Քաղաքական 10:20 24/08/2022 Հայաստան

Սասունյան. Հայաստանում չկա հարգանք ոչ ողջերի, ոչ մեռածների նկատմամբ. Վահագն Տատրյանը դրա վառ օրինակն է

Ես այս հոդվածը գրում եմ մեծագույն ցավով ու հիասթափությամբ։

Հայոց ցեղասպանության ականավոր մասնագետ Վահագն Տատրյանը մահացել է 2019 թվականի օգոստոսի 2-ին, Նյու Յորքի հյուսիսային շրջանում, 93 տարեկան հասակում: Ծնվելով Կոստանդնուպոլսում (Թուրքիա), նա իր ողջ կյանքը նվիրեց Հայոց ցեղասպանության թուրքական ժխտողականության բացահայտմանը: Տատրյանն իր մանրազնին ուսումնասիրությունները կատարեց թուրքերեն, անգլերեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն և հայերեն լեզուներով՝ հրատարակելով տասնյակ գիտական գրքեր և հոդվածներ ակադեմական ամսագրերում։

Թվում էր, թե Տատրյանի նման նշանավոր անհատը հարգանքի կարժանանար ոչ միայն իր կենդանության օրոք, այլև մահից հետո: ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ճիշտ քայլ արեց՝ 2019 թվականի օգոստոսի 19-ին որոշում կայացնելով ստեղծել բարձր մակարդակի պետական հանձնաժողով և համապատասխան բյուջե հատկացնելով՝ Երևանում Տատրյանի հուղարկավորության համար անհրաժեշտ միջոցառումների կազմակերպման և թաղման ծախսերի համար։

Պետական հանձնաժողովի կազմում ընդգրկված էին․ «Ա. Հարությունյան, ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար, Զ. Մնացականյան, արտգործնախարար, Ա.Թորոսյան, առողջապահության նախարար, Ա. Ջանջուղազյան, ֆինանսների նախարար,  Հ. Մարության, Երևանի քաղաքապետ, Ռ. Մարտիրոսյան, ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի նախագահ, Վ. Տերտերյան, տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների փոխնախարար, Վ. Մովսիսյան, ՀՀ փոխոստիկանապետ, Տ. Հովնան, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի լուսարարապետ եպիսկոպոս Հակոբյան, Ա. Իսկանկարյան, «Բնակչության հատուկ սպասարկում» կազմակերպության տնօրեն, Հ․ Մարության, Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի տնօրեն,  Գ.Սարկիսյան, «Զորյան» հաստատության նախագահ (Կանադա)»։ Տատրյանը «Զորյան» հաստատության ցեղասպանության ուսումնասիրությունների կենտրոնի տնօրենն էր:
ԱՄՆ-ում Հայաստանի դեսպանության կողմից պրոֆեսոր Տատրյանի աճյունը Հայաստան տեղափոխելուց հետո, 2019 թվականի օգոստոսի 31-ին տեղի ունեցավ հոգեհանգստյան արարողություն Հայաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիայում, որի անդամն էր Տատրյանը։ Այդ արարողությանը ներկա էին պետական հանձնաժողովի անդամները, ինչպես նաև այն ժամանակ ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահ Արարատ Միրզոյանը, Տատրյանի 90-ամյա քույրը, այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ և ակադեմիկոսներ։ Պրոֆեսոր Տատրյանի աճյունը ամփոփվեց Երևանի Կենտրոնական (Թոխմախի) գերեզմանատանը։

