Տնտեսություն 15:50 24/10/2022 Հայաստան

Առանց սահմանային անվտանգության՝ սոցիալ-տնտեսական քաղաքականություն անհնար է իրականացնել. Սուրեն Պարսյան

Կառավարությունն օրերս հայտարարեց տնտեսության աննախադեպ՝ 13.9 % աճի մասին: Թե ինչքանո՞վ են տնտեսական աճի հիմքում ընկած ժամանակավոր գործոնները և ինչպիսի՞ն է անվտանգային հարցերի ազդեցությունը տնտեսության վրա, Panorama.am-ը պարզեց ՀՅԴ Բյուրոյի տնտեսական հետազոտությունների գրասենյակի պատասխանատու, տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանից:

«Այս տարվա 8 ամիսների հաշվարկով տնտեսական աճը կազմում է 13.9 %, որն աննախադեպ բարձր ցուցանիշ է՝ հաշվի առնելով այն բացասական կանխատեսումները, որ կային այս տարվա հետ կապված: Անշուշտ, այս աճի հիմնական գործոնն արտաքին է՝ պայմանավորված Ռուսաստանից եկող կապիտալով և ռուս տուրիստների հոսքով: Սրա արդյունքում մեր մոտ կտրուկ աճ է գրանցել ծառայության ոլորտը, մասնավորապես՝ ֆինանսաբանկային համակարգը, սնունդը կեցությունն և այլն: Աճ է գրանցել նաև առևտրի ոլորտը՝ մեծածախ առևտրի մասով: 13.9 % աճի մոտ 11 %-ը կազմում են այս երկու ոլորտները:

Պայմանավորված այս հոսքերով՝ տնտեսական վերոնշյալ աճը ժամանակավոր բնույթ է կրում, երբ այս հոսքերը դադարեն, կամ սառեցվեն, ապա մենք կունենանք կտրուկ անկում: Նման իրավիճակ էր 2000-ականներին, երբ շինարարության ոլորտի հաշվին մենք մշտապես ունեինք երկնիշ աճ տնտեսության մեջ և երբ 2008-2009թթ այդ հոսքը նվազեց, մենք ունենցանք 14.5 % տնտեսական անկում:

Այսինքը, մենք ունենք փուչիկ աճ, որը որևէ ներքին ներուժ, հիմք չունի: Երբ այս գումարների հոսքը դադարի՝ այդ աճը կտրուկ կնվազի: Այս աճին զուգահեռ մենք գյուղատնտեսության ոլորտում ունենք անկում: Մասնավորապես առաջին կիսամյակում այս ոլորտի անկումը կազմել է 5.5 %, այն դեպքում, երբ գյուղոլորտում աշխատում է մեր բնակչության 1/3-ը: Նշեմ, որ աղքատների թիվն ավելի մեծ է հենց գյուղական շրջաններում: Այսինքը Հայաստանի բնակչության այն հատվածը, որն աղքատության հետ ավելի սերտ է առնչվում, նրաց վիճակն այս տարվա ընթացքում էլ ավելի է վատթարացել, որը ևս մեկ անգամ վկայում է, որ մեր երկրում եկամուտների բաշխումն ու վերաբաշխումն արդարացի տեղի չի ունենում և այս  13.9 %-ից օգտվել են շատ քիչ թվով մարդիկ՝ բանկային հատվածի, ծառայության ոլորտի, խոշոր ներկրողների ոլորտների աշխատակիցները:

Ամփոփելով պետք է արձանագրենք, որ այն չի լուծել մեր տնտեսության երկարաժամկետ զարգացման խնդիրը, ուղղակի այս տարվա տնտեսական աճի խնդիրն ենք լուծել և տպավորիչ թիվ ենք ստացել, բայց այս տպավորիչ թիվը նաև խնդիրներ է առաջացրել հասարակության այլ խմբերի համար: Օրինակ՝ երբ ռուս տուրիստների հոսքով մեր մոտ անշարժ գույքի գները, մասնավորապես՝ վարձակալության գները մի քանի անգամ աճել են, այն մեր պաշտոնյաները ներկայացնում են տնտեսական աճ, բայց չեն նշում, որ հազարավոր հայաստանցիներ, որոնք այստեղ վարձով են ապրում, խնդրի առաջ են կանգնած և ստիպված են մի քանի անգամ ավել վճարել վարձակալության համար, այն դեպքում, երբ նրանց աշխատավարձերը, թոշակները և նպաստները չեն ավելացել մի քանի անգամ: Այսպիսով՝ մի կողմից երբ պետությունը նշում է, որ եկամուտներ ունի, ապա պետք է նաև նշի, որ դրանք ապահովելու արդյունքում հասարակության մի զգալի մաս փաստի առջև է կանգնել: Ինչպե՞ս ենք այս խնդիրը լուծում, ուղղակի ա՞չք ենք փակում այդ ամենի վրա և վե՞րջ: Ակնհայտ է, որ կառավարությունն այս պահին հաշվում է միայն դրսից եկով գումարների քանակը և չի մտածում դրանց արդյունավետ օգտագործման, դրանք տնտեսության մեջ ներդնելու մասին և հաջորդ տարվա ամբողջ պետական քաղաքականությունը բյուջեն և տնտեսական կանխատեսումները հիմնված են այն ենթադրության վրա, որ պահպանվելու է ՌԴ-ից եկող այս եկամուտների հոսքը: Ո՞վ է ասել, որ այդ եկամուտները երաշխավորված են և այդ գումարները դեռ կլինեն:

Մենք ներկայում ունենք բարդ խնդիր, որի լուծման համար մեր ներքին ներուժի մեկտեղման հարց ունենք: Ի հաշիվ սպառման և ծառայության ոլորտի աճի՝ մենք չենք կարող անընդհատ տնտեսությունը թարմացնել, վերազինել, զարգացնել: Ամենահիմնական խնդիրն այս պահին՝ անվտանգության հարցն է: Եթե կառավարությունը չի կարողանում լուծել երկի սահմանային անվտանգության հարցը, ապա այդ երկրում տնտեսական-սոցիալական քաղաքականությունն ուղղակի անհնար է իրականացնել, այն լուրջ խնդիրների առաջ է  կանգնած: Եթե կառավարությունն օր առաջ, ժամ առաջ չկարողացավ լուծել հիմնահարցը, ապա մեր տնտեսական, սոցիալական քաղաքականությունը բավականին լուրջ խնդիրների առաջ է կանգնելու և էլ ավելի է սրվելու: Օրինակ բերեմ: Սեպտեմբերի 13-14-ի ագրեսիայի հետևանքով մենք ունեցանք մոտ 7000 տեղահանված, այսինքը՝ նրանց սոցիալական վիճակն էլ ավելի վատթարացավ: Ունենք մի քանի հարյուր տներ, որոնք քանդվել են, որը դարձյալ սոցիալական խնդիր է: Ունենք նաև ենթակառուցվածքների խնդիր: Այսինքը՝ այս սոցիալական խնդիրներն ավելի են սրվելու և տնտեսությունը ի վիճակի չի լինելու այդ խնդիրները փակել:

Ամփոփելով պետք է նշեմ, որ այս պահին մեր աղքատության խնդրի լուծման հիմնական գործոնը դարձել է անվտանգությունը: Քանի դեռ մեր անվտանկգության խնդիրը չենք կարողացել լուծել, մեր աղքատությունն էլ ավելի է սրվելու»,-ասաց Սուրեն Պարսյանը:

Զրուցեց՝ Ա. Վարդանյանը
 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

16:37
Սիսիան-Կապան ավտոճանապարհին ավտոցիստեռնը բախվել է բետոնե արգելապատնեշին, վնասել ջրագիծը և հայտնվել Որոտան գետում
Նոյեմբերի 22-ին, ժամը 11:10-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Շամբի ՀԷԿ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:37
Նոր կառուցվող էլիտար շենքի շինհրապարակում բետոնախառնիչը կողաշրջվել է. Կա վիրավոր
Այսօր՝ նոյեմբերի 22-ին, արտակարգ դեպք է տեղի ունեցել Երևանում: Shamshyan.com-ը հայտնում է, որ ժամը 12:40-ի սահմաններում Արշակունյաց 23/7...
Աղբյուր` Panorama.am
16:30
Հոկտեմբեր ամսվա տաք մեկնարկը և ցրտաշունչ ավարտը
Օդի միջին ամսական ջերմաստիճանը Հայաստանում կազմել է 7․1°C
Աղբյուր` Panorama.am
16:25
Հայաստանի հավաքականն Ազգերի լիգայի փլեյ-օֆֆում կխաղա Վրաստանի հետ
Նոյեմբերի 22-ին ՈւԵՖԱ-ի շտաբ-բնակարանում՝ շվեյցարական Նիոն քաղաքում, կայացել է ՈՒԵՖԱ Ազգերի լիգայի B/C լիգաների փլեյ-օֆֆի վիճակահանությունը։...
Աղբյուր` Panorama.am
16:11
Մարությանը համաձայնեց բանավիճել Տիգրան Ավինյանի հետ
«Սիրելի հայրենակիցներ, Ընդունում ենք Factor TV-ի առաջարկը՝ բանավեճ անցկացնել Տիգրան Ավինյանի հետ՝ իշխանության բերած տրանսպորտի թանկացման...
Աղբյուր` Panorama.am
15:41
Ալեն Սիմոնյանը Վիետնամից լուսանկար է հրապարակել ընդդիմադիր պատգամավորի հետ
Ալեն Սիմոնյանի գլխավորած պատվիրակությունը պաշտոնական այցով Վիետնամում է։ Ալեն Սիմոնյանն ինսթագրամի սթորի բաժնում ակտիվորեն լուսակարներ է...
Աղբյուր` Panorama.am
15:35
Հայաստանում ալկոհոլից կախվածությամբ հաշվառված է 6312 անձ. ԱՆ
Ալկոհոլը հոգեակտիվ, տոքսիկ նյութ է և կարող է կախվածություն առաջացնել։  Այն խաթարում է կենտրոնական նյարդային համակարգի աշխատանքը՝ մեծացնելով...
Աղբյուր` Panorama.am
15:24
«Արտաշատ» ԲԿ-ում կրքերը չեն հանդարտվում. կլինի վարչական հատվածի փոփոխություն
«Արտաշատ» ԲԿ-ում կրքերը չեն հանդարտվում։ Այսօր կենտրոն է շտապել առողջապահության նախարարի պաշտոնը զբաղեցնող Անահիտ ավանեսյանը։...
Աղբյուր` Panorama.am
15:17
Սանիտարահիգիենիկ նորմերի կոպիտ խախտումներ հանրային սննդի կետում
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի ղեկավարի որոշմամբ կասեցվել է անհատ ձեռնարկատեր Լուսիկ Կարապետյանին պատկանող հանրային սննդի օբյեկտի...
Աղբյուր` Panorama.am
14:37
Վանաձոր-Դիլիջան ճանապարհին բեռնատար է այրվել
Լոռու մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն նոյեմբերի 22-ին, ժամը 11:28-ին ահազանգ է ստացվել, որ Վանաձոր-Դիլիջան...
Աղբյուր` Panorama.am
14:27
Արմենուհի Հարությունյանն ազատվել է փոխնախարարի պաշտոնից
Նիկոլ Փաշինյանի որոշմամբ, արդարադատության նախարարի տեղակալի ժամանակավոր պաշտոնակատար Արմենուհի Հարությունյանն ազատել է զբաղեցրած պաշտոնից:...
Աղբյուր` Panorama.am
14:10
Հայրենի՞ք, հա՞յ, մարդկային կյա՞նք... դուք տենց բաներ չեք լսել. Մամիջանյանը՝ ՔՊ-ին
«Սպասում եք անցած անգամվա նման կես տարի տանջեք մարդկանց Բաքվի բանտում ու ընտրություններից մի քանի շաբաթ առաջ գերիների առողջության գնով մի երկու ձայն ավել պոկեք»
Աղբյուր` Panorama.am
13:59
ԱԺ նախագահի հայտարարությունը՝ Նարեկ Զեյնալյանի հրաժարականի դիմումի մասին
ՀՀ ԱԺ նախագահը հայտարարություն է տարածել ԱԺ պատգամավոր Նարեկ Զեյնալյանի հրաժարականի դիմումի մասին։  ««Ազգային ժողովի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:49
Ադրբեջանին և Թուրքիային անհրաժեշտ է, որ Փաշինյանի միջոցով Հայաստանը դառնա պանթյուքիզմի ֆուռերի համար «պռոխոդնոյ դվոր». Շարմազանով
«Նիկոլ Փաշինյանը Հայստանը տանում է դեպի վերջնական գահավիժման, Երրորդ հանրապետության դե ֆակտո և դե յուրե կործանում,  դեպի Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:27
Գարիկ Սարգսյանը չի թույլատրում Վեդիում կազմակերպել «Կատարյալ ապուշը» ֆիլմի ցուցադրությունը. Տիգրան Նալչաջյան
Արդեն երկու անգամ Վեդու համայնքապետարանը թույլ չի տալիս քաղաքում ցուցադրել ռեժիսոր Տիգրան Նալչաջյանի «Կատարյալ ապուշը» ֆիլմը։...
Աղբյուր` Panorama.am
13:13
Կկատարվի քահանայական ձեռնադրություն
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի տարբեր կառույցներում սպասավորող վեց սարկավագներ կարժանանան քահանայական օծման և ձեռնադրության
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
Ջերմաստիճանը կնվազի 6-10 աստիճանով
Երևանում նոյեմբերի 22-ի ցերեկը, 23-24-ին, 27-ի ցերեկը սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Նոյեմբերի 25-26-ին, 27-ի գիշերը սպասվում են...
Աղբյուր` Panorama.am
12:53
Ալեքսիս Օհանյանը ցուցադրել է գերհազվագյուտ հայկական մետաղադրամ
Ամերիակահայ գործարար, Reddit-ի հիմնադիր Ալեքսիս Օհանյանը X սոցիալական ցանցում (նախկինում՝ Twitter) ցուցադրել է Արտաշեսյանների տոհմից Մեծ Հայքի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:33
Թափառող շների վրա կրակած տղամարդը ներկայացել է ոստիկանություն
Նոյեմբերի 10-ին հաղորդում էր ստացվել Համայնքային ոստիկանության Արթիկի բաժնում: Կենդանապաշտպանները հայտնել էին, որ նախորդ օրը Արթիկի Լմբատ-2...
Աղբյուր` Panorama.am
12:31
Ռոնալդուն նշել է ռեկորդ, որը չի ցանկանում գերազանցել
Կրիշտիանու Ռոնալդուն մի քանի ամիս առաջ բացել է իր YouTube ալիքը։ Պորտուգալացին կայծակնային արագությամբ ձեռք է բերել բաժանորդներ. այժմ ալիքին...
Աղբյուր` Panorama.am
12:16
Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բարբոքը Բաքվում կայացած COP29-ի ժամանակ սուր քննադատության է ենթարկել Ադրբեջանին
Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բերբոքն Ադրբեջանում ընթացող ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության համաժողովի (COP29) 29-րդ նստաշրջանում իր առաջին...
Աղբյուր` Panorama.am
11:37
Visa-ն խտրականություն է դնում ԶԼՄ-ների միջև՝ սահմանափակելով աշխատանքը
«Պարզում ենք, թե ինչ սկզբունքով են ընտրվել ԶԼՄ–ները, որոնց հասանելի կլինեն ֆորումի բանախոսները»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:28
Ցավն էլ պետք է չափ ունենա. Ավտովթարի հետևանքով մահացել է պատերազմում զոհված Արտյոմ Խաչատրյանի եղբայրը
Ողբերգական ավտովթարի հետևանքով զոհվել է Արթուր Խաչատրյանը։ Նա 44-օրյա պատերազմում զոհված Արտյոմ Խաչատրյանի եղբայրն է։ Մինչ այդ ընտանիքը 17...
Աղբյուր` Panorama.am
11:27
Պեսկով. Ռուսաստանի խնդիրը ոչ թե միգրանտներն են, այլ անօրինական ներգաղթյալները
Ռուսաստանի համար խնդիրը ոչ բոլոր միգրանտներն են, որոնք երկիր են ժամանել, այլ միայն նրանք, ովքեր անօրինական կերպով գտնվում են Ռուսաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:55
Ռուսական պարարտանյութերի մասնաբաժինը եվրոպական շուկայում հասել է ռեկորդային մակարդակի
Ռուսաստանի մասնաբաժինը եվրոպական պարարտանյութերի ներմուծման մեջ սեպտեմբերին օգոստոսի համեմատ աճել է 2,9 %ային կետով և հասել 32,1 %-ի։ Սա...
Աղբյուր` Panorama.am
10:52
Մանկահասակ որդիներին 30 տարի առաջ սպանած Սմիթը կրկին հայտնվել է մամուլի ուշադրության կենտրոնում
53-ամյա Սուսան Սմիթը 30 տարի ազատազրկումից հետո  կրկին հայտնվել է միջազգային մամուլի ուշադրության կենտրոնում գլխագրերում։ Նրան դատարանը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:51
Շախմատի Մ12տ. ԱԱ. Հայ մասնակիցների արդյունքները
Իտալիայի Մոնտեսիլվանո քաղաքում շարունակվում է 2024 թվականի շախմատի աշխարհի մինչև 12 տարեկան պատանիների և աղջիկների առաջնությունը:  6...
Աղբյուր` Panorama.am
10:35
Գիշերային ակումբի այցելուն սեր է խոստովանել դիջեյին և կծել նրա ականջը
Գերմանիայում դիսկոտեկի այցելուն գրկել է դիջեյին և կծել նրա ականջի մի մասը։ Միջադեպի մասին հայտնում է Bild-ը։ 2023 թվականի փետրվարին Ստորին...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}