Քաղաքական 10:20 24/08/2022 Հայաստան

Սասունյան. Հայաստանում չկա հարգանք ոչ ողջերի, ոչ մեռածների նկատմամբ. Վահագն Տատրյանը դրա վառ օրինակն է

Ես այս հոդվածը գրում եմ մեծագույն ցավով ու հիասթափությամբ։

Հայոց ցեղասպանության ականավոր մասնագետ Վահագն Տատրյանը մահացել է 2019 թվականի օգոստոսի 2-ին, Նյու Յորքի հյուսիսային շրջանում, 93 տարեկան հասակում: Ծնվելով Կոստանդնուպոլսում (Թուրքիա), նա իր ողջ կյանքը նվիրեց Հայոց ցեղասպանության թուրքական ժխտողականության բացահայտմանը: Տատրյանն իր մանրազնին ուսումնասիրությունները կատարեց թուրքերեն, անգլերեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն և հայերեն լեզուներով՝ հրատարակելով տասնյակ գիտական գրքեր և հոդվածներ ակադեմական ամսագրերում։

Թվում էր, թե Տատրյանի նման նշանավոր անհատը հարգանքի կարժանանար ոչ միայն իր կենդանության օրոք, այլև մահից հետո: ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ճիշտ քայլ արեց՝ 2019 թվականի օգոստոսի 19-ին որոշում կայացնելով ստեղծել բարձր մակարդակի պետական հանձնաժողով և համապատասխան բյուջե հատկացնելով՝ Երևանում Տատրյանի հուղարկավորության համար անհրաժեշտ միջոցառումների կազմակերպման և թաղման ծախսերի համար։

Պետական հանձնաժողովի կազմում ընդգրկված էին․ «Ա. Հարությունյան, ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար, Զ. Մնացականյան, արտգործնախարար, Ա.Թորոսյան, առողջապահության նախարար, Ա. Ջանջուղազյան, ֆինանսների նախարար,  Հ. Մարության, Երևանի քաղաքապետ, Ռ. Մարտիրոսյան, ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի նախագահ, Վ. Տերտերյան, տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների փոխնախարար, Վ. Մովսիսյան, ՀՀ փոխոստիկանապետ, Տ. Հովնան, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի լուսարարապետ եպիսկոպոս Հակոբյան, Ա. Իսկանկարյան, «Բնակչության հատուկ սպասարկում» կազմակերպության տնօրեն, Հ․ Մարության, Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի տնօրեն,  Գ.Սարկիսյան, «Զորյան» հաստատության նախագահ (Կանադա)»։ Տատրյանը «Զորյան» հաստատության ցեղասպանության ուսումնասիրությունների կենտրոնի տնօրենն էր:
ԱՄՆ-ում Հայաստանի դեսպանության կողմից պրոֆեսոր Տատրյանի աճյունը Հայաստան տեղափոխելուց հետո, 2019 թվականի օգոստոսի 31-ին տեղի ունեցավ հոգեհանգստյան արարողություն Հայաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիայում, որի անդամն էր Տատրյանը։ Այդ արարողությանը ներկա էին պետական հանձնաժողովի անդամները, ինչպես նաև այն ժամանակ ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահ Արարատ Միրզոյանը, Տատրյանի 90-ամյա քույրը, այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ և ակադեմիկոսներ։ Պրոֆեսոր Տատրյանի աճյունը ամփոփվեց Երևանի Կենտրոնական (Թոխմախի) գերեզմանատանը։

