Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Երկու տարի ականատեսն ենք նրան, որ ունենք պարտություն, որի էջը փակել դեռ չի ստացվում: Սա ինչ-որ իմաստով դառնում է չավարտվող պարտություն»,- Ստեփանակերտում «Լույս թունելի վերջում» հարթակի երրորդ քննարկմանն ասաց «Հայացք» վերլուծական կենտրոնի խորհրդի նախագահ Կարեն Բեքարյանը։

Նա նշեց, որ ավագ սերունդը 31 տարի առաջ այս օրը  ԼՂՀ անկախության հանրաքվեով գծել է  իր կարմիր գիծը. «Գծել է շատ հստակ, գծել է թե կարգավիճակի իմաստով, թե սահմանների։ Հիմա ո՞ւմ ու ե՞րբ է այդ կարմիր գծից ներքև իջնելու իրավունք տրվել։ Այդ նշաձողը ինչի որևէ մեկի քմահաճույքո՞վ է իջեցվում կամ բարձրացվում։ Ինչ որ մեկին թվում է, որ իր ժամանակավոր  իշխանություն ունենալու  ներքո կարող է գնալ ակունքներ ջախջախի՞, արժեքներն ավիրի՞, ինչի՞ այդ կարմիր գծերը մատիտո՞վ է գծվել, թե՞ կյանքով։

Դա այն կարմիր գիծը չի՞ եղել, որով սկսել ենք մեզ  մարդ ու ազգ զգալ, այն կարմիր գիծը չի՞ եղել, որով հասկացել ենք, որ ոչ միայն կարող ենք չցեղասպանվել, այլ կարող ենք հաղթել»։

Կարեն Բեքարյանն ընդգծեց, որ եթե դու պետություն ունես, եթե պետությանը հավատում ես, ո՞նց կարող ես ասել՝ գալիս են մեզ ցեղասպանելու։

«Համա՞յնք ես, շատ ներողություն եմ խնդրում՝ ոչխարի հո՞տ ես, պատմությունից դասերը չե՞ս քաղել,  չե՞ս հասկացել, որ պետությունը հենց նրա համար է, որ էլ երբեք չցեղասպանվես»,- ասաց Կարեն Բեքարյանը։

Նա նշեց, որ անելանելի իրավիճակ չկա։

«Ելքերը կան, դրանք այդքան աղոտ չեն, բայց  կա մեկ ուրիշ խնդիր. այդտեղ փակագծերը լրիվ բացել հնարավոր չէ։ Ինչո՞ւ։ Առաջին. եթե մի պահ անգամ մեզ շատ հույս տանք, որ գործող իշխանություններն այդ ելքերի զամբյուղն ունենալով փորձելու են դա կյանքի կոչել... Ախր այդ կյանքի կոչելու համար որակներ են պետք, ունակություններ են պետք։ Ցանկությանը փորձեցի չանդրադառնալ, քանի որ երբ որ այդ որակներն ու ունակությունը չեն բավարարում, ամենալավ դրված խնդիրը կարող է արժեզրկես ու միանգամից աղբաման հասցնես։

Երկրորդ. ախր մենք հասկանում ենք, որ բավականին լուրջ թշնամական միջավայր կա։ Երբ քո քայլերն ու ուղղությունները բարձրաձայնում ես դեռ դրա հետ կապված ընթացքը չսկսած, նրանք փորձելու են կանխել, բնում խեղդել ցանկացած քո հնարավորություն։ Արտաքինն ու անվտանգայինը տարբերվում է սոցիալականից ու տնտեսականից, քանի որ այս պարագայում քո բարձրաձայնածը ոչ ճիշտ ու ոչ պատեհ պահին զրկում է քեզ այդ գործիքից ու հնարավորությունից»։

Նա մի քանի բանաձև, ուղենիշ արձանագրեց, որպեսզի հասարակության մոտ պատկերացում լինի, որ, այո, ելքեր կան. 