Վերջերս, երբ Կալիֆորնիայի Միսըն Հիլզում գտնվող Արարատ-Էսքիջյան թանգարանի տնօրեն Մեգի Մանգասարյան Գոշինը ցանկացավ Տատրյանի գերեզմանի լուսանկարը ներառել իր թանգարանում, որտեղ պահվում են Տատրյանի արխիվները, ոչ ոք չկարողացավ գտնել Տատրյանի գերեզմանը: Երկար փնտրտուքներից հետո Փարիզից Բաղդիկ Գույումջյանին և Կանադայից Հրայր Խաչերյանին վերջապես հաջողվեց գտնել Տատրյանի անհայտ գերեզմանը: Պարզվեց, որ նրա հուղարկավորությունից երեք տարի անց Պետական հանձնաժողովը չի բարեհաճել Տատրյանի գերեզմանին դնելու շիրմաքար կամ նույնիսկ նրա անունով հուշատախտակ։ Գերեզմանը ահավոր վիճակում էր՝ պատված մոլախոտով ու աղբով։ Երկու պարոնները ժամանակավոր հուշատախտակ են դրել Տատրյանի գերեզմանին և այն մաքրել մոլախոտերից։ Ահա այն սարսափելի վերաբերմունքը, որին արժանացել է ականավոր ակադեմիկոսը մահից հետո իր հայրենիքում։

Պրոֆեսոր Թաներ Աքչամ՝ Հայոց ցեղասպանության հանրածանոթ մասնագետ և UCLA-ի Հայոց ցեղասպանության հետազոտական ծրագրի տնօրենը, առաջինն էր, որն իր ֆեյսբուքյան էջում ահազանգեց Տատրյանի գերեզմանի ողբալի անտեսման մասին։ Հեգնական է, որ թուրքական ծագում ունեցող անհատն ավելի շատ է մտահոգված Տատրյանի գերեզմանի նկատմամբ արհամարհական վերաբերմունքով, քան Հայաստանի կառավարությունը։ Տատրյանը եղել է Աքչամի խորհրդատուն և գործընկերը Ցեղասպանության ուսումնասիրության հարցում։ Աքչամն իր ֆեյսբուքյան էջում գրել է. «Դադրյանն արժանի չէ դրան։ Անընդունելի և չափազանց ամոթ է, որ Հայոց ցեղասպանության ժամանակակից հետազոտության հիմնադրի գերեզմանն անուշադրության է մատնված և մոռացված»։

Ի պատասխան պրոֆ. Աքչամի արդարացված վրդովմունքի՝ «Զորյան» հաստատության (Հայաստան) ծրագրի համակարգող Մարի Հովհաննիսյանը հայտարարություն տարածեց՝ «Փոթորիկ մի բաժակ ջրում» վերնագրով։ Նա այսպես է պատճառաբանել հետաձգումը․  «Քովիդ-19 համավարակի և 2020 թվականի Արցախյան պատերազմի պատճառով հայ ազգը կորցրեց իր մի քանի հազար լուսավոր զավակներին և զբաղված էր նրանց հուղարկավորությամբ, որոնցից յուրաքանչյուրը պահանջում էր իր համապատասխան տապանաքարը»։ Սա անընդունելի արդարացում է։ Տատրյանին հուղարկավորել են Հայաստանում կորոնավիրուսի տարածումից յոթ ամիս առաջ և Արցախյան պատերազմից ավելի քան մեկ տարի առաջ։ Դա բավական ժամանակ էր Տատրյանի գերեզմանին շիրմաքար կամ գոնե հուշատախտակ տեղադրելու համար, էլ չասած, որ 2020 թվականի պատերազմից անցել է գրեթե երկու տարի, և կորոնավիրուսն այլևս տարածված չէ Հայաստանում։ Ավելին, Տատրյանի մահից ի վեր այլ անհատներ են թաղվել մոտակա գերեզմաններում, և նրանք շիրմաքար ունեն...
Առավել մտահոգիչ են այս խայտառակությունը կոծկելու փորձերը։ «Զորյան» հաստատությունից Հովհաննիսյանն իր ֆեյսբուքյան էջում գրել է. «Խնդրում ենք այս հարցը հրապարակայնորեն բարձրացրած անձանց զերծ մնալ չստուգված տեղեկությունների տարածումից և ավելորդ մեկնաբանություններից, որոնք կարող են միայն պատճառ դառնալ փոթորկի մի բաժակ ջրում»։ Նման անիմաստ արդարացումներ հնչեցրել են նաև ՀՀ ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Վահան Հունանյանը և Երևանի Հայոց ցեղասպանության թանգարանի տնօրեն Հարություն Մարությանը։ Այսպիսի պահվածք դրսևորում են նրանք, ովքեր ցանկանում են կոծկել իրենց ամոթալի սխալները։ Ավելի պատշաճ կլիներ ներողություն խնդրել և անհապաղ քայլեր ձեռնարկել Տատրյանի գերեզմանին շիրմաքար տեղադրելու համար։

Եթե Փաշինյանի նշանակած պետական հանձնաժողովի անդամները չեն կարողացել երեք տարում կազմակերպել մեծարգո հայ գիտնականի շիրիմին տապանաքար դնելու գործը, ապա նրանք պետք է նկատողություն ստանային Փաշինյանի կողմից իրենց անփութության և ապաշնորհության համար։ Սա ազգային խայտառակություն է։ Ցավալի է նաև այն փաստը, որ  եթե հայ պաշտոնյաները չեն կարողանում գերեզմանի վրա շիրմաքար տեղադրել, ինչպե՞ս կարող են հայերը վստահել իրենց կառավարությանը՝ այսքան լուրջ խնդիրներ ունեցող երկրի ղեկավարումը:

Վերջապես, պրոֆ. Տատրյանի գերեզմանը չպետք է լիներ Թոխմախի գերեզմանատանը։ Ավելի պատշաճ կլիներ Տատրյանի աճյունն ամփոփել Ցեղասպանության հուշահամալիրի հուշապատի հետնամասում կամ Կոմիտասի անվան պանթեոնում՝ մյուս նշանավոր անձանց կողքին։ Դա ամենաքիչն է, ինչ կարող է անել Հայաստանի կառավարությունն իր կոպիտ սխալը շտկելու համար։

Հարութ Սասունյան
«Կալիֆորնիա կուրիեր» թերթի հրատարակիչ
www.TheCaliforniaCourier.com
Թարգմանությունը՝ Ռուզաննա Ավագյանի

 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

23:04
Մինչև Հայաստանի իշխանությունը հանցավոր լռում է, պաշտոնական Բաքուն ագրեսորի նոր իմիջ է կերտում Հայաստանի համար. Տիգրան Աբրահամյան
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը գրում է. «Ադրբեջանում սեփական ստվերի ու անցյալի բարդույթների...
Աղբյուր` Panorama.am
22:44
Ռուսաստանն իրեն իրավունք է վերապահում զենք օգտագործել այն պետությունների դեմ, որոնք թույլ են տալիս իրենց զենքն օգտագործել իր դեմ. Պուտին
Այսօր հրապարակված տեսաուղերձում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայտարարեց նորագույն միջին հեռահարության «Օրեշնիկ» հրթիռի հաջող...
Աղբյուր` Panorama.am
22:19
Անկախության հռչակագիրն անփոփոխ է, չունի դադարեցման իրավաբանական հնարավորություն. «Գերագույն խորհուրդ»
ՀՀ «Գերագույն խորհուրդ» պատգամավորական ակումբը հայտարարություն է տարածել, որում անընդունելի է համարել Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:59
Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում քննարկեցինք Հայաստանի անվտանգության մարտահրավերները. Արման Թաթոյան
ՀՀ նախկին ՄԻՊ Արման Թաթոյանը գրել է «Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում տեղի ունեցավ «Wine & Talk»  միջոցառումը,...
Աղբյուր` Panorama.am
21:50
Պարզվել է «BMW»-ի և շոգեքարշի բախուման հետևանքով մահացած վարորդի ինքնությունը
 Նոյեմբերի 21-ին, ՀՀ քննչական կոմիտեի Արմավիրի մարզային քննչական վարչությունում նախաձեռնված քրեական վարույթի շրջանակում պարզվել է Արտաշար...
Աղբյուր` Panorama.am
21:36
Վլադիմիր Պուտինը ուղերձ է հղել, ասելով, թե ուկրաինական հակամարտությունն ձեռք է բերել գլոբալ բնույթի տարրեր
Վլադիմիր Պուտինը հայտարարություն է արել հատուկ գործողության գոտում տեղի ունեցող իրադարձությունների մասին։ Ուղերձը հրապարակել է «ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:16
Քննիչները առգրավել են Հովիկ Աղազարյանի հեռախոսը
Նախաձեռնվել է քրեական վարույթ` Քրեական օրենսգրքի 486 հոդվածի առաջին մասով (երկու դրվագ). արդարադատության իրականացմանը կամ գործի քննությանը...
Աղբյուր` Panorama.am
20:52
Աշխարհի ամենաբարձրահասակ կինը թրքուհի է, իսկ ամենացածրահասակը՝ հնդկուհի
Գինեսի ռեկորդի միջազգային օվա կապակցությամբ միմյանց են հանդիպել աշխարհի ամենաբարձրահասակ և ամենացածրահասակ կանայք։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:40
Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Իրանի ԱԳ նախարարի հետ
ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել իրանցի գործընկեր Աբաս Արաքչիի հետ: X-ի իր էջում Միրզոյանը գրել է, որ անդրադարձ է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:26
Իվանիշվիլին վարչապետի թեկնածու է ներկայացրել Իրակլի Կոբախիձեին
«Վրացական երազանք»-ի պատվավոր նախագահ Բիձինա Իվանիշվիլին վարչապետի պաշտոնում կրկին ներկայացրել է գործող վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:12
Մատվիենկոն վերընտրվել է ԱՊՀ Միջխորհրդարանական վեհաժողովի խորհրդի նախագահ
ԱՊՀ երկրների Միջխորհրդարանական վեհաժողովի (ՄԽՎ) խորհրդի անդամները կրկին խորհրդի նախագահ են ընտրել Դաշնության խորհրդի խոսնակ Վալենտինա...
Աղբյուր` Panorama.am
19:59
Իսրայելը մեկ օրվա ընթացքում հարվածների չորրորդ ալիքն է սկսել Բեյրութի ուղղությամբ
Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի ինքնաթիռները հինգշաբթի օրը սկսել են հարվածների չորրորդ ալիքը Բեյրութի հարավային արվարձաններին։ Այս մասին հայտնում է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:44
Խաղաղությունը մոտ է, քան երբևէ, ՀՀ-ին և Ադրբեջանին կոչ ենք անում բաց չթողնել հնարավորությունը. Ֆիդան
Խաղաղությունը Հարավային Կովկասում մոտ է, քան երբևէ։ Ադրբեջանին և Հայաստանին կոչ ենք անում բաց չթողնել այս պատմական հնարավորությունը։ Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
19:32
Զինծառայող Հրայր Ալիխանյանը հաղթեց Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության մասնակցին
ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Հրայր Ալիխանյանը (74 կգ) հաղթեց Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության մասնակցին 12։2 հաշվով և նվաճեց...
Աղբյուր` Panorama.am
19:19
Պղծվում և ոչնչացվում է մեր հազարամյա մշակույթը․ Վրթանես եպիսկոպոս Աբրահամյան