Վերջերս, երբ Կալիֆորնիայի Միսըն Հիլզում գտնվող Արարատ-Էսքիջյան թանգարանի տնօրեն Մեգի Մանգասարյան Գոշինը ցանկացավ Տատրյանի գերեզմանի լուսանկարը ներառել իր թանգարանում, որտեղ պահվում են Տատրյանի արխիվները, ոչ ոք չկարողացավ գտնել Տատրյանի գերեզմանը: Երկար փնտրտուքներից հետո Փարիզից Բաղդիկ Գույումջյանին և Կանադայից Հրայր Խաչերյանին վերջապես հաջողվեց գտնել Տատրյանի անհայտ գերեզմանը: Պարզվեց, որ նրա հուղարկավորությունից երեք տարի անց Պետական հանձնաժողովը չի բարեհաճել Տատրյանի գերեզմանին դնելու շիրմաքար կամ նույնիսկ նրա անունով հուշատախտակ։ Գերեզմանը ահավոր վիճակում էր՝ պատված մոլախոտով ու աղբով։ Երկու պարոնները ժամանակավոր հուշատախտակ են դրել Տատրյանի գերեզմանին և այն մաքրել մոլախոտերից։ Ահա այն սարսափելի վերաբերմունքը, որին արժանացել է ականավոր ակադեմիկոսը մահից հետո իր հայրենիքում։

Պրոֆեսոր Թաներ Աքչամ՝ Հայոց ցեղասպանության հանրածանոթ մասնագետ և UCLA-ի Հայոց ցեղասպանության հետազոտական ծրագրի տնօրենը, առաջինն էր, որն իր ֆեյսբուքյան էջում ահազանգեց Տատրյանի գերեզմանի ողբալի անտեսման մասին։ Հեգնական է, որ թուրքական ծագում ունեցող անհատն ավելի շատ է մտահոգված Տատրյանի գերեզմանի նկատմամբ արհամարհական վերաբերմունքով, քան Հայաստանի կառավարությունը։ Տատրյանը եղել է Աքչամի խորհրդատուն և գործընկերը Ցեղասպանության ուսումնասիրության հարցում։ Աքչամն իր ֆեյսբուքյան էջում գրել է. «Դադրյանն արժանի չէ դրան։ Անընդունելի և չափազանց ամոթ է, որ Հայոց ցեղասպանության ժամանակակից հետազոտության հիմնադրի գերեզմանն անուշադրության է մատնված և մոռացված»։

Ի պատասխան պրոֆ. Աքչամի արդարացված վրդովմունքի՝ «Զորյան» հաստատության (Հայաստան) ծրագրի համակարգող Մարի Հովհաննիսյանը հայտարարություն տարածեց՝ «Փոթորիկ մի բաժակ ջրում» վերնագրով։ Նա այսպես է պատճառաբանել հետաձգումը․  «Քովիդ-19 համավարակի և 2020 թվականի Արցախյան պատերազմի պատճառով հայ ազգը կորցրեց իր մի քանի հազար լուսավոր զավակներին և զբաղված էր նրանց հուղարկավորությամբ, որոնցից յուրաքանչյուրը պահանջում էր իր համապատասխան տապանաքարը»։ Սա անընդունելի արդարացում է։ Տատրյանին հուղարկավորել են Հայաստանում կորոնավիրուսի տարածումից յոթ ամիս առաջ և Արցախյան պատերազմից ավելի քան մեկ տարի առաջ։ Դա բավական ժամանակ էր Տատրյանի գերեզմանին շիրմաքար կամ գոնե հուշատախտակ տեղադրելու համար, էլ չասած, որ 2020 թվականի պատերազմից անցել է գրեթե երկու տարի, և կորոնավիրուսն այլևս տարածված չէ Հայաստանում։ Ավելին, Տատրյանի մահից ի վեր այլ անհատներ են թաղվել մոտակա գերեզմաններում, և նրանք շիրմաքար ունեն...
Առավել մտահոգիչ են այս խայտառակությունը կոծկելու փորձերը։ «Զորյան» հաստատությունից Հովհաննիսյանն իր ֆեյսբուքյան էջում գրել է. «Խնդրում ենք այս հարցը հրապարակայնորեն բարձրացրած անձանց զերծ մնալ չստուգված տեղեկությունների տարածումից և ավելորդ մեկնաբանություններից, որոնք կարող են միայն պատճառ դառնալ փոթորկի մի բաժակ ջրում»։ Նման անիմաստ արդարացումներ հնչեցրել են նաև ՀՀ ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Վահան Հունանյանը և Երևանի Հայոց ցեղասպանության թանգարանի տնօրեն Հարություն Մարությանը։ Այսպիսի պահվածք դրսևորում են նրանք, ովքեր ցանկանում են կոծկել իրենց ամոթալի սխալները։ Ավելի պատշաճ կլիներ ներողություն խնդրել և անհապաղ քայլեր ձեռնարկել Տատրյանի գերեզմանին շիրմաքար տեղադրելու համար։

