Ձեր վստահելի աղբյուրը

Անցած տարվա մայիսի 14-ին Վարդենիսում մարտական հերթապահության ընթացքում անհետ կորած ժամկետային զինծառայող Նորիկ Մկրտչյանի անհետանալու փաստով հարուցված քրեական գործի քննությունը բազմաթիվ հարցականներ ու կասկածներ է առաջացնում փատաբան Լուսինե Վիրաբյանի մոտ։

Գործով  դատավարական կարգավիճակ ունեցող միակ անձն անհետացած զինվորն է։ Նա մեղադրվում է զորամասն ինքնակամ լքելու համար։ Փաստաբանի համոզմամբ, գործով քննիչը չի գործադրում բավարար ջանք, չի ցուցաբերում սրտացավություն քննության իրականացման ընթացքում, ավելին ցուցաբերում է անգործություն։ Այս պայմաններում, Վիրաբյանի համոզմամբ, չի կարող լինել էական փաստական հանգամանքների բացահայտում։

«Թաքցնում են հետքերը։ Եթե որևէ մեկի գործողությունների կամ անգործության հետևանքն է զինվորի անհետանալը, հրապարակային եմ ասում՝ պատասխանատվություն են կրելու ոչ միայն այդ անձինք, այլև դա թաքցնողները, նաև իրենց անգործությամբ թաքցնողները, որովհետև պատերազմական պայմաններում Հայաստանի Հանրապետությունում հայի ձեռքով 18 տարեկան զինվոր անհետանալն ուղղակի խայտառակություն է»,-Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց Վիրաբյանը։

Նա քրեական գործում ներգրավվել է Նորիկի անհետանալուց ամիսներ անց՝ այս տարվա հունվարին։  18-ամյա Նորիկը Տավուշից է, զորակոչվել է 2021-ի փետրվարին, առաջին անգամ դիրքեր է բարձրացել մայիսին, ըստ փաստաբանի, հիվանդ վիճակում։ Զինվորը գրեթե ամեն օր խոսել է մոր հետ, դիրքեր բարձրանալուց առաջ մորաքրոջն է պատմել, որ ունի խնդիրներ, մրսածություն։

«Որևէ մեկը չկա, որ ասի՝ գիտե՞ք, ես տեսել եմ, ինչպես է զինվորը փախել։ Զինվորն այն վիճակում չի եղել, որ միայնակ որևէ գործողություն կատարեր, չորս օր ջերմության, դողէրոցքի մեջ մնացած զինվորը, այն էլ Վարդենիսում, այդ եղանակային պայմաններում... Ու առանց անհարմար զգալու քննիչը ծնողին ասել է՝ միգուցե սառել, կպել է մի տեղ, գազաններն են կերել։ Թող չհասցնեն այն աստիճանի, որ ծնողը դատաստանն իր ձեռքով անի»,-ընդգծեց Վիրաբյանը։

Նրա խոսքով, Նորիկի մայրը լավատես է, հավատում է, որդին կգտնվի ողջ, թեկուզ հաշմանդամություն ձեռք բերած վիճակում։ Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հարցմանն ի պատասխան ադրբեջանական կողմից պատասխանել են, որ գերության մեջ գտնվող նման անձ չկա։

Ծառայակիցները, ըստ փաստաբանի, չեզոք են՝ «չենք հիշում, չենք տեսել, չենք լսել»։ Դեպքից անմիջապես հետո դիրքեր մեկնած մայրը Վիրաբյանին պատմել է, որ ռազմական ոստիկանությունից ընդամենը մեկ հոգի ձիով պտտվել է տարածքում, վերադարձել՝ ասելով, չի գտել երեխուն։

«Եթե քննիչը մի փոքր ջանք գործադրեր և սրտացություն ցուցաբերեր, աշխատեր այդ գործի վրա, արդյունք կլիներ։ Քննիչը որևէ գործողություն չի կատարում, որպեսզի գործն ընթանա այն հունով, որ սա ոչ թե փախուստ է, զորամասն ինքնակամ լքել է, այլ որևէ միջադեպի արդյունքում չկա զինվորը։ Քննիչն ունի ներքին համոզմունք, որ զինվորը ինքնակամ լքել է զորամասը, բայց կան փաստական հանգամանքներ, որ Մկրտչյանը եղել է շատ վատ վիճակում, ունեցել է ջերմություն, հրաժարվել է սննդից, թույլ է եղել, ունակ էլ չի եղել խոսել։ Նրան երկու ուրիշ զինվոր է օգնել, որ դիրք բարձրանա, մի հոգի էլ զենքն է տարել։ Սպայական կազմին տեղյակ են պահել զինվորի վիճակի մասին, խոստացել են մեքենա ուղարկել, որ իջեցնեն, սակայն երեք օր որևէ մեկը չի հիշել նրա մասին։ Սա արդեն իսկ պաշտոնական դիրքի չարաշահում է, անգործության հետևանքով առաջացած բացասական հետևանք է, որ զինվորն այս վիճակում մնացել է դիրքում»,-ասաց Վիրաբյանը։

Փաստաբանի խոսքով, քրեական գործի ընթացքում հարցաքննվածների հայտնած տեղեկությունները հաճախ հակասում են իրար, ինչի հետևանքով էլ ցանկացած խոսք, հայտարարություն իրենք կասկածի տակ են դնում։

«Մեկ տարուց ավելի քննություն է  իրականացվում։ Եթե քննիչը մի թեթև գործին ծանոթ լիներ և քննություն իրականացներ, երկու ճանապարհ ուներ՝ կամ բացահայտեր զինվորի գտնվելու վայրը, որը բխում է բոլորի շահերից, եթե զինվորին ողջ գտնեն, ես կլինեմ առաջն մարդը, որ նրան կհանձնի իրավապահ մարմիններին, զորամասն ինքնակամ լքելու համար պատասխանատվություն կրելու, կամ էլ եթե հետախուզությունն ու վարույթն իրականցնող մարմինը չի կարողացել գտնել 18 տարեկան անզեն, անպաշտպան, հիվանդ զինվորին, ապա պետք է այլ հատկանիշներով գործ հարուցվի ու քննվի, թե ուր է զինվորը։ Ես չեմ հավատում, որ քննիչը՝ Ա. Խաչատրյանը չի տիրապետում այն ինֆորմացիային, թե ինչի հետևանք է զինվորի անհետանալը։ Եթե չի տիրապետում, դա արդեն որպես քննիչ իր թուլության հետևանք է»,-նշեց Վիրաբյանը։

Փաստաբանն ակնկալում է, որ քննիչն իր հայտարարություններին, հնչեցրած գնահատականներին կպատասխանի հրապարակային կերպով։ Panorama.am-ը քրեական գործի մանրամասների ու քննիչի արձագանքը ստանալու համար հարցում է ուղարկել Քննչական կոմիտե։

«Ես պատրաստ եմ լսել ամեն ինչ, չեմ զարմանա ոչ մի վարկածից։ Մի թաքցրեք, բացահայտեք գործը։ Սա միայն քրեական գործ չէ, սա ազգային արժանապատվության հարց է։ Ես չեմ կարողանում հասկանալ, զինվորական քննչականում չկա՞ մի արժանապատիվ սպա, որ կարող է այս գործը քննի ու ծնողին ասի՝ փաստերը սա են, ձեր տղան այս հանգամանքներում է անհետացել կամ չի անհետացել»,-ասաց փաստաբանը։

Քրեական գործի վերաբերյալ ՔԿ-ին ուղղված հարցման պատասխանը ստանալուն պես Panorama.am-ն այն կհրապարակի։