Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Փաստինֆո»-ն, որ հետևողական կերպով լուսաբանում է ԶՊՄԿ-ի շուրջ կատարվող զարգացումները, գրում է.

«Այն, որ ՀՀ կառավարությունը անցյալ տարվա նախավերջին կառավարության նիստում չզեկուցվող հարցերի շրջանակում Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատում իր ունեցած 21.9 տոկոս բաժնետոմսերի կառավարումը հանձնեց ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության պետական գույքի կառավարման կոմիտեին՝ այդպիսով կառավարումից ազատելով ԱՆԻՖ-ին, բնականաբար, հետագա գործողություններ է ենթադրում։

«Փաստինֆո»-ի տեղեկություններով՝ իշխանության շրջանակներում կան տարբեր մոտեցումներ կոռուպցիոն երանգներ պարունակող գործարքի արդյունքում ձեռք բերած ԶՄՊԿ-ի մոտ 21 տոկոս բաժնետոմսերի կառավարման հարցում, որոնց թվում է նաև բաժնետոմսերի վաճառքը։ Ու թերևս դրանով է բացատրվում 1 տարվա ընթացքում երեք անգամ կառավարող մարմնի փոփոխությունը։

Հիշեցնենք, որ 2021 թվականի սեպտեմբերի 30-ին կառավարությունը ԶՄՊԿ-ի նոր բաժնետիրոջից՝ «Արդյունաբերական ընկերություն» ԲԸ-ից որպես նվիրատվություն ստացել էր բաժնետոմսերի 15 տոկոսը, որի կառավարումը նախ վերապահվել էր Նիկոլ Փաշինյանի աշխատակազմին, իսկ 2022 թվականի հունվարի 5-ից՝ «Հայաստանի պետական հետաքրքրությունների ֆոնդ» ՓԲԸ-ին (ԱՆԻՖ-ին)։

2022 թվականի օգոստոսի 24-ին հայտնի դարձավ, որ դեռևս մարտի 24-ին կառավարությունը գաղտնի որոշմամբ նվիրատվություն է ստացել նոր բաժնետոմսեր, այս անգամ՝ «ԱՄՓ» հոլդինգ սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերությունից՝ «Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ»-ի բաժնետոմսերի ընդհանուր քանակի 6,875 տոկոսը, որի կառավարումը ևս վերապահվեց ԱՆԻՖ-ին։ Սակայն դա երկար չտևեց. 2022 թվականի դեկտեմբերին ՀՀ կառավարությունը նորից փոխեց իր բաժնետոմսերը կառավարող մարմինը։ Ըստ ամենայնի ԱՆԻՖ-ում, որի տնօրենների խորհրդում կան օտարերկրացի անդամներ, տարաձայնություններ են եղել բաժնետոմսերի կառավարման հետ կապված ու խորհրդի նախագահ Տիգրան Ավինյանին չի հաջողվել կառավարության մոտեցումներն անցկացնել օտարերկրացիների մոտ, քողարկել գործարքի՝ կոռուպցիոն կողմերը ու 2022 թվականի դեկտեմբերին ՀՀ կառավարությունը նոր որոշում ընդունեց՝ ԶՄՊԿ-ի իր՝ ընդհանուր առմամբ 21,9 տոկոս բաժնետոմսերի կառավարումը հանձնելով ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության պետական գույքի կառավարման կոմիտեին։

Բանն այն է, որ հենց այս կոմիտեին է վերապահված նաև հիսուն տոկոսից պակաս պետական սեփականություն հանդիսացող բաժնետոմսեր (բաժնեմաս) ունեցող առևտրային կազմակերպությունների (այսուհետ՝ կազմակերպություն) պետական սեփականություն հանդիսացող բաժնետոմսերի (բաժնեմասի) ամբողջությամբ կամ մասնակի մասնավորեցումը։ Ընդ որում՝ բաժնետոմսերը կարող են վաճառվել ինչպես աճուրդի։ այնպես էլ ուղղակի վաճառքի ձևերով:

Իսկ ի՞նչ է սա նշանակում։ Սա նշանակում է, որ կառավարությունն իր՝ նվեր ստացած բաժնեմասը կարող է և չի բացառվում նաև, որ առաջիկայում հանի վաճառքի։ Մանավանդ, որ նման տեսակետ ունեցողները կառավարության ներսում շատ են, իսկ ներքաղաքական հնարավոր արձագանքը զսպող հանգամանք լինել չի կարող։ Ակներև է, որ ԵՄ-ն կամ ԱՄՆ դեսպանատունը, որոնք մշտապես խոսել են կոռուպցիայի դեմ պայքարի, ժողովրդավարության, խոսքի ազատության ու մարդու հիմնարար իրավունքների պաշտպանության մասին, վերջին շրջանում ուղղակի աչք են փակում այս իշխանությունների կողմից արձանագրվող կոռուպցիոն երևույթների նկատմամբ՝ առաջին պլան մղելով քաղաքական կոմպոնենտը։ Այն է՝ քանի դեռ Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունն իրականացնում է ակնկալվող արտաքին քաղաքականությունը, այնքան ժամանակ նրան «ներելի» կլինի կոռուպցիան, սակայն փոքր ինչ այլ է միջազգային հեղինակավոր կազմակերպությունների կեցվածքը, որոնք, լոյալություն ցուցաբերելով հանդերձ, չեն կարողանում աչք փակել աղմկահարույց դեպքերի վրա ու ու ի վերջո բարձրաձայն փաստեցին, որ ՀՀ իշխանությունները նահանջ են արձանագրել կոռուպցիայի դեմ պայքարում։

Փորձագիտական շրջանակներում կարծիք կա, որ միջազգային նման գնահատականի համար պատճառներից մեկը նաև ԶՄՊԿ-ի շուրջ ստեղծված վիճակն է, բաժնետոմսերը կառավարությանը նվիրելու գործարքի գաղտնիությունը։ Եվ հիմա կառավարության որոշ անդամներ լուրջ անհանգստացած են, որ բաժնետոմսերի վաճառքը կարող է ավելի լուրջ բացասական արձագանքի արժանանա միջազգային ոչ կառավարական կազմակերպությունների կողմից, թեև արդեն կան գնորդի հավակնորդներ, որոնց թվում է իշխանամերձ օլիգարխներից մեկը, որի միջոցով էլ մտածում են իրականացնել բաժնետոմսերի հնարավոր վերաբաշխումը հավատարիմ քպականների միջև։

Իշխանությունը ոտով-գլխով մտել է կոռուպցիոն կոստյումի մեջ և ոչ մի կերպ դուրս գալ չի ցանկանում կամ էլ արդեն չի կարողանում։ Ամեն օր քպական ասպետներից մեկի մասին կոռուպցիոն նոր պատմություն է ի հայտ գալիս»։