Ձեր վստահելի աղբյուրը

2022-2023 թթ. գյուղատնտեսական տարվա ցորենի պաշարները Երկիր մոլորակի բնակչությանը կբավարարեն 18 շաբաթ։ Նման կանխատեսում է արել գյուղատնտեսության ոլորտի հետազոտություների մեջ մասնագիտացած Sovecon ընկերության։

Ըստ ՏԱՍՍ-ի՝ հացահատիկ արտահանողների միության խորհրդի նախագահ Էդուարդ Զերնինը իրավիճակը բացատրել է նրանով, որ հացահատիկ մատակարարող ռուսական շատ ընկերություններ չունեն բավարար կապիտալ և տրանսպորտ, այդ պատճառով էլ նրանք կտրված են հացահատիկի համաշխարհային շուկայից։

Զեռնինի հաշվարկներով, մինչև հուլիսի 1-ը համաշխարհային շուկան կստանա 2-3 մլն տոննա ռուսական հացահատիկ։ Ռուսաստանի գյուղատնտեսության նախարարության ղեկավար Դմիտրի Պատրուշևն էլ ասել էր, որ Ռուսաստանում 2022թ-ին ակնկալում են հացահատիկի ռեկորդային բերք, որը կգերազանցի նախորդ տարվա մակարդակը և կմոտենա առավելագույնին։ Նրա խոսքով՝ 2021 թվականին Ռուսաստանը հավաքել է 120 միլիոն տոննա հացահատիկ, որից 76 միլիոն տոննան ցորենն է։ Ռեկորդը գրանցվել է 2017 թվականին, երբ բերքը կազմել է 135 մլն տոննա, որից ցորենինը՝ 86 մլն տոննա։

Ըստ նախարարի՝ ընթացիկ 2021-2022 գյուղատնտեսական տարում Ռուսաստանից հացահատիկի արտահանումը կարող է կազմել ավելի քան 37 մլն տոննա, իսկ հաջորդ տարում՝ 50 մլն տոննա։

Հնադկաստանում էլ այս տարի անոմալ տաք եղանակի պատճառով բերքը չորանում է դաշտերում: Սպասվում է, որ Չինաստանից հետո ցորեն արտահանող երկրորդ երկիրն այս տարի ստիպված կլինի հրաժարվել արտահանումից: news.mail.ru-ն գրում է, որ մասնագետների կարծիքով վատ բերքատվությունը կարող է միջազգայի շուկայում ցորենի գինը բարձրացնել ¼-ով:

Բերքի անբավարարության հետևանքներն իր վրա կարող է զգալ նաև  Եվրոպան, որը նախատեսում էր Ուկրաինայից և ՌԴ-ից մատակարարումների դադարեցումը համալրել  Հնդկաստանի հաշվին:

Մայիսի սկսզբին Հնդկաստանը ժամանակավորապես արգելեց ցորենի արտահանումը՝ փորձելով զսպել տեղական գների աճը: Այդ մասին հայտնել էր Hindustan Times-ը:

Աշխարհում ցորենի երկրորդ արտադրող երկիրը, ապրիլին գրանցել էր վերջին տասը տարվա ընթացքում ցորենի գների ամենաբարձր ցուցանիշը: Մինչև մայիսի 13-ը արտահանումը թույլատրել է այն պայմանագրերով, որոնց համար տրամադրվել են անվերադարձ ակրեդիտիվներ (վճարային գործիք, որի դեպքում բանկը կամ ընկերությունը ստանձնում է ապրանքի կամ ծառայության դիմաց վճարելու գրավոր պարտավորություն), ինչպես նաև Հնդկաստանի կառավարության թույլտվության հիման վրա՝ պարենային անվտանգության ոլորտում այլ երկրների պահանջները բավարարելու համար՝ վերջիններիս իշխանությունների խնդրանքով:

Եվրոպայում նույնպես չոր եղանակ է հաստատվել, ինչը սպառնում է Ֆրանսիային (9,26%-ով չորրորդ տեղն է զբաղեցնում ցորենի արտահանման ծավալներով) մաատակարարումներին: Իրավիճակը սրում է նաև պարարտանյութի պակասը։ Վերջինս իրեն զգացնել է տալիս նաև ԱՄՆ-ում (13,7%-ով ցորենի արտահամամբ երրորդ տեղ): ԱՄՆ-ը գարնանը ցանքատարածության միայն 7%-ն է կարողացել ցանել (նախորդ տարի՝ 16%-ի փոխարեն)։

Արդյունքում ցորենի դեֆիցիտն արդեն սկսում է իրեն զգացնել տալ ներկրող երկրներում՝ Իրաքը բարձրացրել է հացի գնման գինը, իսկ Աֆղանստանն արտահանման արգելք է սահմանել։

«Ռուսաստանը պատրաստ է նպաստել պարենային ճգնաժամի հաղթահարմանը, եթե քաղաքական դրդապատճառներով սահմանված պատժամիջոցները չեղարկվեն: Ըստ Կրեմլի՝ այդ մասին հայտարարել էր նախագահ Վլադիմիր Պուտինը՝ Իտալիայի վարչապետ Մարիո Դրագիի հետ հեռախոսազրույցում։

«Ռուսաստանին անհիմն կերպով մեղադրում են համաշխարհային շուկաներ գյուղատնտեսական ապրանքների մատակարարման հետ կապված խնդիրների մեջ»,-ասել է Պուտինը։ Նրա խոսքով՝ պատժամիջոցների վերացման դեպքում երկիրը պատրաստ է օգնել հացահատիկի և պարարտանյութերի հարցում։

Մայիսին «Մեծ յոթնյակի» անդամ երկրները քննարկել են «հացահատիկային» դաշինք ստեղծելու հարցը՝ կանխելու սննդամթերքի մատակարարման հետ կապված խնդիրները և Ռուսաստանի կողմից ուկրաինական նավահանգիստների շրջափակումը։ Դաշինքի խնդիրներն են ապահովել G7-ի անդամ երկրների ֆինանսավորումն ու համագործակցությունը դեֆիցիտի պայմաններում սննդի մատակարարումները։

Իսկ ՀՀ կառավարությունը նախորդ շաբաթ վեց ամսով արգելել է ցորենի, հնդկաձավարի, եգիպտացորենի, արևածաղկի և գարու արտահանումը։ Նախագծի հրմնավորման մեջ նշվում է, որ այդ ապրանքների՝ Հայաստանի տեղական արտադրությունը չի բավարարում երկրի կարիքները, և դա հիմնականում արվում է ներմուծման հաշվին։ Արգելքը չի վերաբերում Եվրասիական տնտեսական միության անդամ երկրներին։

Հայստանը 2020 թվականին ներմուծել էր 72.4 մլն դոլարի 354 հազար տոննա ցորեն, իսկ 2021 թվականին՝ 62.3 մլն դոլարի 271 հազար տոննա ցորեն, որից  270 հազար տոննան՝ ՌԴ-ից:

Սրա փոխարեն 2021 թվականին ավելացել է ալյուրի ներմուծումն ՌԴ-ից: 2020թ.-20 հազար տննայի փոխարեն 2021 թվականին ներմուծվել է 20.9 տոնն ալյուր է, որից 20.7 հազար տոննան՝ ՌԴ-ից: