Քաղաքական 18:26 16/02/2023 Հայաստան

Անկարայի համար հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորումը երկրորդական է, այլ նպատակներ ունի. Սաֆրաստյան

«Տեղի է ունենում հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործընթաց։ Արարատ Միրզոյանի այցն էլ Թուրքիա դիտարկում եմ այդ գործընթացի մի մասը»,- Panorama.am-ի հետ զրույցում ասում է ԳԱԱ ակադեմիկոս, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստյանը։

Նրա գնահատմամբ, երկու կողմից արվող հայտարարությունները գտնվում են հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման ընդհանուր շրջանակի մեջ։

«Այդ գործընթացում դրական հետևանքների հասնելու համար, եթե համարում ենք վերջնական հարաբերությունների նորմալացում, կարգավորում, դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատում, սահմանի բացում, ժամանակ է պետք, միանգամից չի լինում»,-նշում է ակադեմիկոսը։

Երբ ակնկալել վերջնական արդյունք հայ-թուրքական հարաբերություններում 

«Բարդ հարց է, իհարկե, չեմ կարող կանխատեսում անել։ Կախված կլինի թուրքական կողմի մոտեցումներից։ Ինչո՞ւ։ Որովհետև Հայաստանը հայտարարել և հայտարարում է, որ պատրաստ է առանց ոչ մի նախապայմանների, միանգամից հարաբերությունները կարգավորել։

Թուրքիայի մոտեցումն այլ է։ Թուրքիան փորձում է այս բանակցային գործընթացն օգտագործել իր նպատակներին հասնելու համար։ Ոչ թե հարաբերությունները կարգավորել, սահմանը բացել, այլ իր նպատակներն ունի, որոնք  կապված են հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման հետ այն տարբերակով, որը պնդում է Ադրբեջանը, հավանական է նաև «Զանգեզուրի միջանցքի» հետ։

 Թուրքիան այդ նպատակներն ունի, ոչ թե հարաբերությունները կարգավորել, որը երկրորդական է իր համար»,- նշում է  Ռ.Սաֆրաստյանը։

Թուրքագետն ասում է, որ սահմանի բացումը Հայաստանի համար անվտանգային խնդիրներ կստեղծի, պետք է պատրաստ լինել դրան, նաև տնտեսական առումով էլ խնդիրներ կլինեն, կարող է ներքին արտադրողը տուժել դրանից։

«Մյուս կողմից էլ սահմանը բացելու արդյունքում կստանանք որոշակի օգուտներ։ Պետք է օգուտներից օգտվել՝ վտանգները փորձել կառավարել»,- կարծում է նա։ 

Թուրքիան՝ ավերիչ երկրաշարժից հետո

Ռուբեն Սաֆրաստյանը կարծում է, որ Թուրքիայի նախագահ Էրդողանն այս իրավիճակից դուրս կգա մեծապես թուլացած, որովհետև գնալով ուժեղանում են այն ձայները, որոնք մեղադրում են իշխանություններին այս վիճակի համար. «Բնական աղետ է,  ուժեղ երկրաշարժ է եղել, բայց հետևանքները կարող էին ավելի նվազ լինել, ավելի քիչ լիներ զոհերի թիվը, ավերածությունները, եթե իշխանություններն այնպիսի քաղաքականություն չվարեին, ինչպես վարում էին երկու տասնամյակի ընթացքում»։

Նա նշում է, որ ավելի շատ զոհեր են գրանցվել ու ավերածություններ են եղել Թուրքիայի այն տարածաշրջաններում, որոնք թույլ զարգացած են։

«Իշխանությունը երկրի ռեսուրսներն այդ շրջանների զարգացմանը, ենթակառուցվածքների զարգացմանը ուղղելու փոխարեն ուղղում էին արտաքին քաղաքականության մեջ, ագրեսիվ քաղաքականություն էին վարում, արկածախնդրություններ իրականացնում»,- ասում է Ռ.Սաֆրաստյանը։

