Կրթություն, գիտություն 15:10 13/05/2022 Հայաստան

Արամ Փախչանյան. «Գիտուժ»-ում հույս ունենք, որ Հայաստանի կառավարությունը կունենա սթափություն ու չի կրճատի Հայաստանի ապագան

Հեղինակ` Լալա Տեր-Ղազարյան

2021թ. պետական բյուջեից Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարությանը «Պաշտպանության բնագավառում գիտական և գիտատեխնիկական նպատակային հետազոտություններ» ծրագրի համար հատկացվել էր մոտ 4 մլրդ 574 մլն դրամ, 2022-ին՝ 5 մլրդ 200 մլն դրամ։

2021 թվականի վերջին կառավարության երկու որոշումներով «Պաշտպանության բնագավառում գիտական և գիտատեխնիկական նպատակային հետազոտություններ» ծրագրից գումարը կրճատվել է 2 մլրդ 576 մլն դրամով (~56%): Ծրագրի բյուջեից կրճատում է տեղի ունեցել  նաև այս տարվա  ապրիլի 7-ին՝ այս անգամ  295 մլն դրամով։

Կրճատումները խիստ մտահոգել են «Գիտուժ» նախաձեռնության անդամներին։

Արցախյան երրորդ պատերազմից հետո չվերանայված առաջնահերթությունների, գիտության ոլորտում կառավարության անթույլատրելի վարքի,  դրա պատճառների ու հետևանքների մասին  Panorama.am-ը զրուցել է  «Այբ» կրթական հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ, ABBYY ընկերության փոխնախագահ, «Գիտուժ» նախաձեռնության աջակից  Արամ Փախչանյանի հետ։

Panorama.am-Պարոն Փախչանյան, Հայաստանի ու Արցախի համար աղետալի պատերազմից հետո ենթադրվում էր, որ պետությունը պետք է վերանայի իր առաջնահերթությունները՝ կարևորելով գիտությունը։ Եղա՞վ նման բան։

Արամ Փախչանյան-Ես կասեի՝ մասնակի։ Ավելացվեց գիտության ծախսերի ծավալը բյուջեում, որոշ ակտիվություն կա Գիտությունների ազգային ակադեմիայի, Գիտության պետական կոմիտեի կողմից։ Նախարարությունն էլ ինչ-որ քայլ է ձեռնարկում, բայց մենք տեսնում ենք որոշակի հետընթացներ, որոնք մեզ ծայրահեղ մտահոգում են։

Օրինակ, մեկ ու կես տարի  Ռազմարդյունաբերության կոմիտեն ղեկավար չուներ։ Բացի այդ կրճատվել են ռազմարդյունաբերության հետազոտության համար ծախսվող գումարները։ Առաջին անգամ կրճատումը տեղի ունեցավ անցած տարվա վերջին, երբ դեռ եղածը կարելի էր վերագրել այն բանին, որ գոմարները չեն ծախսեվլ։ Բայց երբ այս տարվա ապրիլ ամսին են կրճատում, դա մտահոգիչ է։

Մենք շարունակում ենք պնդել, անգամ այն քայլերը, որոնք արվել են, հեռու են բավարար լինելուց, քանի որ դրնք ռազմավարական որևէ խնդիր չեն լուծում, չի երևում դրանց ռազմավարական հորիզոնը։ 

Մտահոգիչ է մնում այն, որ կառավարությունը հետևողականորեն դիմադրում է այն բանին, որ գիտության ֆինանսավորման նվազագույն շեմի վերաբերյալ պահանջն ընդգրկվի օրենքում, ոչ թե հատկացման չափը սահմանվի կառավարության որոշմամբ։ Մենք հույս ունենք, որ Հայաստանի կառավարությունը կունենա սթափություն ու չի կրճատի Հայաստանի ապագան։

