Տնտեսություն 12:37 14/10/2022 Հայաստան

Դավիթ Պիպոյանը՝ Քերոբյանին. Դե ուրեմն գիտելիքն ինձանից, ֆինանսները՝ ձեզանից

Էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնը զբաղեցնող Վահան Քերոբյանը, որ հաճախ է ուշադրության կենտրոնում հայտնվում իր հայտարարությունների պատճառով, երեկ լրագրողների հետ զրույցում ասել է.

«Մեր բնակչության, մեր երեխաների զգալի մասը թերսնվում են ոչ թե այն  պատճառով, որ միջոցներ չունեն, այլ որ գիտելիք չունեն։ Եվ այդ ընտանիքներում սխալ գիտելիքի և սխալ սնուցման պատճառով երեխաները թերսնուցվում են»։

Քերոբյանի այս հայտարարությունն էլ համացանցում շատ քննարկվեց, շատերը ծաղրեցին։

Պաշտոնյայի ասածի իսկությունը, լրջությունը պարզելու համար Panorama.am-ը զրուցել է պարենային իրավունքի մասնագետ, սննդագիտության դոկտոր, ԳԱԱ Էկոկենտրոնի սննդի շղթայի ռիսկերի գնահատման կենտրոնի ղեկավար Դավիթ Պիպոյանի հետ։

Panorama.am-Պարոն Պիպոյան, Վահան Քերոբյանը տիրապետո՞ւմ է այս խնդրի վերաբերյալ առկա իրավիճակին։
Պիպոյան-Ոչ, բացարձակ։

Panorama.am-Ինչո՞ւ։
Պիպոյան-Տեսեք, նախ մի շատ կարևոր խնդրի մասին կուզեի խոսել, որը վերաբերում է ոչ միայն պարոն Քերոբյանին, այլ ընդհանրապես գերատեսչությունների պատասխանատուներին, որոնք հարցազրույցներ են տալիս, կարծիք հայտնում։ Սա ասել եմ բազմիցս տարբեր աշխատանքային քննարկումների ընթացքում։ Կամայական կարծիք, որ գերատեսչության ղեկավարը հայտնում է, պետք է ունենա հենք։ Երեխաների թերսնման վերաբերյալ երբ կարծիք է հայտնում, պետք է ունենա ուսումնասիրություններ, դրանց արդյունքներն էլ պետք է ունենան հավաստիություն, քանի որ շատ կարևոր է, թե ովքեր են այդ ուսումանսիրություններն իրականացրել։  Թե առողջապահության, թե էկոնոմիկայի նախարարություններում ես բազմիցս մասնակցել եմ քննարկումներին, միշտ բարձրաձայնում եմ հետևյալ խնդիրը՝ առանց հետազոտությունների երբեք չի կարելի կարծիք հայտնել։

Panorama.am-Գուցե Քերոբյանը նման ուսումնասիրության հիման վրա է նման հայտարարություն արել։
Պիպոյան-Հայաստանում այս խնդրի վերաբերյալ հետազոտությունները շատ փոքրաթիվ կազմակերպություններ են իրականացնում, ինչ վերաբերում է  բնակչության ու երեխաների թերսնմանը, ապա սրանք լուրջ հետազոտություններ են, որոնք պահանջում են շատ լուրջ մեթոդաբանություն։ Արդեն երկու տարի մեր կենտրոնն իրականացնում է պարենի ապահովության ու սննդանյութերի գնահատման կարողությունների զարգացման ծրագիր, երկու տարի մենք աշխատում եք այս ուղղությամբ, բայց վերջնական արդյունքներ չունենք։ Սա ահռելի մեծ աշխատանք է, որին ներգրավված են տարբեր մասնագետներ։ Ես կարող եմ պիլոտային ծրագրի արդյունքների հիման վրա ասել, Հայաստանում թերսնումը պայմանավորված է ոչ միայն սոցիալական խնդիրներով։ Այստեղ պետք է հասկանալ, որ աղքատության նման բարձր մակարդակ ունեցող երկրում ֆինանսական միջոցներով պայմանավորված թերսնում չի կարող չլինել։ Անշուշտ, Հայաստանում առկա է թերսնուցման խնդիր, որը նաև  վատ իրազեկման, սնվելու վատ սովորույթների հետևանք է։

Panorama.am-Ո՞վ պետք է իրականացնի հանրային իրազեկումը։
Պիպոյան-Ես հենց այդ մտքին էի գալիս, երբ էկոնոմիկայի նախարարը նման հայտարարություն է անում, նա ողջ պատասխանատվությունը բարդում է առողջապահության նախարարության վրա։ Ինչո՞ւ։ Սնուցման քաղաքականության, առողջ սնուցման քարոզի պատասխանատուն առողջապահության նախարարությունն է։ Քերոբյանն իր հայտարարությամբ ավելի մեծ կշիռ է հաղորդում հանրային իրազեկմամբ սնման նորմերին չտիրապետելուն, և բնականաբար ավելի փոքրացնում է տնտեսական պատճառի մասնաբաժինը։ Բայց այդպես չէ։ Հայաստանում թերսնման խնդիրներն առավելապես պայմանավորված են տնտեսական վիճակով։ Սա հստակ է, ձեզ հավաստիացնում եմ՝ վկայակոչելով մեր հետազոտությունների արդյունքները։ Այո, առկա է նաև հանրային իրազեկման պակաս, ես որպես հետազոտող՝ իրավունք ունեմ մեղադրել առոջապահության նախարարությանը, որը նույնիսկ Քովիդի համավարակի ժամանակ չպատրաստեց սոցիալական տեսահոլովակներ առողջ սնուցման մասին, այսինքն արձանագրել ենք, որ ոչ մի հանրային իրազեկում չի իրականացրել։

Panorama.am-Թերսնուցումն ունի հանրային առողջապահական իմաստ, այն կանխելով կարելի է խուսափել մի շարք լուրջ հետևանքներից։
Պիպոյան-Այո, թերսնուցումն ունի հանրային գերկարևոր նշանակություն։ Բայց պարոն Քերոբյանը հաշվի չի առել մի քանի կարևոր հանգամանք։ Եթե խնդիրը բացառապես իրազեկման, գիտելիքների պակասի հետևանք է ու պայմանավորված չէ ֆինանսական միջոցներով,  ապա մանկապարտեզներում, որտեղ երեխան անցկացնում է օրվա մեծ մասը, պետք է ստանա օրական կալանորիաների զգալի մասը՝ ըստ ԱՆ հրամանի։ Այդ դեպքում որպես ոլորտային նախարար Քերոբյանն ինչո՞ւ չի հետևում, որ մանկապարտեզներում երեխաները լիարժեք սնուցվեն, քանի՞ անգամ են մանկապարտեզներում ձուկ , կաթ տալիս, որոնք սպիտակուցների աղբյուր են։ Եթե ոչ մի ֆինանսական խնդիր չկա, թող նախարարը հրաման տա, որ մանկապարտեզներում երեխաներին լիարժեք սնուցեն։ Մանկապարտեզների ներկայացուցիչների, պատկան մարմինների քննարկումների ժամանակ բոլորը խոստովանում են, որ հատկացված գումարի շրջանակում հնարավոր չէ երեխաների լիարժեք սնուցում կազմակերպել։

Երեխաների սնուցման համար շատ կարևոր նշանակություն ունեն սպիտակուցներ ու ածխաջրեր պարունակող տավարի, հավի միսը, ձուկը, կաթնամթերքը, մինչդեռ այս սննդամթերքի երևանյան գները ոչ միայն չեն զիջում, երբեմն գերազանցում են զարգացած երկրներում առկա գներին, որտեղ աշխատավարձները բավականին բարձր են։