Հարցին՝ հայկական միամիտ միտքը հույս ունի, և դա կարդացվում է սոցիալական ցանցերում, որ Թուրքիայի երկրաշարժից հետո Թուրքիան խեղճացել է, ու որպես հետևանք՝ խեղճացել է նաև Ադրբեջանը՝ նվազեցնելով իրենց դերի կարևորությունը այլ երկրների հարաբերություններում, սակայն այս երկրների և դիվանագիտական հնարքները, և կոշտ ուժը դժվար թե երկրաշարժից տուժի, ի՞նչ կասեք, նա  պտասխանեց. «Իհարկե, Թուրքիան կթուլանա, չի կարող այնպիսի արտաքին քաղաքականություն անցկացնել ինչպես մինչև հիմա էր անում։

Երկրորդ. Ադրբեջանն էլ կթուլանա, քանի որ Թուրքիան իր մեջքն է, իր հետևում է կանգնած։

Երրորդ. ենթադրում եմ, որ Թուրքիայի կախվածությունը Արևմուտքից կուժեղանա, մասնավորապես ԱՄՆ-ից։ Երբ որ սկսեն վերականգնողական աշխատանքներ, Թուրքային մեծ միջոցներ են անհրաժեշտ, այդքան միջոց չունի։ Պետք է արտասահմանյան կապիտալի ներհոսք լինի, իսկ դա կարող է ապահովել Արևմուտքը, առաջին հերթին ԱՄՆ-ն»։

Նա կարծում է, որ ԱՄՆ-ն կփորձի օգտագործել այդ իրադրությունը և ճնշում կգործադրվի Թուրքիայի վրա։

«Իհարկե, հայ-թուրքական հարաբերություններն առաջնային չեն ԱՄՆ-ի համար։ Կան այլ խնդիրներ, օրինակ Շվեդիայի, Ֆինլանդիայի՝ ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու խնդիրը, ՌԴ հետ կապված խնդիրները, քանի որ թուրք-ռուսական սիրախաղը դուր չի գալիս ԱՄՆ-ին։

Կարծում եմ՝ որոշակի տեղ կհատկացնեն նաև Թուրքիայի վրա ճնշում գործադրելուն Հայաստանի հետ հարաբերությունները կարգավորելու առումով»,- ասում է Ռ.Սաֆրաստյանը։

