պնդումները, որոնք եղել են 1960-ական թվականներից մինչև մեր օրերն առ այն, որ եթե չլիներ սփյուռքը, Հայաստանն ու Թուրքիան իրար հետ հանգիստ կապրեին, սփյուռքի  որոշ ազգայնականներ են խաթարում Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունները՝ մտցնելով արհեստական, այսպես կոչված, ցեղասպանության հարց և այլն։ Սա անուղղակի կրկնում է այս քարոզչական թեզը։  Ավելին՝ հակասում է Հայաստանի մայր օրենքին, քանի որ Հայաստանի մայր օրենքը՝ Սահմանադրությունը, հիմնվում է  Անկախության հռչակագրի վրա, որի կարևորագույն դրվագներից մեկը հենց Արևմտյան Հայաստանում և Օսմանյան Թուրքիայում հայության դեմ իրականացված ցեղասպանության ճանաչմանը ու դատապատմանը հետամուտ լինելու հանձնառություն է, որը հիմք է հանդիսացել հայկական պետականության վերստեղծմանը։

Ուրեմն, սա բոլոր առումներով հակասում է հայկական շահերին, բնականաբար, այդպիսի քաղաքականության արդյունքում մենք չենք կարող գրանցել հաջողություն ոչ մի ասպարեզում Հայոց ցեղասպանության ճանաչման առումով։

Անցյալ տարի միակ հիշատակության արժանի դրվագն ԱՄՆ նախագահի կողմից չարչկված «ցեղասպանություն» բառի հիշատակում է, որը որևէ իրավական հետք չունեցավ, որովհետև եթե հայկական պետությունն ընդհանրապես չի զբաղվում Հայոց ցեղասպանության հարցով, ապա այդ ճանաչման աժեքը, ըստ էության, զրոյական է, մինչդեռ դա կարելի էր օգտագործել Թուրքիայի վրա ճնշումը մեծացնելու և մեր արտաքին քաղաքականության հայեցակարգում որպես կարևոր գործիք օգտագործելու համար։

Panorama.am - Ինչո՞վ է առանձնանալու այս ապրիլի 24-ը և ուղերձը ո՞րն է լինելու։

Վարուժան Գեղամյան - Այս տարվա հիշատակի միջոցառումները, դրան նախորդող, հաջորդող իրադարձությունները, ամենայն հավանականությամբ, ունենալու են մեկ հստակ ուղերձ. մենք այս պահին կանգնած ենք ցեղասպանության սպառնալիքների դարաշրջանի բացման շեմին, որպեսզի թույլ չտանք նման իրադարձությունների զարգացում, պետք է հիշել՝  ինչպես և ինչու տեղի ունեցավ Հայոց ցեղասպանությունը, դրան հաջորդած բազմաթիվ կոտորածներ, ջարդեր և հայության հանդեպ գործած այլ հանցագորություններ, ընդհուպ  մինչև վերջին տարիները, ամիսներն Արցախում, Սյունիքում։ Դրա վերհանումը, կարևորությունը որպես ցեղասպանական ծրագրի մի մաս, հնավորություն կտա հայ հասարակությանը, հայկական տարաբնույթ խմբերին նորից վերաիմաստավորելու տեղի ունեցող գործընթացները և դուրս գալով թմբիրից ու մանիպուլյացիայի տակից, որոնք տարածում է ներկայիս դե ֆակտո իշխանությունը, կարողանալ հավուր պատշաճի արձագանքել այս պահին առկա սպառնալիքներին։ Սա է ուղերձը լինելու։

Ցավոք սրտի, պետության կապիտուլյացիոն դե ֆակտո իշխանությունները որևէ բանով չեն զբաղվելու, իրենց համար Հայոց ցեղասպանության հարցը վաղուց փակված է և միայն տեսնելու ենք, լավագույն դեպքում, որոշ հերթապահ հայտարարություններ ընդ որում առանց քաղաքական որևէ բովանդակության, միայն պաթետիկ խոսքեր և ոչ մի հետևողական քաղաքականություն պետական առումով այս և նմանատիպ սուր հարցերի արձագանքման տեսանկյունից։

Չեմ կարծում, որ որևէ պետական մարմնից պետք է ակնկալել որևէ գործողություն, իսկ հայության բոլոր այն խմբերը, կազմակերպությունները, որոնք սպասարկում են հայության և Հայաստանի շահերը, պարտավոր են այս տարվա ապրիլ 24-ը դարձնել այն ամենակարևոր խորհրդանշական օրերից մեկը, որի ընթացքում հնարավորինս լայն լսարանի պետք է տեղ հասցնել այն ուղերձները, որոնք հնարավորություն կտան հասարակությանը դուրս գալ կապիտուլյացիոն իշխանության տարածող մանիպուլացիայի տակից։