Պատկերավոր օրինակ ասեմ, դիտարկենք մի ընտանիք, որտեղ չորս անձ կա, երկուսն անչափահաս են, երկուսը՝ աշխատող ծնողներ։ Պայմանականորեն 250 հազար դրամ մաքուր եկամուտ ունեն, որպեսզի այս ընտանիքը նորմալ կազմակերպի սնուցումը, պետք է ծախսի 125 հազար դրամից ավելի գումար, այսինքն եկամտի 50 տոկոսը պետք է ծախսի միայն սննդի վրա, այն դեպքւոմ երբ կան կոմունալների, հագուստի, տրանսպորտի ու այլ ծախսեր։ Մի երկրում, երբ եկամտի 50 տոկոսը պետք է ծախսվի սննդի վրա, չի կարող թերսնուցման հետ կապված խնդիր չլինել։

Հայաստանում ձմռանը մարդկանց մեծ մասը միրգ, բանջարեղեն չի ուտում, քանի որ թանկ է, բացի այդ ավելանում են կոմունալ ծախսերը։ Մինչդեռ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության գնահատմամբ, մարդն օրական պետք է օգտագործի 400 գրամ միրգ և բանջարեղեն։ Մի փոքր հաշվարկի արդյունքում կտեսնենք, որ չորս հոգանոց ընտանիքը մեկ ամսում  մրգի ու բանջարեղենի համար պետք է ծախսի 48 հազար դրամ։ Այս ամենը մեր երկարաժամկետ հետազոտությունների արդյունքների հիման վրա եմ ասում։

Մեր երկրում, որտեղ նման մակարդակի գնաճ կա, պարենային ապրանքները թանկանում են, թերսնման խնդիրները շատ սրվել են, ավելին, այս միտումը պահպանվելու է և մեծահասակների, և երեխաների պարագայում։

Այս տարի սնուցման թեմաներով ես մասնակցել եմ միջազգային տարբեր կոնֆերանսների, դուք պետք է տեսնեիք լսարանի  արձագանքը, երբ ես ներակայացնում էի Հայաստանում պարենային ապրանքների գները։ Օրինակ, երբ ասեցի, որ Հայաստանում մենք 5500 դրամով կամ որ նույնն է մոտ 12 եվրոյով տավարի միս ենք գնում, 4-5 եվրոյով թռչնամիս ենք գնում, Կրակովում պետք է տեսնեիք մասնակիցների զարմանքը։ Ես մոնիտորինգ էի արել այդ քաղաքի խանութներում, ամեն ինչ շատ ավելի էժան էր, քան Հայաստանում, այն դեպքում, երբ այնտեղ աշխատավարձներն ավելի բարձր են։

Հետևաբար երբ ասում են՝ թերսնուցումն ավելի շատ գիտելիքի պակասի խնդիր է, ես արձագանքում եմ՝ պատրաստ եմ բոլորին այդ գիտելիքը տալ, թող իրենք ֆինանսավորեն։

Պայմանավորվենք, օրինակ, մանկապարտեզների մասով սնուցումը կազմակերպելիս գիտելիքը լինի ինձանից, ֆինանսները՝ իրենցից։ Բերեք այս խնդիրը լուծենք, էլի եմ կրկնում, գիտելիքն՝ ինձանից, փողն իրենցից։

Panorama.am-Շնորհակալ եմ։

 

 


 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

13:27
Համայնքապետ Գարիկ Սարգսյանը չի թույլատրում Վեդիում կազմակերպել «Կատարյալ ապուշը» ֆիլմի ցուցադրություն. Տիգրան Նալչաջյան
Արդեն երկու անգամ Վեդու համայնքապետարանը թույլ չի տալիս քաղաքում ցուցադրել ռեժիսոր Տիգրան Նալչաջյանի «Կատարյալ ապուշը» ֆիլմը։...
Աղբյուր` Panorama.am
13:13
Կկատարվի քահանայական ձեռնադրություն
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի տարբեր կառույցներում սպասավորող վեց սարկավագներ կարժանանան քահանայական օծման և ձեռնադրության
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
Ջերմաստիճանը կնվազի 6-10 աստիճանով
Երևանում նոյեմբերի 22-ի ցերեկը, 23-24-ին, 27-ի ցերեկը սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Նոյեմբերի 25-26-ին, 27-ի գիշերը սպասվում են...
Աղբյուր` Panorama.am
12:53
Ալեքսիս Օհանյանը ցուցադրել է գերհազվագյուտ հայկական մետաղադրամ
Ամերիակահայ գործարար, Reddit-ի հիմնադիր Ալեքսիս Օհանյանը X սոցիալական ցանցում (նախկինում՝ Twitter) ցուցադրել է Արտաշեսյանների տոհմից Մեծ Հայքի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:33
Թափառող շների վրա կրակած տղամարդը ներկայացել է ոստիկանություն
Նոյեմբերի 10-ին հաղորդում էր ստացվել Համայնքային ոստիկանության Արթիկի բաժնում: Կենդանապաշտպանները հայտնել էին, որ նախորդ օրը Արթիկի Լմբատ-2...
Աղբյուր` Panorama.am
12:31
Ռոնալդուն նշել է ռեկորդ, որը չի ցանկանում գերազանցել
Կրիշտիանու Ռոնալդուն մի քանի ամիս առաջ բացել է իր YouTube ալիքը։ Պորտուգալացին կայծակնային արագությամբ ձեռք է բերել բաժանորդներ. այժմ ալիքին...
Աղբյուր` Panorama.am
12:16
Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բարբոքը Բաքվում կայացած COP29-ի ժամանակ սուր քննադատության է ենթարկել Ադրբեջանին
Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բերբոքն Ադրբեջանում ընթացող ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության համաժողովի (COP29) 29-րդ նստաշրջանում իր առաջին...
Աղբյուր` Panorama.am
11:37
Visa-ի երևանյան գրասենյակը ֆիլտրում է ԶԼՄ-երին
«Պարզում ենք, թե ինչ սկզբունքով են ընտրվել ԶԼՄ–ները, որոնց հասանելի կլինեն ֆորումի բանախոսները»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:28
Ցավն էլ պետք է չափ ունենա. Ավտովթարի հետևանքով մահացել է պատերազմում զոհված Արտյոմ Խաչատրյանի եղբայրը
Ողբերգական ավտովթարի հետևանքով զոհվել է Արթուր Խաչատրյանը։ Նա 44-օրյա պատերազմում զոհված Արտյոմ Խաչատրյանի եղբայրն է։ Մինչ այդ ընտանիքը 17...
Աղբյուր` Panorama.am
11:27
Պեսկով. Ռուսաստանի խնդիրը ոչ թե միգրանտներն են, այլ անօրինական ներգաղթյալները
Ռուսաստանի համար խնդիրը ոչ բոլոր միգրանտներն են, որոնք երկիր են ժամանել, այլ միայն նրանք, ովքեր անօրինական կերպով գտնվում են Ռուսաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:55
Ռուսական պարարտանյութերի մասնաբաժինը եվրոպական շուկայում հասել է ռեկորդային մակարդակի
Ռուսաստանի մասնաբաժինը եվրոպական պարարտանյութերի ներմուծման մեջ սեպտեմբերին օգոստոսի համեմատ աճել է 2,9 %ային կետով և հասել 32,1 %-ի։ Սա...
Աղբյուր` Panorama.am
10:52
Մանկահասակ որդիներին 30 տարի առաջ սպանած Սմիթը կրկին հայտնվել է մամուլի ուշադրության կենտրոնում
53-ամյա Սուսան Սմիթը 30 տարի ազատազրկումից հետո  կրկին հայտնվել է միջազգային մամուլի ուշադրության կենտրոնում գլխագրերում։ Նրան դատարանը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:51
Շախմատի Մ12տ. ԱԱ. Հայ մասնակիցների արդյունքները
Իտալիայի Մոնտեսիլվանո քաղաքում շարունակվում է 2024 թվականի շախմատի աշխարհի մինչև 12 տարեկան պատանիների և աղջիկների առաջնությունը:  6...
Աղբյուր` Panorama.am
10:35
Գիշերային ակումբի այցելուն սեր է խոստովանել դիջեյին և կծել նրա ականջը
Գերմանիայում դիսկոտեկի այցելուն գրկել է դիջեյին և կծել նրա ականջի մի մասը։ Միջադեպի մասին հայտնում է Bild-ը։ 2023 թվականի փետրվարին Ստորին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:25
