Տնտեսություն 18:29 17/10/2022 Հայաստան

Կառավարությունն ասում է՝ «Աղքատ ես, քանի որ անխելք ես». Սուրեն Պարսյան

Աղքատության հաղթահարման համաշխարհային օրվա շրջանակներում  Panorama.am-ը զուցեց ՀՅԴ Բյուրոյի տնտեսական հետազոտությունների գրասենյակի պատասխանատու, տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանի հետ:

«Հայաստանում հազարավոր մարդիկ շարունակում են մնալ աղքատության մեջ, թերսնված վիճակում, պատահական չէ, որ համաշխարհային բանկի 2020 թ. զեկույցի համաձայն Հայաստանում աղքատների թիվն աճել է հասնելով 27 %-ի: Աղքատությունն ունի ստորին և վերին շեմ և վերջինիս համաձայն Հայաստանում աղքատության տոկոսը 47-48 է»,-ասաց Պարսյանը::

Տնտեսագետի խոսքով՝ ստացվում է, որ Հայաստանում ամեն երկրորդ մարդն ունի աղքատության խնդիր և այն ավելի է սրվել 2021-22թթ.-ի ընթացքում:

«Հայտնի խոսք է, որ աղքատությունը ծնում է աղքատություն: Աղքատ ընտանիքի զավակները, մեծ հավանականությամբ, ապագայում լինելու են աղքատ, քանի որ չեն ստանում բավարար սնունդ, որակյալ կրթություն, առողջապահական ծառայություններ և ակնհայտ է, որ այս ամենն ազդելու է նրանց ապագա բարեկեցության վրա: Պատահական չէ, որ Համաշխարհային բանկի գնահատականներով Հայաստանի աղքատների մեջ մեծ կշիռ ունեն նաև դպրոցահասակ երեխաները, որոնք չեն ստանում որակյալ սնունդ, կրթություն: Նրանց թիվը տատանվում է 3-ից  7-%-ի սահմաններում՝ կապված նրանից, թե ինչ տարիքային խմբում են գտնվում:

Աղքատների թիվը, ցավով պետք է արձանագրեմ, վերջին տարիներին էլ ավելի է մեծացել, քանի որ 2021-22 թթ. ընթացքում մենք ունենք աննախադեպ բարձր գնաճ: Միայն 2022 թ գնաճը կազմում է 8.6%, այն դեպքում, երբ մարդկանց եկամուտները թոշակները և նպաստները համաչափ չեն աճել: Ունենք իրավիճակ, որ մարդկանց ծախսերն ավելացել են՝ հատկապես սննդամթերքի դեպքում, երբ միայն այս տարի այն թանկացել է 12-14 %-ի շրջանակներում, իսկ մարդկանց եկամուտներն, հաստատապես կարելի է ասել, որ 12-14 %-ով չի ավելացել, հատկապես՝ նպաստառու ընտանիքներում:

Աղքատների թին ավելացել է պետական սոցիալական քաղաքականության ձախողման արդյունքում: Այս տարի մենք ունենք 13.9 % տնտեսական աճ, բայց ակնհայտ է, որ այդ աճից չի օտվել մեր հասարակության մեծ մասը: Նման իրավիճակ է նաև ամբողջ աշխարհում, բայց տարբեր երկրներ մոդելներ են մշակել՝ նվազեցնելով իրենց աղքատների թիվը: Հաճախ տեսնում ենք իրավիճակ, երբ մեր գնաճը համեմատում են այս կամ այն երկրի գնաճի հետ՝ փորձելով ցույց տալ, թե իբր մեր մոտ ավելի լավ է քան այլ երկրներում, սակայն այդ ցուցանիշը համեմատելու հետ մեկտեղ, մենք պետք է համեմատենք նաև աղքատության թիվը: Օրինակ՝ ԵԱՏՄ շրջանակներում Հայաստանն ամենաբարձր աղքատության մակարդակն ունի, ինչը մտահոգիչ իավիճակ է: Սա խոսում է այն մասին, որ Հայաստանը, լինելով մի ինտեգրման միավորի մեջ, գտնվում է շատ վատ և թույլ վիճակում՝ տնտեսական աճից և զարգացումից հասարակության մեծ մասը չի օգտվել:

