Ձեր վստահելի աղբյուրը

Շրջափակման հետևանքով Արցախի ընդհանուր ֆինանսա-տնտեսական կորուստները կազմում են օրական նվազագույնը 651 մլն դրամ (1.6 մլն ԱՄՆ դոլար): Այս մասին նշված է «Շրջափակման հետևանքով Արցախի տնտեսության կորուստները գնահատման զեկույց»-ում, որը պատրաստվել է հանրային ֆինանսների կառավարման միջազգային խորհրդատու Վարդան Արամյանի գլխավորած տնտեսագետների մասնագիտական խմբի կողմից՝ Արցախի Հանրապետության նախկին պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանի պատվերով:

Վարդան Արամյանն այսօր՝ զեկույցի ներկայացման ժամանակ ասաց, որ այստեղ պետք է հաշվի առնել, որ ֆինանսատնտեսական ծախքերի կամ կորուստների գնահատականն իր մեջ ներառում է բոլոր տեսակի առաջացող ծախքերը, այդ թվում նաև հասարակության սպառման (բարեկեցության) կորուստը։

«Եթե այդ ցուցանիշը տարածենք շրջափակման ամբողջ ժամանակահատվածի վրա, որն արդեն իսկ գերազանցում է 2 ամիսը, ապա ստացվում է, որ Արցախին 80 օրում արդեն իսկ պատճառվել է շուրջ 52 մլրդ դրամի (132 մլն ԱՄՆ դոլար) չափով տնտեսական վնաս : Պետք է նշել, որ տնտեսության տոտալ փակման և ձեռնարկությունների գործունեության դադարի արդյունքում առնվազն 16.2 հազար մարդ կդառնա գործազուրկ, որոնց նվազագույն կենսական գոյության պահպանման համար անհրաժեշտ ֆինանսական փոխհատուցումները 68 000 դրամի չափով ներառված է վերը ներկայացված հաշվարկներում, որպես կառավարության ուսերին լրացուցիչ ֆինանսական բեռ : Օրական կտրվածքով այդ ֆինանսական բեռը գնահատված է շուրջ 36 մլն դրամ (92 հազար ԱՄՆ դոլար), իսկ շրջափակման ողջ ընթացքում (հաշվարկած 80 օրերի հաշվարկով)՝ շուրջ 2․9 մլրդ դրամ  (7,3 մլն ԱՄՆ դոլար)»,- նշված է զեկույցում։

Նշենք, որ զեկույցը պատրաստվել է Արցախի կառավարության պատվերով, որտեղ փորձ է արվել գնահատել շրջափակման հետևանքով Արցախի կրած տնտեսական կորուստները։ Խնդիրը հնարավորին չափ ճիշտ գնահատելու համար տնտեսագետների թիմը կատարել է մի քանի մոտեցումներով գնահատումներ՝ կիրառելով տարբեր գործիքակազմ, որպեսզի էլ ավելի անխոցելի դարձնի ստացված արդյունքները։

Ընդ որում գնահատված տնտեսական ծախքերը բերվել են օրականի, քանի որ հստակ չէ, թե Ադրբեջանի հումանիտար ճգնաժամ ստեղծող գործողությունները որքան կտևեն կամ ապագայում կկրկնվեն, թե ոչ։ Տնտեսական ծախքերի գնահատումից զատ, փորձ է արվել գնահատել նաև սոցիալական լրացուցիչ ծախքերի բեռը, որը տնտեսական կառուցակարգերի փլուզման արդյունքում անխուսափելիորեն առաջանալու է՝ գործազրկության և անձանց եկամտի կորստի հանգամանքներով պայմանավորված։

Ի լրումն դրան, գնահատվել է նաև բյուջետային ազդեցությունը, քանի որ բյուջեն մի կողմից զրկվելու է հարկերից և դա՝ Հայաստանից ստացվող ֆինանսական միջոցների անփոփոխ ծավալների պայմաններում հանգեցնելու է բյուջետային որոշ ծախսերի պարտադրված չկատարման, մյուս կողմից ավելանալու է ծախսերի նկատմամբ պահանջը՝ հասցված վնասները մեղմելու կամ ապագայում նմանատիպ ցնցումներին դիմակայելու հրամայականից ելնելով։