Քաղաքական 13:41 23/09/2022 Տարածաշրջան

Թոմաս դե Վաալ. Հայաստանի ու Ադրբեջանի գլխին ավելի շատ սև ամպեր են կուտակվում

Կարնեգի Եվրոպա Հիմնադրամի ավագ հետազոտող Թոմաս դե Վաալը հիմնադրամի էջում հրապարակած վերջին հոդվածում անդրադարձել է Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի վրա հարձակմանը՝ ընդգծելով, որ ռազմական գործողությունները տեղի էին ունեում ոչ թե Արցախում, որտեղ այժմ խաղաղապահ առաքելություն են իրականացնում ռուս զինծառայողները, այլ Հայաստանի Հանրապետության տարածքում։

Արևելյան Եվրոպայի ու Կովկասի տարածաշրջանի հարցերով մասնագիտացված հետազոտողը նկատում է, որ կռիվը սկսվեց ԵՄ միջնորդությամբ Բրյուսելում Հայաստանի ու Ադրբեջանի առաջանորդների հանդիպումից երկու շաբաթ անց, որտեղ առաջընթաց էր գրանցվել, կարևորելով այն հանգամանքը, որ հարձակումը հաջորդեց Խարկով նահանգում «Ուկրաինայի կողմից Ռուսաստանի ռազմական նվաստացմանը».

«Որոշ լրատվամիջոցներ մոլորեցնում են՝ մարտերը ներկայացնելով որպես սահմանային բախումներ ու հղում անելով Լեռնային Ղարաբաղի վիճելի տարածքին, որն ավելի քան երեսուն տարի հակամարտության օջախ է։

Բայց ոչ մի կռիվ Ղարաբաղում, որտեղ հիմա տեղակայված են ռուսաստանցի խաղաղապահները կամ Ադրբեջանի տարածք է, չկա։ Այդ ամենը եղել է Հայաստանի տարածքի ներսում։ Ադրբեջանն ասել է՝ Հայաստանի կողմից «սադրանքներ» են եղել, մեղադրանք, որը ստուգել հնարավոր չէ։ Ականատեսները նկարագրում են ռազմական օբյեկտների և քաղաքացիական ենթակառուցվածքների ուժեղ գնդակոծություններ, այդ թվում Սոթք գյուղում և առողջարանային Ջերմուկ քաղաքում, որի քաղաքացիական բնակչությունը տարհանվել է: Արժանահավատ տեղեկություններ կան զոհված երկու հայ կին զինծառայողների նկատմամբ վայրագությունների և սարսափելի պղծումների մասին։

2020 թվականի պատերազմում ճնշող հաղթանակ տանելուց ի վեր, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը Հայաստանի դեմ օգտագործել է այն, ինչ բարձրաստիճան մի ադրբեջանցին ինձ նկարագրեց որպես «հարկադրական դիվանագիտության» ռազմավարություն, որն իրենից ներկայացնում է  բանակցությունների և ուժի միախառնում:

2020-ին հասնելով իր նպատակներից շատերին, բայց ոչ բոլորին, Ալիևը նոր նպատկներ ունի։ Առաջինը Հայաստանին «խաղաղության պայմանագրի» ստորագրումը պարտադրելն է, որով  Հայաստանը հրաժարվում է հայաշատ Ղարաբաղի շրջանի նկատմամբ պահանջներից։   Երկրորդը Հայաստան-Ադրբեջան սահմանի դեմարկացիան է, որը հարմար է Ադրբեջանին։ Երրորդը երկաթուղին է, որը Հայաստանի տարածքով կապում է  Նախիջևանի էքսկլավին, որը կոչվում է Զանգեզուրի միջանցք՝ նվազագույն ստուգումներով և հսկողությամբ։

Բռնության այս վերջին փուլը 2020 թվականից ի վեր ամենադաժանն ու վտանգավորն է: Այն կարծես ուղղված է որքան Հայաստանի, նույնքան էլ Ռուսաստանի դեմ: Ռուսաստանը պարտավոր է աջակցել Հայաստանին ինչպես երկկողմ պաշտպանական պայմանագրի, այնպես էլ Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությանը (ՀԱՊԿ) նրանց համատեղ անդամակցության շրջանակներում»։

Թոմաս դե Վաալը նկատում է, սակայն այս պահին Ռուսաստանը Ուկրաիանայի պատերազմում թիկունքով է, ու Ադրբեջանն էլ շտապում է ցույս տալ, որ Ռուսաստանն օգնություն տրամադրելիս դանդաղում է, ՀԱՊԿ-ն էլ թղթե վագր է, ինչի մասին վկայում է նաև Տաջիկստանի ու Ղրղզստանի բախումները։

Ինչ վերաբերում է Արևմուտքին, ապա հիմնադրամի փորձագետը միջնորդներին մեղադրում է մեղմ արձագանքների համար, միաժամանակ հիշեցնում, կողմերի առևտրի մասին, Ռուսաստանը դեռ ազդեցիկ միջնորդ է, հաղորդվում է, որ Մոսկվան նաև հանդես է եկել խաղաղության պայմանագրի նախագծով, որն անորոշ ժամանակով հետաձգում է Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցը, մի բանաձև, որը հայերին ավելի շատ է դուր գալիս, քան եվրոպական առաջարկը:

ԱՄՆ-ն, որ լիովին աջակցում է ԵՄ աջակցությանը, նույնպես հայերի մոտ հույսեր առաջացրեց ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ նշանակելով։ ԱՄՆ ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Նենսի Փելոսիի  համերաշխության կայծակնային այցը խառը ուղերձներ է պարունակում, ԵՄ-ն էլ ինքնին երկիմաստ է թվում։ Վերջինի առումով հոդվածագիրը հիշեցնում է, որ Եվրահանձնաժողովի  նախագահ Ուրսուլան, որ հուլիսին գազ գնելու նպատակով  Բաքվում էր, Ադրբեջանին որակել է «վստահելի գործընկեր», իր խոսքում որևէ հիշատակում չի արել հակամարտության կամ խաղաղության մասին։ Սա Ադրբեջանում PR մեծ հաղթանակ են գնահատել։

Թոմաս դե Վաալը նկատում  է, որ վերջի մարտերը խարխլել են Նիկոլ Փաշինյանի դիրքերը։ Դրանք տարակարծություններ են առաջացրել Ադրբեջանում նույնիսկ նրանց մոտ, որոնք աջակցում էին 2020-ի պատերազմին։ Խաղաղությանը կողմ արտահայտված մի ակտիվիստ երեք օր է բանտում։ Անկախ մի փորձագետ էլ Ալիևին  բնութագրել է որպես «մաքսիմալիստ», «իրրեդենթիստ»՝ մեղադրելով նրան Հայաստանի հետ հաշտություն կնքելու պատմական հնարավորությունը վատնելու համար։

Քանի որ Հայաստանում ու Ադրբեջանում այս օրերին հուղարկավորություններ են՝ կլինեն նոր ջանքեր առաջնորդներին բանակցությունների սեղան վերադարձնելու համար։

Թոմաս դե Վաալը համարում է, որ հիմա ամենակենսունակը Շառլ Միշելի նախաձեռնած գործընթացն է, բայց այն ավելի մեծ աջակցության կարիք ունի Եվրահանձնոժողովից, ԵՄ անդամներից, ԱՄՆ-ից։

«Եթե այն ձախողի կամ դադարի, ապա երկու տխուր այլընտրանք կա. Միջնորդությունը կրկին զիջվում է Մոսկվային կամ որ ավելի վատ է, երկու կողմերը պատրաստվում են հաջորդ պատերազմին»,-հոդվածն ամփոփում է փորձագետը։