Այս ամենի դեմն առնելու համար մենք պետք է փոխենք մեր սոցիալական քաղաքականությունը՝ այն դարձնելով մարդակենտրոն և այստեղ շատ կարևոր է, որ հարկային համակարգի բարեփոխումն իրականացնել արդյունավետ և շատ արդար ձևով: Սոցիալական արդարությունն ինքը բարոյական կատեգորիա չէ, այն ունի սոցիալական տրամաբանություն, հաշվարկներ և տնտեսական հիմնավորումներ: Եկամտահարկի համահարթեցման այս քաղաքականությունը խաթարում է այս ամբողջ տրամաբանությունը: Պետք է անցնել պրոգրեսիվ եկամտային հարկին, շահութահարկին: Սա Հայաստանի տնտեսության մեջ սոցիալական արդարության ներդրման կարևոր գործոն պետք է դառնա: Վերջապես պետությունը պետք է նվազագույն սպառողական շեմն ազատի հարկերից:  Այսինքը՝ այն մարդը, որը չի կարողանում իր նվազագույն կարիքները հոգալ, այդ մարդուց չպետք է պետությունը հարկ վերցնի:

Հարկային քաղաքականությունը պետք է միտված լինի մարդուն, ոչ թե մարդուց վերցվի այդ ամենը՝ իր նվազագույն կենսագործունեությունն նույնիսկ չապահովելու պայմաններում: Մենք ունենք մեր ներքին խնդիրները, որոնք էլ ավելի են խորացնում աղքատությունը: Ցավով պետք է արձանագրեմ, որ աղքատությունն վերջին տարիներին էլ ավելի է խորանալու, քանի որ որևէ հետևություն չի արվում և ամեն ինչ բարդվում է մարդկանց խելքի վրա: «Աղքատ ես, քանի որ անխելք ես», այս տրամաբանությամբ է փորձում կառավարությունը իր քայլերն արդարացնել:

Այն դեպքում, երբ աղքատությունն բազմաչափ է: Նրա վրա ազդում են բազմաթիվ գործոններ՝ կրթական, սոցիալական, առողջապահական: Ընտանիքներ կան, որ ունեն բավարար եկամուտներ, բայց չունեն բավարար գիտելիքներ այդ գումարներն արդյունավետ ծախսելու համար: Ընտանիքներ կան, որ ունեն մեծ եկամուտներ, բայց այդ գոմարները ծախսում են առողջական խնդիրենրը լուծելու համար, քանի որ հիվանդ է այդ ընտանիքի անդամը, լուրջ առողջական խնդիրներ ունի: Այսինքը՝ մեքն պետք է տարանջատենք այդ ամենը և չպետք է ընկնենք ծայրահեղության մեջ՝ ամեն ինչ բարդելով մի գործոնի՝«Աղքատ ես քանի որ անխելք ես»-ի վրա: Այս տրամաբանութամբ մենք չենք կարող արմատախիլ անել աղքատության քաղցկեղը, որն արեն 30 տարի մեր հասարակության մեջ մեծ ազդեցություն է թողնում:

Աղքատ ընտանիքները նաև սովորել են նպաստներին, օգնություններին, որը դեգրադացնում է մեր հասարակությունը: Պետք է նպաստից անցել աշխատանքի: Այս մարդկանց պետք է աշխատանք տալ: Նպաստները շատ հաճախ չեն օգնում, ճիշտ հակառակ ազդեցությունն են ունենում: Մենք մեծ անելիքներ ունենք և Աղքատության հաղթահարման օրվան ընդառաջ պետք է վերանայենք մեր քաղաքականությունը:

Ցավոք, հասարակության մեջ, պետական և մասնագիտական մակարդակներում քննարկումենր չկան այս ուղղությամբ, թե ինչպես գտնել աղքատության հաղթահարման բանալին: Մեզ մոտ այլ օրակարգեր են, այլ քննարկումներ և շատ սպեկուլյատիվ գործընթացներ են տեղի ունենում: Շատ հաճախ թոշակների կամ նպաստների բարձրացումն տեղի են ունենում զուտ քաղաքական տրամաբանությունից ելնելով, առանց հաշվարկի և հիմնավորման: Մենք այսպիսի քննարկումների կարիք ունենք: Անկախ նրանից, թե այն կնախաձեռնի ընդդիմությունը, թե իշախանությունը՝ մեր սոցիալական քաղաքականությունը պետք է վերանայենք ամբողջությմաբ»,-հայտարարեց Սուրեն Պարսյանը:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