Գիտության ոլորտի ֆինանսավորման չափի մասին օրենսդրական պահանջն այդ ոլորտ մտնող մասնագետների համար պետք է լինի երաշխիք, որ վաղը իրենց աշխատավարձերը չեն կրճատվի, գիտության համահատկացված ծախսերը չեն նվազեցվի։ Այդ դեպքում արտերկրում ապրող մասնագետներն էլ, կարծում ենք, կգան Հայաստան աշխատելու՝ իմանալով, որ այն կյանքի կայուն ճանապարհ է, ոչ թե պայմանավորված է ինչ-ինչ իրողություններով ու հանգամանքներով։

Panorama.am-«Պաշտպանության բնագավառում գիտական և գիտատեխնիկական նպատակային հետազոտությունների» ծրագրին տրամադրված գումաներների կրճատման մասին մինչ հրապարակային բարձրաձայնելը, կարծում եմ, Դուք պատճառների մասին խոսել եք կառավարության ներկայացուցիչների հետ։ Ի՞նչ հիմնավորումներ են ներկայացրել։

Արամ Փախչանյան-Գիտե՞ք, այդ հարցերը համարում են գաղտնիք։ Եթե անգամ նման հարցեր տայինք, դրանց պատասխանները չէինք կարող ստանալ, առավել ևս հրապարակել։ Ելնելով այն բանից, որ դրանք գաղտնի են, նման հարցեր չենք տվել, «Գիտուժ»-ը՝ որպես հասարակական կառույց որ մտահոգված է գիտության վիճակով, որ կարևորում է գիտության, տեխնոլոգիաների  կիրառումը պաշտպանական ոլորտում, գիտությունը համարում է երկրի առաջնահերթություններից մեկը, այն դիտարկում է ոչ միայն երկրի զարգացման գրավական, այլև անվտանգության երաշխիք, նման ծայրահեղ խոցելի որոշումները մտահոգիչ է համարում։

Մենք ենթադրում էինք, որ այդ ֆինանսավորումը գնալով պետք է ավելանա, կառավարության ծրագրում նշված է, որ մինչև 2050 թվականը բանակը պետք է հզորանա, զինված ուժերը հորանան։ Աշխարհքաղաքական նման իրավիճակում այդ տրամաբանությանը լրիվ հակառակ քայլեր են արվում։

Panorama.am-Պարոն Փախչանյան, եթե մի կողմ դնենք գիտության ցածր  ֆինանսավորման խնդիրը, կա՞ հստակ ռազմավարություն, քաղաքականություն, նպատակ յուրաքանչյուր ոլորտում, կա՞ պետության, կառավարության կողմից հստակ պատվեր, որոնց շրջանակում գիտնականը, գիտաշխատողը կարող է ներկայացնել իր ծրագիրն ու անելիքը։

Արամ Փախչանյան-Սա մեր երկրորդ մտահոգությունն է։ Մենք չենք տեսնում գիտության զարգացման հստակ ռազմավարություն։ Ժամանակն անցնում է, բայց մենք նույնիսկ դրա սևագիրը չենք տեսնում, չենք տեսնում այդ գործում ներգրավվածություն։ Եթե նույնիսկ նման գործընթաց կա, ապա այն չի գնում անհրաժեշտ տեմպով։ Դու չես կարող ունենալ կտրուկ առաջընթոց, եթե չունես հստակ նպատակ, ձևակերպված առաջնահերթություններ ու հրամայականներ։

Panorama.am-Եթե գիտությանը տրամադրվի բավարար ֆինանսավորում, լինի հստակ պատվեր, Հայաստանում կա՞  մասնագիտական ներուժ՝ այն իրականացնելու համար։