 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

11:05
Քննարկվել են Հայաստանում «Ericsson»-ի գործունեությանը և համագործակցության հետագա հնարավորություններին վերաբերող հարցեր
Նախօրեին Շվեդիա այցի շրջանակներում ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպում է ունեցել Ստոկհոլմի քաղաքային խորհրդի նախագահ Օլլե Բուրելի հետ։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:54
Կառավարության համար Հայաստանի ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան
«Իրական և պատմական Հայաստան ձևակերպումը հրապարակ բերվեց պառակտիչ իր բնույթով  ձեր ղեկավարի կողմից։ Բայց  պետք չի պապից պապական...
Աղբյուր` Panorama.am
10:53
Բորբոսասնկեր, միկրոօրգանիզմներ «Ռագմակ»-ի գործարանի արտադրած տոմատում
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի Երևանի կենտրոնի տեսուչները ստուգում են իրականացրել «Ռագմակ» ՍՊԸ-ին պատկանող պահածոների...
Աղբյուր` Panorama.am
10:49
Ի՞նչ պաշտոն է պատրաստել Թրամփը Իլոն Մասկի համար
ԱՄՆ 47-րդ նախագահ ընտրված Դոնալդ Թրամփը հայտարարել է, որ  SpaceX, Tesla և X ընկերությունների ղեկավար, միլիարդատեր Իլոն Մասկը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:38
«Գոյ» թատրոնի անձնակազմն այսօր ակցիա կանի ՄԻՊ գրասենյակի մոտ
«Գոյ» թատրոնի դերասանները արդեն 6 օր է նստացույց են անում թատրոնի մուտքի մոտ։ Նրանց պահանջն է՝ «ԿԳՄՍ Նախարարությունից...
Աղբյուր` Panorama.am
10:33
Քաղաքացին ԱԺ շենքի մոտ սպառնացել բենզինը լցնել վրան ու պտուտակահանը մտցնել կոկորդը
Նոյեմբերի 12-ին ժամը 13:00-ին Ազգային ժողովի շենքին է մոտեցել մի քաղաքացի, ով իր բանավոր հայտարարությամբ հայտնել է, որ Գավառում ունի հողային...
Աղբյուր` Panorama.am
10:19
Հայաստանի հետ բանակցվող փաստաթղթի տեքստում որոշակի հարցեր կան. Հաջիև
Նա հայտնել է, որ Ադրբեջանն ու Հայաստանը հաջորդ ամիս կվերադառնան խաղաղության պայմանագրի տեքստի քննարկմանը։
Աղբյուր` Panorama.am
10:08
Ալեքս Սահակյանը կստանա միջազգային վարպետի կոչում
Ալեքս Սահակյանը շախմատի աշխարհի մինչև 18 տարեկան պատանիների առաջնության շրջանակներում հաղթահարեց 2400 վարկանիշային շեմը և քանի որ արդեն ունի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:00
«Ադրբեջանը՝ COP29-ը հյուրընկալող հանցավոր պետություն». Արտակ Բեգլարյանի հարցազրույցը Ֆիգարոյին
Արցախ Միության նախագահ, Արցախի Հանրապետության նախկին պետնախարար և Մարդու իրավունքների պաշտպան Արտակ Բեգլարյանը հարցազրույց է տվել ֆրանսիական...
Աղբյուր` Panorama.am
09:37
Վթար Սեբաստիայի փողոցում. Մի քանի մարդ հոսպիտալացվել է
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 12-ին, ժամը 20:30-ին ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Սեբաստիայի փողոցի թիվ 37 շենքի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:22
Նոյեմբերի 13-ին փոխանակման կետերում դոլարի և ռուբլու փոխարժեքներն աճել են, եվրոյինը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ նոյեմբերի 13-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում 384.97 դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի համեմատ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:18
Սյունիքի բարձրադիր գոտիներում մառախուղ է
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհներն անցանելի են։ Սյունիքի մարզի բարձրադիր գոտիներում մառախուղ է: Լարսի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:13
Գերասիմ Վարդանյան. Իմ ու իմ ընկերների պայքարը բանտերով կանգնեցնել հնարավոր չէ
Դաշնակցական գործիչ Գերասիմ Վարդանյանի նկատմամբ խափանման միջոց տնային կալանքը փոխվել է։ Ֆեյսբուքյան գրառմամբ նա դիմել է ընկերներին....
Աղբյուր` Panorama.am
09:05
«Ժողովուրդ». Ինչու են Փաշինյանի թիկնապահ Գրիգոր Մանուկյանին կանչել դատարան
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ Նիկոլ Փաշինյանի թիկնապահ Գրիգոր Մանուկյանին...
Աղբյուր` Panorama.am
09:03
«Հրապարակ». Հայաստանը կողմ քվեարկելուց բացի նաև համահեղինակ է եղել ՄԱԿ-ում ընդունված ՌԴ բանաձևին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կոմիտեն ընդունել է նացիզմի հերոսացման դեմ պայքարի վերաբերյալ ՌԴ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:02