Մանրամասն՝ տեսանյութում։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

23:03
Լիանա Գյուրջյանը՝ ծանրամարտի Մ23 առաջնությունում Եվրոպայի չեմպիոն, Մարգարիտա Առաքելյանը՝ փոխչեմպիոն
Լեհաստանում ընթացող Մ23 տարեկանների Եվրոպայի առաջնությունում Հայաստանի ծանրամարտի կանանց հավաքականի ներկայացուցիչ, 87 կգ քաշային Լիանա...
Աղբյուր` Panorama.am
22:49
«Արարատ», Վեստ Արմենիա» և «Ալաշկերտ» ֆուտբոլային ակումբների հայտարարությունները
«Արարատ» ֆուտբոլային ակումբն  անդրադարձել է հայկական ֆուտբոլի շուրջ ներկայումս ստեղված իրավիճակին. «ՀՖՖ նախագահի՝...
Աղբյուր` Panorama.am
22:28
Վրաստանից արտաքսվել են օտարերկրյա 60 քաղաքացիներ, այդ թվում թnւրքեր և ադրբեջшնցիներ
Վրաստանի ներքին գործերի նախարարության միգրացիոն դեպարտամենտի աշխատակիցները «Օտարերկրացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձանց իրավական...
Աղբյուր` Panorama.am
22:10
Ջրհեղեղ Իսպանիայում. կառավարությունը օգնություն է խնդրում ԵՄ-ից
Իսպանիայի վարչապետ Պեդրո Սանչեսը խնդրել է միջոցներ տրամադրել Եվրոպական համերաշխության հիմնադրամից՝ օգնելու իր երկրին վերականգնվել այս դարում...
Աղբյուր` Panorama.am
20:46
Ծավ գյուղի անտառամերձ հատվածում հրդեհ է, քամու պատճառով առկա է դեպի անտառ տարածման վտանգ
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 14:40-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Ծավ գյուղի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:36
Հունաստանի հայոց թեմի ներկայացուցիչներ և ուխտավորներ են եկել Մայր Աթոռ՝ եպիսկոպոսական ձեռնադրության և օծման առիթով
Նոյեմբերի 2-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունել է Հունաստանի հայոց թեմի թեմական կառույցների...
Աղբյուր` Panorama.am
20:19
Բժիշկ Մյասնիկովը թվարկել է ամենաառողջարար ըմպելիքները
Սովորական մաքուր ջուրը, թեյը և սուրճն ամենաառողջ ըմպելիքներն են։ «Ռոսիա 1» ալիքի «Բժիշկ Մյասնիկով» հաղորդման ժամանակ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:43
Արցախցիների խնդրանքով «Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունները դիմել են ՍԴ
ՀՀ ԱԺ պատգամավորների 1/5-ը («Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունների պատգամավորներ) ՀՀ Սահմանադրական դատարան է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:27
Նիկոլը նաև լվանում է Թուրքիայի արյnւնnտ երեսը վերջինիս՝ ԵՄ հնարավոր անդամագրության գործընթացում. Աշոտյան
«Հայոց ցեղասպանության ուրացումը ոչ թե Միրզոյանի, այլ անձամբ Փաշինյանի նախաձեռնությունն է»
Աղբյուր` Panorama.am
19:16
Ջուլիետա Ավանեսյանը` ծանրամարտի Մ20 առաջնությունում Եվրոպայի չեմպիոն
Պոկում և հրում վարժություններում ևս Ավանեսյանն արժանացել է փոքր ոսկե մեդալներին։
Աղբյուր` Panorama.am
19:02
Հաջորդ շաբաթ 100 դրամների կրիզիս է լինելու. Մեսրոպ Մանուկյան
 Երևանի ավագանու «Մայր Հայաստան» խմբակցության անդամ Մեսրոպ Մանուկյանն այցելել է «Երևան ավտոբու» ՓԲԸ, ծանոթացել է...
Աղբյուր` Panorama.am
18:48
«Սուրբ Հովհաննես» մատուռի մոտից քաղաքացուն իջեցնելու համար անհրաժեշտ է եղել փրկարարների օգնությունը
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 16:28-ին Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Լոռու մարզի Հարթագյուղ գյուղի «Սուրբ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:35
Խաղաղության Նոբելյան մրցանակակիր Քայլաշ Սաթյարթին կայցելի Հայաստան
Խաղաղության Նոբելյան մրցանակակիր Քայլաշ Սաթյարթին Հայաստանում կմասնակցի և կբանախոսի աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության նախաձեռնությամբ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:28
Մեծ Մանթաշի մոտակայքում հրդեհից ջերմահարվել են եղևնու և սոճու տնկիներ
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 15:13-ին Շիրակի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն տեղեկություն է ստացվել, որ Մեծ Մանթաշ ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:19
ՀՖՖ փոխնախագահը՝ հավաքականի գլխավոր մարզչի ու Մելիքբեկյանի հրաժարականի պահանջով երկրպագուների ակցիաների մասին