Հռոմի Սուրբ Թովմա Ակվինացու անվան քահանայապետական համալսարանում նոյեմբերի 18-19-ը տեղի է ունեցել միջազգային համաժողով՝ նվիրված Արցախի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:06
Միրզոյանն ընդունել է Գերմանիայի Բունդեսթագի ԵՄ հարցերի հանձնաժողովի նախագահին
Արարատ Միրզոյանն ընդունել է Գերմանիայի Բունդեսթագի ԵՄ հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Անտոն Հոֆրայթերին: Այս մասին հայտնում են ՀՀ ԱԳՆ-ից։...
Աղբյուր` Panorama.am
18:52
Վթարային ջրանջատում Արարատի մարզում նոյեմբերի 22/23-ին
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ վթարի վերացման աշխատանքներով պայմանավորված, ս.թ. ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:39
Թուրք-ադրբեջանական տարաձայնություններն էներգետիկ ոլորտում
«Գեղարդ» գիտավերլուծական հիմնադրամը այս անգամ անդրադարձել է Թուրք-ադրբեջանական տարաձայնություններին էներգետիկ ոլորտում: Հոդվածում,...
Աղբյուր` Panorama.am
18:24
Ժամկետային զինծառայող Սամվել Գրիգորյանը 9։1 հաշվով հաղթեց Ղազախստանի մասնակցին
 ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Սամվել Գրիգորյանը (82 կգ) 9։1 հաշվով հաղթեց Ղազախստանի Հանրապետության մասնակցին և...
Աղբյուր` Panorama.am
18:12
Թուրքիան Սոմալիում կհիմնի տիեզերական ռազմաբազա
Թուրքիան շարունակում է հարաբերությունները խորացնել ու զարգացնել աֆրիկյան երկրների հետ։ Ավելի վաղ հայտնի էր դարձել, որ Թուրքիան Սոմալիի հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Վթարային ջրանջատում Արարատի մարզում
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ վթարի վերացման աշխատանքներով պայմանավորված, ս.թ....
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
ԱՀԿ. Աղմուկը՝ մարդու առողջության համար թաքնված սպառնալիք
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) հետազոտողները պարզել են, որ 85 դԲ (դեցիբել) բարձր ֆոնային աղմուկը կարող է հրահրել...
Աղբյուր` Panorama.am
17:50
Ըմբշամարտի զինվորականների ԱԱ. Տիգրան Մինասյանը՝ արծաթե մեդալակիր, Շանթ Խաչատրյանը՝ բրոնզե
55 կգ քաշային կարգում ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Տիգրան Մինասյանը նվաճեց Երևանում անցկացվող Ըմբշամարտի զինվորականների...
Աղբյուր` Panorama.am
17:43
ՔԿ. Խափանման միջոց կալանքի միջնորդությունների ներկայացման դեպքերը նվազել են
Քննչական կոմիտեն ուսումնասիրել է 2024թ․ առաջին ինը ամիսների ընթացքում իր ստորաբաժանումներում քննվող քրեական վարույթներով խափանման միջոցների...
Աղբյուր` Panorama.am
17:35
Իլոն Մասկի Tesla էլեկտրամոբիլները ԱՄՆ-ում ճանաչվել են ամենավտանգավորները
ԱՄՆ-ի Ճանապարհների երթևեկության անվտանգության ազգային վարչությունը (NHTSA) վերլուծել է վթարների վիճակագրությունը և եզրակացրել, որ երկրում...
Աղբյուր` Panorama.am
17:24
ՖԱՖ. Այս խայտառակ վիճակի պատասխանատուն ՀՖՖ այսօրվա ղեկավարությունն է
««Վեստ Արմենիա» ակումբի ֆուտբոլիստներն դուրս չեկան «Փյունիկի» դեմ։ Սա կլինի «Վեստ Արմենիայի» 2-րդ տեխնիկական պարտությունը, ևս մեկի դեպքում ակումբը ավտոմատ կհեռացվի առաջնությունից»
Աղբյուր` Panorama.am
17:20
Գավառում վտանգավոր պանիր է արտադրվել
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմինը կասեցրել է անհատ ձեռնարկատեր Արման Սենոքյանին պատկանող կաթնամթերքի արտադրամասի գործունեությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
17:11
Կոսմետոլոգ. Մաշկի ծերացման հիմնական պատճառները
Մաշկի ծերացման երկու տեսակ կա՝ բնական և վաղաժամ: «Որպես կանոն, տարիքային փոփոխությունները տեղի են ունենում աստիճանաբար և ամենից հաճախ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:09
44-օրյա պատերազմի մասնակիցը Դալմայի այգիների ջրատարի մոտ թողել է մեծ քանակությամբ զենք-զինամթերք
Բնակչության մոտ ապօրինի պահվող զենք-զինամթերքի հայտնաբերման և առգրավման թեման ոստիկանության համար մնում է արդիական: Օպերատիվ աշխատանքին զուգահեռ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:00
Մեդվեդևը հայտնել է Ուկրաինայի դեմ ռազմական գործողությունների մասնակիցներին վճարելու խնդիրների մասին
ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը հայտարարել է Ուկրաինայում հատուկ ռազմական գործողության (ՀՌԳ) մասնակիցներին վճարումների հետ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}