Քաղաքական 10:47 09/11/2022 Հայաստան

Հարութ Սասունյան. Թուրքական վարչակարգի «երկար ձեռքը». ե՞րբ է աշխարհը վերջ դնելու Թուրքիայի ոճիրներին

Տարիներ շարունակ տասնյակ զեկույցներ են գրվել՝ թուրքական իշխանությունների կողմից ամբողջ աշխարհում թուրք քաղաքացիների լայնամասշտաբ առևանգումների մասին՝ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի վարչակարգը քննադատելու համար։

Աքսորյալ թուրք հետաքննող լրագրող Աբդուլլահ Բոզքուրտը բացահայտել է թուրքական այս անօրինական գործողությունները` տրամադրելով թուրքական կառավարության աղբյուրներից ստացած գաղտնի փաստաթղթերի պատճենները: Զարմանալի չէ, որ Թուրքիան նրան ձերբակալելու հրաման է տվել։ Նա Շվեդիայում հրատարակում է Nordic Monitor-ը։

Բոզքուրտը 2022 թվականի նոյեմբերի 3-ին հոդված է գրել Nordic Monitor-ում՝ «Թուրք դիվանագետների լրտեսությունը 2022 թվականին շարունակվել է նոր թիրախներով՝ Նորվեգիայում, Նիդեռլանդներում և Հունաստանում» վերնագրով։

Բոզքուրտը հրապարակել է թուրքական մի գաղտնի փաստաթուղթ, որը թողարկվել է Անվտանգության գլխավոր տնօրինության կողմից 2022 թվականի հունիսի 7-ին։ Նա բացահայտել է, որ արտասահմանում գտնվող դեսպանատներում և հյուպատոսություններում աշխատող թուրք դիվանագետները շարունակում են «քննադատների և հակառակորդների մասին տեղեկություններ հավաքելու անօրինական գործունեությունը Եվրոպայում»։

Բոզքուրտը հայտնել է, որ «երկու թուրք դիվանագետներ, այն ժամանակ մամուլի կցորդ Հաջի Մեհմեդ Ղանին և Հաքան Քամիլ Յերգեն, այն ժամանակ Բեռնում թուրքական դեսպանատան երկրորդ քարտուղարը, 2016-ին թմրանյութերի կիրառմամբ առևանգել են շվեյցարացի թուրք գործարարի: 2018 թվականի հունիսին Շվեյցարիայի գլխավոր դատախազությունը երկու թուրք դիվանագետների ձերբակալության հրահանգ է տվել»։

Բացի իրենց հակառակորդներին բռնելու և տուն բերելու  փորձերից, Թուրքիայի կառավարությունը երկրի ներսում բանտարկում է նրանց հարազատներին և բռնագրավում նրանց ունեցվածքը։

2022 թվականի նոյեմբերի 4-ին Nordic Monitor-ում հրապարակված երկրորդ՝ «Թուրքական հետախուզությունը շարունակում է լրտեսել լրագրողներին Շվեդիայում» վերնագրով հոդվածում, Բոզքուրտը հայտնում է, որ Շվեդիայում Nordic Monitor-ի խմբագիր Լևենթ Քենեզին «լրտեսել է Թուրքիայի հետախուզական ծառայությունը՝ նրա անձնական տեղեկատվությունը հրապարակելով թուրքական լրատվամիջոցներում։ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի ընտանիքի կողմից տպագրվող «Սաբահ» թերթը անցյալ երեքշաբթի հրապարակել է Քենեզի լուսանկարները Ստոկհոլմի իր բնակարանի դիմաց, որտեղ նա ապրում է ընտանիքի հետ, հրապարակել է նրա հասցեն ու առօրյայի մանրամասներ՝» վտանգի ենթարկելով նրանց։ Հասկանալի է, որ ներքին քննադատներին լռեցնելուց հետո, Էրդողանը հիմա էլ փորձում է իր քննադատներին լռեցնել արտասահմանում։
Երրորդ հոդվածը, որը վերնագրված էր՝ «Թուրք դիվանագետները շահագործել են ԱՄՆ ներքին անվտանգության կայքը՝ ԱՄՆ-ում այլախոհներին հետևելու համար», Բոզքուրտը Nordic Monitor-ում հրապարակել է 2022 թվականի նոյեմբերի 2-ին։
Բոզքուրտը բացահայտել է թուրքական մի գաղտնի փաստաթուղթ, որը ցույց է տալիս, որ թուրքական հետախուզական գործակալությունը օգտագործել է ԱՄՆ մաքսային և սահմանների պաշտպանության կայքը՝ ԱՄՆ-ում թուրք բժշկին հետևելու համար, որը քննադատում է թուրքական կառավարությանը: ԱՄՆ կառավարության կայքէջում մարդկանց անձնական տվյալների բազա մուտք գործելը հանցագործություն է:

Բոզքուրտը հայտնել է, որ միայն 2016-2017 թվականներին թուրքական դեսպանատներն ու հյուպատոսությունները ներկայացրել են արտերկրում բնակվող Թուրքիայի 4386 քննադատների տվյալները։ 2021 թվականին Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարար Մևլութ Չավուշօղլուն հայտարարել է, որ դեսպանատներում և հյուպատոսություններում նշանակված թուրք դիվանագետներին կառավարությունը պաշտոնապես հանձնարարել է գաղտնի լրտեսական գործողություններ իրականացնել օտարերկրյա տարածքում։ Բացի այդ, էրդողանամետ թուրքական ցանցերն ու կազմակերպություններն արտերկրում հանդես են եկել որպես թուրքական վարչակարգի «երկար ձեռքը»:

2019 թվականին ԱՄՆ կառավարությունը դատապարտեց թուրքական իշխանության աշխատակից Քամիլ Էքիմ Ալպթեքինին՝ Միացյալ Նահանգներում Էրդողանի հակառակորդներին հսկելու համար: Ալպթեքինը շարունակում է մնալ փախուստի մեջ և ներկայումս թաքնվում է Թուրքիայում, մինչդեռ նրա համախոհ Բիժան Ռաֆիեկյանին, որը, 2019 թվականին դատապարտվել է ԱՄՆ-ում թուրքական կառավարության գործակալի գաղտնի գործունեության համար՝ առանց բացահայտելու իր հարաբերությունները ԱՄՆ կառավարության, ըստ Բոզքուրտի:

Մեթյու Ամլոթը 2020 թվականի հուլիսի 12-ին «Ալ Արաբիա»-ում հրապարակեց մի հոդված՝ «Թուրքիան գաղտնի համաձայնագրեր է ստորագրել երկրների հետ՝ այլախոհներին արտասահմանից առևանգելու համար» վերնագրով: ՄԱԿ-ի չորս զեկուցողների կողմից գրված համատեղ նամակի համաձայն՝ «Թուրքիան գաղտնի համաձայնագրեր է ստորագրել բազմաթիվ երկրների (Ադրբեջան, Ալբանիա, Կամբոջա և Գաբոն) հետ՝ ենթադրյալ պետական այլախոհների՝ երկրի տարածքից դուրս առևանգումներ իրականացնելու նպատակով… Թուրքիան նաև թիրախավորել է [իր] քաղաքացիներին Աֆղանստանում, Կոսովոյում, Ղազախստանում, Լիբանանում և Պակիստանում, գրված է նամակում»։