12:16
Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բարբոքը Բաքվում կայացած COP29-ի ժամանակ սուր քննադատության է ենթարկել Ադրբեջանին
Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բերբոքն Ադրբեջանում ընթացող ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության համաժողովի (COP29) 29-րդ նստաշրջանում իր առաջին...
Աղբյուր` Panorama.am
11:37
Visa-ի երևանյան գրասենյակը ֆիլտրում է ԶԼՄ-երին
«Պարզում ենք, թե ինչ սկզբունքով են ընտրվել ԶԼՄ–ները, որոնց հասանելի կլինեն ֆորումի բանախոսները»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:28
Ցավն էլ պետք է չափ ունենա. Ավտովթարի հետևանքով մահացել է պատերազմում զոհված Արտյոմ Խաչատրյանի եղբայրը
Ողբերգական ավտովթարի հետևանքով զոհվել է Արթուր Խաչատրյանը։ Նա 44-օրյա պատերազմում զոհված Արտյոմ Խաչատրյանի եղբայրն է։ Մինչ այդ ընտանիքը 17...
Աղբյուր` Panorama.am
11:27
Պեսկով. Ռուսաստանի խնդիրը ոչ թե միգրանտներն են, այլ անօրինական ներգաղթյալները
Ռուսաստանի համար խնդիրը ոչ բոլոր միգրանտներն են, որոնք երկիր են ժամանել, այլ միայն նրանք, ովքեր անօրինական կերպով գտնվում են Ռուսաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:55
Ռուսական պարարտանյութերի մասնաբաժինը եվրոպական շուկայում աճել է ռեկորդային մակարդակի
Ռուսաստանի մասնաբաժինը եվրոպական պարարտանյութերի ներմուծման մեջ սեպտեմբերին օգոստոսի համեմատ աճել է 2,9 %ային կետով և հասել 32,1 %-ի։ Սա...
Աղբյուր` Panorama.am
10:52
Մանկահասակ որդիներին 30 տարի առաջ սպանած Սմիթը կրկին հայտնվել է մամուլի ուշադրության կենտրոնում
53-ամյա Սուսան Սմիթը 30 տարի ազատազրկումից հետո  կրկին հայտնվել է միջազգային մամուլի ուշադրության կենտրոնում գլխագրերում։ Նրան դատարանը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:51
Շախմատի Մ12տ. ԱԱ. Հայ մասնակիցների արդյունքները
Իտալիայի Մոնտեսիլվանո քաղաքում շարունակվում է 2024 թվականի շախմատի աշխարհի մինչև 12 տարեկան պատանիների և աղջիկների առաջնությունը:  6...
Աղբյուր` Panorama.am
10:35
Գիշերային ակումբի այցելուն սեր է խոստովանել դիջեյին և կծել նրա ականջը
Գերմանիայում դիսկոտեկի այցելուն գրկել է դիջեյին և կծել նրա ականջի մի մասը։ Միջադեպի մասին հայտնում է Bild-ը։ 2023 թվականի փետրվարին Ստորին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:25
Հայաստանը՝ հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներում
ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Մխիթար Հայրապետյանը հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներ է հրապարակել: «Մեր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Իրանը, ի պատասխան ՄԱԳԱՏԷ-ի բանաձևի, նոր ցենտրիֆուգներ կգործարկի
Իրանի ատոմային էներգիայի կազմակերպության (AEOI) ղեկավար Մոհամմադ Էսլամին հրամայել է «արդյունավետ միջոցներ ձեռնարկել», ներառյալ նոր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Ողբերգական վթար Սեբաստիա փողոցում
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 22-ին, ժամը 00:53-ին  ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Սեբաստիա փողոցում տեղի է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:39
Մեդվեդևը հրապարակել է «Օրեշնիկ» հրթիռային համակարգ հարվածի տեսանյութը
ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ, «Եդինայա Ռոսիա» կուսակցության նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը «Օրեշնիկ» նորագույն հրթիռի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:10
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում. հաքերները սկսել են օգտատերերին ուղարկել ֆիշինգային հղում, որը ներկայացվում է որպես նվեր՝...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
Նոյեմբերի 22-ին փոխանակման կետերում դոլարի փոխարժեքն աճել է, ռուբլու և եվրոյինը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ նոյեմբերի 22-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում  է 387.22դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:57
«Հրապարակ». Ոստիկանության զորքերի հրամանատարը պետությունից բնակարանային վարձի փոխհատուցում է ստացել` չունենալով դրա իրավունքը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ գրել էինք, որ ոստիկանության զորքերի հրամանատար, գեներալ Հայկ Բաբայանը, որը երազում է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:56
«Ժողովուրդ». ՔՊ կուսակցությանը նվիրատվություն կատարած ընկերությունը տուգանվում է նվիրած գումարի չափով
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը պաշտոնական աղբյուրներից տեղեկացավ, որ ՀՀ կոռուպցիայի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:55
«Ժողովուրդ». Աղազարյանը վատ դրության մեջ է դրել ՔՊ-ին. համարձակ հերոս է խաղում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Հովիկ Աղազարյանը անհարմար դրության մեջ է դրել Նիկոլ Փաշինյանին ու ՔՊ վերնախավին, իսկական...
Աղբյուր` Panorama.am
08:50
«Հրապարակ». Արմավիրի մարզպետի թափուր պաշտոնում դիտարկվում է մարզպետի տեղակալ Արգիշտի Մեխակյանի թեկնածությունը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Դավիթ Խուդաթյանի՝ ՏԿԵ նախարար նշանակվելուց հետո Արմավիրի մարզպետի թափուր պաշտոնում դիտարկվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:50
Նիկոլի մեղավոր անմեղները
Մեռավ Փաշինյան Նիկոլը շնորհակալություն հայտնելով իր «գործընկերներից»։ Թե բա՝ «իրենց կատարած աշխատանքի համար»։ Այդքան...
Աղբյուր` Panorama.am
08:49
«Ժողովուրդ». Սիմիդյանի նախարարությունը չի կարողացել ապահովել Սևանա լճի հետ կապված աշխատանքների կազմակերպումը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Վերջին օրերի պարտադրված հրաժարականներից մեկը՝ ՏԿԵՆ Գնել Սանոսյանի հեռացումը, պայմանավորված էր...
Աղբյուր` Panorama.am
08:47
«Հրապարակ». Ժամկետ խախտած ԿԳՄՍ նախարարը պատասխանատվություն կրելո՞ւ է
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Սեպտեմբերի 5-ին կառավարությունն ընդունեց որոշում, ըստ որի՝ Հայաստանի ազգային ագրարային...
Աղբյուր` Panorama.am
08:44
Այսօրվա հոսանքազրկումների մասին
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ նոյեմբերի 22-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:42
«Ժողովուրդ». Ինչ ունեցվածք և դրամական միջոցներ ունի Քննչական կոմիտեի ղեկավարի հավանական թեկնածուն
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ArmLur.am-ը գրել էր, որ համաձայն իր աղբյուրներից ստացված տեղեկության՝ քաղաքական իշխանությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
08:41
«Հրապարակ». Ով կփոխարինի Նարեկ Զեյնալյանին ԱԺ մշտական հանձնաժողովի նախագահի պաշտոնում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Նարեկ Զեյնալյանի՝ մանդատից հրաժարվելուց հետո թափուր է մնալու նաև նրա զբաղեցրած ԱԺ...
Աղբյուր` Panorama.am
23:04
Մինչև Հայաստանի իշխանությունը հանցավոր լռում է, պաշտոնական Բաքուն ագրեսորի նոր իմիջ է կերտում Հայաստանի համար. Տիգրան Աբրահամյան
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը գրում է. «Ադրբեջանում սեփական ստվերի ու անցյալի բարդույթների...
Աղբյուր` Panorama.am
22:44
Ռուսաստանն իրեն իրավունք է վերապահում զենք օգտագործել այն պետությունների դեմ, որոնք թույլ են տալիս իրենց զենքն օգտագործել իր դեմ. Պուտին
Այսօր հրապարակված տեսաուղերձում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայտարարեց նորագույն միջին հեռահարության «Օրեշնիկ» հրթիռի հաջող...
Աղբյուր` Panorama.am
22:19
Անկախության հռչակագիրն անփոփոխ է, չունի դադարեցման իրավաբանական հնարավորություն. «Գերագույն խորհուրդ»
ՀՀ «Գերագույն խորհուրդ» պատգամավորական ակումբը հայտարարություն է տարածել, որում անընդունելի է համարել Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:59
Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում քննարկեցինք Հայաստանի անվտանգության մարտահրավերները. Արման Թաթոյան
ՀՀ նախկին ՄԻՊ Արման Թաթոյանը գրել է «Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում տեղի ունեցավ «Wine & Talk»  միջոցառումը,...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}