Քննարկում. Հայ-ռուսական հարաբերություններն ունեն խնդիրներ, բայց...
Ռուսաստանի Դաշնությունը Հայաստանի Հանրապետության ռազմաքաղաքական դաշնակիցն է և նրա ներկայությունը Հայաստանում երաշխավորում է երկրի անվտանգությունն ու կայունությունը: Հիմնականում այս տեսակետն էին արտահայտում փորձագետներն ու քաղաքագետները «Հայ-ռուսական դիվանագիտական հարաբերությունների 30-ամյակը․ իրողություններ և հեռանկարներ» թեմայով կլոր սեղան-քննարկմանը:
«Հայաստանի տնտեսությունը լրջորեն կողմնորոշված է դեպի ԵԱՏՄ շուկաներ, որովհետև միայն ԵԱՏՄ շուկաներն են երաշխավորում պատրաստի արտադրանքի ավելացման և սպառման հնարավորություն»,- հայտարարել է քաղաքական վերլուծաբան, «Ինտեգրացիա և զարգացում» ՀԿ նախագահ, Եվրասիական փորձագիտական ակումբի կոորդինատոր Արամ Սաֆարյանը:
Նա նշել՝ տարիներ առաջ Հայաստանն իր հայացքն ուղղել է դեպի Ռուսաստան ու չի սխալվել, որովհետև ՌԴ շուկան վերջին երեք տարում գնում է հեշտությամբ Հայաստանից գնացող ամբողջ պատրաստի ապրանքը։
Գնահատելով ՌԴ հետ ռազմաքաղաքական հարաբերությունները, Սաֆարյանը նշել է, որ Հայաստանն ու Ռուսաստանը ամենասերտ ռազմաքաղաքական դաշնակիցներն են։
«Այո, ունենք երկրի ներսում բանավեճ այն հարցի շուրջ, թե արդյոք կատարում է ՌԴ-ն այն բոլոր խնդիրները, որը Հայաստանն ակնկալում է իր ռազմավարական դաշնակցից։ Մենք տեսնում ենք այդ բանավեճը ու նաև հասկանում ենք, որ դա լավ է. միայն բանավեճում են ծնվում այն գաղափարները, որոնք հետագայում կարող են դառնալ թիրախներ, որոնք նախանշում են ուղին քաղաքական որոշումների համար: Բայց մենք արձանագրում ենք, որ ինչպես նախկինում, այնպես էլ այսօր Ռուսաստանը մնում է Հայաստանի ռազմաքաղաքական դաշնակիցը: Եվ արձանագրում ենք նաև այն, որ Ռուսաստանի ներկայությունը երաշխավորում է Հայաստանի ինքնիշխանությունը, տարածքային ամբողջականությունը և կայունությունը մեր հարևանների հետ հարաբերություններում»,- շեշտել է Արամ Սաֆարյանը:
Քննարկման կազմակերպիչ «Միջազգային հումանիտար զարգացման» ՀԿ փոխանցմամբ, քաղտեխնոլոգ Վիգեն Հակոբյանը նշել է, այսօր Արցախի, հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների շուրջ տեղի ունեցող իրադարձությունները պետք դիտարկել հայ-ռուսական հարաբերությունների պրիզմայով: Ըստ փորձագետի, այդ գործընթացներն ի ցույց են դնում գոյություն ունեցող երկու մոդել՝ վաշինգտոնյան և մոսկովյան:
Քաղտեխնոլոհի փոխանցմամբ, վաշինգտոնյան տարբերակի նպատակն այն է, որ խնդիրները զրոյանան և ռուս խաղաղապահները հեռանան, Թուրքիան էլ ցույց տա, թե, իր այդքան շատ հայտարարած քաղաքական կուրսը՝ զոր խնդիր հարևանների հետ։