Panorama.am - Թուրքիայի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանչումը ի՞նչ կտա մեզ, արդյո՞ք դա է մեր վերջնանպատակը։ 

Վարուժան Գեղամյան - Կարծում եմ՝ վերջնանպատակը Թուրքիայի կողմից ճանաչումը չէ։ Վերջնանպատակը մշտապես եղել և շարունակում է մնալ մեր հանդեպ ցեղասպանական հանցանքների կանխումը, կանխարգելումը և դրան հասնելու լավագույն միջոցներից մեկը Թուրքիայի կողմից  դրա ճանաչումն ու համապատասխան փոխհատուցումների և քայլերի իրականացումն է։ Թուրքիայի կողմից ճանաչումն ընդամենը միջոց է հասնելու հիմնական նպատակին, հետևաբար, կարծում եմ, այն, ինչ մեզ տալու է, լրացուցիչ մեկ մեխանիզմ ստեղծել նման իրադարձությունը կանխարգելելու համար։ Քանի որ դա չկա, տեսնում ենք ցեղասպանական ակցիաների, գործողությունների շարունակում  խաղաղասիրական լոզունգների ներքո՝ սկսած Արցախում մարդկանց գլխատումներից ավարտած մեր հայ ռազմագերիների խոշտանգումներով, որոնք տեղի են ունենում ոչ թե 100 տարի առաջ, ինչպես Հայոց ցեղասպանությունը, այլ մեր օրերում մեր աչքի առաջ։

Panorama.am - Հայաստանի շահերը հաշվի առնող իշխանություններ ունենալու դեպքում՝ նրանց առաջին քայլերը որո՞նք պետք է լինեն Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման ուղղությամբ։

Վարուժան Գեղամյան - Առաջնայինը՝ որպես պետական քաղաքականություն ամրագրվի Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման, ցեղասպանությունների կանխարգելման առաջամարտիկի մեր դերը մեր արտաքին քաղաքականության մեջ։ Մենք ունեցել ենք այդ դերը, սակայն 2018 թվականից այն փաստացի գոյություն չունի, հիմա արդեն նաև դե յուրե գոյություն չունի։ Այդ քայլից հետո անհրաժեշտ է վերաիմաստավորել պայքարի նախորդ փորձը, այսինքն  արձանագրել դրական կողմերը, անհաջողությունները, ըստ այդմ կառուցել բոլորովին նոր, հստակ մշակված քաղաքականություն, որը պետք է լինի բազմակողմանի, որովհետև այս դեպքում Հայոց ցեղասպանության հարցն իսկապես համազգային նշանակության խնդիր է, ուղղակիորեն առնչվում է  սփյուռքի ինքնության, ինքնության պահպանման հիմնախնդիրների հետ, ուստի այն պետք է իսկապես լինի պետության հոգածության ներքո, քանի որ Հայաստանը նաև իր վրա կրում է պատասխանավություն սփյուռքի համար։ Այս առումով ևս մեկ անգամ կարևորվում է  այս հարցի հանդեպ քաղաքականության պետական մոտեցման անհրաժեշտությունը։

Անշուշտ, այս երեք քայլերը պետք է համադրվեն ավելի մեծ քաղաքական ծրագրի, հայեցակարգի հետ, որը պետք է որդեգրի Հայաստանի ազգային իշխանությունը հայկական պետականությունների՝ Արցախում և Հայաստանում վտանգների առաջն առնելու և նոր համազգային խնդիրներ սահմանելու, դրանց հասնելու տեսանկյունից։ Այսինքն, պետք է լինի մեծ պատկերը, թե ինչ ենք անելու վերականգնելու անվտանգային համակարգը, Արցախի ու Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը, և դրա ծիրում ինչպես օգտագործել Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչումը։ Միայն այս մոտեցման պարագայում մենք կունենանք հաջողություն։

Panorama.am - Շնորհակալություն հարցերին պատասխանելու համար։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