ՄԱԿ-ի նամակում ասվում է, որ «Թուրքիայի կառավարությունը, այլ պետությունների հետ համաձայնեցված, ստիպողաբար 100 թուրք քաղաքացու է տեղափոխել Թուրքիա, որոնցից 40-ը ենթարկվել են բռնի անհետացման, հիմնականում առևանգվել են փողոցներից կամ իրենց տներից ամբողջ աշխարհում և բազմաթիվ դեպքերում՝ իրենց երեխաների հետ միասին»։
Ալիս Թեյլըրը «Exit News»-ում գրել է, որ «2018 թվականի նոյեմբերին Թուրքիայի արտգործնախարարը տեղեկացրել է խորհրդարանին, որ 452 արտահանձնման հարցում է ուղարկվել ընդհանուր առմամբ 83 երկրի»։

Յասիր Գյոքչեն հոդված է գրել, որը հրապարակվել է 2018 թվականի նոյեմբերի 25-ին Հարվարդի համալսարանի Kennedy School Review-ում՝ «Թուրքիայի առևանգումները դրսում հակասում են միջազգային իրավունքին» վերնագրով: Այս ապօրինի առևանգումները պետք է ներկայացվեն ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդին և Արդարադատության միջազգային դատարանին, առաջարկել է Գյոքչեն:

2020 թվականին Յոհան Հեյմանսը Մարդու իրավունքների միջազգային դիտորդական կազմակերպության հետ համատեղ հրապարակել է 128 էջանոց զեկույց, որը մասամբ հիմնված է Անկարայի իրավաբանների ասոցիացիայի զեկույցի վրա, որը փաստում է 17 երկրներից Թուրքիայի քաղաքացիների արտաքսման կամ առևանգման կոնկրետ դեպքերը՝ Մոլդովա, Ադրբեջան, Գաբոն, Սուդան, Կոսովո, Մյանմա, Սաուդյան Արաբիա, Բուլղարիա, Բահրեյն, Ինդոնեզիա, Ղազախստան, Պակիստան, Ուկրաինա, Լիբանան, Մալայզիա, Շվեյցարիա և Մոնղոլիա:

Վերջապես, OpenDemocracy.net-ը 2021 թվականի հունիսի 16-ին հրապարակեց Սերդար Սանի հոդվածը, որը վերնագրված էր. «Արտասահմանում թուրք լրտեսները առևանգում են Էրդողանի քաղաքական հակառակորդներին»: Սերդար Սանն իրավացիորեն նշել է, որ «քաջալերվելով ՆԱՏՕ-ի և ԵՄ-ի արձագանքի բացակայությունից՝ նախագահ Էրդողանի վարչակարգն առևանգում է այլախոհներին», որպեսզի լռեցնի քաղաքական այլախոհությունը:

Արևմտյան կառավարություններն են մեղավոր, որոնք աչք են փակում իրար հաջորդող թուրքական  իշխանությունների անօրինական վարքագծի վրա՝ խրախուսելով նրանց շարունակել խախտել ներքին և միջազգային օրենքները տասնամյակներ շարունակ:

Հարութ ՍԱՍՈՒՆՅԱՆ
«Կալիֆորնիա կուրիեր» թերթի հրատարակիչ 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