Եթե Փաշինյանի նշանակած պետական հանձնաժողովի անդամները չեն կարողացել երեք տարում կազմակերպել մեծարգո հայ գիտնականի շիրիմին տապանաքար դնելու գործը, ապա նրանք պետք է նկատողություն ստանային Փաշինյանի կողմից իրենց անփութության և ապաշնորհության համար։ Սա ազգային խայտառակություն է։ Ցավալի է նաև այն փաստը, որ  եթե հայ պաշտոնյաները չեն կարողանում գերեզմանի վրա շիրմաքար տեղադրել, ինչպե՞ս կարող են հայերը վստահել իրենց կառավարությանը՝ այսքան լուրջ խնդիրներ ունեցող երկրի ղեկավարումը:

Վերջապես, պրոֆ. Տատրյանի գերեզմանը չպետք է լիներ Թոխմախի գերեզմանատանը։ Ավելի պատշաճ կլիներ Տատրյանի աճյունն ամփոփել Ցեղասպանության հուշահամալիրի հուշապատի հետնամասում կամ Կոմիտասի անվան պանթեոնում՝ մյուս նշանավոր անձանց կողքին։ Դա ամենաքիչն է, ինչ կարող է անել Հայաստանի կառավարությունն իր կոպիտ սխալը շտկելու համար։

Հարութ Սասունյան
«Կալիֆորնիա կուրիեր» թերթի հրատարակիչ
www.TheCaliforniaCourier.com
Թարգմանությունը՝ Ռուզաննա Ավագյանի