11:05
Քննարկվել են Հայաստանում «Ericsson»-ի գործունեությանը և համագործակցության հետագա հնարավորություններին վերաբերող հարցեր
Նախօրեին Շվեդիա այցի շրջանակներում ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպում է ունեցել Ստոկհոլմի քաղաքային խորհրդի նախագահ Օլլե Բուրելի հետ։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:54
Կառավարության համար Հայաստանի ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան
«Իրական և պատմական Հայաստան ձևակերպումը հրապարակ բերվեց պառակտիչ իր բնույթով  ձեր ղեկավարի կողմից։ Բայց  պետք չի պապից պապական...
Աղբյուր` Panorama.am
10:53
Բորբոսասնկեր, միկրոօրգանիզմներ «Ռագմակ»-ի գործարանի արտադրած տոմատում
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի Երևանի կենտրոնի տեսուչները ստուգում են իրականացրել «Ռագմակ» ՍՊԸ-ին պատկանող պահածոների...
Աղբյուր` Panorama.am
10:49
Ի՞նչ պաշտոն է պատրաստել Թրամփը Իլոն Մասկի համար
ԱՄՆ 47-րդ նախագահ ընտրված Դոնալդ Թրամփը հայտարարել է, որ  SpaceX, Tesla և X ընկերությունների ղեկավար, միլիարդատեր Իլոն Մասկը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:38
«Գոյ» թատրոնի անձնակազմն այսօր ակցիա կանի ՄԻՊ գրասենյակի մոտ
«Գոյ» թատրոնի դերասանները արդեն 6 օր է նստացույց են անում թատրոնի մուտքի մոտ։ Նրանց պահանջն է՝ «ԿԳՄՍ Նախարարությունից...
Աղբյուր` Panorama.am
10:33
Քաղաքացին ԱԺ շենքի մոտ սպառնացել բենզինը լցնել վրան ու պտուտակահանը մտցնել կոկորդը
Նոյեմբերի 12-ին ժամը 13:00-ին Ազգային ժողովի շենքին է մոտեցել մի քաղաքացի, ով իր բանավոր հայտարարությամբ հայտնել է, որ Գավառում ունի հողային...
Աղբյուր` Panorama.am
10:19
Հայաստանի հետ բանակցվող փաստաթղթի տեքստում որոշակի հարցեր կան. Հաջիև
Նա հայտնել է, որ Ադրբեջանն ու Հայաստանը հաջորդ ամիս կվերադառնան խաղաղության պայմանագրի տեքստի քննարկմանը։
Աղբյուր` Panorama.am
10:08
Ալեքս Սահակյանը կստանա միջազգային վարպետի կոչում
Ալեքս Սահակյանը շախմատի աշխարհի մինչև 18 տարեկան պատանիների առաջնության շրջանակներում հաղթահարեց 2400 վարկանիշային շեմը և քանի որ արդեն ունի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:00
«Ադրբեջանը՝ COP29-ը հյուրընկալող հանցավոր պետություն». Արտակ Բեգլարյանի հարցազրույցը Ֆիգարոյին
Արցախ Միության նախագահ, Արցախի Հանրապետության նախկին պետնախարար և Մարդու իրավունքների պաշտպան Արտակ Բեգլարյանը հարցազրույց է տվել ֆրանսիական...
Աղբյուր` Panorama.am
09:37
Վթար Սեբաստիայի փողոցում. Մի քանի մարդ հոսպիտալացվել է
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 12-ին, ժամը 20:30-ին ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Սեբաստիայի փողոցի թիվ 37 շենքի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:22
Նոյեմբերի 13-ին փոխանակման կետերում դոլարի և ռուբլու փոխարժեքներն աճել են, եվրոյինը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ նոյեմբերի 13-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում 384.97 դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի համեմատ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:18
Սյունիքի բարձրադիր գոտիներում մառախուղ է
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհներն անցանելի են։ Սյունիքի մարզի բարձրադիր գոտիներում մառախուղ է: Լարսի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:13
Գերասիմ Վարդանյան. Իմ ու իմ ընկերների պայքարը բանտերով կանգնեցնել հնարավոր չէ
Դաշնակցական գործիչ Գերասիմ Վարդանյանի նկատմամբ խափանման միջոց տնային կալանքը փոխվել է։ Ֆեյսբուքյան գրառմամբ նա դիմել է ընկերներին....
Աղբյուր` Panorama.am
09:05
«Ժողովուրդ». Ինչու են Փաշինյանի թիկնապահ Գրիգոր Մանուկյանին կանչել դատարան
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ Նիկոլ Փաշինյանի թիկնապահ Գրիգոր Մանուկյանին...
Աղբյուր` Panorama.am
09:03
«Հրապարակ». Հայաստանը կողմ քվեարկելուց բացի նաև համահեղինակ է եղել ՄԱԿ-ում ընդունված ՌԴ բանաձևին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կոմիտեն ընդունել է նացիզմի հերոսացման դեմ պայքարի վերաբերյալ ՌԴ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:02