Արամ Փախչանյան-Գիտե՞ք, Հայաստանում շատ բան չկա։ Ես չեմ ասում, որ  Հայաստանում գիտություն կամ գիտնականներ չկան, բայց այդ հարցի պատասխանով առաջնորդվելն անարդյունավետ բան է։ Չկան, ուրեմն պետք է լինեն։ Ինչպե՞ս։ Կան տարբեր լուծումներ, միջոցներ։ Եթե դու քո առջև նպատակ ես դնում՝  ունենալ, ապա սկսում ես մտածել, թե ինչպես։ Իսկ եթե մտածես, ի՞նչ կարող եմ անել, հետո սահմանես նպատակ, ապա արդյունքը կարող է չբավարարել քո պահանջներին։

Իմ պատկերացմամբ, մենք պետք է սահմանենք մեր առաջնահերթությունները, պետք է առկա ներուժին գործելու հնարավորություն տանք, իսկ եթե ինչ-որ ոլորտներում տեսնում ենք բացեր, ռեսուրսների պակաս, ապա պետք է մտածենք՝ ինչպես լրացնենք։ Աշխարհում կան հայտնի հայ գիտնականներ, ոչ հայ գիտնականներ, որոնք պատրաստ կլինեն մեզ հետ համագործակցել։ Եթե կա հստակ նպատակ, ապա դրան հասնելու ճանապարհը կգտնվի։

Panorama.am-Դուք կարո՞ղ եք նշել, որոնք հիմա պետք է դառնան առաջնահերթություններ Հայաստանի համար։

Արամ Փախչանյան-«Գիտուժ» նախաձեռնությունը չի փորձում փոխարինել Գիտությունների ազգային ակադեմիային, Գիտության պետական կոմիտեին, փորձագիտական կառույցներին, չի փորձում սահմանել գիտական հետազոտություններն ու դրանց շրջանակը։ Առաջնահերթությունները պետք է սահմանեն այդ  կառույցները։ Մենք չենք կարող այդ կառույցների փոխարեն  գործել։ Այս պահին ինչ էլ առաջարկեմ, կլինի մակերեսային, առանց խոր հետազոտական աշխատանքի մի բան։

Բայց բնական է, որ որոշ պարտադիր նախադրյալների մասին «Գիտուժ»-ը խոսում է։ Դրանցից մեկն էլ հստակ, հաստատված, կայուն ու երկարաժամկետ ֆինանսավորումն է, ինչպես նաև դրան համահունչ, Հայաստանի  պահանջներից բխող ռազմավարության մշակումը։ Այդ երկու բաղադրիչները, երբ կառուցվեն, ապա Ձեր հարցին կունենամ պատասխան։ Այդ բաղադրիչներն ունենալու համար բավականին ջանք, աշխատանք է պետք կատարել։ Մենք այդ աշխատանքին պատրաստ ենք միանալ, աջակցել։

«Գիտուժ» նախաձեռնությունում հավաքվածները գիտնականներ չեն, մենք տարբեր կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ ենք, որոնք կարևորում են գիտության զարգացումը, բայց բոլորս էլ ունենք բավականին մեծ փորձ ռազմավարություն մշակելու։ Այդ պրոցեսում մենք կարող ենք օգնել, բայց վերջնական որոշումները պետք է կայացնեն այն մարդիկ, որոնք իրականացնելու են՝ ԳԱԱ-ն իր ինստիտուտներով, կառավարությունը, Գիտության պետական կոմիտեն, Ռազամարդյունաբերական կոմիտեն։ Այս բոլորը պետք է լինեն այդ պրոցեսի ակտիվ մասնակիցները, բայց մենք նման պրոցես չենք տեսնում։

Panorama.am-Ո՞րն է նման գործընթացի բացակայության պատճառը։

Արամ Փախչանյան-Օրեր առաջ մեր հրավիրած ասուլիսի ժամանակ «Գիտուժ» նախաձեռնության անդամներից մեր գործընկեր Գևորգ Սաֆարյանն անդրադարձավ այդ հարցին։ Նա ասաց՝ մենք այստեղ տեսնում ենք երկու հնարավոր պատճառ. մեկը՝ գիտակցված, ցանկության բացակայությունն է, մյուսը՝ ցանկությունը կա, բայց չգիտեն ինչպես անել, կարողություններ չունեն այն մարդիկ ու այն անձինք, որոնք պետք է իրականացնեն այդ գործընթացը։ Ասածներից ո՞րն է իրատեսական։ Չեմ կարող ասել։ Ես չունեմ դրա պատասխանը։

Ցավալի կլինի, եթե լինի առաջինը։ Եթե երկրորդն է, էլի ցավալի է, բայց գոնե լուծելի է։
Այս պահին հետևելով զարգացումներին՝ «Գիտուժ»ը վերստին փաստեց, որ մենք չենք կարող լռել, պետք է բարձրաձայնենք ու կարևորենք, քանի որ քաղաքական պրոցեսները կարող են անընդհատ լինել, ինչ-որ բաներ փոխվել կամ չփոխվել, բայց եթե մենք անընդհատ չզբաղվենք գիտության հարցերով, մեր խնդիրներին հիմնավոր լուծում չեն տրվի։ Մենք կմնանք առանց հեռանկարի ու ապագա չունեցող պետություն։

21-րդ դարը գիտության, տեխնոլոգիաների դար է։ Այն երկրները, որ այդ գործընթացին մասնակցում են, կունենան տնտեսական հաջողություններ, լավ անվտանգություն, աշխարհին կտան մարդկային ռեսուրսներ։ Իսկ այն երկրները, որ չեն կարողանա դրան մասնակցել, կմնան որպես զուտ սպառող, որ գումար են խնդրում իրենց անհրաժեշտ առաջնային կարիքները հոգալու համար։ Այդ երկրները դատապարտված են։

Հայաստանն ամեն տարի պարտք է վերցնում, որ աշխատացնի իր տնտեսությունը։ Քանի՞ տարի ենք դեռ պարտք վերցնելու, ի՞նչ ենք անելու այդ պարտքի հետ, ո՞ւմ վրա ենք թողնելու։ Եթե այսօր այդ հարցերը մեզ չհուզեն, վաղը մենք դրանց պատասխանները չենք ունենա, որքան էլ ջանանք։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