Հայաստանը՝ հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներում
ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Մխիթար Հայրապետյանը հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներ է հրապարակել: «Մեր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Իրանը, ի պատասխան ՄԱԳԱՏԷ-ի բանաձևի, նոր ցենտրիֆուգներ կգործարկի
Իրանի ատոմային էներգիայի կազմակերպության (AEOI) ղեկավար Մոհամմադ Էսլամին հրամայել է «արդյունավետ միջոցներ ձեռնարկել», ներառյալ նոր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Ողբերգական վթար Սեբաստիա փողոցում
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 22-ին, ժամը 00:53-ին  ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Սեբաստիա փողոցում տեղի է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:39
Մեդվեդևը հրապարակել է «Օրեշնիկ» հրթիռային համակարգ հարվածի տեսանյութը
ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ, «Եդինայա Ռոսիա» կուսակցության նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը «Օրեշնիկ» նորագույն հրթիռի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:10
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում. հաքերները սկսել են օգտատերերին ուղարկել ֆիշինգային հղում, որը ներկայացվում է որպես նվեր՝...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
Նոյեմբերի 22-ին փոխանակման կետերում դոլարի փոխարժեքն աճել է, ռուբլու և եվրոյինը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ նոյեմբերի 22-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում  է 387.22դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:57
«Հրապարակ». Ոստիկանության զորքերի հրամանատարը պետությունից բնակարանային վարձի փոխհատուցում է ստացել` չունենալով դրա իրավունքը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ գրել էինք, որ ոստիկանության զորքերի հրամանատար, գեներալ Հայկ Բաբայանը, որը երազում է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:56
«Ժողովուրդ». ՔՊ կուսակցությանը նվիրատվություն կատարած ընկերությունը տուգանվում է նվիրած գումարի չափով
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը պաշտոնական աղբյուրներից տեղեկացավ, որ ՀՀ կոռուպցիայի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:55
«Ժողովուրդ». Աղազարյանը վատ դրության մեջ է դրել ՔՊ-ին. համարձակ հերոս է խաղում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Հովիկ Աղազարյանը անհարմար դրության մեջ է դրել Նիկոլ Փաշինյանին ու ՔՊ վերնախավին, իսկական...
Աղբյուր` Panorama.am
08:50
«Հրապարակ». Արմավիրի մարզպետի թափուր պաշտոնում դիտարկվում է մարզպետի տեղակալ Արգիշտի Մեխակյանի թեկնածությունը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Դավիթ Խուդաթյանի՝ ՏԿԵ նախարար նշանակվելուց հետո Արմավիրի մարզպետի թափուր պաշտոնում դիտարկվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:50
Նիկոլի մեղավոր անմեղները
Մեռավ Փաշինյան Նիկոլը շնորհակալություն հայտնելով իր «գործընկերներից»։ Թե բա՝ «իրենց կատարած աշխատանքի համար»։ Այդքան...
Աղբյուր` Panorama.am
08:49
«Ժողովուրդ». Սիմիդյանի նախարարությունը չի կարողացել ապահովել Սևանա լճի հետ կապված աշխատանքների կազմակերպումը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Վերջին օրերի պարտադրված հրաժարականներից մեկը՝ ՏԿԵՆ Գնել Սանոսյանի հեռացումը, պայմանավորված էր...
Աղբյուր` Panorama.am
08:47
«Հրապարակ». Ժամկետ խախտած ԿԳՄՍ նախարարը պատասխանատվություն կրելո՞ւ է
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Սեպտեմբերի 5-ին կառավարությունն ընդունեց որոշում, ըստ որի՝ Հայաստանի ազգային ագրարային...
Աղբյուր` Panorama.am
08:44
Այսօրվա հոսանքազրկումների մասին
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ նոյեմբերի 22-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}