«Ժողովուրդ». Եվրոպամետ ուժերը արդեն իսկ պատրաստվում են «պլան Բ»-ի. Ի՞նչ են մտադիր անել
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ արտախորհրդարանական ուժերը «պլան Բ»...
Աղբյուր` Panorama.am
09:00
«Հրապարակ». Ինչ որոշում ունի ՔՊ-ն Սիրունյանի ԲԴԽ անդամ դառնալու հարցում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ԱԺ-ն այս շաբաթ կընտրի ԲԴԽ անդամ: ՔՊ-ն առաջադրել է նախկին դատախազ, այժմ փաստաբան, 2018-ից...
Աղբյուր` Panorama.am
08:59
«Ժողովուրդ». Էկոպարեկային ծառայության ներդրումը նախարարության համար արժեցել է 5.7 միլիարդ դրամ
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ռենջերներ»-ից էկոպարեկներ և վայրի բնության պահապաններ դարձածները միլիոնավոր նոր...
Աղբյուր` Panorama.am
08:47
Նոյեմբերի 13-ի հոսանքազրկումների մասին
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ նոյեմբերի 13-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:41
Սասունյան. Հայերն այժմ նոր թիրախ ունեն. Հորդանանը՝ Ադրբեջանի ճնշումներին ենթարկվելու համար
Կարծես թե հայերը քիչ խնդիրներ ունեին լուծելու, հիմա էլ պետք է պահանջեն, որ Հորդանանը չեղյալ համարի իր արցախյան թեմայով «Օսկար»-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:35
«Հրապարակ». Նիկոլայ Բաղդասարյանի կինն ազատության մեջ է, իսկ կդատվի՞
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Մենք սեպտեմբերի 23-ին գրել էինք, որ ՔՊ-ական նախկին պատգամավոր, փաստաբան Նիկոլայ Բաղդասարյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:34
«Ժողովուրդ». Նախաքննական մարմինը երկարեցնում է կալանքի ժամկետը, բայց աշխատանքի արդյունավետությունը չի երևում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի տեղեկությունների համաձայն՝ նախաքննական մարմինը մեկը մյուսի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:26
«Հրապարակ». Գյումրիում ՔՊ-ն ուզում է կառավարում ստանձնել Արամ Զավենիչի և Դոգի հետ համագործակցությամբ
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Չնայած քաղաքական շրջանակներում արդեն խոսում են, որ, նախնական հաշվարկով, դեկտեմբերի 29-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
23:47
Գրետա Թումբերգը Հայաստանում է.
«Համայնքային համախմբման և աջակցության կենտրոն» ՀԿ-ի նախագահ,բնապահպան Օլեգ Դուլգարյանը գրում է «Այսօր մեծ...
Աղբյուր` Panorama.am
23:39
Փեսան դանակшհարել է աներողջը
Նոյեմբերի 12-ին, ժամը 10:00-ի սահմաններում ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության Ոստիկանության համայնքային ոստիկանության գլխավոր վարչության Էրեբունու...
Աղբյուր` Panorama.am
22:54
Գրետա Թունբերգը որոշել է չմասնակցել Ադրբեջանում անցկացված տարվա կլիմայական կարևորագույն համաժողովին. BBC
BBC news-ը հայտնում է, որ Գրետա Թունբերգը որոշել է չմասնակցել Ադրբեջանում անցկացված տարվա կլիմայական կարևորագույն համաժողովին: Ելույթ...
Աղբյուր` Panorama.am
22:20
Հութիները հայտնել են Կարմիր և Արաբական ծովերում ամերիկյան նավերի վրա հարձակումների մասին
Եմենի հյուսիսում իշխող շիա Անսար Ալլահ շարժման (հութիների) մարտիկները Արաբական ծովում հարձակվել են ամերիկյան «Աբրահամ Լինքոլն»...
Աղբյուր` Panorama.am
22:04
Հայ շախմատիստները Եվրոպայի անհատական առաջնության առաջատարների շարքում են
2024 թվականի շախմատի Եվրոպայի անհատական առաջնության 4-րդ խաղափուլից հետո 4 միավոր ունեն գրոսմայստերներ Ֆրեդերիկ Սվանեն և Մաքսիմ Չիգաևը։ Այդ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:53
Հայաստանի դեմ Ադրբեջանի պահանջների շրջանակը զգալիորեն կրճատվել է. Եղիշե Կիրակոսյան
Միջազգային իրավական հարցերով ներկայացուցիչ Եղիշե Կիրակոսյանը X-ի իր միկրոբլոգում գրել է․ «1/3 Արդարադատության միջազգային դատարանը...
Աղբյուր` Panorama.am
21:39
Միրզոյանը կրկնել է Փաշինյանի խոսքերը, թե ՀՀ-ն պատրաստ է մոտենալ ԵՄ-ին այնքան, որքան ԵՄ-ն հնարավոր կհամարի
ՀՀ ԱԳՆ-ից հայտնում են. «ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպում է ունեցել Շվեդիայի ԵՄ հարցերով նախարար Յեսսիկա Ռոզենկրանցի հետ։...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան
10:59 13/11/2024

Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}