14:10
Հայրենի՞ք, հա՞յ, մարդկային կյա՞նք... դուք տենց բաներ չեք լսել. Մամիջանյանը՝ ՔՊ-ին
«Սպասում եք անցած անգամվա նման կես տարի տանջեք մարդկանց Բաքվի բանտում ու ընտրություններից մի քանի շաբաթ առաջ գերիների առողջության գնով մի երկու ձայն ավել պոկեք»
Աղբյուր` Panorama.am
13:59
ԱԺ նախագահի հայտարարությունը՝ Նարեկ Զեյնալյանի հրաժարականի դիմումի մասին
ՀՀ ԱԺ նախագահը հայտարարություն է տարածել ԱԺ պատգամավոր Նարեկ Զեյնալյանի հրաժարականի դիմումի մասին։  ««Ազգային ժողովի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:49
Ադրբեջանին և Թուրքիային անհրաժեշտ է, որ Փաշինյանի միջոցով Հայաստանը դառնա պանթյուքիզմի ֆուռերի համար «պռոխոդնոյ դվոր». Շարմազանով
«Նիկոլ Փաշինյանը Հայստանը տանում է դեպի վերջնական գահավիժման, Երրորդ հանրապետության դե ֆակտո և դե յուրե կործանում,  դեպի Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:27
Համայնքապետ Գարիկ Սարգսյանը չի թույլատրում Վեդիում կազմակերպել «Կատարյալ ապուշը» ֆիլմի ցուցադրությունը. Տիգրան Նալչաջյան
Արդեն երկու անգամ Վեդու համայնքապետարանը թույլ չի տալիս քաղաքում ցուցադրել ռեժիսոր Տիգրան Նալչաջյանի «Կատարյալ ապուշը» ֆիլմը։...
Աղբյուր` Panorama.am
13:13
Կկատարվի քահանայական ձեռնադրություն
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի տարբեր կառույցներում սպասավորող վեց սարկավագներ կարժանանան քահանայական օծման և ձեռնադրության
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
Ջերմաստիճանը կնվազի 6-10 աստիճանով
Երևանում նոյեմբերի 22-ի ցերեկը, 23-24-ին, 27-ի ցերեկը սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Նոյեմբերի 25-26-ին, 27-ի գիշերը սպասվում են...
Աղբյուր` Panorama.am
12:53
Ալեքսիս Օհանյանը ցուցադրել է գերհազվագյուտ հայկական մետաղադրամ
Ամերիակահայ գործարար, Reddit-ի հիմնադիր Ալեքսիս Օհանյանը X սոցիալական ցանցում (նախկինում՝ Twitter) ցուցադրել է Արտաշեսյանների տոհմից Մեծ Հայքի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:33
Թափառող շների վրա կրակած տղամարդը ներկայացել է ոստիկանություն
Նոյեմբերի 10-ին հաղորդում էր ստացվել Համայնքային ոստիկանության Արթիկի բաժնում: Կենդանապաշտպանները հայտնել էին, որ նախորդ օրը Արթիկի Լմբատ-2...
Աղբյուր` Panorama.am
12:31
Ռոնալդուն նշել է ռեկորդ, որը չի ցանկանում գերազանցել
Կրիշտիանու Ռոնալդուն մի քանի ամիս առաջ բացել է իր YouTube ալիքը։ Պորտուգալացին կայծակնային արագությամբ ձեռք է բերել բաժանորդներ. այժմ ալիքին...
Աղբյուր` Panorama.am
12:16
Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բարբոքը Բաքվում կայացած COP29-ի ժամանակ սուր քննադատության է ենթարկել Ադրբեջանին
Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բերբոքն Ադրբեջանում ընթացող ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության համաժողովի (COP29) 29-րդ նստաշրջանում իր առաջին...
Աղբյուր` Panorama.am
11:37
Visa-ն խտրականություն է դնում ԶԼՄ-ների միջև՝ սահմանափակելով աշխատանքը
«Պարզում ենք, թե ինչ սկզբունքով են ընտրվել ԶԼՄ–ները, որոնց հասանելի կլինեն ֆորումի բանախոսները»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:28
Ցավն էլ պետք է չափ ունենա. Ավտովթարի հետևանքով մահացել է պատերազմում զոհված Արտյոմ Խաչատրյանի եղբայրը
Ողբերգական ավտովթարի հետևանքով զոհվել է Արթուր Խաչատրյանը։ Նա 44-օրյա պատերազմում զոհված Արտյոմ Խաչատրյանի եղբայրն է։ Մինչ այդ ընտանիքը 17...
Աղբյուր` Panorama.am
11:27
Պեսկով. Ռուսաստանի խնդիրը ոչ թե միգրանտներն են, այլ անօրինական ներգաղթյալները
Ռուսաստանի համար խնդիրը ոչ բոլոր միգրանտներն են, որոնք երկիր են ժամանել, այլ միայն նրանք, ովքեր անօրինական կերպով գտնվում են Ռուսաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:55
Ռուսական պարարտանյութերի մասնաբաժինը եվրոպական շուկայում հասել է ռեկորդային մակարդակի
Ռուսաստանի մասնաբաժինը եվրոպական պարարտանյութերի ներմուծման մեջ սեպտեմբերին օգոստոսի համեմատ աճել է 2,9 %ային կետով և հասել 32,1 %-ի։ Սա...
Աղբյուր` Panorama.am
10:52