17:40
Փաստաբանների պալատի միջնորդությամբ, ընդդիմադիր 31 պատգամավոր դիմել է ՍԴ
Այսօր, ՀՀ փաստաբանների պալատի միջնորդությամբ, ՀՀ Ազգային ժողովի ընդդիմադիր 31 պատգամավոր դիմել է Սահմանադրական դատարան՝ վիճարկելու Հարկային...
Աղբյուր` Panorama.am
17:31
Դուրս գանք Չարենցի «Երկիր Նաիրի» վեպից սյուժեից դեպի իրական Հայաստան. Փաշինյան
«Արտաքին և ներքին քաղաքականության հետ կապված բոլոր լուծումները, որոնք մենք առաջարկում են Հայաստանի քաղաքացիներին և միջազգային ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:28
Մինչև 300 հազար դրամ և համարժեք տրասֆերտները չեն հայտարարագրվում, իսկ ավելին հայտարարգրվում են առանց հարկման. Փաշինյան
«Մինչև 300 հազար դրամ և համարժեք տրասֆերտները չեն հայտարարագրվում, իսկ դրանից ավել գումարները հայտարարագրվում եմ, բայց կրկին չի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:25
Մեսրոպ Առաքելյան. Սա արդեն ազգային անվտանգության հարց է
Տնտեսագետ, Նիկոլ  Փաշինյանի նախկին խորհրդական Մեսրոպ Առաքելյանը կոչով դիմում է տնտեսագիտական կրթություն տվող բուհերի ղեկավարությանը։...
Աղբյուր` Panorama.am
17:20
Այրվել է նաև կրպակների մոտ կայանած մեքենան
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն հունվարի 22-ին, ժամը 07:13-ին ահազանգ է ստացվել, որ հրդեհ է բռնկվել Երևան քաղաքի Արշակունյաց...
Աղբյուր` Panorama.am
17:08
Անհապաղ ազատ արձակել Բաքվի զնդաններում պահվող բոլոր հայ բանտարկյալներին. Լազարևյան ակումբ
Միջազգային Լազարևյան ակումբը պահանջում է անհապաղ դադարեցնել դատավարությունը, ազատ արձակել Բաքվի զնդաններում պահվող բոլոր հայ բանտարկյալներին և...
Աղբյուր` Panorama.am
17:04
Եթե ձեր ասածն այդ պայմանավորվածության մեջ չկա, ուրեմը չկա նման բան. Մհեր Գրիգորյանը՝ ճանապարահատվածը Ադրբեջանին տալու մասին
«Հայասան-Վարստան միջպետական ճանապարհը՝ Մ4-ը որ կա Ոսկեպարի և Կիրանցի միջև որևէ հատվածի հանձնում ադրբեջանական կողմիցն կա՞, թե՞...
Աղբյուր` Panorama.am
16:55
Պետությունը գնում է, փարվում է մարդուն ու ասում՝ եղբայր, դու իմ տերն ես, ինձնից մի օտարվի. Փաշինյանը՝ համընդհանուր հայտարարագրման մասին
«Հայտարարագրման համակարգը կարևոր է ապապետությանից պետություն անցման տրամաբանության մեջ»,-ԱԺ-ում կառավարության հետ հարցուպատասխանի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:25
Փոխադրամիջոցի գույքահարկից ազատվում են հանցագործության հիմքով սեփականատիրոջ տիրապետումից դուրս գտնվող փոխադրամիջոցների սեփականատերերը
Ազգային ժողովի հունվարի 22-ի հերթական նիստում քննարկվել է «ՀՀ հարկային օրենսգրքում փոփոխություն և լրացումներ կատարելու մասին» և...
Աղբյուր` Panorama.am
16:25
Ալիևի արտաքին քաղաքական ձևակերպումները շահավետ են Փաշինյանի ներքին քաղաքական ամբիցիաներին. Վիգեն Հակոբյան
Ալիևը տարեսկսզբին տված հարցազրույցում մի շարք սպառնալիքներ հնչեցրեց Հայաստանի ուղղությամբ, որոնց ՀՀ գործող իշխանություններն ընդամենն...
Աղբյուր` Panorama.am
15:57
ՔՊ-ականները սպառեցին ԱԺ նիստերի օրակարգը՝ ՀՀ քաղաքացիություն ստանալու համար տուրքը 1000 դրամից բարձրացնելով 50.000 դրամի