«Այն տարբերակը, որ մենք ընտրում ենք, չի լինելու հայաստանցի»,- ասել է ՀՖՖ փոխնախագահ Արմեն Նիկողոսյանը՝ պատասխանելով Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:58
Քանյե Ուեսթը 1 միլիարդ դոլարով վավերագրական ֆիլմ է նկարահանել իր մասին
Ռեփեր Քանյե Ուեսթը  իր մասին վավերագրական ֆիլմ է նկարահանել. «Ո՞ւմ անունով» ֆիլմի համար նա ծախսել է 1 միլիարդ դոլար։ Variety-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:42
Ակցիա՝ «Արարատ»-«Փյունիկ» խաղի ժամանակ ՀՖՖ նախագահ Արմեն Մելիքբեկյանի հրաժարականի պահանջով
Հայաստանի  Պրեմիեր լիգայի «Արարատ» - «Փյունիկ» խաղի ժամանակ երկրպագուները  ակցիա են իրականացրել՝ պահանջելով...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
COP29-ը՝ Ադրբեջանում, COP17-ը՝ Հայաստանում․ քաղաքական հատուցո՞ւմ
Հայաստանն ընտրվել է որպես Կենսաբազմազանության կողմերի համաժողովի հյուրընկալող երկիր և COP17-ը  2026թ,-ին անցկացվելու է մեր...
Աղբյուր` Panorama.am
17:18
Դիզայներները նորաձևության տարօրինակ հնարք են մտածել, որը խոստանում է դառնալ ձմեռան գլխավոր թրենդ
Վերջին Նորաձևության շաբաթներին հայտնի բրենդների դիզայներները հաճախ դիմում էին մեկ պարզ, բայց միևնույն ժամանակ անսովոր հնարքի։ Burberry-ի,...
Աղբյուր` Panorama.am
16:57
Ադելիա Պետրոսյանը Ռուսաստանի Գրան պրիի 2-րդ փուլում հաղթել է կարճ ծրագրում
Ռուսաստանի գեղասահքի չեմպիոն ազգությամբ հայ  Ադելիա Պետրոսյանը Կազանում ընթացող Ռուսաստանի Գրան պրիի 2-րդ փուլում լավագույն արդյունքն է...
Աղբյուր` Panorama.am
16:42
Հրդեհ Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթգծի Ախալքալաքի կայարանում
Նոյեմբերի 1-ին երեկոյան ժամը 22։00-ի սահմաններում հրդեհ է բռնկվել Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղու Ախալքալաքիի հատվածի հոսանքի տրանսֆորմատորային...
Աղբյուր` Panorama.am
16:30
Իրանը լուրջ հարվшծ կհասցնի Իսրայելին և ԱՄՆ-ին. հոգևոր առաջնորդ
Իրանը լուրջ հարված կհասցնի Իսրայելին և ԱՄՆ-ին՝ ի պատասխան Թեհրանի և Մերձավոր Արևելքում իսլամական դիմադրության ուժերի նկատմամբ թշնամական քայլերի։...
Աղբյուր` Panorama.am
16:13
Նախկին ՀՀԿ-ական, «Զովք»-ի փոխտնօրեն, «Պրոֆալ»-ի տնօրեն և այլք․ Աննա Հակոբյանի հետ ընթրած «հաջողակ տղամարդիկ»
Oragir.News-ը մանրամասներ է ընթրիքից, որին մասնակցելու համար «Իմ քայլը» հիմնադրամին նախապես 1 միլիոն դրամ պետք է վճարեին։
Աղբյուր` Panorama.am
16:00
Սերբիայում երկաթուղային կայարանում փլուզման հետևանքով 14 մարդ է զոհվել, երկրում սգո օր է
Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը ցավակցել է Սերբիայի երկաթուղային կայարանում տեղի ունեցած ողբերգական փլուզման հետևանքով զոհվածների ընտանիքին։
Աղբյուր` Panorama.am
15:32
Ծանրորդ Ալեքսանդր Լազարյանը` Եվրոպայի մինչև 20 տարեկաների չեմպիոն
Նա նվաճել է նաև փոքր բրոնզե և փոքր ոսկե մեդալներ
Աղբյուր` Panorama.am
15:19
Արցախյան հանրությունը պետք է իմանա` ովքե՞ր են այդ մարդիկ, որ իրենց իրավունք են վերապահում արցախցիների անունից խոսել. Ստեփանյան
ՀՀ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը տեղեկացրել է, որ «40+10 հազար» աջակցության ծրագիրը կշարունակվի մինչև ապրիլ,...
Աղբյուր` Panorama.am
15:07
Կոչ. COP29-ին ընդառաջ և ընթացքում հատուկ կարևորությամբ արծարծել արցախահայության նկատմամբ շարունակվող անարդարության մասին
Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոս Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Առաջինը, կաթողիկե հայոց կաթողիկոս պատրիարք Տ. Ռաֆայել Պետրոս ԻԱ Մինասյանը և Մերձավոր Արևելքի Հայ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:41
Սիսիան-Աղիտու ավտոճանապարհին բախվել են բեռնատարն ու «VAZ»-ը, կան տուժածներ
Նոյեմբերի 2-ին, ժամը 13:23-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Սիսիան-Աղիտու...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հովհաննես Ավետիսյան. Ոստիկանությունը գտնվում է պատանդի կարգավիճակում
12:04 02/11/2024

Հովհաննես Ավետիսյան. Ոստիկանությունը գտնվում է պատանդի կարգավիճակում

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}