«Ժողովուրդ». Եվրոպամետ ուժերը արդեն իսկ պատրաստվում են «պլան Բ»-ի. Ի՞նչ են մտադիր անել
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ արտախորհրդարանական ուժերը «պլան Բ»...
Աղբյուր` Panorama.am
09:00
«Հրապարակ». Ինչ որոշում ունի ՔՊ-ն Սիրունյանի ԲԴԽ անդամ դառնալու հարցում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ԱԺ-ն այս շաբաթ կընտրի ԲԴԽ անդամ: ՔՊ-ն առաջադրել է նախկին դատախազ, այժմ փաստաբան, 2018-ից...
Աղբյուր` Panorama.am
08:59
«Ժողովուրդ». Էկոպարեկային ծառայության ներդրումը նախարարության համար արժեցել է 5.7 միլիարդ դրամ
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ռենջերներ»-ից էկոպարեկներ և վայրի բնության պահապաններ դարձածները միլիոնավոր նոր...
Աղբյուր` Panorama.am
08:47
Նոյեմբերի 13-ի հոսանքազրկումների մասին
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ նոյեմբերի 13-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:41
Սասունյան. Հայերն այժմ նոր թիրախ ունեն. Հորդանանը՝ Ադրբեջանի ճնշումներին ենթարկվելու համար
Կարծես թե հայերը քիչ խնդիրներ ունեին լուծելու, հիմա էլ պետք է պահանջեն, որ Հորդանանը չեղյալ համարի իր արցախյան թեմայով «Օսկար»-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:35
«Հրապարակ». Նիկոլայ Բաղդասարյանի կինն ազատության մեջ է, իսկ կդատվի՞
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Մենք սեպտեմբերի 23-ին գրել էինք, որ ՔՊ-ական նախկին պատգամավոր, փաստաբան Նիկոլայ Բաղդասարյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:34
«Ժողովուրդ». Նախաքննական մարմինը երկարեցնում է կալանքի ժամկետը, բայց աշխատանքի արդյունավետությունը չի երևում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի տեղեկությունների համաձայն՝ նախաքննական մարմինը մեկը մյուսի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:26
«Հրապարակ». Գյումրիում ՔՊ-ն ուզում է կառավարում ստանձնել Արամ Զավենիչի և Դոգի հետ համագործակցությամբ
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Չնայած քաղաքական շրջանակներում արդեն խոսում են, որ, նախնական հաշվարկով, դեկտեմբերի 29-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
23:47
Գրետա Թումբերգը Հայաստանում է.
«Համայնքային համախմբման և աջակցության կենտրոն» ՀԿ-ի նախագահ,բնապահպան Օլեգ Դուլգարյանը գրում է «Այսօր մեծ...
Աղբյուր` Panorama.am
23:39
Փեսան դանակшհարել է աներողջը
Նոյեմբերի 12-ին, ժամը 10:00-ի սահմաններում ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության Ոստիկանության համայնքային ոստիկանության գլխավոր վարչության Էրեբունու...
Աղբյուր` Panorama.am
22:54
Գրետա Թունբերգը որոշել է չմասնակցել Ադրբեջանում անցկացված տարվա կլիմայական կարևորագույն համաժողովին. BBC
BBC news-ը հայտնում է, որ Գրետա Թունբերգը որոշել է չմասնակցել Ադրբեջանում անցկացված տարվա կլիմայական կարևորագույն համաժողովին: Ելույթ...
Աղբյուր` Panorama.am
22:20
Հութիները հայտնել են Կարմիր և Արաբական ծովերում ամերիկյան նավերի վրա հարձակումների մասին
Եմենի հյուսիսում իշխող շիա Անսար Ալլահ շարժման (հութիների) մարտիկները Արաբական ծովում հարձակվել են ամերիկյան «Աբրահամ Լինքոլն»...
Աղբյուր` Panorama.am
22:04
Հայ շախմատիստները Եվրոպայի անհատական առաջնության առաջատարների շարքում են
2024 թվականի շախմատի Եվրոպայի անհատական առաջնության 4-րդ խաղափուլից հետո 4 միավոր ունեն գրոսմայստերներ Ֆրեդերիկ Սվանեն և Մաքսիմ Չիգաևը։ Այդ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:53
Հայաստանի դեմ Ադրբեջանի պահանջների շրջանակը զգալիորեն կրճատվել է. Եղիշե Կիրակոսյան
Միջազգային իրավական հարցերով ներկայացուցիչ Եղիշե Կիրակոսյանը X-ի իր միկրոբլոգում գրել է․ «1/3 Արդարադատության միջազգային դատարանը...
Աղբյուր` Panorama.am
21:39
Միրզոյանը կրկնել է Փաշինյանի խոսքերը, թե ՀՀ-ն պատրաստ է մոտենալ ԵՄ-ին այնքան, որքան ԵՄ-ն հնարավոր կհամարի
ՀՀ ԱԳՆ-ից հայտնում են. «ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպում է ունեցել Շվեդիայի ԵՄ հարցերով նախարար Յեսսիկա Ռոզենկրանցի հետ։...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան
10:59 13/11/2024

Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}