Մանկահասակ որդիներին 30 տարի առաջ սպանած Սմիթը կրկին հայտնվել է մամուլի ուշադրության կենտրոնում
53-ամյա Սուսան Սմիթը 30 տարի ազատազրկումից հետո  կրկին հայտնվել է միջազգային մամուլի ուշադրության կենտրոնում գլխագրերում։ Նրան դատարանը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:51
Շախմատի Մ12տ. ԱԱ. Հայ մասնակիցների արդյունքները
Իտալիայի Մոնտեսիլվանո քաղաքում շարունակվում է 2024 թվականի շախմատի աշխարհի մինչև 12 տարեկան պատանիների և աղջիկների առաջնությունը:  6...
Աղբյուր` Panorama.am
10:35
Գիշերային ակումբի այցելուն սեր է խոստովանել դիջեյին և կծել նրա ականջը
Գերմանիայում դիսկոտեկի այցելուն գրկել է դիջեյին և կծել նրա ականջի մի մասը։ Միջադեպի մասին հայտնում է Bild-ը։ 2023 թվականի փետրվարին Ստորին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:25
Հայաստանը՝ հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներում
ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Մխիթար Հայրապետյանը հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներ է հրապարակել: «Մեր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Իրանը, ի պատասխան ՄԱԳԱՏԷ-ի բանաձևի, նոր ցենտրիֆուգներ կգործարկի
Իրանի ատոմային էներգիայի կազմակերպության (AEOI) ղեկավար Մոհամմադ Էսլամին հրամայել է «արդյունավետ միջոցներ ձեռնարկել», ներառյալ նոր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Ողբերգական վթար Սեբաստիա փողոցում
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 22-ին, ժամը 00:53-ին  ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Սեբաստիա փողոցում տեղի է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:39
Մեդվեդևը հրապարակել է «Օրեշնիկ» հրթիռային համակարգ հարվածի տեսանյութը
ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ, «Եդինայա Ռոսիա» կուսակցության նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը «Օրեշնիկ» նորագույն հրթիռի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:10
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում. հաքերները սկսել են օգտատերերին ուղարկել ֆիշինգային հղում, որը ներկայացվում է որպես նվեր՝...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
Նոյեմբերի 22-ին փոխանակման կետերում դոլարի փոխարժեքն աճել է, ռուբլու և եվրոյինը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ նոյեմբերի 22-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում  է 387.22դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:57
«Հրապարակ». Ոստիկանության զորքերի հրամանատարը պետությունից բնակարանային վարձի փոխհատուցում է ստացել` չունենալով դրա իրավունքը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ գրել էինք, որ ոստիկանության զորքերի հրամանատար, գեներալ Հայկ Բաբայանը, որը երազում է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:56
«Ժողովուրդ». ՔՊ կուսակցությանը նվիրատվություն կատարած ընկերությունը տուգանվում է նվիրած գումարի չափով
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը պաշտոնական աղբյուրներից տեղեկացավ, որ ՀՀ կոռուպցիայի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:55
«Ժողովուրդ». Աղազարյանը վատ դրության մեջ է դրել ՔՊ-ին. համարձակ հերոս է խաղում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Հովիկ Աղազարյանը անհարմար դրության մեջ է դրել Նիկոլ Փաշինյանին ու ՔՊ վերնախավին, իսկական...
Աղբյուր` Panorama.am
08:50
«Հրապարակ». Արմավիրի մարզպետի թափուր պաշտոնում դիտարկվում է մարզպետի տեղակալ Արգիշտի Մեխակյանի թեկնածությունը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Դավիթ Խուդաթյանի՝ ՏԿԵ նախարար նշանակվելուց հետո Արմավիրի մարզպետի թափուր պաշտոնում դիտարկվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:50
Նիկոլի մեղավոր անմեղները
Մեռավ Փաշինյան Նիկոլը շնորհակալություն հայտնելով իր «գործընկերներից»։ Թե բա՝ «իրենց կատարած աշխատանքի համար»։ Այդքան...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}