 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

00:20
Դոնալդ Թրամփը հեռախոսազրույց է ունեցել Մեծի Տանն Կիլիկիո Արամ Ա Կաթողիկոսի հետ
ԱՄՆ 45-րդ նախագահ, հանրապետական նախագահի թեկնածու Դոնալդ Թրամփը հեռախոսազրույց է ունեցել Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոս Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Առաջինի...
Աղբյուր` Panorama.am
00:16
Գարիկ Կարապետյանը՝ ծանրամարտի Եվրոպայի Մ23 տարեկանների առաջնության չեմպիոն
Պոկում և հրում վարժություններում ևս Կարապետյանն արժանացել է փոքր ոսկե մեդալներին:
Աղբյուր` Panorama.am
23:03
Լիանա Գյուրջյանը՝ ծանրամարտի Մ23 առաջնությունում Եվրոպայի չեմպիոն, Մարգարիտա Առաքելյանը՝ փոխչեմպիոն
Լեհաստանում ընթացող Մ23 տարեկանների Եվրոպայի առաջնությունում Հայաստանի ծանրամարտի կանանց հավաքականի ներկայացուցիչ, 87 կգ քաշային Լիանա...
Աղբյուր` Panorama.am
22:49
«Արարատ», Վեստ Արմենիա» և «Ալաշկերտ» ֆուտբոլային ակումբների հայտարարությունները
«Արարատ» ֆուտբոլային ակումբն  անդրադարձել է հայկական ֆուտբոլի շուրջ ներկայումս ստեղված իրավիճակին. «ՀՖՖ նախագահի՝...
Աղբյուր` Panorama.am
22:28
Վրաստանից արտաքսվել են օտարերկրյա 60 քաղաքացիներ, այդ թվում թnւրքեր և ադրբեջшնցիներ
Վրաստանի ներքին գործերի նախարարության միգրացիոն դեպարտամենտի աշխատակիցները «Օտարերկրացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձանց իրավական...
Աղբյուր` Panorama.am
22:10
Ջրհեղեղ Իսպանիայում. կառավարությունը օգնություն է խնդրում ԵՄ-ից
Իսպանիայի վարչապետ Պեդրո Սանչեսը խնդրել է միջոցներ տրամադրել Եվրոպական համերաշխության հիմնադրամից՝ օգնելու իր երկրին վերականգնվել այս դարում...
Աղբյուր` Panorama.am
20:46
Ծավ գյուղի անտառամերձ հատվածում հրդեհ է, քամու պատճառով առկա է դեպի անտառ տարածման վտանգ
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 14:40-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Ծավ գյուղի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:36
Հունաստանի հայոց թեմի ներկայացուցիչներ և ուխտավորներ են եկել Մայր Աթոռ՝ եպիսկոպոսական ձեռնադրության և օծման առիթով
Նոյեմբերի 2-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունել է Հունաստանի հայոց թեմի թեմական կառույցների...
Աղբյուր` Panorama.am
20:19
Բժիշկ Մյասնիկովը թվարկել է ամենաառողջարար ըմպելիքները
Սովորական մաքուր ջուրը, թեյը և սուրճն ամենաառողջ ըմպելիքներն են։ «Ռոսիա 1» ալիքի «Բժիշկ Մյասնիկով» հաղորդման ժամանակ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:43
Արցախցիների խնդրանքով «Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունները դիմել են ՍԴ
ՀՀ ԱԺ պատգամավորների 1/5-ը («Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունների պատգամավորներ) ՀՀ Սահմանադրական դատարան է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:27
Նիկոլը նաև լվանում է Թուրքիայի արյnւնnտ երեսը վերջինիս՝ ԵՄ հնարավոր անդամագրության գործընթացում. Աշոտյան
«Հայոց ցեղասպանության ուրացումը ոչ թե Միրզոյանի, այլ անձամբ Փաշինյանի նախաձեռնությունն է»
Աղբյուր` Panorama.am
19:16
Ջուլիետա Ավանեսյանը` ծանրամարտի Մ20 առաջնությունում Եվրոպայի չեմպիոն
Պոկում և հրում վարժություններում ևս Ավանեսյանն արժանացել է փոքր ոսկե մեդալներին։
Աղբյուր` Panorama.am
19:02
Հաջորդ շաբաթ 100 դրամների կրիզիս է լինելու. Մեսրոպ Մանուկյան
 Երևանի ավագանու «Մայր Հայաստան» խմբակցության անդամ Մեսրոպ Մանուկյանն այցելել է «Երևան ավտոբու» ՓԲԸ, ծանոթացել է...
Աղբյուր` Panorama.am
18:48
«Սուրբ Հովհաննես» մատուռի մոտից քաղաքացուն իջեցնելու համար անհրաժեշտ է եղել փրկարարների օգնությունը
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 16:28-ին Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Լոռու մարզի Հարթագյուղ գյուղի «Սուրբ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:35
Խաղաղության Նոբելյան մրցանակակիր Քայլաշ Սաթյարթին կայցելի Հայաստան
Խաղաղության Նոբելյան մրցանակակիր Քայլաշ Սաթյարթին Հայաստանում կմասնակցի և կբանախոսի աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության նախաձեռնությամբ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:28
Մեծ Մանթաշի մոտակայքում հրդեհից ջերմահարվել են եղևնու և սոճու տնկիներ
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 15:13-ին Շիրակի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն տեղեկություն է ստացվել, որ Մեծ Մանթաշ ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:19
ՀՖՖ փոխնախագահը՝ հավաքականի գլխավոր մարզչի ու Մելիքբեկյանի հրաժարականի պահանջով երկրպագուների ակցիաների մասին
«Այն տարբերակը, որ մենք ընտրում ենք, չի լինելու հայաստանցի»,- ասել է ՀՖՖ փոխնախագահ Արմեն Նիկողոսյանը՝ պատասխանելով Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:58
Քանյե Ուեսթը 1 միլիարդ դոլարով վավերագրական ֆիլմ է նկարահանել իր մասին
Ռեփեր Քանյե Ուեսթը  իր մասին վավերագրական ֆիլմ է նկարահանել. «Ո՞ւմ անունով» ֆիլմի համար նա ծախսել է 1 միլիարդ դոլար։ Variety-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:42
Ակցիա՝ «Արարատ»-«Փյունիկ» խաղի ժամանակ ՀՖՖ նախագահ Արմեն Մելիքբեկյանի հրաժարականի պահանջով
Հայաստանի  Պրեմիեր լիգայի «Արարատ» - «Փյունիկ» խաղի ժամանակ երկրպագուները  ակցիա են իրականացրել՝ պահանջելով...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
COP29-ը՝ Ադրբեջանում, COP17-ը՝ Հայաստանում․ քաղաքական հատուցո՞ւմ
Հայաստանն ընտրվել է որպես Կենսաբազմազանության կողմերի համաժողովի հյուրընկալող երկիր և COP17-ը  2026թ,-ին անցկացվելու է մեր...
Աղբյուր` Panorama.am
17:18
Դիզայներները նորաձևության տարօրինակ հնարք են մտածել, որը խոստանում է դառնալ ձմեռան գլխավոր թրենդ
Վերջին Նորաձևության շաբաթներին հայտնի բրենդների դիզայներները հաճախ դիմում էին մեկ պարզ, բայց միևնույն ժամանակ անսովոր հնարքի։ Burberry-ի,...
Աղբյուր` Panorama.am
16:57
Ադելիա Պետրոսյանը Ռուսաստանի Գրան պրիի 2-րդ փուլում հաղթել է կարճ ծրագրում
Ռուսաստանի գեղասահքի չեմպիոն ազգությամբ հայ  Ադելիա Պետրոսյանը Կազանում ընթացող Ռուսաստանի Գրան պրիի 2-րդ փուլում լավագույն արդյունքն է...
Աղբյուր` Panorama.am
16:42
Հրդեհ Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթգծի Ախալքալաքի կայարանում
Նոյեմբերի 1-ին երեկոյան ժամը 22։00-ի սահմաններում հրդեհ է բռնկվել Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղու Ախալքալաքիի հատվածի հոսանքի տրանսֆորմատորային...
Աղբյուր` Panorama.am
16:30
Իրանը լուրջ հարվшծ կհասցնի Իսրայելին և ԱՄՆ-ին. հոգևոր առաջնորդ
Իրանը լուրջ հարված կհասցնի Իսրայելին և ԱՄՆ-ին՝ ի պատասխան Թեհրանի և Մերձավոր Արևելքում իսլամական դիմադրության ուժերի նկատմամբ թշնամական քայլերի։...
Աղբյուր` Panorama.am
16:13
Նախկին ՀՀԿ-ական, «Զովք»-ի փոխտնօրեն, «Պրոֆալ»-ի տնօրեն և այլք․ Աննա Հակոբյանի հետ ընթրած «հաջողակ տղամարդիկ»
Oragir.News-ը մանրամասներ է ընթրիքից, որին մասնակցելու համար «Իմ քայլը» հիմնադրամին նախապես 1 միլիոն դրամ պետք է վճարեին։
Աղբյուր` Panorama.am
16:00
Սերբիայում երկաթուղային կայարանում փլուզման հետևանքով 14 մարդ է զոհվել, երկրում սգո օր է
Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը ցավակցել է Սերբիայի երկաթուղային կայարանում տեղի ունեցած ողբերգական փլուզման հետևանքով զոհվածների ընտանիքին։
Աղբյուր` Panorama.am
15:32
Ծանրորդ Ալեքսանդր Լազարյանը` Եվրոպայի մինչև 20 տարեկաների չեմպիոն
Նա նվաճել է նաև փոքր բրոնզե և փոքր ոսկե մեդալներ
Աղբյուր` Panorama.am
15:19
Արցախյան հանրությունը պետք է իմանա` ովքե՞ր են այդ մարդիկ, որ իրենց իրավունք են վերապահում արցախցիների անունից խոսել. Ստեփանյան
ՀՀ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը տեղեկացրել է, որ «40+10 հազար» աջակցության ծրագիրը կշարունակվի մինչև ապրիլ,...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հովհաննես Ավետիսյան. Ոստիկանությունը գտնվում է պատանդի կարգավիճակում
12:04 02/11/2024

Հովհաննես Ավետիսյան. Ոստիկանությունը գտնվում է պատանդի կարգավիճակում

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}