«Ռուսաստանի Դաշնություն. մեր ստրատեգիական գործընկերը, մեր դաշնակիցը։ Ռուսաստանի մեր գործընկերների մոտ կա՞ մնացած հիշողություն, որ Խորհրդային միության  իրավահաջորդն են, այդ թվում Խորհրդային միության բոլոր սխալների, անարդարությունների և դրանք կարգավորելու տեսանկյունից։ Եթե չկա այդ հիշողությունը, թարմացնելու կարիք կա։ 

ՌԴ, կա՞ հստակ ստանձնած պարտավորություն, նույն խաղաղապահ առաքելության, կա՞ 2020 թ. նոյեմբերի չարաբաստիկ փաստաթղթի տակ ստորագրությունը որպես կողմ, հետևաբար երաշխավոր։ Համապատասխանո՞ւմ է իրականությունն այդ ամենին։ Որտեղ չի համապատասխանում, պարզ չի՞, որ անելիք կա։ 

ՌԴ, Հայաստանի Հանրապետության անվտանգության, տարածքային ամբողջականության և նրա սահմանների անձեռնմխելիության երաշխավոր՝ գործող իրավապայմանագրային ողջ դաշտով։ Կա՞ հստակ պատկերացում, որ մի կողմ դնելով ցանկացած իշխանության տեսլականները, տրամադրությունները, ճաշակները, խնդիրները, իրավապայմանագրային պարտավորություններ կան, որոնք պետք է կատարվեն և ոչ մի իշխանության տրված չէ ժողովուրդների դարավոր բարեկամության վրա ստվեր բերել։ Կա՞ այս զգացողությունն ու ընկալումը։ 

Եվրոպական համայնք. Հայաստանի հետ ստորագրած իրավական ուժ ունեցող փաստաթուղթ, խոսքը վերաբերում է  Հայաստան-Եվրամիություն պայմանագրին, սևը սպիտակի վրա գրված է՝ արցախյան հիմնախնդիրը պետք է լուծվի երեք հիմնարար սկզբունքների հիման վրա՝  ուժի և ուժի կիրառման բացառում, տարածքային ամբողջականություն, ազգերի ինքնորոշում։ Ո՞ւր է այդ մեր շատ սիրելի ու հարգելի եվրոպական համայնքի արձագանքն այդ երեք սկզբունքներից մեկն Ադրբեջանի կողմից իսպառ տապալելու վերաբերյալ, ո՞ւր է արձագանքն ինքնորոշման իրավունքի խնդիրն այսօր Ադրբեջանի կողմից օրակարգից դուրս բերելու վերաբերյալ։ 

Տեսե՞լ եք մեր իշխանության կողմից երբևէ այս հարցին որևէ անդրադարձ։ 

ԱՄՆ. Ֆրանսիայի և ՌԴ հետ միասին Մինսկի խմբի համանախագահ եռյակը, որը ժամանակին արեց քայլ, գործողություն, որ ընդհանրապես միջնորդական ձևաչափերի, կոնֆլիկտի կարգավորման գործընթացներում միջնորդի ներգրավման և մոդերացիայի տեսանկյունից ցնցող էր և աննախադեպ. արեց միասնական հայտարարություն ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման արդարացի սկզբունքների շուրջ։ ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհրդի մշտական անդամ 5 երկրներից 3-ն արդարացի սկզբունք են սահմանել։ Ո՞ւր է այդ արդարացի սկզբունքի կյանքի կիրառումն ու կոչումը։ Ինչ ուղերձ է տալիս ԱՄՆ-ն աշխարհին, ուժի կիրառումն է հարց լուծո՞ղը։ Բա եթե այդ ուղերձն է տալիս աշխարհին, ինչո՞ւ է զարմանում՝ հիմա աշխարհում ինչ է կատարվում։ 

Նորից եմ կրկնում՝ տեսլականը կա, ընկալումը կա, պատկերացումը կա, հնարավոր չէ շատ փակագծեր բացել։ Եվ կա մի շատ կարևոր բան՝ մեր կամքի խնդիրը։

Նոր վերածննդի բանաձևի մեջ միևնույնն է՝ առաջինը կամքն է։ Եթե մենք հոգնում ենք հակամարտությունից, մենք ուրեմն պետք է վերանանք։ Սա հակաբնական է. դու չես կարող հոգնել քեզ, քո զավակը, քո ընտանիքը, քո տունը պաշտպանելուց, եթե հոգում ես, քո ժամերը հաշված են։

Կամքը հաղթեց, ամեն ինչ տեղն է ընկնելու»։ 

Կարեն Բեքարյանի ելույթն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։

Քննարկումից հետո տեղի կունենա «Հայացք» վերլուծական կենտրոնի խորհրդի նախագահ Կարեն Բեքարյանի «Ճոճանակ. Արցախյան հակամարտություն. 30 տարվա աղմուկն ու լռությունը, բանակցություններ և ոչ միայն...» գրքի շնորհանդեսը: