Ձեր վստահելի աղբյուրը

Մինչ պաշտոնյաները հայտարարում են արտահանման ծավալների մեծացման, դրա կարևորության  մասին, կաթանամթերք արտադրող ընկերությունների համար կարող է փակվել ռուսական շուկան։

Ռոսելխոզնադզորի փոխանցմամբ, առայժ ռուսական շուկան անհասանելի է դարձել երկու ձեռնարկությունների համար։ Մինչ այս պահը ՀՀ Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմինը որևէ կերպ չի արձագանքել ռուսաստանյան գերատեսչության հայտարարությանը։

Panorama.am-ը կատարվածի, դրա պատճառների, հետևանքների, ՍԱՏՄ աշխատանքի մասին զրուցել է «Իրազեկ և պաշտպանված սպառող» ՀԿ նախագահ Բաբկեն Պիպոյանի հետ։

Panorama.am-Պարոն Պիպոյան, ինչպե՞ս եք գնահատում  Ռոսելխոզնադզորի հայտարարությունը, շատերն այն դիտարկում են քաղաքական համատեքստում։

Բաբկեն Պիպոյան-Խնդիրը պետք է դիտարկել երկու համահավասար հարթության մեջ։ Միանշանակ է, որ տեղի են ունենում քաղաքական գործընթացներ, որոնց  այս կամ այն կերպ արտացոլումը մեր իրականության մեջ մենք տեսնելու ենք։ Բայց կա նաև շատ կարևոր երկրորդ հարցը. ամեն ինչի մեջ քաղաքականություն պետք չի տեսնել, քանի որ եթե ուշադիր  լինենք, կտեսնենք, որ ռուսական կողմի հաղորդագրության մեջ հստակ նշվում է, որ  ինսպեկցիոն խմբի այց է եղել Հայաստան մարտի 20-24-ը։ Այցի տվյալներն ամփոփվել են ու հրապարակվել։

Բոլորին հայտնի է, որ ռուսական կողմը մշտապես բարձրաձայնել է  իրանական ծագման հումքի օգտագործման հարցը կաթնամթերքում, և ըստ էության, եկել ու ականատես են եղել դրան։ Ավելին, ամենաբարձր մակարդակով խոսվում է ոչ պատշաճ վերահսկողության մասին։ Այն, ինչ տարիներ շարունակ մենք ասում ենք սննդի վերահսկողության մասին, հիմա եկել ու ասում են նաև ռուսները։

Չի բացառվում, եթե քաղաքական դաշտում ամեն բան հարթ լիներ, այս տեղեկատվությունն այլ խողովակով գար, ոչ հրապարակային կերպով ՍԱՏՄ-ին կարող էին ասել այս երկու ձեռնարկությունների արտադրանքի սերտիֆիկացումը կասեցրեք, մնացածը լավ հսկեք։ Եթե հսկելու եք, մնացածի հարցը քննարկենք, եթե չեք հսկելու՝ մյուսների արտադրանքի արտահանումն էլ փակենք։

Այսինք, այն ինչ եկել է արտաքին խողովակով, չի բացառվում, որ գար ներքին խողովակով։ Բայց այն, որ իրանական հումքի օգտագործման, դրա նկատմամբ հսկողության հարցը երկար տարիներ բարձրաձայնված  է եղել, փաստ է։

Panorama.am-Ժամեր շարունակ Ռոսելխոզնադզորի հայտարարությունը տաարծվում է, բայց ՍԱՏՄ-ի արձագանքը դեռ չկա։

Բաբկեն Պիպոյան-Պետական կառույցների կողմից փորձ է արվում լռելու միջոցով  ամեն ինչ բացատրել քաղաքակականությամբ, կրկնում եմ՝ չի բացառվում քաղաքական էլեմենտի առկայությունը, բայց ամեն ինչի  մեջ պետք չէ քաղաքականություն տեսնել։

Ավելին, հիմա թող հասկանան, թե ինչ է նշանակում ներմուծման և արտահանման ժամանակ սահմանային հսկողություն, երբ այդ գործառույթը տալիս են ՊԵԿ-ին, թող հասկանան, թե ինչ է նշանակում չունենալ մոնիտորինգի ու մեթոդոլոգիայի վարչություն, թող հասկանան, թե ինչ է նշանակում, որ սննդի անվտանգության վերահսկողության քաղաքականության մշակման հարցում լիազոր մարմինը ներգրավված չէ գոնե մասնակի,  թող հասկանան, ինչ է նշանակում մինչև այսօր չունենալ ռիսկերի գնահատաման  կենտրոն, թող հասկանան...

ՍԱՏՄ-ի համար ձեռնտու տարբերակ է այդ ամենը  ներկայացնել քաղաքական համատեքստում, ոչ թե իրենց մեղավորության։ Մինչդեռ, անխոս այստեղ առկա է ՍԱՏՄ մեղավորությունը, վատ հսկողության հետևանք է։  Կրկնում եմ, քաղաքական էլեմենտ կա, բայց դա կարող էր այլ դրսևորում ունենալ։ Օրինակ,  ռուսական կողմը գրավոր մի բան կուղարկեր հայկական կողմին, ու մենք դրա մասին չէինք էլ իմանա։ Այսքանով քաղաքականությունն ավարտվում է, մնացածը մեր ներքին անվտանգային խնդիրներն են, ռուսկան կողմն ասում է՝ անվտանգությունը, վերահկսողությունը պատշաճ չէ։ Ներմուծվող ապրանքը ստուգվում է ոչ ամբողջ սպեկտորով, ո՞ւմ համար էր գաղտնիք, ո՞վ չգիտեր, որ երկրում սահմանային հսկողությունը վատ է իրականացվում։ ՍԱՏՄ այդ գործառույթը հանեցին, ավելի վատ է ստուգվելու։

Panorama.am- Ռոսելխոզնադզորի հայտարարության մեջ նշվում է երկու ստուգված ձեռնարկություններից Ռուսաստան կաթնամթերքի սերտիֆիկացումը կասեցնելու մասին, մյուսներին խոստացել են առաջիկայում անդրադառնալ։ Ի՞նչ քայլեր պետք է իրականացվեն, որ կասեցումը չտարածվի նաև մյուս ձեռնարկությունների արտադարանքի արտահանման վրա։ Ի՞նչ հետևանքներ կունենա հնարավոր այդ որոշումը։

Բաբկեն Պիպոյան-Այն, ինչ չի կարելի, չի կարելի։ Եթե մեզ ասում են՝ մի օգտագործեք այդ հումքը, ուրեմն չպետք է օգտագործել արտահանման ժամանակ։ Ասում  է հսկողությունը նորմալ իրականացրեք, եթե արտահանվող ապրանքում կա այլ երկրի հումք,  ապա պետք է ցույց տալ,   սահմանային հսկողության ընթացքում բոլոր ցուցանիշները պետք է ստուգվեն։

Ի՞նչ պետք է անի ՍԱՏՄ-ն, պետք է անի այն, ինչ մինչ օրս չի արել, չի աշխատել։ Ավելին, պետք է հասկանալ, երբ Սննդամթերքի անվտագության պետական ծառայությունը վերածեցին տեսչական մարմնի, այն չէր կարող արդյունավետ գործել, ինչի մասին ես այն ժամանակ էլ հայտարարել եմ։

Ամենավատ դեպքերը տեղի ունեցած տեսչական մարմինների առկայության գործունեության ընթացքում, օրինակ Սուրմալուի պայթյունը, որի հետևանքով մարդիկ մահացան։ Պետք է հասկանան, որ սխալ մոդել են ընտրել, պետք է փոխեն տնտեսվարողակենտրոն մոտեցումը՝ դարձնելով սպառողակենտրոն։ Պետք է ընդունեն սխալը։

Ինչ վերաբերում է հետևանքներին, ապա ռուսական կողմը կարող է  նման ստուգումներ իրականացնել այլ ոլորտներում՝ իր հետևանքներով հանդերձ։ Այս ամենն էլ իր հերթին ուղիղ ազդեցություն է ունենալու Հայաստանի տնտեսության վրա։

Panorama.am-Տեսեք, ռուսաստանյան պետական մարմինը թույլ չի տալիս  ոչ պատշաճ վերահկսողություն անցած հայկական կաթնամթերքի ներմուծումը՝ հոգ տանելով իր սպառողի առողջության մասին։ Նման իրավիճակում ի՞նչ պետք է անի հայաստանցի սպառողը, որի մասին հոգ տանող չկա։ Ռոսելխոզնադզորի հայտարարությունը կարդալուց նա չի հասկանում՝ ուտի՞ Հայաստանում արտադրված կաթնամթերքը, թե՞ չուտի։

Բաբկեն Պիպոյան-Տասն օր առաջ «Հետք»-ը խոսեց ոլորտում առկա խնդիրների մասին, պետությունը խոսե՞ց։

Ի՞նչ պետք է անի սպառողը, աղոթելով պետք է հաց ուտի, քանի որ հասկանում է՝ չկա սննդի անվտանգության ոլորտում պետական վերահսկողություն, չկա ռիսկի հաղորդակցում, մարդիկ դա շփոթում են հիմնարկի փիարի հետ։ Ռիսկի հաղորդակցումն այլ բան է, նրանք գիշեր ցերեկ պետք է ռիսկ հաղորդակցեն, ինչպես նաև կառավարեն այդ ռիսկերը, ավելին՝ գնահատողին էլ ասեն՝ գնահատի։ Մինչդեռ գնահատում չկա, կառավարում չկա, հաղորդակցում չկա, էլ ինչի՞ ենք զարմանում։

Զրուցեց Լալա Տեր-Ղազարյանը։