«Այս ամենի հեռանկարում հարց է առաջանալու. իսկ ինչո՞ւ պետք է ռուսական բազան Հայաստանում, այն պետք է դուրս բերվի: Այս ամենն արվում է, որպեսզի ռուսական ներկայությունը տարածաշրջանում զրոյացվի: Սա է նպատակը վաշինգտոնյան կարգավորման տարբերակի։Եվ Լաչինի միջանցքի շուրջ իրավիճակն այսօր տրանսֆորմացվում է այն բանավեճի, թե ռուս խաղաղապահները լավ չեն կատարում իրենց պարտականություններըև շատ ավելի արդյունավետ կլինի, եթե այնտեղ խառը կոնտինգենտ ներկայացված լինի՝ ՄԱԿ-ի, ԵԱՀԿ-ի մանդատով և այլն»,- ասել է նա:
Ռազմավարական հետազոտությունների ու նախաձեռնությունների վերլուծական կենտրոնի համահիմնադիր, քաղաքագետ Ջոնի Մելիքյանն էլ նշել է, որ հայ-ռուսական հարաբերությունները կարևոր են Հայաստանի համար, հատկապես հիբրիդային պատերազմի պայմաններում, որը բավականին լուրջ կերպով ազդում է մեր տարածաշրջանի վրա։
Նրա խոսքով, հիբրիդային պատերազմի ֆոնին բավականին բարդացել են Ռուսաստանի քայլերը և քաղաքականությունը մեր տարածաշրանում, բայց թյուր է այն կարծիքը, թե Մոսկվայի ուշադրությունից Հայաստանը դուրս է եկել։
«Այո, Ռուսաստանի Դաշնության ուշադրությունը հիմնականում ուղղված է դեպի Ուկրաինա, բոլոր ռեսուսներն ու ջանքերը՝ նույնպես, բայց չպետք է մոռանալ, որ Արցախում են գտնվում ռուս խաղաղապահները, որոնք ապահովում են հանրապետության անվտանգությունը։ Եվ, փառք Աստծո, այսօր լայնամասշտաբ պատերազմ չէ»,- ասել է Մելիքյանը:
Փորձագետն ընդգծել է՝ բոլոր ուժային կենտրոններն ունեն իրենց շահերը մեր տարածաշրջանում, և դա շատ կարևոր է ֆիքսել ու ճիշտ առաջ շարժվել:
«Միջազգային հումանիտար զարգացման» ՀԿ փոխնախագահ, քաղաքագետ Ծովինար Կոստանյանն ասել է, որ առկա իրողություններն ու Արեւմուտք-Ռուսաստան սուր հակամարտությունն ուղղակիորեն ազդեցությունն ունեն մեր տարածաշրջանում տեղի ունեցող իրադարձությունների վրա։
Ըստ նրա, այս ամենում առաջնահերթ ու կարևոր է Հայաստանի դիրքորոշումը, և արտաքին քաղաքական հստակ կուրսը, քանի որ առաջացող սպառնալիքներին ու մարտահրավերներին Հայաստանը պետք է կարողանա դիմակայել.
«Ռուսաստանը Հայաստանի ռազմավարական գործընկերն է, ինչպես նաև անվտանգության երաշխավորը։ Ներկա իրողություններն էլ ավելի են ստիպում վերաիմաստավորել հայ-ռուսական հարաբերությունները և հասկանալ, թե ինչպես պետք է ապագայում էլ ավելի զարգացնենք դրանք, քանզի հենց այդ հարաբերություններից է կախված մեր երկրի անվտանգությունը», - հավելել էԿոստանյանը։
Կլոր սեղան-քննարկումը կազմակերպել է «Միջազգային հումանիտար զարգացման» հասարակական կազմակերպությունը, դրան մասնակցել են շուրջ չորս տասնյակ ուսանողներ հայաստանյան բուհերից, ինչպես նաև փորձագետներ:
Լրահոս
Տեսանյութեր
ՈւՂԻՂ. Տրանսպորտը թանկացնում են նախկինների մերժած հաշվարկով. Պիպոյանը փաստաթղթեր է հրապարակում