ԱԺ ՔՊ պատգամավորների կողմ ձայներով ընդունվեցին բոլոր օրինագծերը և սպառվեց օրակարգը։ Ընդունվեցին հետևյալ օրինագծերը. «Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:46
Նիկոլ Փաշինյանը ցնցված է Թուրքիայում տեղի ունեցածից
Հայաստանի վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնող Նիկոլ Փաշինյանը ցնցված է Թուրքիայում տեղի ունեցած ողբերգությունից։ «Բոլուի լեռնադահուկային...
Աղբյուր` Panorama.am
15:37
«Սահակյանց» ստուդիային տարածքից զրկելու կառավարության որոշումը Դավիթ Սահակյանցը կապում է իր քաղաքական հայացքների հետ
Հայաստանի կառավարության 2024 թվակաի դեկտեմբերի 27-ի որոշմամբ Երևանի Վարդանանց փողոցի 30 հասցեում գտնվող «Ռոբերտ Սահակյանցի անվան անիմացիոն...
Աղբյուր` Panorama.am
15:28
Ինքնաառաջադրվել է Փաստաբանների պալատի խորհրդի անդամի 15 թեկնածու
Փետրվարի 10-ին կայանալիք Փաստաբանների պալատի ընդհանուր ժողովում կայանալու է նաև ՀՀ Փաստաբանների պալատի խորհրդի ընտրությունը։ Խորհրդի անդամի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:15
Տիգրան Ավինյանը հանդես եկավ հայտարարությամբ տրանսպորտի գնի նոր փոփոխությունների մասին
Երևանի քաղաքապետի պաշտոնը զբաղեցնող Տիգրան Ավինյանը հայտարարեց, որ պատրաստվում են փետրվարի 11-ին կայանալիք ավագանու նիստում փոփոխություններ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:01
Մասիս Մելքոնյանի կազմը ստում է. դատարանի որոշումը Գարիկ Գալեյանին չի ուղարկվել
Այսօր հայտնի դարձավ, որ թեև 44-օրյա պատերազմի նահատակ հերոս Մխիթար Գալեյանի հոր՝ Գարիկ Գալեյանի վերաբերյալ դատավոր Մասիս Մելքոնյանի կողմից...
Աղբյուր` Panorama.am
15:01
Սա հնարավորություն՝ ձեզ հետ միասին, ձեռք-ձեռքի տված, աշխատելու. Արսեն Թորոսյան
ԱԺ ՔՊ-ական պատգամավոր Արսեն Թորոսյանը ֆեյսբուքի իր էջում գրառում է կատարել Առողջապահության հանձնաժողովի նախագահ ընտրվելու կապակցությամբ....
Աղբյուր` Panorama.am
14:50
Քրեական ոստիկանները բացահայտեցին ավազակության դեպքը. օտարերկրացի երիտասարդները ձերբակալվել են
Հունվարի 21-ին ՆԳՆ ոստիկանության օպերատիվ կառավարման կենտրոն զանգահարած քաղաքացին հայտնել է, որ 3 անհայտ անձինք իր բնակության վայրում բացահայտ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:45
ՊՆ-ին կից կոլեգիայի նիստ է հրավիրվել
Հունվարի 22-ին ՀՀ պաշտպանության նախարարի առաջին տեղակալ, ԶՈՒ ԳՇ պետ, գեներալ-լեյտենանտ Էդվարդ Ասրյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել...
Աղբյուր` Panorama.am
14:33
Գումարները պետք է հետ վերադարձվեն, կարծում եմ՝ առաջիկա օրերին արձագանք կունենանք. Ժաննա Անդրեասյանը՝ Սնուփ Դոգի համերգի մասին
«Սպասում ենք կազմակերպության արձագանքին և մեր գործողությունները պարզ են՝ պայմանագրի դրույթներից ելնելով նախատեսում ենք, որ գումարների...
Աղբյուր` Panorama.am
14:10
Վարուժան Գեղամյան. Հեշտ կռահելի է, թե ինչ են պլանավորում մարզել և ինչ նպատակով Թուրքիա-Ադրբեջան երկյակը
Հունվարի 20-ից Կարսի շրջանում՝ Հայաստանի Հանրապետության սահմանից մի քանի կիլոմետր հեռավորության վրա սկսվել են և մինչև փետրվարի 7-ը շարունակվելու...
Աղբյուր` Panorama.am
13:48
ՔՊ-ն առաջադրեց և 64 կողմ, 1 դեմ ձայներով Արսեն Թորոսյանին ընտրեց Առողջապահության հանձնաժողովի նախագահ
«ԱԺ Առողջապահության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահի պաշտոնում ՔՊ-ն առաջադրել էր Արսեն Թորոսյանի թեկնածությունը և ԱԺ 107 պատգամավորից...
Աղբյուր` Panorama.am
13:41
Փաշինյանի աներձագն ամուսնալուծվել է. նա մանրամասներ ներկայացրեց իր տան թալանի մասին
ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր, Նիկոլ Փաշինյանի աներձագ Հրաչյա Հակոբյանը Ագզային ժողովում լրագրողների հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
13:26
Բաբկեն Թունյանը տրանսպորտի թանկացման հարցում համակարծիք է Փաշինյանի ու Աննա Հակոբյանի հետ
ԱԺ «Քաղաքացիական պահմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Բաբկեն Թունյանն այն կարծիքին է, որ հնարավոր չէ առանց ուղեվարձի վերանայման...
Աղբյուր` Panorama.am
13:25
Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա 2-4 աստիճանով
Երևանում հունվարի 22-ի ցերեկը, 23-27-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ: Մարզերում 22-ի ցերեկը, 23-ին, 26-27-ին սպասվում է առանց...
Աղբյուր` Panorama.am
13:16
Ելույթիս ընթացքում ես քննադատել եմ ՔՊ-ին, այսինքը՝ իշխող կուսակցությանը. ՔՊ-ական պատգամավոր
«Հանդիպել եմ մամուլի նման հրապարակումների և պետք է ասեմ, որ ամբողջությամբ չի համապատասխանում իրականությանը, որևէ ծեծկռտուք և որևէ վեճ...
Աղբյուր` Panorama.am
13:13
«Նուբարաշեն» ՔԿՀ-ում ձերբակալվել է ներքնազգեստում թմրամիջոց թաքցրած քաղաքացին
ԱՆ «Նուբարաշեն» քրեակատարողական հիմնարկի անվտանգության ապահովման բաժնի ծառայողները հունվարի 21-ին՝ ժամը 12։05-ի սահմաններում,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:28
Ինչու է Ալեքսանդր Սիրունյանը հրաժարվել ԲԴԽ անդամի իր թեկածությունից
«Քիչ առաջ Ալեքսանդր Սիրունյանը, ով առաջադրված էր որպես Բարձրագույն դատական խորհրդի անդամի թեկնածու, հանդես եկավ հայտարարությամբ և իր...
Աղբյուր` Panorama.am
12:19
Հանրությունը սպասում է, որովհետև այն միայն ԱՆԻՖ-ում 10 մլրդ դրամի մսխում չէ. Թադևոս Ավետիսյան
«Իմ թույլ տալն այնքան էլ էական չէ, հանրությանը, այնուամենայնիվ, շատ  է հետաքրքրում, որովհետև խոսքը 10 մլրդ ՀՀ դրամի մասին է»,-...
Աղբյուր` Panorama.am
12:14
Եթե կա մեկը, որին պետք է խորհուրդ տալ կրթվել ու չդոփել տեղում, ապա դա այսօրվա քաղաքային իշխանությունն է. Պիպոյան
«Յուրաքանչյուր քաղաքացի իրավունք ունի իր քաղաքացիական անհնազանդության ակցիան իրականացնելու»,-լրագրողների հետ հանդիպմանը հայտարարեց...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

ՈւՂԻՂ. Տրանսպորտը թանկացնում են նախկինների մերժած հաշվարկով. Պիպոյանը փաստաթղթեր է հրապարակում
11:17 22/01/2025

ՈւՂԻՂ. Տրանսպորտը թանկացնում են նախկինների մերժած հաշվարկով. Պիպոյանը փաստաթղթեր է հրապարակում

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}